• 

Spotykając się z apostołami, Jezus zdaje się mówić do nich: wyluzujcie, już Zmartwychwstałem, wypełniły się wszystkie pisma, których kompletnie wcześniej nie rozumieliście. Przeczytajcie jeszcze raz. Tak miało być. Zobaczcie mnie, teraz Jestem już między Wami, możecie być spokojni, macie tu coś do jedzenia…?

Zadanie dla apostołów stało się jasne: mają zostać Rzecznikami swojego Mistrza. On sam stał się Rzecznikiem nas wszystkich wobec Ojca. Aby jednak liczyć na wstawiennictwo Jezusa, potrzeba prawdziwej więzi z Nim. Jeżeli ktoś mówi: znam Go, a nie zachowuje Jego przykazań, ten jest kłamcą i nie ma w nim prawdy. Kto zaś zachowuje Jego naukę, w tym naprawdę miłość Boża jest doskonała.

Apostołowie dobrze wypełnili swoje zadanie. Wszyscy usłyszeliśmy o Jezusie Chrystusie, wszyscy poznaliśmy prawdę o Nim. Wiemy, że nasze grzechy zostały zgładzone. Jeśli zachowujemy przykazania, jeśli naprawdę kochamy całym sercem Jezusa, możemy spokojnie zasypiać, kiedy się położymy, bo Pan, nas wysłucha, kiedy będziemy Go wzywać.

Mamy przecież swojego Rzecznika w Niebie.

PUNKT WYJŚCIA

---

III NIEDZIELA ZMARTWYCHWSTANIA PAŃSKIEGO · Rok B ·KOLEKTA · Modlimy się, abyśmy ciesząc się z odzyskanej godności przybranych dzieci Bożych, z ufnością oczekiwali chwalebnego dnia zmartwychwstania • KOLOR: biały • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 3,13-15.17-19 • Psalm 4,2.4-9 • Pierwszy List św. Jana Apostoła 1 J 2,1-5a • Ewangelia według św. Łukasza 24,35-48

 • CHMURA SŁÓW •  

•

PIERWSZE CZYTANIE

Dawca życia • Dz 3,13-15.17-19

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: opowiadanie

---

O KSIĘDZE • Dzieje Apostolskie opisują rozwój i wzrost młodego Kościoła. Rodzi się on ze śmierci i zmartwychwstania Chrystusa oraz zesłania Ducha Świętego • Pierwszych dwanaście rozdziałów poświęconych jest historii Kościoła w Jerozolimie oraz misji Piotra. Widać w nich już, jak Dobra Nowina stopniowo przekracza granice Izraela, wychodząc ku poganom • Od rozdziału trzynastego uwaga Łukasza skupia się na św. Pawle, który staje się ewangelizatorem świata pogańskiego. Jego pobyt w Rzymie przed męczeńską śmiercią i głoszenie Ewangelii wszystkim narodom to ostatni obraz, z jakim Łukasz pozostawia nas w lekturze Dziejów Apostolskich.

KONTEKST • W trzecim rozdziale Dziejów Apostolskich Piotr w imię Jezusa Zmartwychwstałego dokonuje cudu – uzdrawia chromego od urodzenia (3,1-11). Dzieje się to w świątyni • Wokół Piotra i Jana błyskawicznie gromadzi się tłum ludzi zadziwionych tym, co widzą • chory skacze, głośno wielbiąc Boga, i nie chce opuścić apostołów • To staje się okazją do wygłoszenia kerygmatu, którego sercem jest śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa, zapowiedziane przez proroków i będące spełnieniem zapowiedzi danych Abrahamowi.

ZANIM USŁYSZYSZ • W dzisiejszym pierwszym czytaniu słyszymy tylko fragment kerygmatu Piotra z Dz 3,12-26 • Apostoł podkreśla, że śmierć Jezusa to wynik zatwardziałego serca Izraela, który zaparł się Sługi Boga i sprawiedliwego, gdy wypraszał ułaskawienie dla zabójcy, Barabasza. Bóg jednak stanął po stronie Jezusa i wskrzesił Go z martwych • Piotr stwierdza, że lud działał w nieświadomości, wypełnił w ten sposób zapowiedzi proroków o cierpiącym Mesjaszu. Ostatecznie jednak ciąży na nich wina, którą zmazać mogą tylko pokuta i nawrócenie, czyli przyjęcie Dobrej Nowiny o Chrystusie.

TRANSLATOR

---

• Wsławił Sługę swego, Jezusa. W kerygmacie Piotra pojawia się słowo pais, które może także oznaczać dziecko, młodzieńca, chłopca, potomka (syna lub córkę) lub kogoś absolutnie oddanego i posłusznego, czyli sługę. Mówiąc o Jezusie, Piotr ma zapewne na myśli jego szczególną relację z Ojcem, lecz w kontekście mowy świątynnej wybrzmiewa szczególnie nawiązanie do Sługi Jahwe, nazwanym pais w Iz 52,13. W Jezusie wywyższonym przez Ojca spełniają się przepowiednie prorockie o cierpiącym i wywyższonym Słudze.

• Wydaliście Go i zaparliście się Go. Paradidomi (‘wydać’) to słowo, którym sam Jezus zapowiadał swoją mękę. Drugie słowo, arneomai (‘zaprzeć się’) występuje przede wszystkim wówczas, gdy wspomina się o Piotrze zapierającym się Mistrza (Mt 26,70.72; Mk 14,68; Łk 22,57). Piotr mówi tu także o swoim doświadczeniu.

• Zabiliście Dawcę życia. Dawca (gr. archegos) znaczy dosłownie ‘książę, rządzący, władca’, ‘ktoś obdarzony wyjątkową pozycją’. Piotr mówi o Jezusie Zmartwychwstałym, który panuje nad wszystkimi stworzeniami (Dz 5,31). Równocześnie słowo to podkreśla pierwszeństwo, rolę, jaką odgrywa jakaś osoba, gdy daje początek historii (1 Mch 10,47; Mi 1,13), kładzie fundamenty, rozpoczyna jakieś dzieło (Hbr 2,10). Chrystus Zmartwychwstały to Pan wszelkiego stworzenia i dawca nowego życia, sprawca zbawienia i architekt nowego świata, który wyłania się z jego historii.

• Działaliście w nieświadomości. To zapewne nawiązanie do sądu, który wydaje o swych oprawcach sam Ukrzyżowany: Ojcze przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią (Łk 23,34). Agnoia (‘nieświadomość’) oznacza brak koniecznych informacji, ignorancję, brak rozeznania, które owocują grzesznym postępowaniem. Izrael i poganie nie rozpoznali w Chrystusie Mesjasza, jednak tylko do pewnego stopnia jest to okoliczność łagodząca. Bóg objawił wszystkim swojego Syna, zatem odrzucenie Go to także decyzja wypływająca z zaślepienia i zatwardziałości serca. W Biblii agnoia jest także traktowana jako synonim grzechu (Syr 23,3), stan, do którego człowiek doprowadza się przez odrzucanie Słowa Bożego. Dlatego właśnie Piotr ostatecznie kieruje do słuchaczy wezwanie: Pokutujcie więc i nawróćcie się, aby grzechy wasze zostały zgładzone.

CYTATY

---

Miłosierne zrozumienie dla grzeszników: teraz wiem, bracia, że działaliście w nieświadomości, tak samo jak zwierzchnicy wasi

Szansa na nowe życie: Pokutujcie więc i nawróćcie się, aby grzechy wasze zostały zgładzone.

•

PSALM

Pan mnie wysłucha • Ps 4, 2.4-9

PSALM  4 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: czasy powygnaniowe, po 586 r. przed Chr.

---

O PSALMIE •  Psalm 4 należy do gatunku indywidualnej modlitwy błagalnej (tefillah). W klasycznej formie składają się na nią: wprowadzenie, w którym wierzący wzywa Boga; korpus, w którym opisuje doświadczenie nieszczęścia lub próby; konkluzja, w której wybrzmiewa pewność wierzącego, że zostanie wysłuchany. Modlitwy błagalne były częścią rytuału wielkich dni postu i pokuty, obchodzonych przez całą wspólnotę Izraela. Wyznawano wtedy grzechy i błagano o pomoc w sytuacji zagrażających ludowi nieszczęść, takich jak: wojna, przegrana bitwa, głód, susza, epidemia. Towarzyszyły także jednostkom zmagającym się z chorobą, prześladowaniem ze strony wrogów, czy cierpieniem będącym efektem grzechu.

ZANIM USŁYSZYSZ • Fragment psalmu, który usłyszymy, o tyle odbiega od klasycznej modlitwy błagalnej, o ile brak w nim opisu nieszczęść spotykających wierzącego. Prawdopodobnie są nimi jego wrogowie, ich oskarżenia i knowania. Modlący się prosi o wymierzenie mu sprawiedliwości i wysłuchanie jego modlitwy. Powołuje się na dobroć Boga, której doświadczył już w swoim życiu, i Jemu ufnie powierza swoją sprawę. Pewność, że zostanie wysłuchany, sprawia, że spokojnie zasypia pośród przeciwności i problemów. Jego Bóg pozwala mu żyć bezpiecznie.  

CYTATY

---

Psalmista o ukojeniu w Panu: Spokojnie zasypiam, kiedy się położę, bo tylko Ty jeden, Panie, pozwalasz mi żyć bezpiecznie.

•

DRUGIE CZYTANIE

Zerwać z grzechem • 1 J 2,1-5a

Pierwszy List św. Jana • NADAWCA: św. Jan • SKĄD:  Efez • DATA: koniec I w. • ADRESACI: kościoły w Azji Mniejszej

---

O KSIĘDZE • Celem pisma skierowanego do chrześcijan w Azji Mniejszej jest walka z szerzącymi się herezjami i podziałami w młodych wspólnotach chrześcijańskich • Autor, używając stylu i pojęć właściwych dla czwartej Ewangelii, mówi o Bogu jako światłości, która pociąga do życia w świetle, wystrzegania się wpływu świata i fałszywych nauczycieli (Jan nazywa ich antychrystami – 1 J 2,22) • Życie dzieci Bożych to nie tylko unikanie grzechu, lecz przede wszystkim praktykowanie najważniejszego przykazania miłości (1 J 3,18). To tu właśnie pojawia się najkrótsza i najbardziej wymowna definicja Boga: “Bóg jest miłością” (1 J 4,16).   

KONTEKST • W drugim rozdziale swojego listu Jan przede wszystkim wzywa wspólnotę do  • zerwania z grzechem (2,1-2) • wystrzegania się miłości tego świata (2,12-17) • stronienia od nauczycieli fałszu, czyli tych, którzy nie uznają w Jezusie Mesjasza Syna Bożego (2,18-28)  • Apostoł zachęca swoje duchowe dzieci do przestrzegania Bożych przykazań, z których największe to przykazanie Miłości (2,2-11), oraz życia zgodnie z powołaniem i godnością dzieci Bożych (2,29).

ZANIM USŁYSZYSZ • W dzisiejszym drugim czytaniu apostoł rozpoczyna od wezwania, by zerwać z grzechem, czyli wyrzec się grzesznego sposobu życia. Wówczas, nawet jeśli zgrzeszymy, możemy liczyć na wstawiennictwo Jezusa, Rzecznika u Ojca, Sprawiedliwego, którego ofiara zmazuje grzechy nie tylko chrześcijan, lecz całego świata. Aby jednak móc liczyć na moc Krwi i wstawiennictwa Jezusa, potrzeba żywej więzi z Nim, której znakiem jest według Jana zachowywanie przykazań. Po tym poznajemy, że znamy Pana, i dzięki temu miłość Boża trwa w nas.

TRANSLATOR

---

 • Jeśliby nawet ktoś zgrzeszył, mamy Rzecznika wobec Ojca – Jezusa Chrystusa sprawiedliwego. Dla opisania misji Jezusa Jan używa słowa parakletos, tego samego, którego używa się w czwartej Ewangelii w stosunku do Ducha Świętego. Duch, Paraklet, ma być z uczniami, przypominać im słowa Jezusa, prowadzić ich do pełni Prawdy, czyli do pełnego odkrycia tajemnicy osoby Chrystusa i Jego Ewangelii (J 14,16.26; 15,26; 16,7). Funkcję Ducha Parakleta precyzuje się czasem we współczesnych przekładach, wskazując na jego rolę Pomocnika lub Pocieszyciela. Tego, który pomaga uczniom zgłębiać objawienie Syna i sprawia, że doświadczają bliskości Mistrza, nie czują się osieroceni po Jego odejściu.

JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU

---

• Misja Jezusa Parakleta. W języku greckim słowo to określa osobę przybywającą na pomoc, stąd ojcowie i pisarze łacińscy oddawali je przez  advocatus.  W procesie przed trybunałem Bożym Syn działa jako mediator, rzecznik – ten, który wstawia się za nami, wypraszając Boże miłosierdzie. To jego szczególna misja na sądzie ostatecznym. Przyznając się do nas przed Ojcem, Jezus przekreśla nasz wyrok potępienia. Aby się jednak do nas przyznał, przypomina św. Jan, trzeba najpierw przyznać się do Niego; trzeba mieć w sobie jego miłość, wypełniać przykazania.

• Zmartwychwstały Jezus Paraklet, zasiadając po prawicy Ojca, na sądzie przemawiać będzie na naszą korzyść. Będąc jeszcze na ziemi, dla swoich uczniów stał się Parakletem doradcą, pomocnikiem, Jego Słowo pomagało im w drodze do Ojca. Duch Święty ma za zadanie po prostu kontynuować ziemską misję Jezusa Parakleta. Duch dziś przypomina nam Słowo Pana i uczy żyć jego Przykazaniem Miłości, abyśmy w chwili sądu znaleźli w Jezusie naszego Adwokata.

 

TWEETY ŚW. JANA

---

Prośba św. Jana: Dzieci moje, piszę wam to dlatego, żebyście nie grzeszyli.

•

EWANGELIA

Świadkowie • Łk 24,35-48

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 60-70 r. KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r. • BOHATEROWIE: Jezus i uczniowie

---

O KSIĘDZE • O autorze trzeciej Ewangelii wiemy stosunkowo dużo. Wedle najstarszych tradycji, mających potwierdzenie w Dziejach Apostolskich, św. Łukasz był towarzyszem św. Pawła i spisał głoszoną przez niego Dobrą Nowinę. Pochodził z Antiochii Syryjskiej, z wykształcenia był lekarzem (4,14) • Łukasz, na wzór Apostoła Pawła, przygotowuje ludzi do podjęcia zadania głoszenia Chrystusa tym, którzy Go jeszcze nie znają. Ewangelia stanowi pewną całość wraz z Dziejami Apostolskimi, także spisanymi przez Łukasza. W Ewangelii Łukasza można wyróżnić kilka części: • ewangelię dzieciństwa (1,5-2,52) • ewangelię cudów i przypowieści w Galilei (4,14-9,50) • wypełnioną nauczaniem podróż do Jerozolimy (9,51-19,28) • nauczanie o charakterze eschatologicznym w Jerozolimie (19,29-21,38) • ewangelię Męki i Zmartwychwstania, zakończoną wezwaniem do głoszenia (22,1-24,53).

KONTEKST • W dwudziestym czwartym rozdziale swojej Ewangelii Łukasz skupia się na historii Zmartwychwstałego • Opisuje najpierw orędzie, jakie aniołowie ogłaszają kobietom przy pustym grobie (24,1-11), i Piotra, który niczego tam nie odkrywa (24,12) • Wśród uczniów dominuje postawa zamknięcia i niewiary wobec tego, co ogłaszają kobiety • Wszystko zaczyna się zmieniać, kiedy sam Zmartwychwstały staje na drodze apostołów • Najpierw objawia się dwóm uczniom uciekającym do Emaus (24,13-35). Następnie przychodzi do swoich zamkniętych w Wieczerniku, przekonuje ich do tego, że naprawdę żyje (24,44.36-43), każe oczekiwać na dar Ducha (24,44-49) i wstępuje do Ojca (24,50-53) • U Łukasza Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie dokonują się podczas jednego – długiego, najdłuższego w historii dnia Pana.

ZANIM USŁYSZYSZ • W dzisiejszej Ewangelii widzimy uczniów, którzy wciąż rozprawiają o tym, co wydarzyło się w drodze do Emaus • Jezus zaskakuje ich podczas rozmowy. Widząc ich przerażenie i niedowierzanie, zaprasza, aby dotknęli Jego ciała i podali Mu coś do jedzenia. Najpierw przekonuje ich, że nie jest zjawą, po czym tłumaczy im Pisma i oświeca ich umysły, żeby zrozumieli, że Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać • Na koniec zapowiada, że Ewangelia o Nim ma być głoszona wszystkim narodom, a apostołowie będą jej świadkami.

JESZCZE O EWANGELII

---

Świadectwo Pisma pojawia się w każdej Ewangelii o Zmartwychwstałym. Bez nich niemożliwe jest odkrycie i zrozumienie prawdy, że On żyje, a wszystko, co wydarzyło się w Jego historii, jest częścią Bożego planu. Sam Zmartwychwstały wskazuje na Mojżesza, Proroków i Psalmy jako świadków jego śmierci i zmartwychwstania. Jakie konkretne Pisma ma na myśli Jezus?

• Tora: Z Pięcioksięgu Jezus może cytować słowa Mojżesza zapowiadające posłanie proroka podobnego do niego: Pan, Bóg twój, wzbudzi ci proroka spośród braci twoich, podobnego do mnie. Jego będziesz słuchał (Pwt 18,15). Zapowiedziany prorok ma być pośrednikiem między Bogiem a ludźmi.

• Prorocy: Być może Jezus wyjaśniał uczniom Izajaszowe Pieśni Sługi Jahwe, którego cierpienie gładzi grzechy ludu i który zostaje po swej śmierci wywyższony przez Boga (42,1-4; 49,1-6; 50,4-9; 52,13–53,12). W świetle tej postaci Jezus odczytuje swoją misję jeszcze podczas swego ziemskiego życia (Mt 20,28; Mk 10,45). Do Pieśni Sługi Jahwe czyni aluzję Piotr w dzisiejszym pierwszym czytaniu (Dz 3,13). Powołuje się na nie także Filip w katechezie, którą wygłasza etiopskiemu dworzaninowi (Dz 8,27-35). To być może efekt katechezy Jezusa. Do trzech dni pobytu Jezusa w grobie nawiązywać mogą Księga Jonasza (trzydniowy pobyt Jonasza we wnętrzu ryby, por. Mt 12,40; Łk 11,30) oraz Ozeasz 6,2: Po dwu dniach przywróci nam życie, a dnia trzeciego nas dźwignie i żyć będziemy w Jego obecności.

• Psalmy: sam Jezus modli się na krzyżu słowami Ps 22: Boże mój, Boże mój czemuś mnie opuścił. Inny psalm, który pojawia się w katechezie apostolskiej, to Ps 16,10: bo nie pozostawisz mojej duszy w Szeolu i nie dozwolisz, by wierny Tobie zaznał grobu (Dz 2,27).

 

TRANSLATOR

---

• Pokój wam. Dar Pokoju (gr. eirene) to pierwszy dar, który Zmartwychwstały przynosi swoim uczniom. Dla wierzących Żydów oznaczał on błogosławieństwo doczesne, dobrobyt i wolność od nieprzyjaciół. Wierzący pojmowali go także jako sumę dobrodziejstw, których wierzący doświadczy w nowym życiu, po śmierci. Dla uczniów Chrystusa Pokój Zmartwychwstałego oznacza jeszcze dwie ważne rzeczy. Po pierwsze, to stan przyjaźni i trwała relacja miłości, jaka zawiązuje się pomiędzy Bogiem i człowiekiem, których do tej pory rozdzielał grzech (2 Kor 5,18; Kol 1,22). Po drugie, Pokój to stan goszczący w sercach uczniów, to pewność, że Zmartwychwstały żyje. Nie muszą się już lękać o swoje życie i przyszłość, nie są także zdani na czysto ludzkie świadectwa o Nim.

• Zatrwożonym i wylękłym zdawało się, że widzą ducha. Duch (gr. pneuma), świetlista postać pozbawiona ciała, nie jest jeszcze dowodem na życie i zbawienie po śmierci. Według Starego Testamentu w Szeolu człowiek pędził smutne życie na wpół umarłego ducha. Wierzący oczekiwali zmartwychwstania ciała, które jednak miało nastąpić dopiero na sądzie ostatecznym. Chrystus ukazuje się swoim w roli Pierwszego Zmartwychwstałego, który zapowiada ostateczne zbawienie dla wszystkich, którzy w Niego uwierzą (1 Kor 15,20). 

• Wtedy oświecił ich umysły, aby rozumieli Pisma. Dosłownie otworzył na oścież (dianoigo) ich umysły, jak otwiera się okna czy drzwi domu. W sposób metaforyczny opisuje się tym słowem nowe narodziny, otwarcie łona matki (Łk 2,23). W umysłach uczniów otwartych przez Pana rodzi się Prawda o Zmartwychwstałym.

• Wy jesteście świadkami tego. Martys to kwalifikowany świadek, który bierze udział w procesie. Od jego słowa zależy obrót sprawy. Od tego rzeczownika pochodzi łac. martyr, męczennik, ten który daje świadectwo nawet za cenę własnego życia.

CYTATY

---

Jezus o tym, że zmartwychwstał prawdziwie: Dotknijcie się Mnie i przekonajcie: duch nie ma ciała ani kości, jak widzicie, że Ja mam.