Jutro Niedziela – XXVI zwykła C

PUNKT WYJŚCIA

DWUDZIESTA SZÓSTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok C • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się o to, abyśmy stali się uczestnikami szczęścia wiecznego • CZYTANIA: Księga Amosa 6,1a. 4–7 • Psalm 146,6–10 • Pierwszy List św. Pawła do Tymoteusza 6,11–16 • Ewangelia wg św. Łukasza 16,19–31

STO SŁÓW

Wokół trzech rzeczywistości koncentruje się dzisiejsza Liturgia Słowa. Po pierwsze, bezczynność, beztroska, brak troski. Dla bogaczy z PIERWSZEGO CZYTANIA czy EWANGELII to nie komfortowe warunki życia stały się powodem potępienia w oczach Boga, lecz fakt, iż nie zajęli się czymś, czym zająć się mieli. Dla beztroskich i dufnych była to troska o Dom Józefa, dla bezimiennego bogacza – porzucony Łazarz. Po drugiej stronie Liturgia pokazuje Tymoteusza walczącego – jak w zawodach – o wiarę i jego nauczyciela, Pawła, do tej walki go zaprawiającego.

Po drugie, czas. Czas ograniczony przez śmierć. Czas na aktywność, nie rozumianą w sposób abstrakcyjny i dowolny, ale aktywność skoncentrowaną na dokładnie tym zadaniu, które Bóg nam zdeponował.

Po trzecie, wieczna konsekwencja. To nie fikcja przypowieści, ale prawda Słowa Bożego przypomina nam, że sami, własnymi czynami, wyznaczamy sobie miejsce po śmierci, gdy skończy się czas.

Czytanie z Księgi proroka Amosa

(Am 6, 1a. 4-7)

Tak mówi Pan wszechmogący: «Biada beztroskim na Syjonie i dufnym na górze Samarii. Leżą na łożach z kości słoniowej i wylegują się na dywanach; jedzą oni jagnięta z trzody i cielęta ze środka obory. Improwizują na strunach harfy i jak Dawid wynajdują instrumenty muzyczne. Piją czaszami wino i najlepszym olejkiem się namaszczają, a nic się nie martwią upadkiem domu Józefa. Dlatego teraz ich poprowadzę na czele wygnańców, i zniknie krzykliwe grono hulaków».

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Obojętność • Am 6, 1a. 4-7

Wygoda i bogactwo nie są złe same w sobie. Niebezpieczeństwo kryje się w tym, że mogą prowadzić do obojętności na drugiego.

KSIĘGA: Amosa • AUTOR: Amos • CZAS POWSTANIA: VIII–VI w. przed Chr. (głoszenie Amosa ok. 760–750 przed Chr., VI w. przed Chr. redakcja księgi) • KATEGORIA: wydarzenie

O AMOSIE I JEGO KSIĘDZE • Pierwsze czytanie znów pochodzi z jednej z dwunastu ksiąg proroków mniejszych, z Księgi Amosa. Przypomnijmy: Amos żył ponad siedemset lat przed Chrystusem, w czasach, które opisują 14 i 15 rozdział Drugiej Księgi Królewskiej. Był, jak sam się określa, jednym spośród pasterzy z Tekoa • W księdze spotykamy głównie wyrocznie – są trojakiego charakteru. W pierwszej części (rozdziały 1–2) dominują groźby: przeciw obcym narodom, Izraelowi i Judzie. Część druga (rozdziały 3–6) to wyrocznie przeciw Izraelowi, rozpoczynające się od formuły „Słuchajcie” i odnoszące się do grzechów narodu wybranego. W końcu część trzecia (rozdziały 7–9) to wizje prorockie zapowiadające karę dla Judy.

LUDZIE BEZ TROSKI • Tydzień temu wysłuchaliśmy fragmentu 8 rozdziału. Tym razem cofamy się do rozdziału 6, do ostatniej z wyroczni • Usłyszymy fragment adresowany do możnych i beztroskich. Zwróćmy uwagę, iż nie są oni piętnowani za bogactwo. Prorok oskarża ich o brak troski – wyszczególnia szczególnie brak troski o „dom Józefa”.

(Ps 146, 6c-7. 8-9a. 9b-10)

Refren: Chwal, duszo moja, Pana, Stwórcę swego.

Bóg wiary dochowuje na wieki, uciśnionym wymierza sprawiedliwość, chlebem karmi głodnych, wypuszcza na wolność uwięzionych.

Pan przywraca wzrok ociemniałym, Pan dźwiga poniżonych, Pan kocha sprawiedliwych, Pan strzeże przybyszów.

Ochrania sierotę i wdowę,
lecz występnych kieruje na bezdroża.
Pan króluje na wieki,
Bóg twój, Syjonie, przez pokolenia.

•

PSALM

Bóg pełen troski •  Ps 146,6c-10

Psalm 146 opisuje Boga troskliwego: nie opuszcza głodnych, uwięzionych, ociemniałych i poniżonych.

PSALM 146 • AUTOR: anonimowy lewita (według tytułu Septuaginty, Wulgaty i Peszitty – prorocy powygnaniowi: Aggeusz i Zachariasz) • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, ok. III w. przed Chr.

HALLELE • Wśród psalmów wyróżniamy tzw. Hallele: trzynaście psalmów – modlitw przewidzianych na określone święta i okoliczności religijne. Najbardziej znane są • Hallele egipskie albo „mały Hallel” (Psalmy 113–118) wykonywane podczas Święta Paschy. Wielki Hallel to z kolei Psalm 136, odmawiany również raz w roku podczas Paschy, zaraz po małym Hallelu. Poza nimi istnieje trzecia grupa Hallelów: Psalmy 145–150 • Jeśli spojrzymy na dobór psalmów w Liturgii Godzin, przekonamy się, że podczas jutrzni w czasie wielkanocnym i dziś dominują psalm allelujatyczne.

PSALM LITURGICZNY • Psalm 146 ma wyraźny charakter liturgiczny, funkcjonował w kulcie świątynnym jako pieśń uwielbienia. Inni badacze dostrzegają w nim cechy charakterystyczne dla pieśni syjońskiej, wychwalającej Pana zasiadającego na Syjonie. Język utworu wskazuje na jego powygnaniowe pochodzenie. W późniejszym judaizmie psalm używany był jako modlitwa poranna.

NIEOBOJĘTNY BÓG • Usłyszymy drugą połowę Psalmu 146. W pierwszej, pominiętej części – autor chwali Boga, wymieniając powody, dlaczego Go wysławia • Druga część Psalmu 146 została wybrana do Liturgii Słowa, gdyż ukazuje Boga, który troszczy się o słabych.

Czytanie z Pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Tymoteusza

(1 Tm 6, 11-16)

Ty, o człowiecze Boży, podążaj za sprawiedliwością, pobożnością, wiarą, miłością, wytrwałością, łagodnością. Walcz w dobrych zawodach o wiarę, zdobywaj życie wieczne: do niego zostałeś powołany i o nim złożyłeś dobre wyznanie wobec wielu świadków. Nakazuję w obliczu Boga, który ożywia wszystko, i Chrystusa Jezusa – Tego, który złożył dobre wyznanie za Poncjusza Piłata – ażebyś zachował przykazanie nieskalane, bez zarzutu, aż do objawienia się naszego Pana, Jezusa Chrystusa. Ukaże je, we właściwym czasie, błogosławiony i jedyny Władca, Król królujących i Pan panujących, jedyny mający nieśmiertelność, który zamieszkuje światłość niedostępną, którego nikt z ludzi nie widział ani nie może zobaczyć: Jemu cześć i moc wiekuista! Amen.

Oto słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

O medal za wiarę • 1 Tm 6, 11-16

Życie chrześcijanina to ciągłe zmaganie, walka – o wiarę. „Zdobywaj życie wieczne: do niego zostałeś powołany” – pisze Paweł do Tymoteusza.

KSIĘGA: Pierwszy List do Tymoteusza • NADAWCA: św. Paweł lub jego uczeń • ADRESAT: Tymoteusz • MIEJSCE POWSTANIA: Macedonia, Rzym lub inne, nieznane miejsce • DATA POWSTANIA: ok. 63–67 r. (Paweł) lub koniec I – początek II w. (uczeń Pawła)

LIST PASTERSKI • Przez ostatnich kilka tygodni słuchaliśmy Pierwszego Listu do Tesaloniczan. Przed nami niemal ostatnie wersety ostatniego rozdziału tego listu • Przypomnijmy: oprócz listów do wspólnot chrześcijan w Rzymie, Koryncie, Efezie, Galacji, Salonikach, Kolosach i Filippi trzy listy św. Paweł skierował osobiście do swych współpracowników: Tymoteusza i Tytusa. To tak zwane listy pasterskie. Pochodzą – według tradycji – z końcowego okresu życia apostoła lub, jak twierdzą inni, zostały zredagowane już po jego śmierci przez któregoś z uczniów Pawła. Jest w nich wiele wskazań na temat sposobu organizacji i prowadzenia wspólnot.

WALCZ O WIARĘ • Usłyszymy końcowe, osobiste słowa skierowane przez św. Pawła do Tymoteusza. Zauważmy sposób, w jaki Apostoł apeluje, by jego uczeń nie przestawał walczyć o wiarę • Zwróćmy też uwagę na uroczystą doksologię przytoczoną przez Pawła na końcu odczytywanego fragmentu.

Słowa Ewangelii według Świętego Łukasza

(Łk 16, 19-31)

Jezus powiedział do faryzeuszów: «Żył pewien człowiek bogaty, który ubierał się w purpurę i bisior i dzień w dzień ucztował wystawnie. U bramy jego pałacu leżał żebrak pokryty wrzodami, imieniem Łazarz. Pragnął on nasycić się odpadkami ze stołu bogacza. A także psy przychodziły i lizały jego wrzody.

Umarł żebrak i aniołowie zanieśli go na łono Abrahama. Umarł także bogacz i został pogrzebany.

Gdy cierpiąc męki w Otchłani, podniósł oczy, ujrzał z daleka Abrahama i Łazarza na jego łonie. I zawołał: „Ojcze Abrahamie, ulituj się nade mną i przyślij Łazarza, aby koniec swego palca umoczył w wodzie i ochłodził mój język, bo strasznie cierpię w tym płomieniu”.

Lecz Abraham odrzekł: „Wspomnij, synu, że za życia otrzymałeś swoje dobra, a Łazarz w podobny sposób – niedolę; teraz on tu doznaje pociechy, a ty męki cierpisz. A ponadto między nami a wami zionie ogromna przepaść, tak że nikt, choćby chciał, stąd do was przejść nie może ani stamtąd nie przedostają się do nas”.

Tamten rzekł: „Proszę cię więc, ojcze, poślij go do domu mojego ojca. Mam bowiem pięciu braci: niech ich ostrzeże, żeby i oni nie przyszli na to miejsce męki”.

Lecz Abraham odparł: „Mają Mojżesza i Proroków, niechże ich słuchają!” „Nie, ojcze Abrahamie – odrzekł tamten – lecz gdyby ktoś z umarłych poszedł do nich, to się nawrócą”. Odpowiedział mu: „Jeśli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to choćby ktoś z umarłych powstał, nie uwierzą”».

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Bóg i Łazarz • Łk 16, 19-31

Dlaczego bogacz trafił do otchłani? Wiecznością Bóg nie nagradza tych, którzy za życia doznali szczęścia? W przypowieści Łukasz ukrył głębszy sens.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r. • KATEGORIA: przypowieść • KTO MÓWI: Jezus • WERSJE: brak

PRZYPOWIEŚCI W DRODZE • Przypominamy: św. Łukasz konstruuje swoją Ewangelię wokół drogi Jezusa do Jerozolimy. To trzecia część Ewangelii Łukasza (rozdziały 9–19). Wstępowanie do Jerozolimy jest przeplatane nauczaniem o modlitwie, potrzebie wolności od bogactw, przebaczeniu, czy też o czasach ostatecznych, często ilustrowanym przypowieściami • Przykładami takich przypowieści są: usłyszana w zeszłym tygodniu przypowieść o nieuczciwym rządcy, czy odczytywane dwa tygodnie temu – o zagubionej owcy, zgubionej drachmie czy jedną z najbardziej znanych – o synu marnotrawnym.

PRZYPOWIEŚĆ O ŚMIERCI • Usłyszymy kolejną przypowieść Jezusa o bogaczu i Łazarzu. Warto wiedzieć, że to kolejna przypowieść, której nie znajdziemy u innych Ewangelistów. Zwróćmy uwagę, że dotyka trudnego tematu losów ostatecznych człowieka: zbawienia bądź potępienia.

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela” na rok C dostępna TUTAJ oraz w wersji EBOOK.