PUNKT WYJŚCIA

DZIESIĄTA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy prosili Boga, abyśmy poznawali, co jest słuszne, i to wypełniali • CZYTANIA: Księga Ozeasza 6, 3–6 • Psalm 50 (49), 1bcd i 8. 12–13. 14–15 • List do Rzymian 4, 18–25 • Ewangelia wg św. Mateusza 9, 9–13

STO SŁÓW

Bóg uczy prawdziwej Miłości. Nam, którzy zawsze najlepiej wiemy, co to jest miłość, Bóg pokazuje Miłość przez wielkie „M”. Jak doświadczony nauczyciel nie tyle o tym mówi, ile podaje prawdziwe przykłady.

Pokazuje, że Miłość jest bezwarunkowa, nieograniczona czasem, zdolna przebaczyć największą zdradę (PIERWSZE CZYTANIE). To doświadczenie szokuje człowieka, bo ten zwykle kocha do czasu, zwykle do momentu zdrady…

Bóg tak właśnie kocha i takiej miłości pragnie od człowieka. Chce, by taka miłość była treścią wiary w miejsce opartego tylko na zwyczaju składania ofiar (PSALM).

Taka logika miłości zmienia rozumienie wiary. Bóg to lekarz (EWANGELIA), który pragnie uzdrowić wszystkich, a nie żywy order tylko dla zasłużonych. Taka logika wiary szokuje: Jezus powołuje grzeszników i z nimi chce przebywać. Ci, którzy doświadczają takiego Bożego daru, mogą się teraz nim po prostu stać.

„Mateusz” to po prostu „Boży dar”.

---

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

Oz 6, 3-6

Czytanie z Księgi proroka Ozeasza

Poznajmy, dążmy do poznania Pana; Jego przyjście jest pewne jak poranek, jak wczesny deszcz przychodzi On do nas, i jak deszcz późny, co nasyca ziemię.
«Cóż ci mogę uczynić, Efraimie, co pocznę z tobą, Judo? Miłość wasza podobna do chmur o świtaniu albo do rosy, która prędko znika. Dlatego ciosałem cię przez proroków, słowami ust mych pouczałem, a Prawo moje zabłysło jak światło. Miłości pragnę, nie krwawej ofiary, poznania Boga bardziej niż całopaleń».

Oto słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Krótki zwój o Miłości • Oz 6, 3–6

Jak kocha Bóg? Bezwarunkowo. Tak, że jest zdolny przebaczyć największą zdradę. Jak kocha człowiek? To miłość, która „prędko znika”.

KSIĘGA: Księga Ozeasza • AUTOR: Ozeasz • CZAS POWSTANIA: VIII w. przed Chr. • KATEGORIA: mowa prorocka • KTO MÓWI: prorok (w imieniu Boga) • ADRESACI: Izraelici

---

KSIĘGA DWUNASTU PROROKÓW • W Biblii hebrajskiej w jednej księdze zgrupowano dwanaście zwojów tzw. proroków „późniejszych” i nadano jej tytuł „Dwunastu”. W kanonie Kościoła teksty te stanowią ostatnie dwanaście ksiąg Starego Testamentu. Wśród nich znajduje się Księga Ozeasza • Imię Ozeasz znaczy Bóg zbawia. Działał on zapewne od połowy VIII w. w Królestwie Północnym, w tym samym czasie co Amos. Ostatnie, co opisuje w swym proroctwie, to chwiejna polityka zagraniczna króla Ozeasza oraz początek oblężenia Samarii przez Salmanassara V. Być może był świadkiem zdobycia Samarii.

MIŁOSNY ZAWÓD • Z pierwszych trzech rozdziałów księgi dowiadujemy się o swoistym dramacie miłosnym Ozeasza. To konieczne, by zrozumieć jego proroctwa. Ozeasz zakochał się w kobiecie lekkich obyczajów i ją poślubił. Urodziła mu dzieci i porzuciła go, zdradzając z wieloma mężczyznami. On nadal ją kochał i – po okresie próby – przyjął z powrotem • Ozeasz na własnej skórze doświadczył, jak wielka (i czasem bolesna) jest miłość Boga do człowieka. Księga Ozeasza opisuje dramat Izraela nieustannie zdradzającego swojego Boga. Bóg kocha lud Izraela miłością małżeńską, jak mąż swoją żonę.

ZANIM USŁYSZYSZ • W rozdziałach 5–7, kiedy już wydaje się, że przebaczająca miłość Pana zdobywa ostatecznie serce małżonki-Izraela, ta raz jeszcze okazuje swoją niewierność. Bóg czekał na nawrócenie (5, 15). Wycofał się do swej komnaty, ono jednak nie nadeszło (7, 2–4). Ich miłość okazuje się chwilowa i ulotna. O tym właśnie mówi dzisiejsze pierwsze czytanie.

---

Ps 50 (49), 1bcd i 8. 12-13. 14-15

Refren: Temu, kto prawy, ukażę zbawienie.

Przemówił Pan, Bóg nad bogami, *
i wezwał ziemię od wschodu do zachodu słońca.
«Nie oskarżam cię za twoje ofiary, *
bo twe całopalenia zawsze są przede Mną».

«Gdybym był głodny, nie mówiłbym ci o tym, *
bo do Mnie świat należy i wszystko, co go napełnia.
Czy będę jadł mięso cielców *
albo pił krew kozłów?

Składaj Bogu dziękczynną ofiarę, *
spełnij swoje śluby wobec Najwyższego.
I wzywaj Mnie w dniu utrapienia, *
wyzwolę ciebie, a ty Mnie uwielbisz».

•

PSALM

Składaj ofiarę dziękczynną • Ps 50 (49), 1bcd i 8.12–13. 14–15

Daru czystego serca, zdolnego kochać, potrafiącego dziękować – tego pragnie Bóg od człowieka.

PSALM 50 • AUTOR: lewita, być może potomek Asafa • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, po 538 r. przed Chr.

---

INSTRUKCJA OBSŁUGI WIARY • Psalm 50 kwalifikuje się jako instrukcję, pouczenie wspólnotowe czy też swego rodzaju mowę lub homilię liturgiczną. Jest także zaliczany do kategorii psalmów prorockich. W tytule przypisuje się go Asafowi, lewicie, którego potomkowie pełnili po wygnaniu służbę w świątyni jerozolimskiej. Być może odbija się w nim charakterystyczny dla czasów wygnaniowych i po wygnaniu styl przepowiadania lewickiego.

TEOFANIA • Autor opisuje teofanię Boga zstępującego na Syjon, który oskarża Izraela o to, że pośród mnóstwa składanych ofiar zapomina o posłuszeństwie Bożym nakazom i wierności jego Przymierzu. Z psalmu przebija charakterystyczna dla okresu po wygnaniu waga ofiar dziękczynnych.

ZANIM USŁYSZYSZ • Psalm 50 nawiązuje do wymowy pierwszego czytania. Zwróćmy uwagę na słowa psalmisty, który podkreśla, że Bóg odrzuca ofiary krwawe, pragnie ofiar dziękczynnych, składanych czystym sercem.

---

Rz 4, 18-25
Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Rzymian

Bracia:
Abraham wbrew nadziei uwierzył nadziei, że stanie się ojcem wielu narodów, zgodnie z tym, co było powiedziane: «Takie będzie twoje potomstwo».
I nie zachwiał się w wierze, choć stwierdził, że ciało jego jest już obumarłe – miał już prawie sto lat – i że obumarłe jest łono Sary. I nie okazał wahania ani niedowierzania co do obietnicy Bożej, ale się umocnił w wierze. Oddał przez to chwałę Bogu i był przekonany, że mocen jest On również wypełnić, co obiecał. Dlatego też policzono mu to za sprawiedliwość.
A to, że policzono mu, zostało napisane nie ze względu na niego samego, ale i ze względu na nas, jako że będzie policzone i nam, którzy wierzymy w Tego, co wskrzesił z martwych Jezusa, Pana naszego. On to został wydany za nasze grzechy i wskrzeszony z martwych dla naszego usprawiedliwienia.

Oto słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Uwierzyć nadziei wbrew nadziei • Rz 4, 18–25

Jako wzór wiary św. Paweł ukazuje Abrahama. Patriarcha staje się bohaterem usprawiedliwienia przez wiarę.

KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie• CZAS POWSTANIA: 57–58 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt

---

O LIŚCIE DO RZYMIAN • List do Rzymian to jedno z najdojrzalszych pism św. Pawła, nazywane przez niektórych nawet summą teologiczną apostoła. Dziś odchodzi się raczej od tego określenia, by uwydatnić kontekstualny charakter Pawłowej korespondencji: każdy z listów apostoła powstał w określonych okolicznościach, odpowiada na określone problemy wspólnoty i pomaga w realizacji pewnych pastoralnych celów. W przypadku Listu do Rzymian pierwszym pragmatycznym celem było zapewnienie sobie wsparcia wspólnoty w planowanej przez Pawła podróży misyjnej do Hiszpanii (Rz 15, 23–24).

USPRAWIEDLIWIENIE • Zakres treści poruszonych w liście wychodzi jednak daleko poza praktyczne przygotowania podróży misyjnej apostoła. Paweł pisze do wspólnoty w stolicy imperium, w sercu antycznego świata. Zebrawszy swoje doświadczenia pastoralne, głosi Rzymianom Ewangelię. Najczęściej powtarza się słowo „usprawiedliwienie”, bo usprawiedliwienie przez wiarę stało się głównym tematem listu do Rzymian.

PRZYKŁAD ABRAHAMA • W 4 rozdziale św. Paweł ilustruje koncepcję usprawiedliwienia przykładem Abrahama. Mamy do czynienia z reinterpretacją tradycji żydowskiej, która widziała w Abrahamie przykład usprawiedliwienia przez uczynki. Zwróćmy uwagę, co według Pawła jest prawdziwym źródłem usprawiedliwienia.

---

Mt 9, 9-13
Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Jezus, wychodząc z Kafarnaum, ujrzał człowieka imieniem Mateusz, siedzącego na komorze celnej, i rzekł do niego: «Pójdź za Mną!» A on wstał i poszedł za Nim.
Gdy Jezus siedział w domu za stołem, przyszło wielu celników i grzeszników i zasiadło wraz z Jezusem i Jego uczniami. Widząc to, faryzeusze mówili do Jego uczniów: «Dlaczego wasz Nauczyciel jada wspólnie z celnikami i grzesznikami?»
On, usłyszawszy to, rzekł: «Nie potrzebują lekarza zdrowi, lecz ci, którzy się źle mają. Idźcie i starajcie się zrozumieć, co znaczy: Chcę raczej miłosierdzia niż ofiary. Bo nie przyszedłem, aby powołać sprawiedliwych, ale grzeszników».

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Powołanie Mateusza • Mt 9, 9–13

Mateusz to po grecku „Boży dar”. Jako poborca podatków z pewnością nie był tak postrzegany. Jezus powołuje go na ucznia. Wkrótce stanie się też Ewangelistą.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: wydarzenie MIEJSCE: Kafarnaum • CZAS: ok. 30 r. • BOHATEROWIE: Jezus, Mateusz, uczniowie, faryzeusze, poborcy podatkowi • WERSJE: Mk 2, 13–17; Łk 5, 27–32

---

KSIĘGA DRUGA • Zakończyliśmy lekturę Kazania na górze (rozdziały 5–7). Przechodzimy do drugiej części księgi: Jezus rozpoczyna głoszenie Ewangelii, chodząc po ziemi galilejskiej. Rozdziały 8 i 9 obfitują przede wszystkim w opisy uzdrowień, a rozdział 10 to mowa, w której Jezus rozsyła w świat dwunastu apostołów.

AUTOBIOGRAFIA W TRZECIEJ OSOBIE • Autorem pierwszej Ewangelii jest Mateusz Lewi, celnik, którego Jezus powołał na swego ucznia. To o jego powołaniu usłyszymy w Ewangelii. Pamiętajmy, że pierwszych czterech apostołów powołał jeszcze przed wygłoszeniem Kazania na górze • Zwróćmy uwagę również na dyskusję Jezusa z faryzeuszami, którzy krytykują Go za to, iż jada z grzesznikami.

---

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.