Jutro Niedziela – XXVI zwykła B
Skrusz wszelkie schematy. Poznaj Boga takiego, jakim jest naprawdę
Polub nas na Facebooku!
Liturgia Słowa pokazuje dwa kryzysy. Izraelici nie rozumieją drogi do wolności, jaką prowadzi ich Bóg. (I CZYTANIE) Zaufanie Bogu ustępuje przed tęsknotą za przeszłością. W EWANGELII uczniowie sądzą, że na podstawie tego, co widzieli i usłyszeli od Jezusa, potrafią już podjąć dobrą decyzję, w Jego duchu: karcą kogoś, kto nie będąc z nimi, wyrzucał złe duchy. A jednak po raz kolejny się mylą.
Obie historie łączy nie tylko kryzys. I Jozue, i Mojżesz próbują zabronić działalności w imię Pana komuś, kto nie spełnia koniecznego – w ich opinii – kryterium. Kto nie jest przeciwko nam, jest z nami – rozstrzyga Jezus.
Także od pychy broń swojego sługi (PSALM) – kto wie, czy te słowa to nie klucz do dzisiejszej Ewangelii. Pycha to zamknięcie obrazu Boga w schemacie własnych kryteriów. Kroczyć za Jezusem oznacza kruszyć własne schematy, by w końcu poznać Boga takiego, jakim jest naprawdę.
•
PUNKT WYJŚCIA
DWUDZIESTA SZÓSTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy przy pomocy Bożej łaski dotarli do nieba, do którego dążymy • CZYTANIA: Księga Liczb 11,25-29 • Psalm 19,8.10.12-14 • List św. Jakuba Apostoła 5,1-6 • Ewangelia wg św. Marka 9,38-43.45.47-48
• CHMURA SŁOWA •
•
PIERWSZE CZYTANIE
Duch prorocki • Lb 11,25-29
Tajemnicze wydarzenie w obozie Mojżesza pokazuje przede wszystkim to, że idąc za Bogiem, nie unikniemy kryzysów i nieporozumień
KSIĘGA: Liczb • AUTOR: anonimowy kapłan • CZAS POWSTANIA: 538 r. przed Chr., tradycje sięgające XII w. przed Chr.
KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: szlak od góry Hor ku Morzu Czerwonemu • CZAS: XII w. przed Chr. • BOHATEROWIE: Mojżesz, Jozue, Eldad, Medad, starsi • WERSJE: brak
WYDARZENIA I LICZBY • Księga Liczb to czwarta księga Pięcioksięgu i całego Starego Testamentu. Po Księdze Wyjścia, opowiadającej o wyjściu Izraelitów z Egiptu i zawarciu przymierza na Synaju, pojawia się niejako przerwa w narracji wędrówki ku Ziemi Obiecanej: następuje “prawnicza” Księga Kapłańska. Po niej Księga Liczb, która wznawia opowiadanie • Skąd jednakże jej nazwa: Liczb? Otóż nie od razu następuje opowiadanie. Pierwsze rozdziały to spis Izraelitów, szczegółowe wyliczenie poszczególnych pokoleń.
KRYZYS • Jedenasty rozdział to opis kolejnego momentu utraty cierpliwości i narzekań, które Izraelici wypowiadali wobec Boga oraz Mojżesza i Aarona. Jak refren powtarza się skarga: Czemu wyprowadziliście nas na pustynię? Wspominają dobre czasy w Egipcie, narzekają na mannę • Kryzys przeżywa również Mojżesz. Choć nadal przekazuje Boże słowa ludowi, skarży się Bogu na swój los: Nie mogę już sam dłużej udźwignąć troski o ten lud, już mi nazbyt ciąży. Skoro tak postępujesz, to raczej mnie zabij…. • Bóg w odpowiedzi nakazał Mojżeszowi zwołać 72 doradców i zapowiada, że na nich zstąpi.
UNIESIENIE PROROCKIE • Usłyszymy opis zstąpienia ducha Pana i uniesienia prorockiego na siedemdziesięciu dwóch starszych. Stało się to po to, aby starsi razem z Mojżeszem dźwigali ciężar ludu, znali wolę Pana i potrafili dokonywać sprawiedliwych sądów • Ważne jest również wydarzenie, które następuje nieco później: na Eldada i Medada, będących poza Namiotem Spotkania, również zstąpi Duch Pana. Zwróćmy uwagę na reakcję Jozuego i odpowiedź Mojżesza.
JESZCZE O PIERWSZYM CZYTANIU
• Krnąbrni, ale kochani przez Pana. Duch spoczął nie tylko na tych, którzy stawili się przed Bogiem w Namiocie Spotkania, ale i na dwóch, których w tej chwili zabrakło. Tradycja pieczołowicie przechowała ich imiona: Eldad („Bóg ukochał”) oraz Medad („obiekt miłości”), mieli być nawet autorami księgi prorockiej, która nie zachowała się do naszych czasów. Nie zmienia to jednak faktu, że znaleźli się oni pośród prorokujących omyłkowo: Mojżeszu, panie mój, zabroń im! (Lb 11, 28) krzyczy młody Jozue, lecz na próżno. Bóg miał widać inne plany. Chociaż nie pojawili się w namiocie, należeli do wybranych i Duch zstąpił także na nich.
• Duch we wspólnocie. Jak rozumieć tę historię? Być może broni ona wolności ducha prorockiego, który nie może zależeć nawet od tak wielkich autorytetów jak Mojżesz i Jozue? Może bierze w obronę proroków, którzy w starożytnym Izraelu prorokowali samodzielnie, nie związani ze świątynią czy z żadną wspólnotą? Czytanie ze Starego Testamentu wydaje się podkreślać dwie rzeczy. Po pierwsze, Duch Boży rzeczywiście przekracza wszelkie granice, szczególnie te, które wyznaczają mu nawet tak gorliwi i pobożni jak Jozue ludzie. Wszyscy bez wyjątku są powołani do tego, aby być prorokami i narzędziami w ręku Bogu. Po drugie, dary, których Bóg udziela wyjątkowo dwóm ludziom poza Namiotem Spotkania, zstępują przede wszystkim na siedemdziesięciu, którzy znajdowali się wewnątrz na modlitwie! Czy liczba ta mówi dobitnie, jak ważna w Bożych planach jest wspólnota. To w niej działa Duch.
•
PSALM
“Broń od pychy” • Ps 19,8.10.12-14
Recepta na modlitwę według Psalmu 19: wychwalaj dzieło stworzenia, wychwalaj Prawo Pańskie. Proś, byś ustrzegł się od grzechu i pychy
PSALM 19 • AUTOR: Dawid/lewita • CZAS POWSTANIA: okres monarchii
GŁOSIĆ CHWAŁĘ • Psalm 19: Niebiosa głoszą chwałę Boga należy do gatunku hymnu (hebr. tehilla), bezinteresownej modlitwy uwielbienia. To typowy rodzaj modlitw zanoszonych w okresie przed niewolą. Hymny zakorzenione są w kulcie • Święta obchodzone uroczyście w świątyni stwarzały specyficzny klimat jedności i uwielbienia Jahwe. W Psalmie 19 wierzący wychwala najpierw Boże dzieło stworzenia, tchnące porządkiem i harmonią, następnie chwali Prawo Boże, które podobny porządek wprowadza w ludzkie życie • Ostatnia część psalmu to modlitwa sprawiedliwego, który krocząc drogami Prawa, prosi Boga, aby ustrzegł go od grzechu.
BROŃ OD PYCHY • Usłyszymy drugą i trzecią strofę Psalmu 19. Psalmista wychwala Prawo Pańskie i prosi Boga, aby Bóg oczyścił go z grzechów, które są przed nim ukryte, i bronił go od pychy • To właśnie modlitwa o uchronienie od pychy jest powodem, dla którego Psalm 19 został wybrany do Liturgii Słowa. Pychą jest próba sprowadzenia Boga do własnych wyobrażeń, celów, schematów.
CYTATY
Psalmista o Prawie Pańskim: jest doskonałe i pokrzepia duszę, uczy prostaczka mądrości, olśniewa oczy, trwa na wieki
Modlitwa o prostotę: Od pychy broń swojego sługę, by nie panowała nade mną. Wtedy będę bez skazy
•
DRUGIE CZYTANIE
Biada bogatym • Jk 5,1-6
Cechą listu Jakuba jest troska o ubogich. Apostoł często negatywnie pisze o bogatych. Dziś ostrzega ich przed sądem Bożym
LIST ŚW. JAKUBA • AUTOR: Jakub/jego uczeń • CZAS POWSTANIA: 60/90 r. • SKĄD: Palestyna · DO KOGO: wspólnoty chrześcijańskie pochodzenia żydowskiego
POUCZENIA MORALNE • Kontynuujemy lekturę listu św. Jakuba. Przypomnijmy: że według tradycji autorem jest Jakub, apostoł Jezusa, ale najbardziej prawdopodobne z punktu widzenia tradycji i współczesnych badań jest udział sekretarza apostoła • Istotę listu stanowi seria pouczeń moralnych, często dość luźno ze sobą powiązanych, stanowiących praktyczne nauczanie chrześcijańskie (pareneza) na temat życiowych prób i pokus, bogactwa, autentycznej wiary i oczekiwania na przyjście Pana.
PRZECIW BOGATYM • Przez cały tekst Listu św. Jakuba nieustannie powracają dwa wątki: pierwszy z nich to • troska o biednych i pokornych, często połączona z surowością wobec bogatych • drugi kładzie nacisk na spełnianie dobrych uczynków wraz z ostrzeżeniem przed wiarą bezowocną.
BOGACTWO I SĄD • W dzisiejszym czytaniu Jakub akcentuje niebezpieczeństwo i karę czekające bogatych • Zauważmy, że bogaci to nie ci, którzy mają pieniądze, ale ci, którzy beztrosko i egoistycznie używają bogactw. Zwróćmy uwagę na srogi, zdecydowany i bezkompromisowy język, którego wobec nich używa Jakub.
TRANSLATOR
• Teraz wy, bogacze, zapłaczcie wśród narzekań na utrapienia, jakie was czekają (Jk 5,1) • gr. talaiporia oznacza nie tylko utrapienie, także pełną udręki biedę. Bogacze zaznają w chwili sądu strasznej, pełnej cierpienia biedy.
• Żyliście beztrosko na ziemi i wśród dostatków tuczyliście serca wasze w dniu rzezi (Jk 5,6) • Życie beztroskie to inaczej życie hołdujące własnej przyjemności (gr. tryfao). Ludzi gubi nie tyle bogactwo, ile jego egoistyczne używanie.
•
EWANGELIA
Być “z nami” • Mk 9,38-43.45.47-48
Uczniowie znów nie rozumieją Jezusa. A On znów burzy w nich obraz swój i swojego Kościoła. “Kto nie jest przeciwko nam, jest z nami”
EWANGELISTA: Marek • CZAS POWSTANIA: ok. 60-70 r.
KATEGORIA: dialog • CZAS AKCJI: ok. 30-33 r. • MIEJSCE AKCJI: w drodze do Kafarnaum, Kafarnaum • BOHATEROWIE: Jezus, uczniowie • WERSJE: Łk 9,49-50 (I część) oraz Mt 18,6-9, Łk 17,1-2
PRZEZ CIERPIENIE • Rozpoczęliśmy lekturę drugiej części Ewangelii św. Marka. Od wyznania Piotra (patrz: XXIV Niedziela Zwykła) Jezus u Marka zaprzestał czynienia cudów i wkroczył na drogę do Jerozolimy. Wyjaśnia uczniom swoją misję, pokazując, że droga Syna Bożego jest drogą w ludzkiej naturze, a przez to – drogą cierpienia.
NIEZROZUMIENIE • Charakterystyczne dla drugiej części Ewangelii jest niezrozumienie Jezusa przez uczniów. Marek szczególnie mocno ukazuje więź, jaka się tworzy między uczniami a Jezusem. Obserwujemy ciekawy etap budowania tej więzi. To swoisty kryzys w formacji apostołów, czyli poznawaniu przez uczniów swojego Mistrza. Przypomnijmy sobie dwie ostatnie niedziele: • zaraz po swoim wyznaniu Piotr sprzeciwia się, gdy Jezus zapowiada swoją mękę i cierpienie (patrz: XXIV Niedziela Zwykła) • w zeszłym tygodniu (patrz: XXV Niedziela Zwykła), gdy Jezus zapowiedział, że będzie wydany w ręce ludzi, uczniowie nie tylko Go nie zrozumieli, ale i toczyli spór zupełnie nie w stylu Jezusa – o pierwszeństwo.
JEZUS JAK MOJŻESZ • Usłyszymy fragment Ewangelii Marka, który w pierwszej części ukazuje kolejny aspekt niezrozumienia misji Syna Człowieczego. Druga zaś część to seria luźno połączonych tzw. logiów Jezusa zatytułowanych Ostrzeżenie przed zgorszeniem • Zwróćmy uwagę, że w pierwszej części mamy do czynienia z paralelą do pierwszego czytania. Uczniowie, jak Jozue, skarżą się na kogoś, kto wyrzuca złe duchy w imię Pana, choć z nimi nie chodzi. Jezus hamuje zapał swoich uczniów w podobny sposób, jak Mojżesz Jozuego.
JESZCZE O EWANGELII
• Samotny egzorcysta. Chodzić za Jezusem, towarzyszyć mu (greckie akolutheo) znaczy tyle, co być jego uczniem. Ktoś, kogo nie ma na naszych spotkaniach, nie słucha nauk Jezusa, nie może nazywać się jego uczniem. Jak to się jednak dzieje, że Bóg daje mu tak wielką moc? Jezus odpowiada bardzo pragmatycznie: Zostawcie go, nikt, kto czyni cuda w imię moje, nie będzie mógł zaraz źle mówić o Mnie (Mk 9, 39). Ani słowa o tym, dlaczego ten człowiek w ogóle czyni cuda? Czy nie jest to oczywiste? – wbrew ludzkim podziałom na uczniów i nie-uczniów Bóg na to pozwala. Duch prorocki jest dla wszystkich.
• Duch jest w Dwunastu. Nie znaczy to, oczywiście, że przynależność do grona uczniów Jezusa przestaje się liczyć. To im przecież Jezus otwarcie powierza swoją władzę uzdrawiania i wypędzania złych duchów. Podobnie jak tekst z Księgi Liczb dzisiejsza Ewangelia niesie w sobie podwójne przesłanie. Bóg przekracza nasze religijne schematy, udzielając swych darów osobie spoza grona Dwunastu. Równocześnie samotny egzorcysta to odosobniony przypadek wskazujący na to, że pełnia darów Bożych jest we wspólnocie, w tych, którzy poszli za Jezusem.
• Odgrodzić się od grzechu. A co z odcinaniem sobie ręki i nogi, przerażających zabiegach, do których wzywa Jezus? To nie tylko hiperbola. Mistrza trzeba tu odczytać przez pryzmat nauczania rabinackiego. Ci ostatni uczyli, że aby nie złamać Bożego przykazania, należy dokoła niego postawić ogrodzenie, zabezpieczyć je innymi przykazaniami i przepisami, odebrać sobie sposobność popełnienia grzechu (np. nawet nie dotykać narzędzi w szabat, żeby nie złamać świętego odpoczynku). Jezus wzywa swoich uczniów, aby unikali sytuacji, w których ich ręka, noga lub oko doprowadzą ich do grzechu i wystawią na niebezpieczeństwo potępienia.
WERSJE
• O spotkaniu z wyrzucającym złe duchy w imieniu Jezusa Jan opowiada również w ewangelii Łukasza (9.49-50)
• Drugą część – czyli Ostrzeżenie przed zgorszeniem – znajdziemy również u Mateusza i (krócej) u Łukasza, ale w zupełnie innych kontekstach. Mateusz umieszcza ostrzeżenia zaraz po sporze o pierwszeństwo (Mt 18,6-9), Łukasz – po przypowieści o bogaczu i ubogim Łazarzu (Łk 17,1-2)
• Zaskakujące, że w Ewangelii znajdziemy też odwrotną wersję reguły Jezusa. U Mateusza (12,30) są takie słowa słowa: Kto nie jest ze Mną, jest przeciwko Mnie
TWEETY
tweety o #jutroniedziela
tweety o #kazanie
TRENDY
#OdetnijJą
Powiedziałby ktoś: lepiej nie mieć ręki, niż być nieszczęśliwym, niż całkowicie umrzeć. To lekarze doskonale wiedzą, czasem amputują rękę, czasem nogę, czasem inną część ciała dlatego, żeby uratować całość. (ks. Wojciech Węgrzyniak)
Ktoś, kto ma problem z uzależnieniem od pornografii, na którą ciągle wpada w Internecie jak na stado przepiórek, nie musi sobie wyłupywać oka, wystarczy, że zrezygnuje z Internetu. Ktoś, kto okrada bliźniego z pieniędzy, wystarczy, że się mu do tego przyzna i odda to, co ukradł, i w ten sposób „utnie” proceder. (Augustyn Pelanowski OSPPE)
#KtoBySięStałPowodemGrzechu
Zdrady małżeńskie, życie bez ślubu sakramentalnego, usprawiedliwianie aborcji, in vitro, antykoncepcji – kształtują sumienie innych. Nie można mówić: „to nasza prywatna sprawa”. Sprawy „prywatne” są zarazem „społeczne”. (bp Jan Szkodoń)
Zgorszyć – to „uczynić gorszym”. (…) [nieuczciwy pracodawca] rozbudza w swoich pracownikach poczucie krzywdy i doprowadza do smutku, a nawet rozpaczy, ale także – w sensie dosłownym – czyni gorszym ich los: zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Los gorszy niż sobie na to zasłużyli. (ks. Antoni Dunajski)
#ZazdrosnyJesteś
W skrajnej postaci bywa tak, że koleżanka zarzuca drugiej, że ta zbyt często rozmawia z ich wspólnym kolegą. I tu widać, jak zazdrość zakorzeniona jest w egoizmie i jak czasem może nas kompromitować, czynić śmiesznymi w oczach innych. (ks. Piotr Wieczorek)
Jak powstaje zazdrość? Mechanizm jest prosty. W sercu człowieka jedno włókno przestaje kochać. Dlaczego kogoś nie kochamy? Najczęściej dlatego, że nie chce być naszą wyłączną własnością, albo kocha kogoś, kogo my kochamy. (ks. Leszek Smoliński)
