2017-05-12

Jutro Niedziela – V Wielkanocna A

Trzy proste słowa. A kryją największą tęsknotę Kościoła

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

Dzisiejsza Liturgia Słowa przedstawia dwa, z pozoru odmienne, tematy. Pierwszy to Kościół i jego struktura. W pierwszym czytaniu słyszymy o rodzeniu się hierarchii: o ustanowieniu diakonów, przez Apostołów, których następcami są biskupi. W drugim czytaniu słyszymy zaś o kapłaństwie powszechnym: że my wszyscy uczestniczymy w kapłaństwie Chrystusa. I wszyscy jako żywe kamienie budujemy duchową świątynię.

A ten drugi temat? Tęsknota za Ojcem wyrażona prośbą apostołów: Pokaż nam Ojca, prośbą nas wszystkich, często zagubionych sierot, oddzielonych od Ojca, pragnących Go jak najszybciej zobaczyć.

To nie są dwa odmienne tematy, lecz jeden. Po prostu, Kościół. Wspólnota ludzi budujących i budowanych, ciągle w drodze, wołających z tęsknoty: Pokaż nam Ojca.

PUNKT WYJŚCIA

PIĄTA NIEDZIELA WIELKANOCNA • rok A • KOLEKTA: Modlimy się, aby nas, przybrane dzieci, Bóg obdarzył prawdziwą wolnością i wiecznym dziedzictwem • KOLOR: biały • W tę niedzielę zawsze słuchamy ewangelię św. Jana, fragmenty Ostatniej Wieczerzy z uczniami • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 6,1-7 • Psalm 33,1-2.4-5.18-19 • Pierwszy List św. Piotra 2,4-9 • Ewangelia wg św. Jana 14,1-12

CHMURA SŁÓW

Bywa, że chmura słów streszcza właściwie całą Liturgię Słowa. Tak jest tym razem. Najczęściej pojawiającym się słowem będzie OJCIEC (12) (choć padnie tylko w Ewangelii). Drugim jest czasownik WIERZYĆ (9), który usłyszymy zarówno w Ewangelii, jak i drugim czytaniu. We wszystkich za to czytaniach często pojawia się: SŁOWO (6). Znaczące, że Jezus (Jego imię pada 4 razy) często zapewnia o swej obecności: JESTEM (5).

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 6, 1-7)

Gdy liczba uczniów wzrastała, zaczęli helleniści szemrać przeciwko Hebrajczykom, że przy codziennym rozdawaniu jałmużny zaniedbywano ich wdowy. Dwunastu, zwoławszy wszystkich uczniów, powiedziało: «Nie jest rzeczą słuszną, abyśmy zaniedbali słowo Boże, a obsługiwali stoły. Upatrzcie zatem, bracia, siedmiu mężów spośród siebie, cieszących się dobrą sławą, pełnych Ducha i mądrości. Im zlecimy to zadanie. My zaś oddamy się wyłącznie modlitwie i posłudze słowa». Spodobały się te słowa wszystkim zebranym i wybrali Szczepana, męża pełnego wiary i Ducha Świętego, oraz Filipa, Prochora, Nikanora, Tymona, Parmenasa i Mikołaja, prozelitę z Antiochii. Przedstawili ich apostołom, którzy, modląc się, nałożyli na nich ręce. A słowo Boże szerzyło się, wzrastała też bardzo liczba uczniów w Jerozolimie, a nawet bardzo wielu kapłanów przyjmowało wiarę.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Ustanowienie diakonów • Dz 6,1-7

Hierarchia nie jest sztucznie ustanowioną strukturą. Diakonat, o którego początkach dziś słyszymy, to odpowiedź na potrzeby wierzących i dar Ducha Świętego

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r. • BOHATEROWIE: Dwunastu apostołów, siedmiu diakonów

TAK RODZI SIĘ KOŚCIÓŁ • Przypomnijmy, że w czasie całego Okresu Wielkanocnego pierwsze czytanie pochodzi z Dziejów Apostolskich. Zesłanie Ducha Świętego, choć opisane właściwie na początku Dziejów Apostolskich, jest ich wydarzeniem kulminacyjnym – kolejne rozdziały to opis rodzącego się Kościoła • Pierwszych dwanaście rozdziałów poświęconych jest historii Kościoła w Jerozolimie oraz misji Piotra, potem Dzieje Apostolskie skupiają się już na działalności Pawła.

TRUDNOŚCI • Życie Kościoła pierwszych wieków to nie tylko pasmo sukcesów i nieustannego wzrostu, ale także problemy, które trzeba rozwiązywać. W piątym rozdziale Dziejów Łukasz opisywał małżeństwo, które próbowało oszukać Apostołów (patrz: 5,1-10). W rozdziale szóstym widzimy, że we wspólnocie pojawiają się spory i podziały, którym trzeba zaradzić. Helleniści szemrzą przeciw Hebrajczykom z powodu ich wdów, pomijanych przy codziennym rozdawaniu żywności.

BY ROZWIĄZAĆ SPÓR • Aby rozładować narastające niezadowolenie, apostołowie wyznaczają siedmiu, którzy zaopiekują się wdowami, najsłabszymi, narażonymi ma biedę i pozbawionymi opieki członkami wspólnoty. Usłyszymy właśnie fragment to opisujący. Opowiada o • okolicznościach ustanowienia diakonów i o • samym ustanowieniu.

KLUCZOWE SŁOWA

Apostołowie o własnym powołaniu: My zaś oddamy się wyłącznie modlitwie i posłudze słowa

Kryteria powołania: …cieszących się dobrą sławą, pełnych Ducha i mądrości

TRANSLATOR

• My zaś oddamy się wyłącznie modlitwie i posłudze słowa (Dz 6,4) • Dosłownie: My zaś będziemy trwać niezłomnie przy modlitwie i służbie słowa

• A słowo Boże rozszerzało się, wzrastała też bardzo liczba uczniów w Jerozolimie, a nawet bardzo wielu kapłanów przyjmowało wiarę (Dz 6,7) • I słowo Boga wzrastało, bardzo mnożyła się liczba uczniów w Jeruzalem, liczny tłum kapłanów był posłuszny wierze

CZY WIESZ, ŻE…

• Helleniści to Żydzi wychowani w kulturze greckiej i czytający Pisma po grecku • Hebrajczycy to także Żydzi, tyle że mówiący po hebrajsku i aramejsku • Dzieliła ich kultura i język, a łączył fakt, że uwierzyli w Chrystusa i razem tworzyli wspólnotę jerozolimską.

• Imiona diakonów sugerują, że rekrutowali się spośród hellenistów • Pierwszy z nich to Szczepan. To spolszczona forma imienia Stefan, stephanos po grecku znaczy “korona”. Niebawem stanie się pierwszym męczennikiem wspólnoty • Filip, “ewangelista”, ojciec czterech niezamężnych córek posługujących charyzmatem prorockim (Dz 21,8) i pięciu innych nieznanych

• Liczba siedem oznacza pełnię i często pojawia się w Biblii: • siedem dni stworzenia (Rdz 1) • siedmiu kapłanów przed Arką Przymierza (Joz 6,4) • siedmiu z przybocznej straży króla, jego najbliżsi doradcy (Jer 52,25; Est 1,14).

JESZCZE O DIAKONACH

• Hierarchia, która dziś istnieje w Kościele, swymi korzeniami tkwi w Kościele pierwszych wieków. Nie jest sztucznie narzuconą strukturą, lecz odpowiedzią na potrzeby wierzących i darem Ducha Świętego. Dzieje Apostolskie opisują ten proces, w którym, pod wpływem wzrostu Kościoła i rozszerzania się Słowa, trzeba nadać wspólnocie pewne ramy formalne.

• “Wyświęcenie” siedmiu diakonów to jeszcze nie diakonat, jaki znamy z późniejszej historii Kościoła, ale niewątpliwie jego początek. Apostołowie wkładają ręce na wybranych, przeznaczając ich do misji “diakonów”, sług stołów • W Nowym Testamencie mianem diakona, czyli Sługi, określa się przede wszystkim Chrystusa (Rz 15,8) i apostołów głoszących Ewangelię (2 Kor 11,23) • W 1 Tm 3,8-13 znajdujemy wymagania, jakie stawiano przed diakonami: czystość, skromność, szczerość, umiarkowanie, dobre prowadzenie własnego domu. Mogą wiązać się one z odpowiedzialnością diakonów za sprawy finansowe wspólnoty.

• W Flp 1,1 diakoni pojawiają się już obok episkopoi, biskupów, czyli tych, którzy sprawują pieczę nad wspólnotami • W Kościele pierwszych wieków funkcje diakońskie pełniły także kobiety. Feba (Rz 16,1-3) była być może bogatą opiekunką wspólnoty w Kenchrach.

• Od IV w. diakonami ustanawia się tylko mężczyzn, celibatariuszy. Stają się oni prawą ręką biskupa. Z czasem, oprócz posługiwania ubogim, podejmą funkcje liturgiczne i katechetyczne, a zwłaszcza posługę przy eucharystycznym stole chleba, stając się odpowiedzialnymi w sposób szczególny za głoszenie Ewangelii.

• Dziś diakonat funkcjonuje w dwóch formach: przejściowej i stałej. Diakonat przejściowy to pierwszy stopień święceń kapłańskich. Diakoni ślubujący celibat przez święcenia stają się częścią stanu duchownego. Oprócz nich istnieją tzw. stali diakoni, świeccy, którzy posiadając rodziny, oddają się głoszeniu Słowa i pomocy ubogim.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

(Ps 33,1-2.4-5.18-19)

REFREN: Okaż swą łaskę ufającym Tobie Albo: Alleluja

Sprawiedliwi, radośnie wołajcie na cześć Pana, prawym przystoi pieśń chwały. Sławcie Pana na cytrze, grajcie Mu na harfie o dziesięciu strunach.

Bo słowo Pana jest prawe, a każde Jego dzieło godne zaufania. On miłuje prawo i sprawiedliwość, ziemia jest pełna Jego łaski.

Oczy Pana zwrócone na bogobojnych, na tych, którzy oczekują Jego łaski, aby ocalił ich życie od śmierci i żywił ich w czasie głodu.

[01][02]

•

PSALM

Na Słowo Pana • Ps 33,1-2, 4-5.18-19

Słowo Pana jest prawe”. Psalm 33 to modlitwa ufności człowieka, który zaufał Słowu obietnicy. Taka postawa to “bogobojność”

PSALM 33 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: po wygnaniu w Babilonii, czyli po 538 r. przed Chr.

PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ • Psalm 33 zrobił niezwykłą karierę w polskiej polityce. Zdarzało się, że był śpiewany w dniu wyborów bądź innych wydarzeń politycznych. Słowa On miłuje prawo i sprawiedliwość nasuwały wśród nie znających reguł liturgii przypuszczenie, że księża świadomie wybierali ten akurat psalm.

WYCHWALAĆ PANA • Tymczasem to jeden z trzydziestu psalmów wyrażających cześć i podziw dla Boga, to hymn, pieśń chwały, hebr. tehilla. To typowy rodzaj modlitwy zanoszony w świątyni przed niewolą. Zawiera wezwanie do wielbienia Boga, po czym następuje wyliczenie przyczyn modlitwy uwielbienia. Są nimi: chwała, dobroć Boga, jego działanie w stworzonym świecie i w historii • Psalm ma charakter radosny i do radości wzywa (wołajcie radośnie na cześć Pana – wzywa pierwszy werset), pokazuje też źródło radości człowieka: W Nim przeto raduje się nasze serce

PRAWE SŁOWO • Usłyszymy zaledwie dwa fragmenty psalmu 33. Sam początek usłyszanej części wyjaśni, dlaczego ten psalm został włączony do dzisiejszej Liturgii Słowa: Słowo Pana jest prawe… godne zaufania. Psalm 33 to modlitwa człowieka, który zaufał Słowu Boga, słowu obietnicy. Taka postawa to postawa człowieka bogobojnego.

KLUCZOWE SŁOWA

Doświadczenie psalmisty jak doświadczenie Abrahama: Słowo Pana jest prawe

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

Czytanie z Pierwszego listu świętego Piotra Apostoła

(1 P 2,4-9) Najmilsi: Przybliżając się do Pana, który jest żywym kamieniem, odrzuconym wprawdzie przez ludzi, ale u Boga wybranym i drogocennym, wy również, niby żywe kamienie, jesteście budowani jako duchowa świątynia, by stanowić święte kapłaństwo, dla składania duchowych ofiar, miłych Bogu przez Jezusa Chrystusa. To bowiem zawiera się w Piśmie: «Oto kładę na Syjonie kamień węgielny, wybrany, drogocenny, a kto wierzy w niego, na pewno nie zostanie zawiedziony». Wam zatem, którzy wierzycie, cześć! Dla tych zaś, co nie wierzą, właśnie ten kamień, który odrzucili budowniczowie, stał się głowicą węgła – i kamieniem obrazy, i skałą potknięcia się. Ci, nieposłuszni słowu, upadają, do czego zresztą są przeznaczeni. Wy zaś jesteście wybranym plemieniem, królewskim kapłaństwem, narodem świętym, ludem Bogu na własność przeznaczonym, abyście ogłaszali chwalebne dzieła Tego, który was wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Królewskie kapłaństwo • 1 P 2,4-9

Święty Piotr nazywa wierzących w Chrystusa “Królewskim kapłaństwem”, żywą Świątynią. Tłumaczy to, opierając się na Starym Testamencie

KSIĘGA: Pierwszy List św. Piotra · NADAWCA: św. Piotr · SKĄD: Rzym · DATA: przed 64 r. · ADRESACI: diaspora w Azji Mniejszej

Z LISTU PIOTRA • To kolejny fragment pochodzący z drugiego rozdziału Listu św. Piotra: wcześniejszy wobec tego, który słyszeliśmy tydzień temu. Ale podobnie jak zeszłotygodniowy, również dzisiejszy fragment pełen jest odniesień do Starego Testamentu

KU PODTRZYMANIU WIARY • Pierwszy List św. Piotra to krótki, składający się z 5 rozdziałów tekst, pełen zachęt i apeli. Jeden z dwóch listów napisanych przez pierwszego z apostołów (z pomocą, rzecz jasna, któregoś z sekretarzy), skierowany do nawróconych właśnie chrześcijan zamieszkujących Azję Mniejszą. Miał na celu podtrzymanie ich wiary w obliczu wielu prób, których doświadczali.

ŻYWY KAMIEŃ • Święty Piotr tym razem określa wierzących w Chrystusa jako królewskie Kapłaństwo. I pisze, na czym jest zakorzenione nasze powszechne kapłaństwo: nie na Synaju, lecz na innego Kamienia, Skały. Nie na starych ofiarach, lecz na Ofierze Chrystusa • To właśnie porównanie ze Starym Testamentem, korzystanie z zawartych tam słów, jest dla św. Piotra okazją do ukazania wyjątkowości Jezusa i Jego ludu.

TRANSLATOR

• Przybliżając się do Pana, który jest żywym kamieniem… (1P 2,4) • w oryginale: kamieniem żyjącym

• …odrzuconym wprawdzie przez ludzi… (1P 2,4) • dokładnie: nie zaaprobowanym

• …jesteście budowani jako duchowa świątynia… (1P 2,5) • jako: dom duchowy

• …by stanowić święte kapłaństwo… (1P 2,5) • w rzeczywistości to jeden wyraz: ierateuma. Oznacza dosłownie: bycie kapłanem, stanie się kapłanem

LINKI

• Przybliżając się do Pana, który jest żywym kamieniem… (1P 2,4)

Wj 19,23: Wtedy rzekł Mojżesz do Pana: “Lud nie będzie śmiał podejść do góry Synaj, gdyż zakazałeś mu tego surowo, mówiąc: Oznacz granicę około góry i ogłoś ją świętą”

• …odrzuconym wprawdzie przez ludzi… (1P 2,4)

Ps 118,22: Kamień odrzucony przez budujących stał się kamieniem węgielnym

• …jesteście budowani jako duchowa świątynia, by stanowić święte kapłaństwo, dla składania duchowych ofiar (1P 2,4)

Wj 19,6: “Lecz wy będziecie Mi królestwem kapłanów i ludem świętym”

JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU

Liczne odniesienia do proroctw to dowód, że Piotr opisuje wspólnotę wierzących językiem, który nawiązuje do Starego Testamentu.

• Izrael w Księdze Wyjścia (patrz linki) nazywany jest ludem kapłanów. Ich całe życie określone jest jako służba Bogu. Mogą się oni cieszyć jego wyjątkową bliskością, Jahwe mieszka wśród nich, lecz równocześnie nakłada to na nich szczególne zobowiązania. Mają być święci, tak jak świętym jest ich Bóg.

• PORÓWNAJ: W drugim czytaniu chrześcijanie są nazwani królewskim kapłaństwem i szczególną własnością Boga. Tym intensywniej doświadczają obecności Boga wśród nich.

• Nasze powszechne kapłaństwo zakorzenione jest nie na Synaju, lecz w Ofierze Chrystusa, Arcykapłana Nowego Przymierza, który oddał za nas swe życie. Dzięki niemu staliśmy się Bożą świątynią, w której składa się miłe Bogu duchowe ofiary. Każdy wierzący przez ofiarowanie swojego życia z miłości do Boga i bliźnich staje się kapłanem na wzór Chrystusa.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Słowa Ewangelii według świętego Jana

(J 14,1-12)

Jezus powiedział do swoich uczniów: «Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie! W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce. A gdy odejdę i przygotuję wam miejsce, przyjdę powtórnie i zabiorę was do siebie, abyście i wy byli tam, gdzie Ja jestem. Znacie drogę, dokąd Ja idę». Odezwał się do Niego Tomasz: «Panie, nie wiemy, dokąd idziesz. Jak więc możemy znać drogę?» Odpowiedział mu Jezus: «Ja jestem drogą i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie. Gdybyście Mnie poznali, znalibyście i mojego Ojca. Ale teraz już Go znacie i zobaczyliście». Rzekł do Niego Filip: «Panie, pokaż nam Ojca, a to nam wystarczy». Odpowiedział mu Jezus: «Filipie, tak długo jestem z wami, a jeszcze Mnie nie poznałeś? Kto Mnie widzi, widzi także i Ojca. Dlaczego więc mówisz: „Pokaż nam Ojca”? Czy nie wierzysz, że Ja jestem w Ojcu, a Ojciec we Mnie? Słów tych, które wam mówię, nie wypowiadam od siebie. To Ojciec, który trwa we Mnie, On sam dokonuje tych dzieł. Wierzcie Mi, że Ja jestem w Ojcu, a Ojciec we Mnie. Jeżeli zaś nie – wierzcie przynajmniej ze względu na same dzieła! Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto we Mnie wierzy, będzie także dokonywał tych dzieł, których Ja dokonuję, a nawet większe od tych uczyni, bo Ja idę do Ojca».

Oto Słowo Pańskie

[01][02]

•

EWANGELIA

Droga, Prawda, Życie • J 14,1-12

Podczas Ostatniej Wieczerzy Jezus żegna się ze swoimi uczniami. Nie na zawsze. Obiecuje: “Zabiorę was do siebie”

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: rozmowa • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., Ostatnia Wieczerza • BOHATEROWIE: Jezus, Tomasz, Filip • Wersje: brak

OSTATNIA WIECZERZA • Piątą Niedzielę Wielkanocną charakteryzuje fakt, iż czytamy zawsze fragment z 13-15 rozdziału Ewangelii św. Jana. To opis Ostatniej Wieczerzy, poprzedzającej mękę i śmierć Jezusa na Krzyżu • Ostatnia wieczerza u św. Jana ma inny przebieg niż u pozostałych Ewangelistów. Przewija się przez 5 rozdziałów (13-17), rozpoczyna się od • umywania nóg, zawiera • zapowiedź zdrady Judasza oraz innych uczniów, a potem • modlitwę arcykapłańską i • wołanie o jedność. Nie ma natomiast ustanowienia Eucharystii • W roku B słuchalibyśmy części, w której Jezus porównuje siebie do krzewu winnego. W roku C – gdy oznajmia nowe przykazanie miłości.

POŻEGNANIE • Usłyszymy fragment z czternastego rozdziału Ewangelii św. Jana. Fragment ten następuje zaraz po zdradzie Judasza. To z jednej strony mowa, w której • Jezus żegna się ze swymi uczniami, a równocześnie • odpowiada na ich strach i zagubienie wywołane wcześniejszymi słowami o zdradzie. Zauważmy: Jezus nie odchodzi w wyniku wypadku czy sprzysiężenia sił zła, lecz wyrusza w drogę, która wydaje się być zaplanowana od dawna.

KOŚCIÓŁ TĘSKNIĄCY • Zwróćmy uwagę również postawę uczniów, których Jezus pozostawia na ziemi: On idzie do Ojca, jednocześnie wzbudzając w apostołach tęsknotę za Ojcem. Prośba apostołów: Pokaż nam Ojca to prośba nas wszystkich, często zagubionych sierot, oddzielonych od Ojca, pragnących Go jak najszybciej zobaczyć.

KLUCZOWE SŁOWA

Jezus Chrystus o miejscu dla nas: W domu Ojca mego jest mieszkań wiele

Jezus o właściwej drodze do Ojca: Ja jestem drogą i prawdą, i życiem

Zaproszenie: Idę… przygotować wam miejsce… Zabiorę was do siebie

JESZCZE O EWANGELII

Celem drogi Jezusa jest dom (gr. oikia) Ojca. Tam Jezus chce zabrać także swoich uczniów, zapewniając: W domu Ojca mego jest mieszkań wiele • Mieszkanie u Ojca to już nie mone, czyli miejsce chwilowego pobytu, postoju, odpoczynku w drodze, ale prawdziwy dom, gdzie się pozostaje na zawsze. Jezus przygotował to miejsce przez swoją śmierć i zmartwychwstanie • On sam jest drogą (gr. hodos), która tam prowadzi. Naśladując Go, krocząc jego śladami, na pewno znajdziemy się tam, gdzie On; w miejscu, którego nikt nie jest nas w stanie pozbawić • Znaczące jest, że Jezus wypowiada te słowa do uczniów, którzy za chwilę Go zdradzą. Ich słabość i grzech nie przekreślą jednak Jego obietnicy.

TRANSLATOR

• “Niech się nie trwoży serce wasze” (J 14,1) • Dosłownie: Niech nie wpada w zamęt wasze serce

• “Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie” (J 14,1) • W oryginale nie ma pytania. Zdanie brzmi: Wierzcie w Boga i we mnie wierzcie

• “W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce” (J 14,2) • W tekście oryginalnym konstrukcja nieco inna: W domu Ojca mego miejsca do mieszkania liczne są. Jeśli zaś nie, powiedziałbym wam, że podążam przygotować wam miejsce?

1/6

"Adoracja Trójcy Świętej", Albrecht Dürer, Muzeum Historii Sztuki we Wiedniu, Austria

2/6

"Adoracja Trójcy Świętej", Peter Paul Rubens, 1604r., kolekcja prywatna

3/6

"Trójca", Lucas Cranach Mlodszy, 1515r., Kunsthalle, Brema, Niemcy

4/6

"Święta Trójca", El Greco, 1577r., Muzeum Prado, Madryt, Hiszpania

5/6

"Trójca Święta", Robert Campin, 1433r., Muzeum Historii Sztuki we Wiedniu, Austria

6/6

"Trójca Święta, Święty Jan i dwie święte", Andrea Del Castagno, 1453r., Kościół Zwiastowania NMP, Florencja, Włochy

poprzednie

następne

Jeśli podobają Ci się nasze artykuły, możesz nas wesprzeć:

ks. Przemysław Śliwiński

Kapłan Archidiecezji Warszawskiej. Pochodzi z Lubawy. Ukończył studia specjalistyczne na Wydziale Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Santa Croce w Rzymie. Jesienią 2013 roku, objął stanowisko rzecznika prasowego Archidiecezji Warszawskiej oraz dyrektora Archidiecezjalnego Centrum Informacji. Wykłada edukację medialną w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie. Na Stacji7.pl jest autorem wielu artykułów oraz popularnego cyklu Jutro Niedziela.

Zobacz inne artykuły tego autora >

ks. Marcin Kowalski

Doktor nauk biblijnych, wykładowca KUL oraz WSD w Kielcach. Sekretarz czasopism biblijnych The Biblical Annals oraz Verbum Vitae. Uczestnik programów radiowych i telewizyjnych popularyzujących Biblię: W Namiocie Słowa, Szukając Słowa Bożego, Telewizyjny Uniwersytet Biblijny (Radio Maryja i Telewizja Trwam). Moderator Dzieła Biblijnego Diecezji Kieleckiej.

Zobacz inne artykuły tego autora >

Komentarze

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

2017-05-6

Jutro Niedziela – IV Wielkanocna A

Kryterium dobrego pasterza? Chce, tak jak Jezus, by owce miały życie

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

Metafora pasterza i owiec pojawia się trzy razy. Temat Liturgii Słowa wydaje się jednak bardziej sprecyzowany: Brama. Bramą owiec określa siebie Chrystus w ewangelii. W pierwszym czytaniu słyszymy o innej bramie, bramie życia w Duchu (KKK) – o pierwszym w dziejach Kościoła chrzcie.

Dzisiejsza mowa Jezusa, Ja jestem bramą owiec, skierowana była do faryzeuszy. Dziś jest przede wszystkim rachunkiem sumienia dla pasterzy. Uczy, że jedynym Pasterzem jest Jezus Chrystus, a owce pójdą za tym, kto mówi Jego głosem.

O dobrych pasterzach nie świadczy jednak ilość owiec: za kim pójdą. Miara ukryta w jest najgłębszych intencjach pasterza: czy chce kraść, zabijać, niszczyć – czy też dawać, aby owce miały życie… w obfitości. Jezus jest bramą do owczarni, przede wszystkim dla pasterzy.

PUNKT WYJŚCIA

CZWARTA NIEDZIELA WIELKANOCNA • rok A • Niedziela Dobrego Pasterza • W tę niedzielę zawsze słuchamy fragmentu z 10 rozdziału ewangelii św. Jana • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy doszli do niebieskich radości, podążając za zwycięskim Pasterzem • KOLOR: biały • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 2,14a.36-41 • Psalm 23,1-6 • Pierwszy List św. Piotra 2,20b-25 • Ewangelia wg św. Jana 10,1-10

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 2,14a.36-41) Wtedy stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił do nich donośnym głosem: Niech więc cały dom Izraela wie z niewzruszoną pewnością, że tego Jezusa, którego wyście ukrzyżowali, uczynił Bóg i Panem, i Mesjaszem. Gdy to usłyszeli, przejęli się do głębi serca: Cóż mamy czynić, bracia? - zapytali Piotra i pozostałych Apostołów. Nawróćcie się - powiedział do nich Piotr - i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych, a weźmiecie w darze Ducha Świętego. Bo dla was jest obietnica i dla dzieci waszych, i dla wszystkich, którzy są daleko, a których powoła Pan Bóg nasz. W wielu też innych słowach dawał świadectwo i napominał: Ratujcie się spośród tego przewrotnego pokolenia! Ci więc, którzy przyjęli jego naukę, zostali ochrzczeni. I przyłączyło się owego dnia około trzech tysięcy dusz.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Pierwszy chrzest • Dz 2,14a.36-41

Druga część katechezy Piotra wygłoszonej w Jerozolimie tuż po Zesłaniu Ducha Świętego. Po niej apostołowie dokonali pierwszego chrztu w imię Jezusa

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., dzień zesłania Ducha Świętego • BOHATEROWIE: Piotr, Żydzi “ze wszystkich narodów pod słońcem”

KATECHEZA PIOTRA • Dzisiejsze czytanie to niemal kontynuacja zeszłotygodniowego fragmentu Dziejów Apostolskich. Wysłuchamy zatem drugiej części pierwszej katechezy św. Piotra wygłoszonej tuż po Zesłaniu Ducha Świętego

ZNAKI DUCHA • Przypomnijmy: zanim stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił, dowiadujemy się, że: • w Jerozolimie przebywali pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem • wszyscy usłyszeli szum towarzyszący Zesłaniu Ducha Świętego i zbiegli się tłumie oraz że • każdy z nich słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. “Co to ma znaczyć?”– mówili jeden do drugiego. “Upili sie młodym winem” – drwili inni. I w tym momencie rozpoczyna się katecheza Piotra • Dalsza część Dziejów Apostolskich opisuje rozwój i wzrost Kościoła. Pierwsze dwanaście rozdziałów poświęconych jest historii Kościoła w Jerozolimie i misji Piotra. Dopiero od rozdziału trzynastego uwaga Łukasza skupia się na św. Pawle, apostole pogan.

PYTANIA I CHRZEST • Dzisiejsze czytanie będzie składało się z trzech części • pierwsza: dokończenie katechezy Piotra o Jezusie Ukrzyżowanym, Panu i Mesjaszu • druga: reakcja i pytania słuchaczy oraz wezwanie ich do chrztu i nawrócenia • trzecia: trzy tysiące osób przyjmuje chrzest i staje się chrześcijanami • To pierwszy odnotowany na kartach Pisma Świętego chrzest w imię Jezusa, ten sam, którym swoje życie wiary rozpoczął każdy chrześcijanin.

ZWRÓĆ UWAGĘ

• Dzień Pięćdziesiątnicy, Dzień Zesłania Ducha Świętego – kiedy Piotr wygłasza swą mowę – to żydowskie Święto Tygodni. Przypada ono 7 tygodni po święcie Paschy. Świętowano wówczas nadanie Prawa Izraelowi na Górze Synaj. To wtedy Mojżesz otrzymał kamienne tablice z zapisanymi przykazaniami • To także tradycyjne Święto Żniw, podczas którego ofiarowywano Panu pierwsze płody ziemi.

• Duch, którego posyła Zmartwychwstały sprawia, że przepowiadanie apostołów jest bardzo skuteczne. Ewangelia o Jezusie przychodzi z góry i zapisuje się w sercach słuchaczy trwalej niż spisane w kamieniu Prawo Mojżesza: nawraca się trzy tysiące ludzi • To pierwsze plony z Izraela.

TRANSLATOR

• Gdy to usłyszeli, przejęli się do głębi serca… (Dz 2,37) • Dosłownie: przekłuli sobie serce, metafora lęku

• “Nawróćcie się i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych…” (Dz 2,38) • Dosłownie: zmieńcie myślenie, i niech każdy z was da się zanurzyć w imieniu Jezusa Pomazańca ku uwolnieniu od grzechów waszych…

CZY WIESZ, ŻE…

• Polskie słowo “chrzest” nie jest przekładem greckiego baptismos. Wywodzi się od imienia Chrystusa, choć jego pochodzenie nie jest jasne. Oryginalne słowo baptismos oznacza “zanurzenie”. Jego znaczenie jest zatem ściśle związane z gestem zanurzenia w wodzie, choć – jak tłumaczy Katechizm Kościoła Katolickiego – zanurzenie w wodzie jest symbolem pogrzebania katechumena w śmierci Chrystusa, z której powstaje przez zmartwychwstanie z Nim jako “nowe stworzenie”.

• Chrzest w Dniu Pięćdziesiątnicy jest pierwszym chrztem udzielanym w imię Jezusa, to pierwszy sakramentalny chrzest w Kościele, o jakim wspomina Biblia. Chrzest – zanurzenie w wodach Jordanu, którego udzielał Jan Chrzciciel, nie był jeszcze chrztem-zanurzeniem, o którym słyszymy w dzisiejszym czytaniu.

• Sakrament chrztu ustanowił Jezus Chrystus, mówiąc tuż przed swoim wniebowstąpieniem: Idźcie i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem” (Mt 28,19-20).

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

(Ps 23,1-6) REFREN: Pan mym pasterzem: nie brak mi niczego

Pan jest moim pasterzem: niczego mi nie braknie, pozwala mi leżeć na zielonych pastwiskach.

Prowadzi mnie nad wody gdzie mogę odpocząć, orzeźwia moją duszę. Wiedzie mnie po właściwych ścieżkach przez wzgląd na swoją chwałę.

Chociażbym przechodził przez ciemną dolinę zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną. Kij Twój i laska pasterska są moja pociechą.

Stół dla mnie zastawiasz na oczach mych wrogów; namaszczasz mi głowę olejkiem, kielich mój pełny po brzegi.

Dobroć i łaska pójdą w ślad za mną przez wszystkie dni życia i zamieszkam w domu Pana po najdłuższe czasy.

[01][02]

•

PSALM

Pieśń o moim pasterzu • Ps 23, 1-6

Nowe znaczenie psalm 23 zyskał w momencie, gdy Jezus nazwał sam siebie Dobrym Pasterzem

PSALM 23 • AUTOR: Dawid • CZAS POWSTANIA: okres monarchii

PIEŚŃ PASTERZA • Trudno o bardziej odpowiedni psalm w niedzielę Dobrego Pasterza niż słynny psalm 23. Jego autorem według tradycji jest Dawid. Kto wie, czy siła tego utworu nie pochodzi z jego pasterskiego doświadczenia. W psalmie można zauważyć dwie części: »pierwsze cztery wersy to tzw. “pieśń pasterza (pasterz prowadzi psalmistę, chroni podczas niebezpieczeństw) »druga część psalmu to tzw. “pieśń gościa” (korzysta z hojności Pana) • Utwór przeistacza się zatem w uniwersalny opis drogi ludzkiego życia, której towarzyszy troska Boga-Pasterza prowadzącego wierzącego ku wiecznej radości i życiu w jego Królestwie.

PSALM UFNOŚCI • Psalm Pan jest pasterzem moim doczekał się niezliczonych wersji, zarówno klasycznych, chorałowych, jak i tzw. oazowych, czy pielgrzymkowych. Bywa nawet śpiewany przez gwiazdy estrady • W absolutnym centrum psalmu znajdują się słowa Ty jesteś ze mną, przed którymi i po których mamy taką samą liczbę stychów (odpowiednik wersów). Według naukowców, taka forma dowodzi, iż mamy do czynienia z psalmem ufności: wierzący wyraża swoją wdzięczność Bogu za jego nieustanną troskę i prowadzenie.

CIEMNA DOLINA • Psalm ten zyskał nowe znaczenie w momencie, kiedy Jezus nazwał siebie Dobrym Pasterzem • Usłyszymy cały psalm 23. Wybór tego psalmu nie jest przypadkowy. Zwróćmy uwagę na te słowa psalmu, które mówią o prowadzeniu Pana po właściwych ścieżkach, nawet gdy człowiek przechodzi przez ciemną dolinę.

NAJWAŻNIEJSZE CYTATY

Motto każdego wierzącego: Pan jest moim pasterzem. Niczego mi nie braknie

Środkowe słowa psalmu 23: Ty jesteś ze mną!

Dawid o prowadzeniu Pana: Wiedzie mnie po właściwych ścieżkach przez wzgląd na swoją chwałę.

JESZCZE O PSALMIE

Tytuł Pasterza, który wierzący przypisuje swemu Panu w Psalmie 23, to tytuł królewski. Tłumaczy on, na czym polega Boże panowanie nad naszym życiem: • Bóg Pasterz zapewnia błogosławieństwo i dostatek życia (zielone pastwiska) • Jego Słowo daje życie i orzeźwia (symbol wody) • Pasterz walczy o swoją owcę, chroni ją podczas wędrówki przez ciemną dolinę, uwalnia od przeciwników.

Ostatnie obrazy – mówiące o zastawionym stole, kielichu i zamieszkiwaniu w domu Bożym na wieki – otwierają się na rzeczywistość nieba. Bóg Pasterz nie tylko troszczy się o nasze ziemskie życie, ale wprowadza nas w życie wieczne.

CZY WIESZ, ŻE…

Sugerowano, że Psalm 23 to pieśń lewity pełniącego służbę przed Panem, radosne wyznanie wiary pielgrzyma przybywającego na Syjon, dziękczynienie wierzącego, który został ocalony od swoich nieprzyjaciół, czy utwór na koronację monarchy połączony z procesją do źródła Gihon.

ZOBACZ

Psalm to o wiele więcej, niż zapis tekstu – choć przeważa u nas takie właśnie wyobrażenie. Psalm to modlitwa, to śpiew, to wołanie, ekspresja wymagająca zaangażowania całej osoby. Zresztą… trzeba to zobaczyć: interpretacja psalmu 23 “Pan jest pasterzem moim” wg 2Tm2,3:

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

Czytanie z Pierwszego listu świętego Piotra Apostoła

(1 P 2,20b-25)

To się Bogu podoba, jeżeli dobrze czynicie, a przetrzymacie cierpienia. Do tego bowiem jesteście powołani. Chrystus przecież również cierpiał za was i zostawił wam wzór, abyście szli za Nim Jego śladami. On grzechu nie popełnił, a w Jego ustach nie było podstępu. On, gdy Mu złorzeczono, nie złorzeczył, gdy cierpiał, nie groził, ale oddawał się Temu, który sądzi sprawiedliwie. On sam, w swoim ciele poniósł nasze grzechy na drzewo, abyśmy przestali być uczestnikami grzechów, a żyli dla sprawiedliwości - Krwią Jego zostaliście uzdrowieni. Błądziliście bowiem jak owce, ale teraz nawróciliście się do Pasterza i Stróża dusz waszych.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Pasterz według proroctw • 1 P 2,20b-25

Usłyszymy fragment nauczania św. Piotra skierowany do… niewolników. O dziwo, jest równie aktualny w odniesieniu do nas

KSIĘGA: Pierwszy List św. Piotra • NADAWCA: św. Piotr • SKĄD: Rzym • DATA: przed 64 r. • ADRESACI: diaspora w Azji Mniejszej

PIOTR PO RAZ TRZECI • Po raz trzeci wysłuchamy pierwszego listu św. Piotra. Przypomnijmy: to jeden z dwóch listów napisanych przez pierwszego z apostołów (z pomocą, rzecz jasna, któregoś z sekretarzy), skierowany do nawróconych właśnie chrześcijan zamieszkujących Azję Mniejszą. Miał na celu podtrzymanie ich wiary w obliczu wielu prób, których doświadczali. To krótki, składający się z 5 rozdziałów tekst, pełen zachęt i apeli.

NAUKA DLA NIEWOLNIKÓW • Usłyszymy fragment z drugiego rozdziału: jest to nauka adresowana do niewolników. Piotr wzywa do poddania się panom nie tylko dobrym i łagodnym, ale również surowym. Cóż bowiem za chwała, jeżeli przetrzymacie chłostę jako grzesznicy? – pyta św. Piotr w zdaniu bezpośrednio poprzedzającym początek II czytania – i dopowiada zdaniem rozpoczynającym lekturę: To się Bogu podoba, jeżeli dobrze czynicie, a przetrzymacie cierpienia.

FRAGMENT PEŁEN CYTATÓW • Ze względu na tematykę IV niedzieli wielkanocnej istotne jest ostatnie zdanie czytania: również Piotr relację uczniowie – Jezus opisuje metaforą pasterza i owiec • Słuchając, zwróćmy jednak uwagę na to, że w przeważającej mierze św. Piotr cytuje Stary Testament. Właściwie cały drugi akapit jest zestawieniem starotestamentalnych proroctw odnoszących się do Mesjasza. Pochodzą głównie z Księgi Izajasza, z IV pieśni Sługi Jahwe (patrz: linki).

KLUCZOWE WERSETY

Piotr na Niedzielę Dobrego Pasterza: Błądziliście bowiem jak owce, ale teraz nawróciliście się do Pasterza i Stróża dusz waszych

JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU

Fakt, że Piotr, podobnie jak inni autorzy Nowego Testamentu, toleruje niewolnictwo, może dziwić. Czy w imię Jezusa, który głosił Ewangelię wolności, nie powinni sprzeciwić się temu niesprawiedliwemu systemowi? • Zarówno Jezus, jak i Piotr czy Paweł w swoich naukach nie są jednak zainteresowani przewrotem społecznym, lecz tym, jak w każdych warunkach służyć Bogu i braciom • Niewolnicy byli dla chrześcijan, w przeciwieństwie do innych, dziećmi tego samego Boga i równymi w godności ludźmi (a na przykład Arystoteles odmawiał im duszy) • Jezus nazywa siebie niewolnikiem (doulos) Ojca, a Paweł nazywa siebie niewolnikiem Jezusa (Rz 1,1) • Słowa Piotra skierowane do niewolników i obraz Jezusa Dobrego Pasterza mają ze sobą sporo wspólnego: aby należeć do owiec Jezusa, trzeba iść za Nim jak za swoim Pasterzem, oddać swoją wolę w jego ręce.

TRANSLATOR

• Krwią Jego ran zostaliście uzdrowieni (1P 2,24) • Dosłownie: Jego sińcem zostaliście uleczeni.

LINKI

• On grzechu nie popełnił, a w Jego ustach nie było podstępu (1P 2,22)

Iz 53,9 (IV pieśń Sługi): Chociaż nikomu nie wyrządził krzywdy i w jego ustach kłamstwo nie postało

• On sam, w swoim ciele poniósł nasze grzechy na drzewo, abyśmy przestali być uczestnikami grzechów, a żyli dla sprawiedliwości (1P 2,24)

Iz 53,12 (IV pieśń Sługi): A On poniósł grzechy wielu…

• Krwią Jego ran zostaliście uzdrowieni (1P 2,24)

Iz 53,5 (IV pieśń Sługi): …W jego ranach jest nasze uzdrowienie

• Błądziliście bowiem jak owce, ale teraz nawróciliście się do Pasterza i Stróża dusz waszych (1P 2,25)

Iz 53,6 (IV pieśń Sługi): Wszyscy pobłądziliśmy jak owce, każdy z nas zwrócił się ku własnej drodze

Ez 34,23: I ustanowię nad nimi jednego pasterza, który je będzie pasł, mego sługę, Dawida…

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Słowa Ewangelii według świętego Jana

(J 10,1-10) Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto nie wchodzi do owczarni przez bramę, ale wdziera się inną drogą, ten jest złodziejem i rozbójnikiem. Kto jednak wchodzi przez bramę, jest pasterzem owiec. Temu otwiera odźwierny, a owce słuchają jego głosu; woła on swoje owce po imieniu i wyprowadza je. A kiedy wszystkie wyprowadzi, staje na ich czele, a owce postępują za nim, ponieważ głos jego znają. Natomiast za obcym nie pójdą, lecz będą uciekać od niego, bo nie znają głosu obcych. Tę przypowieść opowiedział im Jezus, lecz oni nie pojęli znaczenia tego, co im mówił. Powtórnie więc powiedział do nich Jezus: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Ja jestem bramą owiec. Wszyscy, którzy przyszli przede Mną, są złodziejami i rozbójnikami, a nie posłuchały ich owce. Ja jestem bramą. Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony - wejdzie i wyjdzie, i znajdzie paszę. Złodziej przychodzi tylko po to, aby kraść, zabijać i niszczyć. Ja przyszedłem po to, aby /owce/ miały życie i miały je w obfitości.

Oto Słowo Pańskie

[01][02]

•

EWANGELIA

Złodziej, rozbójnik, pasterz • J 10,1-10

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: mowa/wydarzenie • MIEJSCE: Świątynia w Jerozolimie • CZAS: ok. 33 r. • PRZEMAWIAJĄCY: Jezus • SŁUCHACZE: faryzeusze • Wersje: brak

NIEDZIELA DOBREGO PASTERZA • Wracamy do Ewangelii św. Jana. Mimo że trwa Okres Wielkanocny, usłyszymy o wydarzeniach sprzed Zmartwychwstania. Dlaczego? Regułą liturgii jest to, iż w IV niedzielę wielkanocną zawsze słyszymy jeden z fragmentów mowy Jezusa, w której nazywa siebie Dobrym Pasterzem (>> J 10) • Znajduje się ona w tzw. Księdze Znaków (rozdziały 1-12), opowiadającej o siedmiu znakach objawiających Misterium Pana. Jezus, objawiając i opisując swoją misję, używa formuły JA JESTEM, a to nawiązuje do objawienia Boga w Księdze Wyjścia (>> Wj 3,14) • Przemowa, w której Jezus nazywa siebie Dobrym Pasterzem, następuje zaraz po uzdrowieniu niewidomego od urodzenia (patrz: IV niedziela Wielkiego Postu rok A). Dość długie i burzliwe opowiadanie nie tylko o ślepcu, ale i o faryzeuszach, kończy się rozmową Jezusa z faryzeuszami. Czy i my jesteśmy niewidomi? – pytają. Gdybyście byli niewidomi, nie mielibyście grzechu, ale ponieważ mówicie: Widzimy, grzech wasz trwa nadal.

WIELKI TEMAT: PASTERZ • Wysłuchamy jej pierwszej części. Ta przemowa następuje zaraz po uzdrowieniu niewidomego od urodzenia (patrz: IV niedziela Wielkiego Postu). Dość długie i burzliwe opowiadanie nie tylko o ślepcu, ale i o faryzeuszach, kończy się rozmową Jezusa z faryzeuszami. Czy i my jesteśmy niewidomi? – pytają. Gdybyście byli niewidomi, nie mielibyście grzechu, ale ponieważ mówicie: Widzimy, grzech wasz trwa nadal.

JEZUS: BRAMA OWIEC • Tu następuje początek niedzielnego fragmentu Ewangelii. Faryzeuszom, czyli duchowym przywódcom ludu, którzy w rzeczywistości są ślepymi przewodnikami, Jezus wyjaśnia, kim jest prawdziwy pasterz, a kim złodziej i rozbójnik. We fragmencie, który usłyszymy – choć to Niedziela Dobrego Pasterza – Jezus jeszcze nie określa siebie Dobrym Pasterzem. Mówi zaś o sobie: Ja jestem bramą owiec.

KLUCZOWE SŁOWA

Jezus Chrystus o swoim głębokim pragnieniu: Ja przyszedłem po to, aby owce miały życie i miały je w obfitości

Jezus o prawdziwym pasterzu: Owce postępują za nim, ponieważ głos jego znają

JESZCZE O EWANGELII

Ostateczna reakcja Żydów na słowa Jezusa o Dobrym Pasterzu jest bardzo zastanawiająca: On jest opętany przez złego ducha i odchodzi od zmysłów. Czemu go słuchacie? (J 10,20) Dlaczego? • Oni dobrze wiedzieli, co kryje się za obrazami, których używał Jezus. Pasterz, roeh, to tytuł przysługujący wielkim władcom i królom, jak Dawid (2 Sm 5,2). To także tytuł, który przybiera sam Bóg, nazywając się Pasterzem Izraela (Ps 23; 80) • Jezus rościł sobie prawo do Narodu Wybranego, nazywał siebie jego Królem. Równocześnie czynił siebie równym Bogu, który w czasach ostatecznych miał zstąpić, żeby paść swój lud (Ez 34) • Na słowa Jezusa nazywającego siebie Dobrym Pasterzem można odpowiedzieć tylko na dwa sposoby: odrzuceniem lub przyjęciem Go jako Pana. Tertium non datur.

ZWRÓĆ UWAGĘ

W przypowieści o Dobrym Pasterzu Jezus przedstawia dwie figury: pasterza i obcego.

• Pseudopasterz to “obcy”, “rozbójnik”, “złodziej”, również “najemnik” • Wchodzi do owczarni nie przez bramę, lecz inną drogą: Wdziera się, przechodząc przez płot • Celem jego działania to: kraść, zabijać, niszczyć – czyli odbierać • Owce nie rozpoznają jego głosu, uciekają przed nim • Z dalszego fragmentu tekstu, którego już nie usłyszymy, wydobyć można jeszcze jedno kryterium: zachowanie w chwili krańcowej: gdy nadchodzi wilk. Obcy ucieka, bo owce nie są jego własnością i nie zależy mu na nich.

• Mówiąc o dobrym pasterzu, Jezus mówi przede wszystkim o sobie: dobry pasterz to ten, który wchodzi przez bramę. Zaraz potem Jezus dopowiada: Ja jestem bramą owiec • Podstawowe zatem kryterium odróżniające dobrego pasterza od obcych to: być jak Jezus, wejść do owczarni w Jego imieniu • Owce znają jego głos, dlatego słuchają jego głosu, idą za tym głosem, a on może stanąć na ich czele • Przychodzi nie po to, by zabierać, lecz – by owce miały życie w obfitości • W sytuacjach krańcowych pozostaje z owcami, oddaje życie

TRANSLATOR

• Kto nie wchodzi do owczarni przez bramę, ale wdziera się inną drogą, ten jest złodziejem i rozbójnikiem (J 10,1) • Dosłownie: Nie wchodzący przez bramę na dziedziniec owiec, ale wchodzący (wręcz: przechodzący przez płot) skądinąd, ów złodziejem jest i rozbójnikiem

• A kiedy wszystkie wyprowadzi, staje na ich czele, a owce postępują za nim, ponieważ głos jego znają (J 10,4) • Kiedy własne wszystkie wypędzi, przed nimi podąża i owce towarzyszą mu, bo znają głos jego

LINKI

• Temu otwiera odźwierny, a owce słuchają jego głosu; woła on swoje owce po imieniu i wyprowadza je. A kiedy wszystkie wyprowadzi, staje na ich czele, a owce postępują za nim, ponieważ głos jego znają (J 10,3-4)

Mi 2,12-13: Zaprawdę zgromadzę ciebie całego, Jakubie! Zbiorę w jedno Resztę Izraela, umieszczę ją razem jak owce w zagrodzie, jak trzodę pośród pastwiska… Wyjdzie przed nich torujący drogę, przebiją i przejdą bramę i wyjdą przed nią. Ich król pójdzie przed nimi, Pan na ich czele

• Ja jestem bramą. Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony – wejdzie i wyjdzie, i znajdzie paszę (J 10,9)

Iz 49,9-10: Oni bedą się paśli przy wszystkich drogach, na każdym bezdrzeewnym wzgórzu będzie ich pastwisko. Nie będą już łaknąć ani pragnąć i nie porazi ich wiatr upalny ni słońce, bo ich poprowadzi Ten, co się lituje nad nimi i zaprowadzi ich do tryskających zdrojów

1/6

Dobry Pasterz, fragment mozaiki, Kościół San Lorenzo, Rzym

2/6

Dobry Pasterz, Basilica di Sant’Apollinare Nuovo, Ravenna

3/6

Dobry Pasterz, II wiek, Katakumby, Rzym

4/6

Dobry Pasterz, fresk w rzymskich katakumbach

5/6

Dobry Pasterz, Mauzoleum Laii Placidi

6/6

poprzednie

następne

CHMURA SŁÓW

Najczęściej w Liturgii Słowa padnie słowo OWCE (8), trzy razy usłyszymy słowo “Pasterz”. Pozostałe najczęściej występujące słowa mają szczególne znaczenie. Pięć razy pada imię JEZUS, również pięć razy usłyszymy: POWIEDZIAŁ, “powiadam” – głównie w Ewangelii. Mamy więc do czynienia z mową, przez którą Jezus chce nam przekazać coś bardzo ważnego; cztery razy usłyszymy: ZAPRAWDĘ. Co jest tematem tej mowy? Bóg troszczy się o nas jak pasterz o swoje owce, jesteśmy jego własnością. Oprócz wspomnianych już “owiec” pojawia się też słowo BRAMA (4): Jezus jest Bramą owiec. Za tą Bramą rozciąga się życie w obfitości, pokoju i miłości, życie bez końca w Królestwie.