PUNKT WYJŚCIA
DRUGA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU • Rok B • Tradycyjnie nosi ona nazwę Reminiscere. Antyfona na wejście przywołuje słowa Psalmu 25: Reminiscere miserationum tuarum (Wspomnij na Twe miłosierdzie) • KOLOR SZAT: fioletowy • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy mogli się cieszyć oglądaniem chwały Boga • CZYTANIA: W tę niedzielę zawsze słuchamy Ewangelii o Przemienieniu • Księga Rodzaju 22,1–2.9–13.15–18 • Psalm 116,10.15–19 • List św. Pawła do Rzymian 8,31b–34 • Ewangelia wg św. Marka 9,2–10
CHMURA SŁOWA
STO SŁÓW
Przeczytaj również
Próba nie była potrzebna Bogu, który doskonale znał Abrahama. Próby potrzebował Abraham, by przekonać się, kim sam jest, ile jest w nim
prawdziwej wiary (PIERWSZE CZYTANIE).
Ofiara Izaaka zapowiadała ofiarę Chrystusa. Zanim Jezus, nowy Izaak, znajdzie się na swojej górze Moria, na Golgocie, wspina się najpierw z uczniami na Górę Przemienienia. Chce pokazać, dokąd naprawdę zmierza (EWANGELIA).
Dwie analogiczne historie o Ojcu, który nie oszczędził nawet własnego Syna, ofiarowując Go dla naszego życia, pokazują, że Bóg nie odmówi nam niczego. Dla wszystkich, którzy wierzą w Chrystusa, nie ma już oskarżenia ani potępienia (DRUGIE CZYTANIE).
Trzy góry. Trzy próby. To nie Bóg sprawdza człowieka. To człowiek – w blasku Boga – ma okazję sprawdzić, kim tak naprawdę jest.
•
PIERWSZE CZYTANIE
Góra Moria • Rdz 22,1–2.9–13.15–18
Ofiarowanie Izaaka tylko pozornie mówi o Bogu okrutnym. To zapowiedź ofiary miłości.
KSIĘGA RODZAJU • AUTOR: kapłan (ostateczny redaktor) • CZAS POWSTANIA: wygnanie w Babilonii (587–538 r. przed Chr.) i czas po powrocie • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: ok. 2000 przed Chr. • MIEJSCE AKCJI: góra Moria • BOHATEROWIE: Bóg, Abraham, Izaak
HISTORIA PATRIARCHÓW • Pozostajemy przy Księdze Rodzaju. W zeszłym tygodniu czytanie pochodziło z tzw. protohistorii, historii początków (Rdz 1–11), a tym razem poznamy fragment z drugiej części, która dotyczy losów Abrahama, Izaaka i Jakuba • Historia patriarchów (Rdz 12–50) to cykl opowiadań tworzących zręby tożsamości narodowej Izraela, ludu Przymierza, ludu wędrującego bez ziemi, ludu wiary i obietnicy • Celem Księgi Rodzaju jest ocalenie wiary i odrębności Izraela w morzu pogańskiej kultury Babilonu, w której żyją zanurzeni po tragedii wygnania.
ABRAHAM • Historia Abrahama to najobszerniejsza część Księgi Rodzaju (Rdz 12–25). Opiera się na trzech powołaniach: • gdy Abram opuszcza swoją ziemię rodzinną i oddaje w ręce Boże swoją przeszłość (Rdz 12,1–4) • gdy Bóg nakazuje mu wyjść z namiotu i spojrzeć w niebo porzucić ludzkie kalkulacje (Rdz 15,1–6); Abraham oddał mu wówczas swoją pełną obaw i wyczekiwania teraźniejszość • gdy Bóg chce, aby patriarcha wraz z Izaakiem powierzył w Jego ręce swoją przyszłość (Rdz 22). Choć ofiarowanie Izaaka stanowi szczyt dziejów patriarchy, jest to najtrudniejszy fragment Księgi Rodzaju. Usłyszymy go w dzisiejszym czytaniu.
NA GÓRZE MORIA • Ofiarowanie Izaaka kryje w sobie najważniejsze przesłanie historii Abrahama. Wysłuchamy kluczowego, końcowego fragmentu tej historii, opisanej w 22 rozdziale Księgi Rodzaju, poprzedzonego jednak dwoma wersetami z jej początku. Usłyszymy zatem • Boży nakaz udania się na górę Moria. Pominięte zostaną: • posłuszna odpowiedź Abrahama, • trzydniowa wędrówka ku górze, • wspinaczka i • dialog między Abrahamem i Izaakiem • Liturgia Słowa koncentruje się na samej scenie ofiarowania na górze Moria i na interwencji Boga. W historii Abrahama Bóg nie chce ofiary z dziecka. Chce, aby Abraham odkrył w sobie przepaście wiary i dojrzał do bycia ojcem narodów.
Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
PSALM
Podniosę kielich zbawienia • Ps 116B,10.15.16–17.18–19
Psalm opisuje doświadczenia Abrahama i przeczuwa misję Chrystusa: Jego wierność, ofiarowanie, wydanie się do końca.
PSALM 116B • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: po wygnaniu (po 538 r. przed Chr.)
JESTEM TWYM SŁUGĄ • O Panie, jestem Twoim sługą, jam sługa Twój, syn Twojej służebnicy – te charakterystyczne słowa wskazują Psalm 116. Należy on do gatunku dziękczynienia indywidualnego (hebr. todah) • To modlitwa wyrażająca radosną wdzięczność człowieka, który został wysłuchany przez Pana, ocalony od niebezpieczeństwa, nieszczęścia, choroby lub wrogów. Psalm prawdopodobnie towarzyszył świątynnej ceremonii wypełnienia złożonego ślubu lub ofierze dziękczynnej. Wyraża wiarę i ufność człowieka stojącego u progu śmierci.
ROZERWANE KAJDANY • Wiara Izraelity poddanego próbie przypomina wiarę Abrahama. W podobnym tonie mógł on uwielbiać Pana razem z Izaakiem, gdy wchodził na górę Moria (ufność miałem nawet wtedy…, i gdy z niej schodził. Tyś rozerwał moje kajdany – to werset chyba najtrafniej oddający przeżycia Abrahama w chwili interwencji Boga. Zauważmy, że także inne wersety Psalmu 116 wyrażają wiarę i oddanie Bogu patriarchy.
PRZECZUCIE DOSKONAŁEJ OFIARY • Wsłuchując się w środkowe fragmenty Psalmu 116B, zauważmy, że nie tylko nawiązuje on do doświadczeń bohaterów Izraela, ale także stanowi zapowiedź przyszłych wydarzeń. W słowach podniosę kielich zbawienia i wezwę imienia Pana, które nawiązują do uczty paschalnej, pobrzmiewa przeczucie ofiary Jezusa: ofiarowanie się, wydanie się aż do końca, po śmierć.
•
DRUGIE CZYTANIE
Nie oszczędził Syna • Rz 8,31b–34
Seria pytań retorycznych Pawła, w których Apostoł rzuca nowe światło na przesłanie góry Moria. Bóg zrobi wszystko, poświęci nawet swojego Syna, dla naszego zbawienia.
KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 55/56 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt
O KSIĘDZE • List do Rzymian to jedno z najdojrzalszych pism Pawła. Pragmatycznym celem listu było zapewnienie sobie wsparcia ze strony wspólnoty w planowanej przez Pawła podróży misyjnej do Hiszpanii (? Rz 15,23–24). Jednak zakres treści poruszonych w liście jest szerszy: Paweł pisze do wspólnoty znajdującej się w stolicy imperium, w sercu antycznego świata, prezentując jej głoszoną przez siebie Ewangelię.
O ŻYCIU W DUCHU • Fragment, który dziś odczytujemy, to epilog długiej sekcji zawartej w rozdziałach 5–8, gdzie Paweł opisuje nowe życie, stające się udziałem tych, którzy wierzą w Chrystusa. Zasadniczą rolę odgrywa w nim Duch, o którym Paweł mówi w rozdziale ósmym. To On czyni nas własnością Boga (Rz 8,9–11) • prowadzi nas i • przekonuje, że jesteśmy synami Bożymi (Rz 8,14–17) • modli się w nas (Rz 8,26–27) i • współdziała we wszystkim dla naszego dobra, ostatecznie prowadząc nas do zbawienia (Rz 8,29–30) • W końcowych wersach ósmego rozdziału Paweł uwielbia Boży plan, wypełniający się w chrześcijaninie, którego – dzięki wierze i Duchowi – nic nie jest w stanie oddzielić od miłości Bożej (Rz 8,31–39). Ten hymn usłyszymy w drugim czytaniu.
MORIA-GOLGOTA • On, który nawet własnego Syna nie oszczędził – oto słowa, dla których ten fragment Listu do Rzymian został umieszczony w Liturgii Słowa. Z jednej strony rzuca nowe światło na ofiarę na górze Moria: było ono zapowiedzią wielkiej ofiary Boga, który składa w ofierze swojego Syna, by wybawić ludzkość. Z drugiej – Paweł przez tę analogię wyprowadza wniosek, że Bóg nie odmówi nam niczego: uczyni wszystko dla naszego zbawienia • Zwróćmy szczególną uwagę, że każde zdanie będzie pytaniem retorycznym.
Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
EWANGELIA
Góra Tabor • Mk 9,2-10
Zanim wszedł na swoją górę Morię – Golgotę, Jezus zaprowadził uczniów na górę Tabor. Tamte są znakiem cierpienia i śmierci, Góra Przemienienia zapowiada chwałę Królestwa.
EWANGELISTA: św. Marek • CZAS POWSTANIA: ok. 60–70 r. • KATEGORIA: wydarzenie• CZAS AKCJI: ok. 33 r. • MIEJSCE AKCJI: góra Tabor • BOHATEROWIE: Jezus, Mojżesz, Eliasz, Piotr, Jakub, Jan • WERSJE: Mt 17,1–9 • Łk 2,28–36 • 2 P 1,16–18
PRZEMIENIENIE WEDŁUG MARKA • W drugą niedzielę Wielkiego Postu zawsze słyszymy Ewangelię o Przemienieniu na górze Tabor, co roku relację innego ewangelisty. W „Markowym” roku B będzie to opowiadanie św. Marka. Przenosimy się zatem do dziewiątego rozdziału jego Ewangelii.
DROGA PRZEMIENIENIA • Przemienienie Jezusa albo transfigurację opisali trzej ewangeliści: Mateusz, Marek i Łukasz. We wszystkich trzech Ewangeliach następuje sześć albo osiem dni po wyznaniu Piotra niedaleko Cezarei Filipowej • To punkt zwrotny w Ewangelii Marka. Po wyznaniu Piotra: Ty jesteś Mesjasz – Jezus po raz pierwszy zapowiada uczniom swą mękę: pouczał ich, że musi wiele wycierpieć […] że zostanie zabity, ale po trzech dniach zmartwychwstanie (Mk 8,31–32). Odtąd Jezus prowadzi swoich uczniów dalej w odkrywaniu tego, kim jest. Nie będzie ziemskim Mesjaszem, jakiego oczekują, gdy patrzą na Jego cuda. Piotr sprzeciwił się takiej drodze Mesjasza i zaczął Go upominać. Jezus zareagował na to z wyjątkową stanowczością: Zejdź mi z oczu, szatanie! Po tym epizodzie Pan wzywa swoich uczniów do naśladowania Go na drodze krzyża (8,31–34). Widząc, że mowa ta zasiała w ich sercach strach i zwątpienie, w rozdziale dziewiątym Jezus prowadzi ich na Górę Przemienienia, gdzie ukaże im sens drogi krzyża.
GÓRA TABOR • Usłyszymy dziś o wydarzeniach, które nastąpiły po sześciu dniach od epizodu pod Cezareą Filipową. Będzie to opis Przemienienia Jezusa na górze Tabor, które jest zapowiedzią przyszłej chwały Jezusa, a także potwierdzeniem przez Boga misji swego Syna.