PUNKT WYJŚCIA

UROCZYSTOŚĆ NAJŚWIĘTSZEGO CIAŁA I KRWI CHRYSTUSA • Rok A • ŚWIĘTO NAKAZANE • KOLOR SZAT: biały • KOLEKTA: Prosimy Boga, abyśmy nieustannie doznawali owoców Jego odkupienia • CZYTANIA: Księga Powtórzonego Prawa 8,2–3.14b–16a • Psalm 147b,12–15.19–20 • Pierwszy List do Koryntian 10,16–17 • Ewangelia wg św. Jana 6,51–58

---

STO SŁÓW

W uroczystość Bożego Ciała Liturgia Słowa nie ogranicza się do potwierdzenia, że Chleb, który przyjmujemy podczas Eucharystii, to prawdziwe Ciało Chrystusa. Zwraca uwagę na trzy aspekty.

Po pierwsze, to pokarm codzienny. Przyzwyczajeni, że różne dobra można akumulować, zabezpieczając swój byt, tego Pokarmu nie zgromadzimy na zapas. Bóg to opiekun, który nigdy nie zniknie: codziennie będzie się o nas troszczył (PIERWSZE CZYTANIE).

Po drugie, nie chodzi tylko o mnie i moją relację z Bogiem. Tworzymy jedno ciało – tłumaczy św. Paweł (DRUGIE CZYTANIE), tworzymy jedną wspólnotę, jeden Kościół. Bo Chleb, który spożywamy, ciągle jest jeden, ten sam.

Po trzecie, to pokarm na życie wieczne. Jezus ogłasza: Kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki (EWANGELIA). Te słowa to chyba najważniejsze zaproszenie do częstego zasiadania do Stołu Eucharystycznego, częstego uczestnictwa we Mszy św.

---

Rozszerzona treść poniższej analizy znajduje się w książce “Jutro Święto” dostępnej TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

 Pwt 8, 2-3. 14b-16a

Czytanie z Księgi Powtórzonego Prawa

Mojżesz powiedział do ludu:

«Pamiętaj na wszystkie drogi, którymi cię prowadził Pan, Bóg twój, przez te czterdzieści lat na pustyni, aby cię utrapić, wypróbować i poznać, co jest w twym sercu: czy strzeżesz Jego nakazu, czy też nie?

Utrapił cię, dał ci odczuć głód, żywił cię manną, której nie znałeś ani ty, ani twoi przodkowie, bo chciał ci dać poznać, że nie samym tylko chlebem żyje człowiek, ale człowiek żyje wszystkim, co pochodzi z ust Pana.

Nie zapominaj o Panu, Bogu twoim, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. On cię prowadził przez pustynię wielką i straszną, pełną wężów jadowitych i skorpionów, przez ziemię suchą, bez wody, On ci wyprowadził wodę ze skały najtwardszej. On żywił cię na pustyni manną, której nie znali twoi przodkowie».

Oto słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Dzień po dniu • Pwt 8,2–3.14b–16a

Manna z nieba była pokarmem na jeden dzień. Izraelici mieli zaufać, że każdego dnia Bóg podtrzymuje ich życie.

KSIĘGA POWTÓRZONEGO PRAWA • AUTOR: starożytny historyk (historiograf), przedstawiciel szkoły deuteronomistycznej • CZAS POWSTANIA: ok. VII–VI w. przed Chr. • KATEGORIA: mowa (testament) • KTO MÓWI: Mojżesz • ADRESACI: Izrael • MIEJSCE: stepy Moabu, granica Ziemi Obiecanej • CZAS AKCJI: koniec XIII w., początek XII w. przed Chr.

---

SŁOWA, PRZYPOMNIENIE, TESTAMENT • Wprawdzie Księga Powtórzonego Prawa należy do Pięcioksięgu, różni się jednak od pozostałych ksiąg. Nie dominuje tu narracja, jak w przypadku Księgi Rodzaju czy Wyjścia. Podkreśla to zresztą hebrajska nazwa księgi – Debarim to Słowa. Narrację spotykamy właściwie tylko w ostatnich fragmentach księgi, od rozdziału 31: Mojżesz przekazuje przywództwo Jozuemu i umiera • Polska nazwa księgi sugeruje, że mamy do czynienia z powtórzonym, przypomnianym wyjaśnieniem Prawa danego na Synaju (👁 Księga Wyjścia). Powtórzone Prawo (z greckiego: deuteronomium) to kopia Księgi Prawa Mojżesza, którą przyszli królowie Izraela mają sobie sporządzić i którą mają się kierować • Księga Powtórzonego Prawa to w istocie mowa pożegnalna i testament wielkiego prawodawcy pozostawiony Izraelowi w przeddzień wejścia do Ziemi Obiecanej.

DRUGA MOWA • Księga składa się z czterech wielkich mów Mojżesza. Usłyszymy fragment drugiej z nich (👁 Pwt 4,44–11,32). Jest ona wstępem do wielkiego Kodeksu deuteronomicznego (👁 Pwt 12,1–26,15) • Mowa przypomina historię Izraela i jego wyjścia z ziemi egipskiej. Powtarza przykazania Dekalogu oraz powraca do różnych doświadczeń i prób na pustyni w drodze do Ziemi Obiecanej, z których Izrael zawsze wychodził zwycięsko, ilekroć powierzał się Bogu.

TRUD WĘDRÓWKI • Usłyszymy słowa Mojżesza, w których objaśnia ludowi znaczenie trudu znoszonego podczas wędrówki na pustyni. Zwróćmy uwagę, że dwukrotnie Mojżesz przypomina Izraelitom cud manny z nieba, którym Bóg codziennie karmił wybrany naród.

---

Ps 147B, 12-13. 14-15. 19-20 (R.: por. 12a)

Refren: Kościele święty, chwal swojego Pana.

Chwal, Jeruzalem, Pana, * 

wysławiaj twego Boga, Syjonie!

Umacnia bowiem zawory bram twoich * 

i błogosławi synom twoim w tobie.

Zapewnia pokój twoim granicom * 

i wyborną pszenicą ciebie darzy.

Zsyła na ziemię swoje polecenia, * 

a szybko mknie Jego słowo.

Oznajmił swoje słowo Jakubowi, * 

Izraelowi ustawy swe i wyroki.

Nie uczynił tego dla innych narodów, * 

nie oznajmił im swoich wyroków.

•

PSALM

Wyborna pszenica • Ps 147b,12–13. 14–15.19–20

Bóg darzy „wyborną pszenicą”. Psalm 147 ukazuje Boga, który karmi swój lud Słowem i chlebem.

PSALM 147 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, po 538 r. przed Chr.

---

HALLELE • Wśród psalmów wyróżniamy Hallele: trzynaście modlitw przewidzianych na określone święta i inne okazje życia społecznego i religijnego. Ich nazwa pochodzi od powtarzającego się w nichwezwania: Hallelu-Jah!, to znaczy: Chwalcie Pana! • Najbardziej znane są Hallele egipskie, inaczej Mały Hallel (Psalmy 113–118), śpiewane podczas Święta Paschy. Wielki Hallel to z kolei Psalm 136, odmawiany
również raz w roku podczas Paschy, zaraz po Małym Hallelu. Poza nimi istnieje trzecia grupa Hallelów: Psalmy 145–150.

HYMN UWIELBIENIA • Psalm 147 należy do trzeciej grupy psalmów, do pięciu psalmów zamykających Psałterz. Ich cechą charakterystyczną jest wezwanie Alleluja, które pada na zakończenie utworu. Psalm ma cechy hymnu, bezinteresownej pieśni uwielbienia, wykonywanej przez wspólnotę zebraną na liturgii w Świątyni Jerozolimskiej • Teologią nawiązuje do Deutero-Izajasza, ukazując Boga Zbawcę i Stwórcę, troskliwego Ojca, który zbiera wygnańców i odbudowuje Jeruzalem, a równocześnie okrywa niebo chmurami i nadaje imiona gwiazdom. Izrael powrócił z wygnania i w morzu pogan dziękuje Bogu za nieustanną troskę i dar jego Słowa, które kreuje historię i podtrzymuje życie narodu wybranego.

---

1 Kor 10, 16-17

Czytanie z Pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

Bracia:

Kielich błogosławieństwa, który błogosławimy, czyż nie jest udziałem we Krwi Chrystusa? Chleb, który łamiemy, czyż nie jest udziałem w Ciele Chrystusa? Ponieważ jeden jest chleb, przeto my, liczni, tworzymy jedno ciało. Wszyscy bowiem bierzemy z tego samego chleba.

Oto słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Jedno ciało • 1 Kor 10,16–17

Ponieważ jeden jest chleb, tworzymy jedno ciało. Święty Paweł tłumaczy, jak prawdziwe przeżywanie Eucharystii tworzy z nas jednolitą, zwartą wspólnotę.

PIERWSZY LIST DO KORYNTIAN • NADAWCA: św. Paweł i Sostenes • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Koryncie • CZAS POWSTANIA: ok. 54 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Efez

---

PAWEŁ W KORYNCIE • Św. Paweł założył wspólnotę w Koryncie podczas swojej drugiej podróży misyjnej. Wspólnota zmagała się z wieloma problemami natury praktycznej, koncentrującymi się wokół tego, jak przeżywać życie w świetle Ewangelii w pogańskim mieście, jakim jest Korynt • Wysłała do Pawła list z pytaniami, na które apostoł odpowiada w piśmie nazwanym Pierwszym Listem do Koryntian.

PODZIAŁY PRZY STOLE • Wśród wielu problemów we wspólnocie w Koryncie – na które odpowiedzią ze strony Pawła jest Pierwszy List do Koryntian – jeden dotyczył Eucharystii. Chodziło o pogłębiające się nierówności i sposób wspólnotowego przeżywania celebracji. Eucharystia zamiast łączyć, dzieliła.

ŁĄCZY NAS CHLEB • Paweł krytykuje Koryntian za ich praktyki. Jak można celebrować ucztę braterskiej miłości bez miłości? Przypomina, jak wielkim skarbem jest Eucharystia, którą otrzymał od samego Pana, za pośrednictwem innych apostołów • Usłyszymy fragment 10 rozdziału Listu, w którym św. Paweł przypomina znaczenie Eucharystii.

---

J 6, 51-58

Słowa Ewangelii według Świętego Jana

Jezus powiedział do Żydów:

«Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli ktoś spożywa ten chleb, będzie żył na wieki. Chlebem, który Ja dam, jest moje Ciało, wydane za życie świata».

Sprzeczali się więc między sobą Żydzi, mówiąc: «Jak On może nam dać swoje ciało do jedzenia?»

Rzekł do nich Jezus: «Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Jeżeli nie będziecie jedli Ciała Syna Człowieczego ani pili Krwi Jego, nie będziecie mieli życia w sobie. Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ma życie wieczne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym.

Ciało moje jest prawdziwym pokarmem, a Krew moja jest prawdziwym napojem. Kto spożywa moje Ciało i Krew moją pije, trwa we Mnie, a Ja w nim.

Jak Mnie posłał żyjący Ojciec, a Ja żyję przez Ojca, tak i ten, kto Mnie spożywa, będzie żył przeze Mnie. To jest chleb, który z nieba zstąpił – nie jest on taki jak ten, który jedli wasi przodkowie, a poumierali. Kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki».

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Chleb z nieba • J 6,51–58

Jezus objawia, że Chlebem Żywym jest Jego Ciało. I dodaje, że należy je spożywać, by mieć życie wieczne.

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 90 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: synagoga w Kafarnaum • CZAS: ok. 33 r. • BOHATEROWIE: Jezus, uczniowie, słuchające go tłumy • WERSJE: brak

---

KSIĘGA • Ewangelia Jana to najmłodsza ze wszystkich Ewangelii, napisana przez Jana, umiłowanego ucznia Jezusa i opracowana później przez jego uczniów w Efezie ok. 90 r. W przeciwieństwie do pozostałych trzech ewangelistów, Jana interesuje nie tyle chronologia życia Jezusa, co misterium osoby Syna Bożego • W Ewangelii Jana Jezus, opisując swą misję, używa formuły JA JESTEM, co nawiązuje do objawienia Boga w Księdze Wyjścia. U św. Jana znajdziemy najwięcej opisów takich wydarzeń z życia Jezusa, których nie wspominają Ewangelie synoptyczne. Przede wszystki charakteryzuje ją opis – w Księdze Znaków (rozdziały 1-12) siedmiu znaków objawiających misterium Pana.

CHLEB ŻYCIA • Jednym z tych znaków, a zarazem wielkich tematów przedstawionych przez Jana – jest znak chleba, przedstawiony w szóstym rozdziale jego Ewangelii. Temat ten został poprowadzony w typowy dla św. Jana sposób: znak cudownego rozmnożenia chleba (👁 J 6,1–15) stanowi wprowadzenie do mowy Jezusa dotyczącej tego znaku: o chlebie żywym • Przekształca się ona potem w polemikę, spór z faryzeuszami. Słowa Jezusa, że Jego Ciało jest prawdziwym pokarmem, a Krew prawdziwym napojem spowodowała iż – jak relacjonuje św. Jan – od tego czasu wielu uczniów Jego odeszło i już z Nim nie chodziło (👁 J 6,66).

CIAŁO I KREW DAJĄ ŻYCIE • Usłyszymy fragment mowy Eucharystycznej Jezusa z szóstego rozdziału Ewangelii św. Jana. Będzie to kluczowe stwierdzenie: Mistrz oznajmia, że chlebem żywym jest Jego Ciało i każdy, kto będzie je spożywał, będzie żył na wieki.

---