PUNKT WYJŚCIA

UROCZYSTOŚĆ ŚWIĘTYCH PIOTRA I PAWŁA • KOLOR SZAT: biały • ŚWIĘTO NIENAKAZANE • KOLEKTA: Modlimy się za Kościół, aby wiernie zachowywał naukę apostołów • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 12,1–11 • Psalm 34,2–9 • Drugi List do Tymoteusza 4,6–9.17–18 • Ewangelia wg św. Mateusza 16,13–19

STO SŁÓW

Połączył ich Chrystus, choć pochodzili z odległych galaktyk. Chociaż obaj byli apostołami, to w zupełnie różnym znaczeniu: Piotr – rybak, Paweł – wykształcony, świadomy obywatel Rzymu. Piotr był wśród Dwunastu, podążał za Jezusem w czasie Jego ziemskiej działalności, natomiast Paweł nigdy fizycznie Mistrza nie spotkał.

Piotr, wybrany nad Jeziorem Galilejskim, Paweł, nawrócony pod Damaszkiem za sprawą wyjątkowego objawienia Mistrza, stał się trzynastym apostołem. Piotr – budujący Kościół bliski, Paweł – śmiało wychodzący z Ewangelią po granice ówczesnego świata.

Obaj zamykani w więzieniach, obaj prześladowani (PIERWSZE CZYTANIE, DRUGIE CZYTANIE). Obu tak samo zaczął dotykać ból prześladowań, splendor ponoszenia cierpień takich, jakie ponosił ich Mistrz. Z różnych światów dotarli do Rzymu, gdzie zginęli za Chrystusa. Piotr-Opoka (EWANGELIA), Paweł-Ewangelizator.

Połączył ich Chrystus, Rzym i śmierć. Piotr i Paweł, dwa filary, które budują Kościół.

---

Rozszerzona treść poniższej analizy znajduje się w książce “Jutro Święto” dostępnej TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

Czytanie z Dziejów Apostolskich

W owych dniach król Herod zaczął prześladować niektórych członków Kościoła. Ściął mieczem Jakuba, brata Jana, a gdy spostrzegł, że to spodobało się Żydom, uwięził nadto Piotra. A były to dni Przaśników. Pojmawszy go, osadził w więzieniu i oddał pod straż czterech oddziałów, po czterech żołnierzy każdy, zamierzając po Święcie Paschy wydać go ludowi.

Strzeżono więc Piotra w więzieniu, a Kościół modlił się za niego nieustannie do Boga. W nocy, po której Herod miał go wydać, Piotr, skuty podwójnym łańcuchem, spał między dwoma żołnierzami, a strażnicy przed bramą strzegli więzienia.

Wtem zjawił się anioł Pański i światłość zajaśniała w celi. Trąciwszy Piotra w bok, obudził go i powiedział: «Wstań szybko!» Równocześnie z rąk Piotra opadły kajdany.

«Przepasz się i włóż sandały!» – powiedział mu anioł. A gdy to zrobił, rzekł do niego: «Narzuć płaszcz i chodź za mną!»

Wyszedł więc i szedł za nim, ale nie wiedział, czy to, co czyni anioł, jest rzeczywistością; zdawało mu się, że to widzenie. Minęli pierwszą i drugą straż i doszli do żelaznej bramy prowadzącej do miasta. Ta otwarła się sama przed nimi. Wyszli więc, przeszli jedną ulicę i natychmiast anioł odstąpił od niego.

Kiedy Piotr przyszedł do siebie, powiedział: «Teraz wiem na pewno, że Pan posłał swego anioła i wyrwał mnie z rąk Heroda i z tego wszystkiego, czego oczekiwali Żydzi».

Oto słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Uwolnienie Piotra • Dz 12,1–11

Młody Kościół, opisywany przez Łukasza, dokonuje dzieł, jakich dokonywał Jezus. Analogia idzie dalej – apostołowie doświadczają tego samego, co Mistrz: cierpienia, odrzucenia, uwięzienia. Łukasz pokazuje, jak Piotr upodabnia się do Chrystusa.

DZIEJE APOSTOLSKIE • AUTOR: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok 80r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok 44r. • BOHATEROWIE: Herod, Piotr, żołnierze, strażnicy, Anioł Pański

---

O MŁODYM KOŚCIELE • Dzieje Apostolskie to druga część, po Ewangelii, dzieła św. Łukasza. Opisują rozwój i wzrost młodego Kościoła. rozdziały 1–12 poświęcone są historii Kościoła w Jerozolimie oraz misji Piotra: Dobra Nowina stopniowo przekracza granice Izraela, wychodząc ku poganom. Od rozdziału 13 uwaga św. Łukasza skupia się na św. Pawle, apostole pogan.

REPRESJE HERODA • Po okresie względnego spokoju, którym cieszyli się chrześcijanie w pierwszych chwilach po zmartwychwstaniu i wniebowstąpieniu Jezusa, coraz częściej dochodzi do prześladowań w wyniku represji Heroda Agryppy I. Ginie Szczepan, wielu braci rozprasza się i ucieka zagrożonych śmiercią. słowo Boże jednak nieustannie rozszerza się i rośnie. Św. Łukasz jasno wskazuje, że Kościół dokonuje dzieł, jakich dokonywał Jezus. Analogia idzie dalej – apostołowie doświadczają tego samego, co Mistrz: cierpienia, odrzucenia, uwięzienia i męczeńskiej śmierci.

JAK CHRYSTUS • Usłyszymy fragment, który kończy część poświęconą Piotrowi i Kościołowi w Jerozolimie. Dotyczy uwięzienia i cudownego uwolnienia Piotra • Zwróćmy uwagę, w jaki sposób Łukasz pokazuje upodabnianie się Piotra do Chrystusa.

---

Ref. Od wszelkiej trwogi Pan Bóg mnie wyzwolił.

Będę błogosławił Pana po wieczne czasy, * 
Jego chwała będzie zawsze na moich ustach.
Dusza moja chlubi się Panem, * 
niech słyszą to pokorni i niech się weselą.

Wysławiajcie razem ze mną Pana, * 
wspólnie wywyższajmy Jego imię.
Szukałem pomocy u Pana, a On mnie wysłuchał * 
i wyzwolił od wszelkiej trwogi.

Spójrzcie na Niego, a rozpromienicie się radością, * 
oblicza wasze nie zapłoną wstydem.
Oto zawołał biedak i Pan go usłyszał, * 
i uwolnił od wszelkiego ucisku.

Anioł Pański otacza szańcem bogobojnych, * 
aby ich ocalić.
Skosztujcie i zobaczcie, jak Pan jest dobry, * 
szczęśliwy człowiek, który znajduje w Nim ucieczkę.

•

PSALM

Anioł, który ocala • Ps 34,2–9

Psalmista wychwala Boga i dziękuje za uwolnienie. „Szukałem pomocy u Pana, a On mnie wysłuchał i wyzwolił od wszelkiej trwogi”.

PSALM 34 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: VI–V w. przed Chr.

---

DAWID SZALONY • Jak podpowiada sam werset wprowadzający, Dawid wyśpiewał Psalm 34, gdy wobec Abimeleka udawał szaleńca i odszedł wygnany przez niego. Chodzi o historię opisaną w Pierwszej Księdze Samuela (👁1Sm 21,11–15) • To czasy, gdy Dawid nie jest jeszcze królem, co więcej, żyje w ciągłym zagrożeniu z powodu wrogości króla Saula. Po raz kolejny ratuje się ucieczką, chroniąc się u króla Gat, Akisza (nie Abimeleka, jak twierdzi wprowadzenie). Jednak zostaje rozpoznany jako groźny wojownik wrogiego narodu. Ratuje się, udając szalonego. Zaczyna dokonywać wśród nich niezrozumiałych czynności: tłucze rękami w skrzydła bramy i pozwala ślinie spływać po brodzie. Fortel się udał. Akisz uznaje Dawida za szalonego.

Z MOCY ŚMIERCI • Tytuł psalmu został prawdopodobnie dopisany później. Psalm 34 to akrostych, utwór, którego kolejne wersy zaczynają się od poszczególnych liter alfabetu hebrajskiego. Jeśli chodzi o gatunek literacki, to kwalifikuje się go jako psalm dziękczynny z cechami literatury mądrościowej • Psalm opisuje doświadczenie człowieka wywodzącego się spośród anawim – ubogich i uciskanych, którego Bóg wyrywa z mocy śmierci. Pobożny Izraelita, który opisuje tu swoje doświadczenia, widział w nich odbicie historii Dawida i działanie tej samej Bożej Opatrzności.

OD WSZELKIEJ TRWOGI • Psalm koresponduje z treścią Liturgii Słowa, a przede wszystkim z pierwszym czytaniem: ukazuje radość człowieka uwolnionego z ucisku dzięki interwencji Boga.

---

Czytanie z Drugiego Listu Świętego Pawła Apostoła do Tymoteusza

Najdroższy:

Krew moja już ma być wylana na ofiarę, a chwila mojej rozłąki nadeszła. W dobrych zawodach wystąpiłem, bieg ukończyłem, wiary ustrzegłem. Na ostatek odłożono dla mnie wieniec sprawiedliwości, który mi w owym dniu odda Pan, sprawiedliwy Sędzia, a nie tylko mnie, ale i wszystkim, którzy umiłowali pojawienie się Jego.

Pośpiesz się, by przybyć do mnie szybko. W pierwszej mojej obronie nikt przy mnie nie stanął, ale wszyscy mnie opuścili: niech im to nie będzie policzone! Natomiast Pan stanął przy mnie i wzmocnił mnie, aby się przeze mnie dopełniło głoszenie Ewangelii i aby wszystkie narody je posłyszały; wyrwany też zostałem z paszczy lwa.

Wybawi mnie Pan od wszelkiego złego czynu i ocali mnie, przyjmując do swego królestwa niebieskiego; Jemu chwała na wieki wieków. Amen.

Oto słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

„Wiary ustrzegłem” • 2Tm 4,6–9.16–18

Testament św. Pawła. Przeczuwając swoją śmierć, apostoł podsumowuje swoje życie. „W dobrych zawodach wystąpiłem” – pisze do Tymoteusza.

DRUGI LIST DO TYMOTEUSZA • NADAWCA: św. Paweł lub jego uczeń • ADRESAT: Tymoteusz. MIEJSCE POWSTANIA: Rzym (Paweł) lub inne nieznane miejsce (uczeń Pawła). CZAS POWSTANIA: ok. 64–67 r. (Paweł) lub koniec I w. – początek II w. (uczeń Pawła).

---

Z DRUGIEGO LISTU DO TYMOTEUSZA • Trzy listy – nazwane potem „pasterskimi” – św. Paweł wystosował osobiście do swych współpracowników: Tymoteusza i Tytusa. Według tradycji, pochodzą z końcowego okresu życia apostoła, według części naukowców – zostały zredagowane już po jego śmierci przez któregoś z uczniów • List do Tymoteusza, według tradycji i niektórych współczesnych egzegetów, został napisany około roku 64 lub 67, tuż przed śmiercią Pawła, kiedy przebywał w więzieniu w Rzymie.

PRZECZUWAJĄC ŚMIERĆ • W pierwszej części, po adresie i pozdrowieniu, Paweł dziękuje Bogu za wiarę Tymoteusza (👁 2Tm 1,1–5). W części drugiej kieruje do głowy Kościoła w Efezie serię wezwań skupiających się na wiernym wypełnianiu misji pasterskiej na wzór Pawła (👁 2Tm 1,6–2,13). Część trzecia to ostrzeżenie przeciw fałszywym nauczycielom (👁 2Tm 2,14–4,5) • Czwarta część to opis sytuacji Pawła w więzieniu, tuż przed śmiercią, i końcowe pozdrowienia (👁 2Tm 4,6–22). Usłyszymy fragment pochodzący z tej właśnie części.

TESTAMENT PAWŁA • Niektórzy twierdzą, że te słowa św. Paweł napisał na kilka godzin przed swoją śmiercią: chwila mojej rozłąki nadeszła. Przeczuwając śmierć, Paweł robi rachunek sumienia ze swego apostolstwa. Zwróćmy uwagę przede wszystkim na to, w jaki sposób apostoł podsumowuje swoje życie, żywiąc nadzieję nieba.

---

Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Gdy Jezus przyszedł w okolice Cezarei Filipowej, pytał swych uczniów: «Za kogo ludzie uważają Syna Człowieczego?»

A oni odpowiedzieli: «Jedni za Jana Chrzciciela, inni za Eliasza, jeszcze inni za Jeremiasza albo za jednego z proroków».

Jezus zapytał ich: «A wy za kogo Mnie uważacie?»

Odpowiedział Szymon Piotr: «Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego».

Na to Jezus mu rzekł: «Błogosławiony jesteś, Szymonie, synu Jony. Albowiem nie objawiły ci tego ciało i krew, lecz Ojciec mój, który jest w niebie. Otóż i Ja tobie powiadam: Ty jesteś Piotr, czyli Opoka, i na tej opoce zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie».

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Piotr to znaczy „opoka”• Mt 16, 13-19

Piotr wyznaje wiarę. Otrzymuje klucze domu niebios. To tylko pozornie początek wielkiej kariery rybaka. W rzeczywistości to początek drogi krzyża.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: ok. 70–80 r. • KATEGORIA: wydarzenie. CZAS AKCJI: ok. 33 r. • MIEJSCE AKCJI: Cezarea • BOHATEROWIE: Jezus, apostołowie

---

NAJSTARSZA • Ewangelia według św. Mateusza, według tradycji, uważana jest za najstarszą. Jej autorem jest powołany przez Jezusa na ucznia celnik Lewi – Mateusz. Według świadectw starożytnych, w pierwotnej wersji była spisana w języku aramejskim, w latach 64–67, podczas głoszenia Piotra i Pawła w Rzymie. Do naszych czasów przechowała się jedynie w wersji greckiej (grecka redakcja nastąpiła po roku 70) • Ewangelia adresowana była do chrześcijan pochodzenia żydowskiego. Stanowić miała regułę i katechizm życia wspólnoty chrześcijańskiej. Według ojców Kościoła, to najbardziej kompletna z Ewangelii, służyła celom katechetycznym i kaznodziejskim.

JAK PIĘCIOKSIĄG • Ewangelia dzieli się na pięć części – to nawiązanie do Pięcioksięgu: • Program królestwa (rozdziały 3–7) • Przepowiadanie królestwa (rozdziały 8–10) • Tajemnice królestwa (rozdziały 11–13,52). Kościół pierwocinami królestwa (rozdziały 13,53–18) • Wypełnienie się królestwa (rozdziały 19–25). Każda z tych części kończy się znamiennymi słowami: Gdy Jezus dokończył tych mów… • Mateusz stara się ukazać królestwo niebieskie.

CEZAREA FILIPOWA • Usłyszymy fragment rozdziału 16 o ustanowieniu Piotra głową Kościoła. To znany dialog Jezusa z uczniami zainicjowany pytaniem: Za kogo ludzie uważają Syna Człowieczego? Który zakończy się powierzeniem misji Piotrowi: Tobie dam klucze królestwa niebieskiego.

---

Jan Chrzciciel. Dzięki temu, że wiedział, kim nie jest, doskonale wiedział, kim jest