Jutro Niedziela – V Wielkanocna A
Trzy proste słowa. A kryją największą tęsknotę Kościoła
Polub nas na Facebooku!
Dzisiejsza Liturgia Słowa przedstawia dwa, z pozoru odmienne, tematy. Pierwszy to Kościół i jego struktura. W pierwszym czytaniu słyszymy o rodzeniu się hierarchii: o ustanowieniu diakonów, przez Apostołów, których następcami są biskupi. W drugim czytaniu słyszymy zaś o kapłaństwie powszechnym: że my wszyscy uczestniczymy w kapłaństwie Chrystusa. I wszyscy jako żywe kamienie budujemy duchową świątynię.
A ten drugi temat? Tęsknota za Ojcem wyrażona prośbą apostołów: Pokaż nam Ojca, prośbą nas wszystkich, często zagubionych sierot, oddzielonych od Ojca, pragnących Go jak najszybciej zobaczyć.
To nie są dwa odmienne tematy, lecz jeden. Po prostu, Kościół. Wspólnota ludzi budujących i budowanych, ciągle w drodze, wołających z tęsknoty: Pokaż nam Ojca.
PUNKT WYJŚCIA
PIĄTA NIEDZIELA WIELKANOCNA • rok A • KOLEKTA: Modlimy się, aby nas, przybrane dzieci, Bóg obdarzył prawdziwą wolnością i wiecznym dziedzictwem • KOLOR: biały • W tę niedzielę zawsze słuchamy ewangelię św. Jana, fragmenty Ostatniej Wieczerzy z uczniami • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 6,1-7 • Psalm 33,1-2.4-5.18-19 • Pierwszy List św. Piotra 2,4-9 • Ewangelia wg św. Jana 14,1-12
CHMURA SŁÓW
Bywa, że chmura słów streszcza właściwie całą Liturgię Słowa. Tak jest tym razem. Najczęściej pojawiającym się słowem będzie OJCIEC (12) (choć padnie tylko w Ewangelii). Drugim jest czasownik WIERZYĆ (9), który usłyszymy zarówno w Ewangelii, jak i drugim czytaniu. We wszystkich za to czytaniach często pojawia się: SŁOWO (6). Znaczące, że Jezus (Jego imię pada 4 razy) często zapewnia o swej obecności: JESTEM (5).
•
PIERWSZE CZYTANIE
Ustanowienie diakonów • Dz 6,1-7
Hierarchia nie jest sztucznie ustanowioną strukturą. Diakonat, o którego początkach dziś słyszymy, to odpowiedź na potrzeby wierzących i dar Ducha Świętego
KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.
KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r. • BOHATEROWIE: Dwunastu apostołów, siedmiu diakonów
TAK RODZI SIĘ KOŚCIÓŁ • Przypomnijmy, że w czasie całego Okresu Wielkanocnego pierwsze czytanie pochodzi z Dziejów Apostolskich. Zesłanie Ducha Świętego, choć opisane właściwie na początku Dziejów Apostolskich, jest ich wydarzeniem kulminacyjnym – kolejne rozdziały to opis rodzącego się Kościoła • Pierwszych dwanaście rozdziałów poświęconych jest historii Kościoła w Jerozolimie oraz misji Piotra, potem Dzieje Apostolskie skupiają się już na działalności Pawła.
TRUDNOŚCI • Życie Kościoła pierwszych wieków to nie tylko pasmo sukcesów i nieustannego wzrostu, ale także problemy, które trzeba rozwiązywać. W piątym rozdziale Dziejów Łukasz opisywał małżeństwo, które próbowało oszukać Apostołów (patrz: 5,1-10). W rozdziale szóstym widzimy, że we wspólnocie pojawiają się spory i podziały, którym trzeba zaradzić. Helleniści szemrzą przeciw Hebrajczykom z powodu ich wdów, pomijanych przy codziennym rozdawaniu żywności.
BY ROZWIĄZAĆ SPÓR • Aby rozładować narastające niezadowolenie, apostołowie wyznaczają siedmiu, którzy zaopiekują się wdowami, najsłabszymi, narażonymi ma biedę i pozbawionymi opieki członkami wspólnoty. Usłyszymy właśnie fragment to opisujący. Opowiada o • okolicznościach ustanowienia diakonów i o • samym ustanowieniu.
KLUCZOWE SŁOWA
Apostołowie o własnym powołaniu: My zaś oddamy się wyłącznie modlitwie i posłudze słowa
Kryteria powołania: …cieszących się dobrą sławą, pełnych Ducha i mądrości
TRANSLATOR
• My zaś oddamy się wyłącznie modlitwie i posłudze słowa (Dz 6,4) • Dosłownie: My zaś będziemy trwać niezłomnie przy modlitwie i służbie słowa
• A słowo Boże rozszerzało się, wzrastała też bardzo liczba uczniów w Jerozolimie, a nawet bardzo wielu kapłanów przyjmowało wiarę (Dz 6,7) • I słowo Boga wzrastało, bardzo mnożyła się liczba uczniów w Jeruzalem, liczny tłum kapłanów był posłuszny wierze
CZY WIESZ, ŻE…
• Helleniści to Żydzi wychowani w kulturze greckiej i czytający Pisma po grecku • Hebrajczycy to także Żydzi, tyle że mówiący po hebrajsku i aramejsku • Dzieliła ich kultura i język, a łączył fakt, że uwierzyli w Chrystusa i razem tworzyli wspólnotę jerozolimską.
• Imiona diakonów sugerują, że rekrutowali się spośród hellenistów • Pierwszy z nich to Szczepan. To spolszczona forma imienia Stefan, stephanos po grecku znaczy “korona”. Niebawem stanie się pierwszym męczennikiem wspólnoty • Filip, “ewangelista”, ojciec czterech niezamężnych córek posługujących charyzmatem prorockim (Dz 21,8) i pięciu innych nieznanych
• Liczba siedem oznacza pełnię i często pojawia się w Biblii: • siedem dni stworzenia (Rdz 1) • siedmiu kapłanów przed Arką Przymierza (Joz 6,4) • siedmiu z przybocznej straży króla, jego najbliżsi doradcy (Jer 52,25; Est 1,14).
JESZCZE O DIAKONACH
• Hierarchia, która dziś istnieje w Kościele, swymi korzeniami tkwi w Kościele pierwszych wieków. Nie jest sztucznie narzuconą strukturą, lecz odpowiedzią na potrzeby wierzących i darem Ducha Świętego. Dzieje Apostolskie opisują ten proces, w którym, pod wpływem wzrostu Kościoła i rozszerzania się Słowa, trzeba nadać wspólnocie pewne ramy formalne.
• “Wyświęcenie” siedmiu diakonów to jeszcze nie diakonat, jaki znamy z późniejszej historii Kościoła, ale niewątpliwie jego początek. Apostołowie wkładają ręce na wybranych, przeznaczając ich do misji “diakonów”, sług stołów • W Nowym Testamencie mianem diakona, czyli Sługi, określa się przede wszystkim Chrystusa (Rz 15,8) i apostołów głoszących Ewangelię (2 Kor 11,23) • W 1 Tm 3,8-13 znajdujemy wymagania, jakie stawiano przed diakonami: czystość, skromność, szczerość, umiarkowanie, dobre prowadzenie własnego domu. Mogą wiązać się one z odpowiedzialnością diakonów za sprawy finansowe wspólnoty.
• W Flp 1,1 diakoni pojawiają się już obok episkopoi, biskupów, czyli tych, którzy sprawują pieczę nad wspólnotami • W Kościele pierwszych wieków funkcje diakońskie pełniły także kobiety. Feba (Rz 16,1-3) była być może bogatą opiekunką wspólnoty w Kenchrach.
• Od IV w. diakonami ustanawia się tylko mężczyzn, celibatariuszy. Stają się oni prawą ręką biskupa. Z czasem, oprócz posługiwania ubogim, podejmą funkcje liturgiczne i katechetyczne, a zwłaszcza posługę przy eucharystycznym stole chleba, stając się odpowiedzialnymi w sposób szczególny za głoszenie Ewangelii.
• Dziś diakonat funkcjonuje w dwóch formach: przejściowej i stałej. Diakonat przejściowy to pierwszy stopień święceń kapłańskich. Diakoni ślubujący celibat przez święcenia stają się częścią stanu duchownego. Oprócz nich istnieją tzw. stali diakoni, świeccy, którzy posiadając rodziny, oddają się głoszeniu Słowa i pomocy ubogim.
•
PSALM
Na Słowo Pana • Ps 33,1-2, 4-5.18-19
Słowo Pana jest prawe”. Psalm 33 to modlitwa ufności człowieka, który zaufał Słowu obietnicy. Taka postawa to “bogobojność”
PSALM 33 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: po wygnaniu w Babilonii, czyli po 538 r. przed Chr.
PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ • Psalm 33 zrobił niezwykłą karierę w polskiej polityce. Zdarzało się, że był śpiewany w dniu wyborów bądź innych wydarzeń politycznych. Słowa On miłuje prawo i sprawiedliwość nasuwały wśród nie znających reguł liturgii przypuszczenie, że księża świadomie wybierali ten akurat psalm.
WYCHWALAĆ PANA • Tymczasem to jeden z trzydziestu psalmów wyrażających cześć i podziw dla Boga, to hymn, pieśń chwały, hebr. tehilla. To typowy rodzaj modlitwy zanoszony w świątyni przed niewolą. Zawiera wezwanie do wielbienia Boga, po czym następuje wyliczenie przyczyn modlitwy uwielbienia. Są nimi: chwała, dobroć Boga, jego działanie w stworzonym świecie i w historii • Psalm ma charakter radosny i do radości wzywa (wołajcie radośnie na cześć Pana – wzywa pierwszy werset), pokazuje też źródło radości człowieka: W Nim przeto raduje się nasze serce
PRAWE SŁOWO • Usłyszymy zaledwie dwa fragmenty psalmu 33. Sam początek usłyszanej części wyjaśni, dlaczego ten psalm został włączony do dzisiejszej Liturgii Słowa: Słowo Pana jest prawe… godne zaufania. Psalm 33 to modlitwa człowieka, który zaufał Słowu Boga, słowu obietnicy. Taka postawa to postawa człowieka bogobojnego.
KLUCZOWE SŁOWA
Doświadczenie psalmisty jak doświadczenie Abrahama: Słowo Pana jest prawe
•
DRUGIE CZYTANIE
Królewskie kapłaństwo • 1 P 2,4-9
Święty Piotr nazywa wierzących w Chrystusa “Królewskim kapłaństwem”, żywą Świątynią. Tłumaczy to, opierając się na Starym Testamencie
KSIĘGA: Pierwszy List św. Piotra · NADAWCA: św. Piotr · SKĄD: Rzym · DATA: przed 64 r. · ADRESACI: diaspora w Azji Mniejszej
Z LISTU PIOTRA • To kolejny fragment pochodzący z drugiego rozdziału Listu św. Piotra: wcześniejszy wobec tego, który słyszeliśmy tydzień temu. Ale podobnie jak zeszłotygodniowy, również dzisiejszy fragment pełen jest odniesień do Starego Testamentu
KU PODTRZYMANIU WIARY • Pierwszy List św. Piotra to krótki, składający się z 5 rozdziałów tekst, pełen zachęt i apeli. Jeden z dwóch listów napisanych przez pierwszego z apostołów (z pomocą, rzecz jasna, któregoś z sekretarzy), skierowany do nawróconych właśnie chrześcijan zamieszkujących Azję Mniejszą. Miał na celu podtrzymanie ich wiary w obliczu wielu prób, których doświadczali.
ŻYWY KAMIEŃ • Święty Piotr tym razem określa wierzących w Chrystusa jako królewskie Kapłaństwo. I pisze, na czym jest zakorzenione nasze powszechne kapłaństwo: nie na Synaju, lecz na innego Kamienia, Skały. Nie na starych ofiarach, lecz na Ofierze Chrystusa • To właśnie porównanie ze Starym Testamentem, korzystanie z zawartych tam słów, jest dla św. Piotra okazją do ukazania wyjątkowości Jezusa i Jego ludu.
TRANSLATOR
• Przybliżając się do Pana, który jest żywym kamieniem… (1P 2,4) • w oryginale: kamieniem żyjącym
• …odrzuconym wprawdzie przez ludzi… (1P 2,4) • dokładnie: nie zaaprobowanym
• …jesteście budowani jako duchowa świątynia… (1P 2,5) • jako: dom duchowy
• …by stanowić święte kapłaństwo… (1P 2,5) • w rzeczywistości to jeden wyraz: ierateuma. Oznacza dosłownie: bycie kapłanem, stanie się kapłanem
LINKI
• Przybliżając się do Pana, który jest żywym kamieniem… (1P 2,4)
Wj 19,23: Wtedy rzekł Mojżesz do Pana: “Lud nie będzie śmiał podejść do góry Synaj, gdyż zakazałeś mu tego surowo, mówiąc: Oznacz granicę około góry i ogłoś ją świętą”
• …odrzuconym wprawdzie przez ludzi… (1P 2,4)
Ps 118,22: Kamień odrzucony przez budujących stał się kamieniem węgielnym
• …jesteście budowani jako duchowa świątynia, by stanowić święte kapłaństwo, dla składania duchowych ofiar (1P 2,4)
Wj 19,6: “Lecz wy będziecie Mi królestwem kapłanów i ludem świętym”
JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU
Liczne odniesienia do proroctw to dowód, że Piotr opisuje wspólnotę wierzących językiem, który nawiązuje do Starego Testamentu.
• Izrael w Księdze Wyjścia (patrz linki) nazywany jest ludem kapłanów. Ich całe życie określone jest jako służba Bogu. Mogą się oni cieszyć jego wyjątkową bliskością, Jahwe mieszka wśród nich, lecz równocześnie nakłada to na nich szczególne zobowiązania. Mają być święci, tak jak świętym jest ich Bóg.
• PORÓWNAJ: W drugim czytaniu chrześcijanie są nazwani królewskim kapłaństwem i szczególną własnością Boga. Tym intensywniej doświadczają obecności Boga wśród nich.
• Nasze powszechne kapłaństwo zakorzenione jest nie na Synaju, lecz w Ofierze Chrystusa, Arcykapłana Nowego Przymierza, który oddał za nas swe życie. Dzięki niemu staliśmy się Bożą świątynią, w której składa się miłe Bogu duchowe ofiary. Każdy wierzący przez ofiarowanie swojego życia z miłości do Boga i bliźnich staje się kapłanem na wzór Chrystusa.
•
EWANGELIA
Droga, Prawda, Życie • J 14,1-12
Podczas Ostatniej Wieczerzy Jezus żegna się ze swoimi uczniami. Nie na zawsze. Obiecuje: “Zabiorę was do siebie”
EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.
KATEGORIA: rozmowa • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., Ostatnia Wieczerza • BOHATEROWIE: Jezus, Tomasz, Filip • Wersje: brak
OSTATNIA WIECZERZA • Piątą Niedzielę Wielkanocną charakteryzuje fakt, iż czytamy zawsze fragment z 13-15 rozdziału Ewangelii św. Jana. To opis Ostatniej Wieczerzy, poprzedzającej mękę i śmierć Jezusa na Krzyżu • Ostatnia wieczerza u św. Jana ma inny przebieg niż u pozostałych Ewangelistów. Przewija się przez 5 rozdziałów (13-17), rozpoczyna się od • umywania nóg, zawiera • zapowiedź zdrady Judasza oraz innych uczniów, a potem • modlitwę arcykapłańską i • wołanie o jedność. Nie ma natomiast ustanowienia Eucharystii • W roku B słuchalibyśmy części, w której Jezus porównuje siebie do krzewu winnego. W roku C – gdy oznajmia nowe przykazanie miłości.
POŻEGNANIE • Usłyszymy fragment z czternastego rozdziału Ewangelii św. Jana. Fragment ten następuje zaraz po zdradzie Judasza. To z jednej strony mowa, w której • Jezus żegna się ze swymi uczniami, a równocześnie • odpowiada na ich strach i zagubienie wywołane wcześniejszymi słowami o zdradzie. Zauważmy: Jezus nie odchodzi w wyniku wypadku czy sprzysiężenia sił zła, lecz wyrusza w drogę, która wydaje się być zaplanowana od dawna.
KOŚCIÓŁ TĘSKNIĄCY • Zwróćmy uwagę również postawę uczniów, których Jezus pozostawia na ziemi: On idzie do Ojca, jednocześnie wzbudzając w apostołach tęsknotę za Ojcem. Prośba apostołów: Pokaż nam Ojca to prośba nas wszystkich, często zagubionych sierot, oddzielonych od Ojca, pragnących Go jak najszybciej zobaczyć.
KLUCZOWE SŁOWA
Jezus Chrystus o miejscu dla nas: W domu Ojca mego jest mieszkań wiele
Jezus o właściwej drodze do Ojca: Ja jestem drogą i prawdą, i życiem
Zaproszenie: Idę… przygotować wam miejsce… Zabiorę was do siebie
JESZCZE O EWANGELII
Celem drogi Jezusa jest dom (gr. oikia) Ojca. Tam Jezus chce zabrać także swoich uczniów, zapewniając: W domu Ojca mego jest mieszkań wiele • Mieszkanie u Ojca to już nie mone, czyli miejsce chwilowego pobytu, postoju, odpoczynku w drodze, ale prawdziwy dom, gdzie się pozostaje na zawsze. Jezus przygotował to miejsce przez swoją śmierć i zmartwychwstanie • On sam jest drogą (gr. hodos), która tam prowadzi. Naśladując Go, krocząc jego śladami, na pewno znajdziemy się tam, gdzie On; w miejscu, którego nikt nie jest nas w stanie pozbawić • Znaczące jest, że Jezus wypowiada te słowa do uczniów, którzy za chwilę Go zdradzą. Ich słabość i grzech nie przekreślą jednak Jego obietnicy.
TRANSLATOR
• “Niech się nie trwoży serce wasze” (J 14,1) • Dosłownie: Niech nie wpada w zamęt wasze serce
• “Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie” (J 14,1) • W oryginale nie ma pytania. Zdanie brzmi: Wierzcie w Boga i we mnie wierzcie
• “W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce” (J 14,2) • W tekście oryginalnym konstrukcja nieco inna: W domu Ojca mego miejsca do mieszkania liczne są. Jeśli zaś nie, powiedziałbym wam, że podążam przygotować wam miejsce?
Polecane przez nas:
Komentarze