„Fiat” Bogu mówi nie tylko Maryja, ale również Jezus

PUNKT WYJŚCIA

UROCZYSTOŚĆ ZWIASTOWANIA PAŃSKIEGO • ŚWIĘTO NIENAKAZANE • KOLOR SZAT: biały • KOLEKTA: Wyznając, że nasz Odkupiciel jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem, prosimy, abyśmy zasłużyli na udział w Jego Boskiej naturze • CZYTANIA: Księga Izajasza Iz 7,10–14 • Psalm 40,7–8a.8b–10.11 • List do Hebrajczyków 10,4–10 • Ewangelia wg św. Łukasza 1,26–38

STO SŁÓW

Tym, co łączy wszystkie czytania Liturgii Słowa Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, jest: decyzja. Widzimy Achaza, który odrzuca Słowo Boga na rzecz własnych kalkulacji (PIERWSZE CZYTANIE), widzimy tragiczne konsekwencje tego kroku. Autor Listu do Hebrajczyków pokazuje Jezusa – w perspektywie nie ziemskiej, lecz kosmicznej – posyłanego przez Ojca, mówiącego jeszcze przed Wcieleniem: „Oto idę, aby spełnić Twoją wolę” (DRUGIE CZYTANIE). Nie tylko Maryja powiedziała „Fiat” (EWANGELIA), ale również jej Syn, Jezus.

Wcielenie to nie tylko Boży plan, ale także efekt decyzji pełnienia woli Bożej dwóch osób, Maryi i Chrystusa. Te dwie osoby w jednym czasie i jednym miejscu, splotły się w tajemnicy Zwiastowania, Dziewiczego Poczęcia Jezusa. Dla Jezusa rozpoczyna się czas ziemskiej egzystencji. Dla Maryi czas udziału w Bożej historii.

Dla każdego z nas otwiera się możliwość uczestnictwa w Bożych planach – wystarczy podjąć decyzję, powiedzieć „tak”. Chcieć pełnić wolę Bożą.

---

---

PIERWSZE CZYTANIE
Iz 7, 10-14; 8, 10c

Panna pocznie i porodzi Syna

Czytanie z Księgi proroka Izajasza

Pan przemówił do Achaza tymi słowami: «Proś dla siebie o znak od Pana, Boga twego, czy to głęboko w Szeolu, czy to wysoko w górze!»

Lecz Achaz odpowiedział: «Nie będę prosił i nie będę wystawiał Pana na próbę».

Wtedy rzekł Izajasz: «Słuchajcie więc, domu Dawidowy: Czyż mało wam uprzykrzać się ludziom, iż uprzykrzacie się także mojemu Bogu? Dlatego Pan sam da wam znak: Oto Panna pocznie i porodzi Syna, i nazwie Go imieniem Emmanuel», to znaczy: Bóg z nami.

Oto słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Oto Panna • Iz 7, 10-14.8,10c

“Oto panna pocznie i porodzi Syna”. Proroctwo Izajasza o tajemniczej kobiecie, w której rozpoznajemy Matkę Chrystusa, Maryję.

KSIĘGA: Izajasza • AUTOR: Proto-Izajasz • CZAS POWSTANIA: II poł. VIII w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: Jerozolima • CZAS AKCJI: 735 –732 r. przed Chr. • BOHATEROWIE: Bóg, Izajasz, Achaz

---

Z KSIĘGI EMMANUELA • Przypomnijmy, że w kolejne niedziele adwentu słuchamy fragmentów najdłuższej księgi Starego Testamentu, Księgi Izajasza. Dziś wracamy do pierwszej jej części, autorstwa tzw. Pierwszego Izajasza. Usłyszymy kolejne proroctwo z Księgi Emmanuela • Pamiętajmy, że obejmuje ona wyrocznie z pierwszych lat misji prorockiej Izajasza. Charakteryzuje się tym, że zapowiada Mesjasza, Emmanuela, Księcia Pokoju, którego Bóg obiecuje swojemu ludowi w niespokojnych latach wojen z sąsiadami. Rozpoczyna się opisem powołania Izajasza.

PIERWSZA MISJA IZAJASZA • Usłyszymy fragment opisu wydarzenia, które następuje bezpośrednio po powołaniu Izajasza. To pierwsza misja proroka. Była ona związana z wojną syro-efraimską i trudnym położeniem królestwa Izraela. W jej wyniku (patrz: BIBLIJNY INSIDER) • Izajasz został posłany do króla Achaza ze słowami pokrzepienia, w sytuacji gdy przeciwnicy postanowili jego zgubę. „Nic z tego, tak się nie stanie” – oświadcza przez Izajasza Bóg. Wymaga tylko jednego: uwierzenia Mu.

PANNA POCZNIE I PORODZI • Bóg po raz drugi kieruje słowo do Achaza. Usłyszymy to przesłanie, jak również odpowiedź Achaza i komentarz proroczy Izajasza • Dlaczego właśnie dziś Liturgia Słowa podaje nam te słowa? Gdyż zawierają jedno z najważniejszych proroctw mesjańskich zapowiadających Chrystusa, który będzie poczęty w łonie Dziewicy. To na to proroctwo powoła się św. Mateusz opisujący bliskie narodzenie Chrystusa.

---

PSALM RESPONSORYJNY
Ps 40 (39), 7-8a. 8b-10. 11 (R.: por. 8a i 9a)

Refren: Przychodzę, Boże, pełnić Twoją wolę.

Nie chciałeś ofiary krwawej ani z płodów ziemi, * 

lecz otwarłeś mi uszy; 

nie żądałeś całopalenia i ofiary za grzechy. *

Wtedy powiedziałem: «Oto przychodzę.

W zwoju księgi jest o mnie napisane: †

Radością jest dla mnie pełnić Twoją wolę, mój Boże, * 

a Twoje Prawo mieszka w moim sercu».

Głosiłem Twą sprawiedliwość w wielkim zgromadzeniu † 

i nie powściągałem warg moich, * 

o czym Ty wiesz, Panie.

Sprawiedliwości Twej nie kryłem w głębi serca, * 

głosiłem Twoją wierność i pomoc. 

Nie taiłem Twojej łaski ani Twej wierności * 

przed wielkim zgromadzeniem.

•

PSALM

Pełnić Twoją wolę • Ps 40, 7-8a. 8b-10. 11

Tajemnicę Maryi wyraża psalm 40. Z radością pełniła wolę Boga oraz otworzyła swoje uszy na Jego głos.

PSALM 40 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: czasy powygnaniowe (po 538 r. przed Chr.)

---

PRZY SKŁADANIU OFIARY • Psalm 40 należy do gatunku indywidualnej modlitwy dziękczynienia (todah). Modlitwy te wyrażają radosną wdzięczność człowieka, który został wysłuchany przez Pana. Są osadzone w liturgii świątynnej. Śpiewano je podczas ceremonii wypełnienia złożonego ślubu lub przy składaniu ofiary dziękczynnej.

KOPIUJ-WKLEJ • Druga część psalmu (wersy 14 –18) zmienia swój charakter: staje się wołaniem w niebezpieczeństwie. Ta część stała się zresztą osobnym Psalmem 70: stąd niemal identyczne brzmienie obu fragmentów.

OTO PRZYCHODZĘ • Usłyszymy fragmenty pierwszej części Psalmu 40. Do dzisiejszej liturgii słowa został wybrany z powodu fragmentu w drugiej i częściowo trzeciej zwrotce: przedstawia on odpowiedź człowieka świadomego, że został powołany przez Boga. List do Hebrajczyków widzi w tych słowach zapowiedź Chrystusa.

---

DRUGIE CZYTANIE
Hbr 10, 4-10

Chrystus przychodzi pełnić wolę Ojca

Czytanie z Listu do Hebrajczyków

Bracia:

Niemożliwe jest, aby krew cielców i kozłów usuwała grzechy.

Przeto Chrystus, przychodząc na świat, mówi: «Ofiary ani daru nie chciałeś, ale Mi utworzyłeś ciało; całopalenia i ofiary za grzech nie podobały się Tobie. Wtedy rzekłem: Oto idę – w zwoju księgi napisano o Mnie – aby spełnić wolę Twoją, Boże».

Wyżej powiedział: «Ofiar, darów, całopaleń i ofiar za grzech nie chciałeś i nie podobały się Tobie», choć składane są zgodnie z Prawem. Następnie powiedział: «Oto idę, aby spełnić wolę Twoją». Usuwa jedną ofiarę, aby ustanowić inną. Na mocy tej woli uświęceni jesteśmy przez ofiarę ciała Jezusa Chrystusa raz na zawsze.

Oto słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE 

„Fiat” Jezusa • Hbr 10,5-10

Ten dialog toczy się poza przestrzenią. To rozmowa Jezusa z Ojcem. “Oto idę” – mówi Syn jakby przed Wcieleniem.

KSIĘGA: LIST DO HEBRAJCZYKÓW • NADAWCA: anonimowy, chrześcijanin pochodzenia żydowskiego • ADRESACI: chrześcijanie w Azji Mniejszej • CZAS POWSTANIA: 70–95 r. • MIEJSCE POWSTANIA: nieznane

---

NADAWCA NIEZNANY • Kiedyś List do Hebrajczyków był jednym z listów św. Pawła. Różnice w stylu i tematach teologicznych wskazują jednak na  innego, nieznanego bliżej autora, dlatego dziś list pozostaje bez “nadawcy”. Podejrzewano, że mogli nim być: Łukasz, Apollos, Barnaba, Klemens Rzymski bądź inny uczeń Pawła. Autor to prawdopodobnie Żyd ze środowiska aleksandryjskiego, należący do drugiego pokolenia uczniów Jezusa. Swoje pismo kieruje do chrześcijan pochodzenia żydowskiego i pogańskiego w Azji Mniejszej • Głównym tematem listu jest osoba i dzieło Jezusa, Arcykapłana i Ofiary Nowego Przymierza, które wypełnia i przewyższa Przymierze Mojżeszowe.

JEDYNA OFIARA • Od rozdziału 8 do 10 autor Listu do Hebrajczyków opisuje ofiarę Chrystusa i jej wyjątkowość wobec ofiar Starego Testamentu: Chrystus • złożył ją przed samym obliczem Boga, w przybytku nieba, w miejscu Świętym Świętych, w ten sposób otwierając nam drogę do niego i ofiarując odkupienie (Hbr 9). • Jego ofiara znosi wszelkie ofiary Starego Testamentu (Hbr 10). Tam, gdzie dokonało się już odpuszczenie grzechów, nie potrzeba więcej ofiar.

PROROCTWO I DIALOG • Autor Listu do Hebrajczyków odtwarza dialog toczący się poza przestrzenią i czasem między Ojcem i Synem. To jakby hipotetyczna rozmowa, która dzieje się tuż przed Wcieleniem Syna Bożego, Jego przyjściem na świat • Ten dialog jest wprost zaczerpnięty z Psalmu 40 (drobne różnice wynikają z tego, iż autor Listu korzystał z tłumaczenia Septuaginty) (>> LINKI) • Zwróćmy uwagę na trzy elementy związane z przyjściem Jezusa: • powód: aby zastąpić sobą nieskuteczne ofiary i całopalenia Starego Testamentu • w nim spełniają się zapowiedzi Pism • Jego misja polega na wypełnieniu woli Bożej i ustanowieniu nowej ofiary, której mocą zbawieni i uświęceni będą wszyscy wierzący.

---

EWANGELIA
Łk 1, 26-38

Maryja pocznie i porodzi Syna

Słowa Ewangelii według Świętego Łukasza

Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja.

Wszedłszy do Niej, anioł rzekł: «Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami». Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co by miało znaczyć to pozdrowienie.

Lecz anioł rzekł do Niej: «Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i zostanie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca».

Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?»

Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego okryje Cię cieniem. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, którą miano za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego».

Na to rzekła Maryja: «Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego».

Wtedy odszedł od Niej anioł.

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA 

Zwiastowanie • Łk 1, 26-38

Dla Jezusa rozpoczyna się czas ziemskiej egzystencji. Dla Maryi czas udziału w Bożej historii.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: 70-80 r. • KATEGORIA: dialog • MIEJSCE: Nazaret • CZAS: ok. 1 r. AD (datacja tradycyjna) • KTO MÓWI: Archanioł Gabriel • ADRESACI: Maryja

---

MARYJNA EWANGELIA • Łukasz to ewangelista, który uwypukla rolę Maryi w dziele zbawienia – tymczasem Mateusz, analogicznie uwydatnia rolę Józefa. Widać to już w rodowodach, które różnią się tym właśnie, iż rodowód Jezusa w ewangelii Mateusza jest rodowodem Józefa (PATRZ: Mt 1,1-16), zaś rodowód Jezusa umieszczony w ewangelii św. Łukasza to rodowód Maryi (PATRZ: Łk 3,23-38: Józef jako mąż Maryi wszedł w linię dziedziczenia Helego, ojca Maryi) • Podczas gdy Mateusz podkreśla wagę decyzji, “fiat” Józefa (PATRZ: JUTRO NIEDZIELA, tom A, IV niedziela adwentu, ewangelia), Łukasz podkreśla “tak” Maryi w dziele zbawienia. 

MARYJA-ZACHARIASZ • Przypomnijmy, że Ewangelia św. Łukasza, rozpoczyna się od tzw. ewangelii dzieciństwa, gdzie zestawione są równolegle historie Maryi i Zachariasza – matki Jezusa i ojca Jana Chrzciciela. Łukasz opisuje zwiastowanie Zachariaszowi (PATRZ: Łk 5, 1-25) i zwiastowanie Maryi, “nie” ojca Jana Chrzciciela z “tak” Matki Jezusa, zamieszczając pieśń Zachariasza oraz pieśń Maryi (PATRZ: JUTRO NIEDZIELA, tom B, III niedziela adwentu, psalm) • W ramach Ewangelii usłyszymy właśnie opis zwiastowania Maryi, jej fiat, decyzję, dzięki której Bóg mógł zrealizować swój plan zbawienia człowieka.   

OTO POCZNIESZ • Usłyszymy opis Zwiastowania, wydarzenia, które jednocześnie jest poczęciem Jezusa w łonie Maryi – bez udziału męża, dziewiczym, za sprawą Ducha Świętego • To zaproszenie Maryi do współudziału w realizowanym przez Boga dziele Wcielenia. To także moment, w którym Maryja odpowiada „tak” na Boże wezwanie.

---

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książce “Jutro Święto” dostępnej TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

Nasze codzienne Zwiastowanie