Jutro Święto – Poniedziałek w Oktawie Wielkanocy

PUNKT WYJŚCIA

PONIEDZIAŁEK W OKTAWIE WIELKANOCY • ŚWIĘTO NIENAKAZANE • KOLOR SZAT: biały • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy przestrzegali w życiu zobowiązań płynących z sakramentu • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 2,14.22b–32 • Psalm 16,1–2.5.7–11 • Ewangelia wg św. Mateusza 28,8–15

STO SŁÓW

Tak zwane drugie święto – zarówno w przypadku Bożego Narodzenia, jak i Wielkanocy – przedłuża o kolejny dzień czas świętowania. Pod względem Liturgii Słowa jednak zaskakuje. Radość Bożego Narodzenia przyćmiewa perspektywa z przyszłości – męczeńska śmierć Szczepana. Podobnie jest z drugim dniem Oktawy Wielkanocnej.

Poniedziałek z jednej strony przedłuża radość dnia zmartwychwstania: oto spotkanie Jezusa z kobietami. To one, nie apostołowie, jako pierwsze głoszą orędzie o zmartwychwstaniu (EWANGELIA). A Piotr u Korneliusza dowodzi, że Ten, który umarł, zmartwychwstał, co zupełnie zmienia wszystko (PIERWSZE CZYTANIE).

A z drugiej strony gorycz smutku: Rozpowiadajcie tak: Jego uczniowie przyszli w nocy i wykradli Go, gdy spaliśmy – mówią arcykapłani do przestraszonych żołnierzy. Gdy kobiety poszły głosić Ewangelię, ci poszli głosić kłamstwo.

I tak rozniosła się ta pogłoska – pisze Mateusz. Rozpoczęło się starcie narracji, które rzeczywiście trwa po dziś dzień. I ten krzyż, podobnie jak męczeństwo, jest wpisany w chrześcijaństwo.

---

Rozszerzona treść poniższej analizy znajduje się w książce “Jutro Święto” dostępnej TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

Dz 2, 14. 22b-32

Czytanie z Dziejów Apostolskich

W dniu Pięćdziesiątnicy stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił donośnym głosem:

«Mężowie Judejczycy i wszyscy mieszkańcy Jeruzalem, przyjmijcie do wiadomości i posłuchajcie uważnie mych słów! Jezusa Nazarejczyka, Męża, którego posłannictwo Bóg potwierdził wam niezwykłymi czynami, cudami i znakami, jakich Bóg przez Niego dokonał wśród was, o czym sami wiecie, tego Męża, który z woli, postanowienia i przewidzenia Boga został wydany, przybiliście rękami bezbożnych do krzyża i zabiliście. Lecz Bóg wskrzesił Go,

zerwawszy więzy śmierci, gdyż niemożliwe było, aby ona panowała nad Nim, bo Dawid mówi o Nim:

„Miałem Pana zawsze przed oczami, gdyż stoi po mojej prawicy, abym się nie zachwiał. Dlatego ucieszyło się moje serce i rozradował się mój język, także i moje ciało spoczywać będzie w nadziei, że nie zostawisz duszy mojej w Otchłani ani nie dasz Świętemu Twemu ulec rozkładowi. Dałeś mi poznać drogi życia i napełnisz mnie radością przed obliczem Twoim”.

Bracia, wolno powiedzieć do was otwarcie, że patriarcha Dawid umarł i został pochowany w grobie, który znajduje się u nas aż po dzień dzisiejszy. Więc jako prorok, który wiedział, że Bóg przysiągł mu uroczyście, iż jego Potomek zasiądzie na jego tronie, widział przyszłość i przepowiedział zmartwychwstanie Mesjasza, że ani nie pozostanie w Otchłani, ani ciało Jego nie ulegnie rozkładowi.

Tego właśnie Jezusa wskrzesił Bóg, a my wszyscy jesteśmy tego świadkami».

Oto słowo Boże.

PIERWSZE CZYTANIE

Katecheza Piotra • Dz 2,14.22b–32

Piotr głosi orędzie zmartwychwstania: „Bóg wskrzesił Go, zerwawszy więzy śmierci”. Oto fragment katechezy, którą św. Piotr wygłosił tuż po zesłaniu Ducha Świętego.

DZIEJE APOSTOLSKIE • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80–85 r. • KATEGORIA: mowa • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok 33 r., dzień zesłania Ducha Świętego • KTO MÓWI: Piotr • SŁUCHACZE: Żydzi

---

RODZI SIĘ KOŚCIÓŁ • Dzieje Apostolskie to druga księga napisana przez św. Łukasza. Opisuje rozwój młodego Kościoła, który rodzi się ze śmierci i zmartwychwstania Chrystusa oraz z zesłania Ducha Świętego • Pierwszych dwanaście rozdziałów jest poświęconych historii Kościoła w Jerozolimie oraz misji Piotra. Od rozdziału 13 uwaga Łukasza skupia się na św. Pawle, ewangelizatorze świata pogańskiego.

DZIEŃ ZESŁANIA • Rozdział 2 rozpoczyna się zesłaniem Ducha Świętego, a kończy opisem kształtującego się Kościoła pierwszych chrześcijan. Między tymi wydarzeniami znajduje się katecheza Piotra • Zanim jednak stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił, dowiadujemy się, że: w Jerozolimie przebywali pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem; wszyscy usłyszeli szum towarzyszący zesłaniu Ducha Świętego i zbiegli się tłumnie. Każdy z nich słyszał, jak apostołowie przemawiali w jego własnym języku. „Co to ma znaczyć?” – mówili jeden do drugiego. „Upili się młodym winem” – drwili inni. W tym momencie rozpoczyna się pierwsza katecheza Piotra.

ŚWIADECTWO PIOTRA • Usłyszymy drugą część katechezy Piotra. Zwróćmy uwagę przede wszystkim na argumentację Piotra: mówi o zmartwychwstaniu jako wydarzeniu autentycznym, mającym naocznych świadków, zapowiedzianym przez proroków • Zauważmy także, że część jego katechezy – i pierwszego czytania – to fragment Psalmu 16, który usłyszymy jako psalm responsoryjny, aczkolwiek w nieco innym
brzmieniu.

---

Refren: Strzeż mnie, o Boże, Tobie zaufałem.

Albo: Alleluja.

Zachowaj mnie, Boże, bo chronię się do Ciebie, *

mówię do Pana: «Ty jesteś Panem moim».

Pan moim dziedzictwem i przeznaczeniem, * 

to On mój los zabezpiecza.

Błogosławię Pana, który dał mi rozsądek, * 

bo serce napomina mnie nawet nocą.

Zawsze stawiam sobie Pana przed oczy, * 

On jest po mojej prawicy, nic mną nie zachwieje.

Dlatego cieszy się moje serce i dusza raduje, * 

a ciało moje będzie spoczywać bezpiecznie,

bo w kraju zmarłych duszy mej nie zostawisz * 

i nie dopuścisz, bym pozostał w grobie.

Ty ścieżkę życia mi ukażesz, * 

pełnię radości przy Tobie 

i wieczne szczęście * 

po Twojej prawicy.

PSALM

O zmartwychwstaniu Mesjasza • Ps 16,1–2.5.7–11

Oto cytowany przez Piotra Psalm 16. Według św. Piotra w nim Dawid zapowiedział zmartwychwstanie Jezusa.

PSALM 16 • AUTOR: anonimowy lewita, według tradycji Dawid • CZAS POWSTANIA: być może epoka monarchiczna, najprawdopodobniej czasy powygnaniowe, po 538 r. przed Chr.

---

MODLITWA UFNOŚCI • Psalm 16 Zachowaj mnie, Boże to modlitwa ufności. Autorstwo i czas powstania utworu są trudne do określenia: niektórzy, idąc za tytułem, przypisują psalm Dawidowi, który miał go stworzyć po rzezi kapłanów z Nob, dokonanej przez Saula (👁1Sm 22), lub po tym, jak oszczędził Saula w jaskini na pustyni Engaddi (👁1Sm 24). Inni, sytuując psalm w epoce królów, widzieli w nim wyznanie wiary, które monarcha mógł składać w świątyni podczas liturgii odnowienia przymierza. Jeszcze inni badacze uważali, że utwór powstał w epoce powygnaniowej, widząc w nim nawiązania do języka Jeremiasza i duchowości kapłańskiej, czy nawet w czasach machabejskich • Język psalmu nosi cechy archaiczne. Utwór przepełniają głęboka wiara i ufność pokładana w Panu, który ratuje ludzkie życie od śmierci.

ZAPOWIEDŹ ZMARTWYCHWSTANIA • Jeśli nawet Psalm 16 nie powstał w czasach machabejskich, kiedy powstaje Księga Daniela, na pewno był w tych czasach używan jako ważny tekst, zapowiadający zmartwychwstanie. Widać to szczególnie w strofie 2 i 3, gdzie wierny wyraża pewność, że Bóg nie pozostawi go w grobie, nie pozwoli, by ciało doświadczyło zepsucia. Bóg posadzi go w wiecznej radości po swojej prawicy • Obrazy te daleko wykraczają poza błogosławieństwo doczesne. Piotr cytuje Psalm 16 w swojej katechezie jako tekst zapowiadający zmartwychwstanie Mesjasza (👁Dz 2,25-28).

CYTAT PIOTRA • Usłyszymy fragmenty Psalmu 16. Z punktu widzenia Liturgii Słowa najważniejsze są: druga, trzecia i czwarta zwrotka psalmu: cytował je Piotr w katechezie (👁 PIERWSZE CZYTANIE).

---

Mt 28, 8-15

Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Gdy anioł przemówił do niewiast, one pośpiesznie oddaliły się od grobu, z bojaźnią i wielką radością, i pobiegły oznajmić to Jego uczniom.

A oto Jezus stanął przed nimi, mówiąc: «Witajcie!» One podeszły do Niego, objęły Go za nogi i oddały Mu pokłon. A Jezus rzekł do nich: «Nie bójcie się! Idźcie i oznajmijcie moim braciom: niech udadzą się do Galilei, tam Mnie zobaczą».

Gdy one były w drodze, niektórzy ze straży przyszli do miasta i powiadomili arcykapłanów o wszystkim, co zaszło. Ci zebrali się ze starszymi, a po naradzie dali żołnierzom sporo pieniędzy i rzekli: «Rozpowiadajcie tak: Jego uczniowie przyszli w nocy i wykradli Go, gdy spaliśmy. A gdyby to doszło do uszu namiestnika, my z nim pomówimy i wybawimy was z kłopotu».

Ci więc wzięli pieniądze i uczynili, jak ich pouczono. I tak rozniosła się ta pogłoska między Żydami, i trwa aż do dnia dzisiejszego.

Oto słowo Pańskie.

EWANGELIA

Pierwsze ewangelizatorki • Mt 28.8-15

To one jako pierwsze otrzymały od Zmartwychwstałego polecenie głoszenia orędzia zmartwychwstania. W tym czasie żołnierze otrzymali polecenie głoszenia innej „prawdy”.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: wydarzenia, • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r. • BOHATEROWIE: Jezus, anioł, kobiety, żołnierze, arcykapłani.

---

NAJBARDZIEJ KOMPLETNA • Ewangelia według św. Mateusza zgodnie z tradycją uważana jest za najstarszą. Do naszych czasów przechowała się jedynie w wersji greckiej, choć w pierwotnej wersji była spisana w języku aramejskim. Jej autorem jest powołany przez Jezusa na ucznia celnik Lewi – Mateusz • Według Ojców Kościoła, to najbardziej kompletna z Ewangelii. Służyła celom katechetycznym i kaznodziejskim. Stanowić miała regułę i katechizm życia wspólnoty chrześcijańskiej.

NOWY PIĘCIOKSIĄG • Ewangelia Mateusza, skierowana do wspólnoty judeochrześcijan, ma zabarwienie judaistyczne. Dzieli się na pięć części, nawiązując strukturą do Pięcioksięgu: • Program królestwa (rozdziały 3–7) • Przepowiadanie królestwa (rozdziały 8–10) • Tajemnice królestwa (rozdziały 11–13,52) • Kościół pierwocinami królestwa (rozdziały 13,53–18) • Wypełnienie się królestwa (rozdziały 19–25). Każda z tych części kończy się znamiennymi słowami: Gdy Jezus dokończył tych mów… • Ostatnie trzy rozdziały to opis męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa (rozdziały 26–28).

ZMARTWYCHWSTANIE JEZUSA • Zmartwychwstanie dokonało się w mrokach nocy: jako jedyni oglądali cud zmartwychwstania Ojciec i Duch. Jako pierwsze pusty grób zastały trzy kobiety (👁 Mt 28,1–7), im też anioł przekazał orędzie o zmartwychwstaniu. Usłyszymy kontynuację tej historii: sam Zmartwychwstały ukazuje się niewiastom, a one otrzymają zadanie przekazania radosnej nowiny uczniom • Zwróćmy uwagę, że Ewangelia Mateusza opisuje wydarzenie zmartwychwstania jako starcie między Prawdą i kłamstwem: przeciwieństwem kobiet będą żołnierze, którzy otrzymują zadanie szerzenia nieprawdziwych informacji.

---

Rozszerzona treśćanalizy znajduje się w książce “Jutro Święto” dostępnej TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---