Jutro Niedziela – Trójcy Świętej A
W różnych miejscach Biblii Bóg przedstawia samego siebie. I przekonuje, że jest Trójcą.
PUNKT WYJŚCIA
NIEDZIELA TRÓJCY ŚWIĘTEJ • rok A • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy wyznając prawdziwą wiarę, uznawali wieczną chwałę Trójcy • CZYTANIA: Księga Wyjścia 34, 4b–6. 8–9 • Psalm: Księga Daniela 3, 52. 53a. 54a. 55ab. 56a • Drugi List do Koryntian 13, 11–13 • Ewangelia wg św. Jana 3, 16–23
CHMURA SŁOWA
STO SŁÓW
Bóg i Pan – dwa wyrazy najczęściej powtarzające się w liturgii słowa uroczystości Trójcy Świętej. A na drugim biegunie w kontekście dzisiejszych czytań – złoty bożek. Człowiek ma niezwykłą łatwość w tworzeniu sobie boga własnego wyobrażenia, oddawaniu jemu czci (PIERWSZE CZYTANIE) i przymuszaniu do tego innych (PSALM).
Przeczytaj również
Właśnie wtedy, w obecności złotego cielca, Bóg się objawia i przedstawia. Bóg i „bóg” to nie jest zwykła alternatywa: to wybór między bogiem, którego wytworzą moje ręce bądź moja wyobraźnia, a Bogiem, który po prostu jest i mówi, Kim jest.
W rozmowie z Nikodemem Jezus wyjaśnia tajemnicę Trójcy Świętej. Trzeba przyjąć światło, którym jest Jezus posłany przez Boga. Aby ludzie, którzy Go przyjmą, mogli się ponownie narodzić z Ducha do nowego życia.
Czytanie z Księgi Wyjścia
(Wj 34, 4b–6. 8–9)
Mojżesz, wstawszy rano, wstąpił na górę, jak mu nakazał Pan, i wziął do rąk tablice kamienne. A Pan zstąpił w obłoku, i Mojżesz zatrzymał się koło Niego, i wypowiedział imię Pana. Przeszedł Pan przed jego oczyma i wołał: «Pan, Pan, Bóg miłosierny i łagodny, nieskory do gniewu, bogaty w łaskę i wierność». Natychmiast Mojżesz skłonił się aż do ziemi i oddał pokłon, mówiąc: «Jeśli darzysz mnie życzliwością, Panie, to proszę, niech pójdzie Pan pośród nas. Jest to wprawdzie lud o twardym karku, ale przebaczysz nasze winy i nasze grzechy, a uczynisz nas swoim dziedzictwem».
Oto słowo Boże.
•
PIERWSZE CZYTANIE
Objawienie Ojca • Wj 34, 4b–6. 8–9
Mocna ręka, miłość, wierność i przebaczenie. W historii zbawienia Bóg objawił najpierw swoje ojcowskie oblicze.
KSIĘGA: Księga Wyjścia • AUTOR: kapłan (ostateczna redakcja) • CZAS POWSTANIA: ok. VI–V w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: góra Synaj • CZAS: ok. XII w. przed Chr. • BOHATEROWIE: Mojżesz • WERSJE: brak
EXODUS • Księga Wyjścia, Exodus, druga z ksiąg Pisma Świętego, opisuje dokładnie to, na co wskazuje jej nazwa: uwolnienie Izraelitów z ziemi egipskiej. Ale nie tylko – drugim ważnym wydarzeniem jest przymierze zawarte na Synaju i otrzymanie Dekalogu • Głównym tematem księgi są narodziny Izraela jako narodu i Boże panowanie nad nim. Księgę można podzielić na trzy części • W pierwszej (rozdziały 1–15) rozstrzyga się, kto jest Panem Izraela: faraon i bogowie Egiptu czy Jahwe • W drugiej, już po wyjściu z Egiptu, Bóg rozwiązuje problemy swego ludu i karmi go na pustyni (15–18) • Wreszcie nadaje prawa (19–24) i rozbija swój namiot (24–40), potwierdzając w ten sposób swoje królowanie w Izraelu. Sama budowa księgi tłumaczy zatem, że do ludu wybranego należy ten, kto doświadczył cudu Wyjścia, doświadcza opieki Boga, przyjmuje Jego prawo i panowanie.
ZŁOTY CIELEC • Począwszy od 32 rozdziału księga opisuje zejście Mojżesza z góry Synaj z tablicami prawa. Dochodzi do znanego nam wydarzenia: Izraelici, pozostawieni u podnóża góry, wykonali posąg złotego cielca, któremu oddawali cześć • Tuż po grzechu, którego dopuścił się lud, Bóg wzywa Mojżesza ponownie na górę, aby na nowo zawrzeć z nim przymierze i wręczyć tablice przykazań.
PAN, PAN, BÓG • Usłyszymy fragment opisujący rozmowę Mojżesza z Bogiem. Bóg przedstawia się, w szczególny sposób wyliczając swoje atrybuty.
Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
(Dn 3, 52. 53a. 54a. 55ab. 56a)
Refren: Chwalebny jesteś, wiekuisty Boże.
Błogosławiony jesteś, Panie, Boże naszych ojców, * pełen chwały i wywyższony na wieki. Błogosławione jest imię Twoje † pełne chwały i świętości, * uwielbione i wywyższone na wieki. Błogosławiony jesteś w przybytku Twojej świętej chwały, * uwielbiony i przesławny na wieki. Błogosławiony jesteś na tronie swojego królestwa, * uwielbiony i przesławny na wieki. Błogosławiony jesteś Ty, co spoglądasz w otchłanie, † który zasiadasz na Cherubach, * pełen chwały i wywyższony na wieki. Błogosławiony jesteś na sklepieniu nieba, * pełen chwały i wywyższony na wieki.
•
PSALM
Pieśń Trzech Młodzieńców • Dn 3, 52. 53a. 54a. 55ab. 56a
Ten psalm jest wyjątkowy z wielu powodów. Nie pochodzi z Księgi Psalmów. Wyraża wdzięczność osób, które do końca nie wyparły się Boga.
KSIĘGA: Księga Daniela • AUTOR: Daniel (pseudoepigraf)/autor anonimowy • CZAS POWSTANIA: I poł. (lata sześćdziesiąte) II w. przed Chr.
PSALM Z KSIĘGI DANIELA • Rzadko się zdarza, że pieśń wykonywana w ramach psalmu responsoryjnego nie pochodzi z Księgi Psalmów. Tak jest tym razem. Będzie to fragment Księgi Daniela, Pieśń trzech młodzieńców. Usłyszymy zaledwie niewielką część pieśni. Całość zawiera się w wersetach trzeciego rozdziału: 52–89.
ZŁOTY POSĄG NUMER DWA • Ta pieśń to w rzeczywistości finał dramatycznej historii opisanej w 3 rozdziale. Bohaterami są król babiloński Nabuchodonozor oraz jego współpracownicy, m.in. Żydzi, a wśród nich Daniel • Nabuchodonozor, poganin, sporządził złoty posąg i wszystkim polecił wziąć udział w jego poświęceniu i oddać mu pokłon. Kto by nie upadł na twarz i nie oddał pokłonu, natychmiast zostałby wrzucony do rozpalonego pieca. Szukający intryg i możliwości oskarżenia Chaldejczycy wspomnieli królowi o Szadraku, Meszaku i Abed-Nego – zwierzchnikach miast babilońskich, również Żydów. Nie liczą się z tobą, królu. Nie oddają czci twemu bogu, ani nie oddają pokłonu złotemu posągowi.
W ŚRODKU PŁOMIENI • Wezwani nie złożyli pokłonu złotemu posągowi. Zostali wrzuceni do rozpalonego pieca. I chodzili wśród płomieni, wysławiając Boga i błogosławiąc Pana – informuje autor księgi • Trzej młodzieńcy mieli wyśpiewać słynną pieśń, w której niemal każdy werset zawiera wezwanie: Błogosławcie Pana, chwalcie Go i wywyższajcie na wieki!
Czytanie z Drugiego Listu św. Pawła do Koryntian
(2 Kor 13, 11–13)
Bracia, radujcie się, dążcie do doskonałości, pokrzepiajcie się na duchu, bądźcie jednomyślni, pokój zachowujcie, a Bóg miłości i pokoju będzie z wami. Pozdrówcie się nawzajem świętym pocałunkiem! Pozdrawiają was wszyscy święci. Łaska Pana Jezusa Chrystusa, miłość Boga i dar jedności w Duchu Świętym niech będą z wami wszystkimi!
Oto słowo Boże.
•
DRUGIE CZYTANIE
Objawienie Ducha • 2 Kor 13, 11–13
Na zakończenie swego listu do mieszkańców Koryntu Paweł wymienia Ducha Świętego. Pozdrowienie przypomina to, które często słyszymy na początku Eucharystii.
KSIĘGA: Drugi List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł i Tymoteusz • ADRESACI: Wspólnota chrześcijańska w Koryncie • CZAS POWSTANIA: ok. 57 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Macedonia
TAJEMNICZY INCYDENT W KORYNCIE • Okoliczności napisania Drugiego Listu do Koryntian są związane z pewnym incydentem w Koryncie po pierwszej wizycie Pawła. Nie wiemy, co się stało. Wiadomo, że Paweł zrezygnował z powtórnej wizyty. Zamiast tego przysłał do Koryntian List we łzach – pismo, które jednak nie przetrwało. Kiedy winny tajemniczego tzw. przestępstwa korynckiego został ukarany, Paweł w odpowiedzi napisał list zwany dziś Drugim Listem do Koryntian.
O CZYM PISZE PAWEŁ • Paweł wyjaśnia w nim swoją decyzję rezygnacji z wyjazdu (rozdziały 1–7). W dwóch rozdziałach pisze o zbiórce na rzecz świętych w Jerozolimie (8–9), ostatnie rozdziały to rozprawa Pawła ze stawianymi mu zarzutami (10–13). Cały list ma charakter bardzo osobisty. Pełen jest zaleceń i upomnień, pisanych jednak z troską i miłością.
ZAKOŃCZENIE • Drugie czytanie to pozdrowienie, którym Paweł kończy swój list. Zostało wybrane z powodu ważnego dla przeżywanej dziś uroczystości: w jednym zdaniu Paweł umieszcza imiona trzech osób Boskich • Zwróćmy uwagę, że właśnie na tym zdaniu jest oparte pozdrowienie używane często przez księży rozpoczynających mszę świętą.
Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
Słowa Ewangelii wg św. Jana
(J 3, 16-18)
Jezus powiedział do Nikodema: «Tak Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony. Kto wierzy w Niego, nie podlega potępieniu; a kto nie wierzy, już został potępiony, bo nie uwierzył w imię Jednorodzonego Syna Bożego».
Oto słowo Pańskie
•
EWANGELIA
Objawienie Syna • J 3, 16–18
Nocna rozmowa Nikodema z Jezusem. To wtedy Zbawiciel objawia siebie: tłumaczy swoją misję. Bóg posłał Go po to, aby świat został przez Niego zbawiony.
EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: 80–90 r. • KATEGORIA: dialog • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: 30–33 r. • BOHATEROWIE: Jezus, Nikodem • WERSJE: brak
EWANGELIA ŚWIĘTEGO JANA • Jan, najmłodszy z apostołów, jest autorem pięciu ksiąg Nowego Testamentu. Oprócz Ewangelii stworzył również Apokalipsę i trzy listy • Tradycja Janowa, której źródłem i historycznym rdzeniem jest doświadczenie apostoła, przechodziła potem proces redakcji w skupionych wokół Jana kręgach jego uczniów. Jego owocem jest Ewangelia, która różni się od relacji trzech pozostałych ewangelistów. Jan wyróżnia się poetyckim stylem, widocznym szczególnie w mowach, udramatyzowaną narracją, posługuje się częściej symbolem i alegorią. Gdy synoptycy kładą nacisk na kompletne i spójne przedstawienie życia Jezusa, dla Jana najważniejszym jest ukazanie misterium osoby Pana, w świetle którego apostoł interpretuje całość Jego misji. Nie znaczy to, że Ewangelia Janowa nie interesuje się historią. We współczesnych badaniach idzie się raczej za jej chronologią, dając Janowi pierwszeństwo przed synoptykami.
NIKODEM • O Nikodemie, dostojniku żydowskim, faryzeuszu, wspomina tylko św. Jan. W jego Ewangelii pojawia się trzy razy: • gdy rozmawia z Jezusem (rozdział 3) • podczas dyskusji strażników z arcykapłanami i faryzeuszami, czy pojmać Jezusa (rozdział 7): Nikodem stanął wtedy w Jego obronie, mówiąc: Czy Prawo nasze potępia człowieka, zanim go wpierw nie przesłucha i nie zbada, co czyni? • podczas pogrzebu Jezusa (rozdział 19): Józef z Arymatei poprosił Piłata o ciało Jezusa, a Nikodem przyniósł sto funtów mieszaniny mirry i aloesu.
ROZMOWA NOCĄ • Usłyszymy fragment pierwszego z epizodów: nocną rozmowę Jezusa z Nikodemem. Aby lepiej ją zrozumieć, musimy pamiętać, że w Ewangelii Janowej Jezus mówi przede wszystkim o objawieniu Syna • Być może punktem wyjścia dla słów Jezusa, które usłyszymy, było pytanie Nikodema o nadchodzący dzień sądu: Kiedy Bóg ukarze grzeszników i zbawi Izraela?
Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.