Dalsze losy bohaterów „The Chosen”. Szymon Piotr

Szymon, syn Jony, otrzymał od Jezusa nowe symboliczne imię, które po aramejsku brzmiało Kefa (czyli Skała), w zgrecyzowanej formie – Kefas, a po grecku – Petros (Piotr). Miał być Skałą, na której zbudowany zostanie Kościół.

Lider wśród Apostołów

Lektura Dziejów Apostolskich nie pozostawia wątpliwości, że pozycja Szymona Piotra w gronie Dwunastu była wyjątkowa. Stał on na czele całego kolegium Apostołów i pełnił rolę przywódcy Kościoła. W dniu Zesłania Ducha Świętego w imieniu całej wspólnoty Apostołów przemawiał do tłumów przybyłych do Jerozolimy na święto Pięćdziesiątnicy (Dz 2,38-40), a jego słowa sprawiły, że przyłączyło się do nich około trzech tysięcy ludzi (Dz 2,41). Kiedy wchodził z Janem na modlitwę poranną do świątyni, uzdrowił chromego (Dz 3,1). Kolejna przemowa, którą wygłosił przy tej okazji, doprowadziła do nawrócenia pięciu tysięcy ludzi (zob. Dz 4, 4).

Po tym wydarzeniu Piotr i Jan zostali pojmani przez wysłanników Sanhedrynu. Podczas przesłuchania przed Wysoką Radą odważnie głosił wiarę w zmartwychwstanie Jezusa. Członkowie Sanhedrynu byli zaskoczeni śmiałością tego drobnego przedsiębiorcy rybnego, nieposiadającego wykształcenia teologicznego. Skończyło się jedynie na groźbach i obaj Apostołowie zostali wypuszczeni (Dz 4,8-21). Piotr, który przewodził wspólnocie Kościoła Jerozolimskiego, ukarał Ananiasza i Safirę za ich próbę oszustwa (Dz 5,1-11). Liczba zwolenników Jezusa rosła w zastraszającym tempie, a nowe gminy chrześcijańskie powstawały nie tylko w Jerozolimie, ale na całym środkowym Wschodzie. Sanhedryn wydał decyzję o aresztowaniu wszystkich Dwunastu, ale oni ponownie zjawili się w Portyku Salomona i nauczali tam, ponieważ w nocy anioł Pański otworzył bramy więzienia (Dz 5, 19-20). Dowódca straży świątynnej przyprowadził ich przed Sanhedryn. Na pytanie, czemu łamią zakaz, Piotr wygłosił przemówienie z konkluzją, że bardziej trzeba słuchać Boga niż ludzi, co wywołało duże wzburzenie.

Na szczęście przeważyła opinia szanowanego rabina Gamaliela, który powiedział: „Jeżeli od ludzi pochodzi ta myśl czy sprawa, rozpadnie się, a jeżeli rzeczywiście od Boga pochodzi, nie potraficie ich zniszczyć i może się czasem okazać, że walczycie z Bogiem”. Ostatecznie członkowie Sanhedrynu kazali (profilaktycznie) ubiczować Apostołów i zabronili im przemawiania w imię Jezusa, a potem ich zwolnili. Oczywiście zakaz ten został zignorowany.

Słysząc o wierze mieszkańców Samarii, Apostołowie wysłali tam Piotra i Jana, którzy kładli na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego (Dz 8,15-17). Dar ten pragnął również otrzymać niejaki Szymon Mag i gotów był za niego zapłacić pieniądze, co Piotra bardzo oburzyło i zrugał go w ostrych słowach (Dz 8,20-23). Później Piotr nauczał w Liddzie, gdzie uzdrowił niejakiego Eneasza, który od 8 lat był sparaliżowany, a w pobliskiej Jafie dokonał wskrzeszenia pobożnej chrześcijanki o imieniu Tabita (Dz 9,32-43). Gdy przebywał w Jafie w domu niejakiego Szymona Garbarza, Bóg zesłał mu widzenie, objawiając swoją wolę co do czystości pokarmów i pozwalając na zjadanie tych, które uchodziły za nieczyste. Chwilę potem pojawili się wysłannicy wysokiej rangi rzymskiego oficera o imieniu Korneliusz, któremu anioł kazał zaprosić Piotra. Apostoł wyruszył do Cezarei i w domu Korneliusza powiedział jemu i jego domownikom, że Królestwo Boże jest otwarte dla wszystkich ludzi, w tym pogan. Kiedy Piotr przybył do Jerozolimy, niektórzy robili mu wymówki, że jadł z nieobrzezanymi i przekazywał im Słowo Boże. Opowiedział im więc o swojej wizji, co skutecznie zamknęło im usta (Dz 11,1-18).

W Liście do Galatów nawrócony faryzeusz Szaweł, który zmienił imię na Paweł, napisał: „udałem się do Jerozolimy dla zapoznania się z Kefasem, zatrzymując się u niego tylko piętnaście dni” (Ga 1,18). Jak widać, Pawłowi zależało na tym, aby przekonać adresatów, iż jego nauka ma akceptację samego Piotra. Dodał też: „Jakub, Kefas i Jan, uważani za filary, podali mnie i Barnabie prawicę na znak wspólnoty” (Ga 2,9).

Podczas podróży towarzyszyła mu żona

Po ścięciu Jakuba syna Zebedeusza, król Herod Agryppa, kazał uwięzić Piotra (Dz 12,1-3). Kiedy leżał skuty łańcuchami między dwoma żołnierzami, zjawił się anioł, który wyprowadził go z więzienia. Wkrótce potem Piotr opuścił Jerozolimę. Według Euzebiusza z Cezarei w tym właśnie czasie podzielił znane mu rejony świata pomiędzy Apostołów, aby rozpoczęli tam ewangelizację, sam natomiast wizytował gminy na Bliskim Wschodzie. Między innymi udał się do Antiochii Syryjskiej, gdzie była liczna gmina chrześcijańska. Około 49 roku Piotr uczestniczył w Jerozolimie w spotkaniu Apostołów i starszych gmin, na którym rozstrzygnięto kwestię konieczności przestrzegania wymogów Prawa Mojżeszowego przez chrześcijan pochodzenia nieżydowskiego, czyli nawróconych pogan. Piotr uważał, że nie powinno się im narzucać tego jarzma (Dz 15, 10-11). Mimo to kiedy ponownie odwiedził chrześcijan w Antiochii, zachował się niekonsekwentnie. Początkowo zasiadał przy stole zarówno z tymi, którzy przestrzegali przepisów Prawa, jak i z chrześcijanami pogańskiego pochodzenia, ale po przybyciu niektórych braci, związanych z Jakubem, „bratem Pańskim” (Ga 1, 19), Piotr zaczął unikać kontaktów przy stole z poganami, aby nie gorszyć tych, którzy nadal przestrzegali reguł dotyczących czystości pokarmów. Paweł zwrócił mu wtedy uwagę, że takie działanie ociera się o hipokryzję (Gal 2,14).

Przed 54 rokiem Piotr nauczał przez pewien czas w Koryncie (por. 1 Kor 1,12). Potem przez 7 lat przebywał w Antiochii, gdzie wyświęcił biskupa Eodiusza. Podróżował też do innych miejsc. Podczas tych podróży towarzyszyła mu żona, o czym wspomina św. Paweł (1 Kor 9, 5). W serialu „The Chosen” nazywa się ona Eden, ale tradycja nadała jej imię Perpetua.

Jak Piotr znalazł się w Rzymie

Ostatecznie zaś udał się do Rzymu, gdzie wielu ludzi znajdowało się pod wpływem szarlatana, którym był poznany już wcześniej przez Piotra, Szymon Mag. Według apokryficznych „Dziejów Piotra i Pawła” w Rzymie doszło do konfrontacji między Piotrem a Szymonem Magiem, który dawał popisy magii na Forum Romanum, aby udowodnić, że ma boską moc. Szymon Mag sfingował wskrzeszenie umarłego, chcąc w ten sposób ośmieszyć doktrynę chrześcijańską.

Kiedy Apostoł dokonał prawdziwego wskrzeszenia, sfrustrowany Mag zapowiedział wobec cesarza Nerona, że skoczy z wysokiej drewnianej wieży wykonanej specjalnie na jego prośbę i będzie unosił się w powietrzu. Dzięki pomocy ze strony demonów faktycznie lewitował nad miastem, ale Apostołowie Piotr i Paweł zaczęli modlić się do Chrystusa, aby obnażył prawdziwe źródło dokonań Szymona i w konsekwencji Mag spadł z dużej wysokości, roztrzaskując się o ziemię. O wydarzeniach tych wspomina także Cyryl Jerozolimski (Katecheza 6, 15), Teodoret z Cyru (Streszczenie heretyckich wymysłów I.1) oraz Hipolit (Philosophumena 6, 15). Historia o lewitowaniu Szymona Maga i pozbawieniu go mocy przez modlitwę Apostołów, wydaje się mało wiarygodna, ale bardzo ciekawie i przekonująco zostało to opisane w powieści „Srebrny Kielich” Thomasa Costaina, w której Szymon Mag okazał się po prostu zręcznym iluzjonistą i oszustem, używającym zmyślnej maszynerii z systemem niewidocznych linek.

Według świadectwa św. Hieronima Piotr udał się do Rzymu w drugim roku panowania Klaudiusza, aby obalić Szymona Maga, i sprawował tam posługę biskupa przez dwadzieścia pięć lat, aż do ostatniego, czyli czternastego roku Nerona.

We wczesnych latach 60-tych nawróceni Rzymianie poprosili sekretarza Piotra, Jana Marka, aby spisał ustne świadectwo Piotra o Jezusie. Tak miał powstać utwór znany nam jako Ewangelia według św. Marka. Wspomina o tym Euzebiusz z Cezarei (Historia Kościelna, 2,15,1-2; 5,8,2-3) i Klemens Aleksandryjski w VI księdze „Zarysów” (Stromata).

Jak wiadomo, po pożarze, który zniszczył Rzym, cesarz Neron zrzucił winę na chrześcijan i rozpoczął krwawe prześladowania. Podczas tego trudnego czasu Piotr napisał listy do gmin w Azji Mniejszej. Pierwszy swój list (zredagowany przez Sylwana) skierował do chrześcijan z Pontu, Galacji, Kapadocji, Azji i Bityni (na terenach dzisiejszej Turcji). W końcowej części przekazał pozdrowienia od wspólnoty „w Babilonie”, co było zawoalowanym wskazaniem na Rzym (1 P 5, 13).

Apokryficzne „Dzieje Piotra” (z II w.) opowiadają o tym, jak chrześcijanie nakłonili swego pasterza do opuszczenia Rzymu, aby ocalił życie. W drodze spotkał zmartwychwstałego Jezusa i wstrząśnięty zapytał Go: „Quo vadis, Domine?”, a Jezus odpowiedział: „Eo Romam iterum crucifigi” („Idę do Rzymu, aby zostać ponownie ukrzyżowanym”). Wtedy zawstydzony Piotr podjął decyzję, aby wrócić do miasta (Actus Vercellenses XXXV).

Historię tę upamiętnia obraz Annibale’a Carracciego w kościele „Quo Vadis” niedaleko katakumb św. Kaliksta, a także powieść naszego noblisty, w której przed śmiercią pierwszy biskup Rzymu udzielił błogosławieństwa „Urbi et Orbi”. Według wczesnochrześcijańskiej tradycji Piotr został ukrzyżowany na Wzgórzu Watykańskim (zgodnie z własnym życzeniem głową w dół) 29 czerwca 67 roku. Na miejscu, gdzie był grób Apostoła, wiele wieków później zbudowana została Bazylika św. Piotra. Na nowego pasterza Kościoła rzymskiego wybrano Linusa, który był drugim po Piotrze biskupem Rzymu (Jorge Mario Bergoglio, czyli papież Franciszek, jest 266).

Teksty autorstwa Romana Zająca o dalszych losach Apostołów będą publikowane przez kolejne wtorki, czwartki i niedziele na Stacji7. Zapraszamy!