Jutro Niedziela – XXVI zwykła B

PUNKT WYJŚCIA

DWUDZIESTA SZÓSTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy przy pomocy Bożej łaski dotarli do nieba, do którego dążymy • CZYTANIA: Księga Liczb 11,25–29 • Psalm 19,8.10.12–14 • List św. Jakuba Apostoła 5,1–6 • Ewangelia wg św. Marka 9,38–43.45.47–48

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Liturgia Słowa pokazuje dwa kryzysy. Izraelici nie rozumieją drogi do wolności, jaką prowadzi ich Bóg (PIERWSZE CZYTANIE). Zaufanie Bogu ustępuje tęsknocie za przeszłością. W EWANGELII uczniowie sądzą, że na podstawie tego, co widzieli i usłyszeli od Jezusa, potrafią już podjąć dobrą decyzję, w Jego duchu: karcą kogoś, kto nie będąc z nimi, wyrzucał złe duchy. A jednak po raz kolejny się mylą.

Obie historie łączy nie tylko kryzys. I Jozue, i Mojżesz próbują zabronić działalności w imię Pana komuś, kto nie spełnia koniecznego – w ich opinii – kryterium. Kto nie jest przeciwko nam, jest z nami – rozstrzyga Jezus.

Także od pychy broń swojego sługi (PSALM) – kto wie, czy te słowa to nie klucz do dzisiejszej Ewangelii. Pycha to zamknięcie obrazu Boga w schemacie własnych kryteriów. Kroczyć za Jezusem oznacza kruszyć własne schematy, by w końcu poznać Boga takiego, jakim jest naprawdę.

Czytanie z Księgi Liczb

(Lb 11,25-29)

Pan zstąpił w obłoku i mówił z Mojżeszem. Wziął z ducha, który był w nim, i przekazał go owym siedemdziesięciu starszym. A gdy spoczął na nich duch, wpadli w uniesienie prorockie. Nie powtórzyło się to jednak. Dwóch mężów pozostało w obozie. Jeden nazywał się Eldad, a drugi Medad. Na nich też zstąpił duch, bo należeli do wezwanych, tylko nie przyszli do namiotu. Wpadli więc w obozie w uniesienie prorockie. Przybiegł młodzieniec i doniósł Mojżeszowi: Eldad i Medad wpadli w obozie w uniesienie prorockie. Jozue, syn Nuna, który od młodości swojej był w służbie Mojżesza, zabrał głos i rzekł: Mojżeszu, panie mój, zabroń im! Ale Mojżesz odparł: Czyż zazdrosny jesteś o mnie? Oby tak cały lud Pana prorokował, oby mu dał Pan swego ducha!

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Duch prorocki • Lb 11,25-29

Tajemnicze wydarzenie w obozie Mojżesza pokazuje przede wszystkim to, że idąc za Bogiem, nie unikniemy kryzysów i nieporozumień.

KSIĘGA: Liczb • AUTOR: kapłan (ostateczny redaktor) • CZAS POWSTANIA: VI–V w. przed Chr., tradycje sięgające XII w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: szlak od góry Hor ku Morzu Czerwonemu • CZAS AKCJI: XII w. przed Chr. • BOHATEROWIE: Mojżesz, Jozue, Eldad, Medad, starsi

WYDARZENIA I LICZBY • Księga Liczb to czwarta księga Pięcioksięgu i całego Starego Testamentu. Po Księdze Wyjścia, opowiadającej o wyzwoleniu Izraelitów z Egiptu i zawarciu przymierza na Synaju, pojawia się przerwa w narracji o wędrówce ku Ziemi Obiecanej: to Księga Kapłańska. Po niej następuje Księga Liczb, która wznawia opowiadanie. Skąd wzięła się jej nazwa? Otóż nie od razu następuje opowiadanie. Pierwsze rozdziały to spis Izraelitów, szczegółowe wyliczenie poszczególnych pokoleń • Księga Liczb to nie same liczby – to udramatyzowana historia ludu w drodze. Izrael, posiadacz doskonałego Prawa, zamiast dotrzeć do Ziemi Obiecanej wędruje do niej przez trzydzieści osiem lat. Po drodze zdarzają się wypadki – czternaście tysięcy i dwadzieścia cztery tysiące spośród ludu ginie (? Lb 16,49; 25,9).

KRYZYS • Jedenasty rozdział to opis kolejnego momentu utraty cierpliwości i narzekań, które Izraelici wypowiadali wobec Boga oraz Mojżesza i Aarona. Jak refren powtarza się skarga: Czemu wyprowadziliście nas na pustynię? Wspominają dobre czasy w Egipcie, narzekają na mannę • Kryzys przeżywa również Mojżesz. Choć nadal przekazuje Boże słowa ludowi, skarży się Bogu na swój los: Nie mogę już sam dłużej udźwignąć troski o ten lud, już mi nazbyt ciąży. Skoro tak postępujesz, to raczej mnie zabij…. • Bóg w odpowiedzi nakazał Mojżeszowi zwołać siedemdziesięciu dwóch doradców i zapowiada, że na nich zstąpi.

UNIESIENIE PROROCKIE • Usłyszymy opis zstąpienia ducha Pana i uniesienia prorockiego na siedemdziesięciu dwóch starszych. Stało się to po to, aby starsi razem z Mojżeszem dźwigali ciężar ludu, znali wolę Pana i potrafili dokonywać sprawiedliwych sądów • Ważne jest również wydarzenie, które następuje nieco później: na Eldada i Medada, będących poza Namiotem Spotkania, również zstąpi Duch Pana. Zwróćmy uwagę na reakcję Jozuego i odpowiedź Mojżesza.

(Ps 19,8.10.12-14)

REFREN: 

Nakazy Pana są radością serca

Prawo Pańskie jest doskonałe i pokrzepia duszę,

świadectwo Pana niezawodne, uczy prostaczka mądrości.

Bojaźń Pańska jest szczera i trwa na wieki,

sądy Pana prawdziwe, a wszystkie razem słuszne.

Zważa na nie Twój sługa

i nagrodę otrzyma za ich przestrzeganie.

Kto jednak widzi swoje błędy?

Oczyść mnie z błędów, które są dla mnie skryte.

Także od pychy broń swojego sługę,

by nie panowała nade mną.

Wtedy będę bez skazy

i wolny od wielkiego występku.

•

PSALM

Broń od pychy • Ps 19,8.10.12-14

Recepta na modlitwę według Psalmu 19: wychwalaj dzieło stworzenia, wychwalaj Prawo Pańskie. Proś, byś ustrzegł się od grzechu i pychy.

PSALM 19 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: nieznany

HYMN UWIELBIENIA • Psalm 19 należy do gatunku hymnu (hebr. tehillah), bezinteresownej modlitwy uwielbienia. To typowy rodzaj modlitw zanoszonych przed niewolą babilońską. Hymny zakorzenione były w kulcie jerozolimskim • Święta obchodzone uroczyście w świątyni stwarzały specyficzny klimat jedności i uwielbienia Jahwe. W Psalmie 19 wierzący wychwala najpierw Boże dzieło stworzenia, tchnące porządkiem i harmonią (w. 2–7). Następnie psalmista przechodzi do Prawa Bożego, które podobny porządek wprowadza w ludzkie życie (w. 8–11). Ostatnia część psalmu to modlitwa sprawiedliwego, który krocząc drogami Prawa, prosi Boga, aby ten ustrzegł go od grzechu • Płynne połączenie dwóch tematów, lekkość i metaforyka psalmu sprawiła, że jego autora porównywano do Goethego, Haydna czy Beethovena.

KIEDY POWSTAŁ • Trudno określić czas powstania psalmu. Choć hymny sławiące słońce należą do bardzo starych utworów, teologia stworzenia, jaką znajdujemy w psalmie, może zbliżać go także do okresu wygnania i czasu po nim. Na datację tę może też wskazywać temat Prawa wychwalanego jako droga postępowania człowieka • Psalm odwołuje się do geniuszu i dziedzictwa wiary wielkiego króla Dawida i w swojej pierwotnej formie może sięgać czasów monarchii.

BROŃ OD PYCHY • Usłyszymy drugą i trzecią strofę Psalmu 19. Psalmista wychwala Prawo Pańskie i prosi Boga, aby Bóg oczyścił go z grzechów, które są przed nim ukryte, i bronił go od pychy • To właśnie modlitwa o uchronienie od pychy jest powodem, dla którego Psalm 19 został wybrany do Liturgii Słowa. Pychą jest próba sprowadzenia Boga do własnych wyobrażeń, celów, schematów.

Czytanie z listu św. Jakuba Apostoła

(Jk 5,1-6)

Teraz wy, bogacze, zapłaczcie wśród narzekań na utrapienia, jakie was czekają. Bogactwo wasze zbutwiało, szaty wasze stały się żerem dla moli, złoto wasze i srebro zardzewiało, a rdza ich będzie świadectwem przeciw wam i toczyć będzie ciała wasze niby ogień. Zebraliście w dniach ostatecznych skarby. Oto woła zapłata robotników, żniwiarzy pól waszych, którą zatrzymaliście, a krzyk ich doszedł do uszu Pana Zastępów. Żyliście beztrosko na ziemi i wśród dostatków tuczyliście serca wasze w dniu rzezi. Potępiliście i zabili sprawiedliwego: nie stawia wam oporu.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Biada bogatym • Jk 5,1-6

Cechą listu Jakuba jest troska o ubogich. Apostoł często negatywnie pisze o bogatych. Dziś ostrzega ich przed sądem Bożym.

KSIĘGA: List św. Jakuba • NADAWCA: Jakub lub jego uczeń • ADRESACI: wspólnoty chrześcijańskie pochodzenia żydowskiego • CZAS POWSTANIA: ok. 60–90 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Palestyna

POUCZENIA MORALNE • Kontynuujemy lekturę listu św. Jakuba. Przypomnijmy, że według tradycji autorem jest Jakub, prawdopodobnie piszący list przy współudziale sekretarza • Istotę pisma stanowi seria pouczeń moralnych, często dość luźno ze sobą powiązanych, stanowiących praktyczne nauczanie chrześcijańskie (pareneza) na temat życiowych prób i pokus, bogactwa, autentycznej wiary i oczekiwania na przyjście Pana.

PRZECIW BOGATYM • Przez cały tekst Listu św. Jakuba nieustannie powracają dwa wątki: pierwszy z nich to • troska o biednych i ubogich, często połączona z surowością wobec bogatych • drugi to nacisk na spełnianie dobrych uczynków wraz z ostrzeżeniem przed wiarą bezowocną.

BOGACTWO I SĄD • Usłyszymy fragment listu, w którym Jakub akcentuje niebezpieczeństwo i karę czekające bogatych • Zauważmy, że bogaci to nie ci, którzy mają pieniądze, ale ci, którzy beztrosko i egoistycznie używają bogactw. Zwróćmy uwagę na zdecydowany i bezkompromisowy język, jakiego wobec nich używa Jakub.

Słowa Ewangelii wg św. Marka

(Mk 9,38-43.45.47-48)

Wtedy Jan powiedział do Jezusa: Nauczycielu, widzieliśmy kogoś, kto nie chodzi z nami, jak w Twoje imię wyrzucał złe duchy, i zabranialiśmy mu, bo nie chodził z nami. Lecz Jezus odrzekł: Nie zabraniajcie mu, bo nikt, kto czyni cuda w imię moje, nie będzie mógł zaraz źle mówić o Mnie. Kto bowiem nie jest przeciwko nam, ten jest z nami. Kto wam poda kubek wody do picia, dlatego że należycie do Chrystusa, zaprawdę, powiadam wam, nie utraci swojej nagrody. Kto by się stał powodem grzechu dla jednego z tych małych, którzy wierzą, temu byłoby lepiej uwiązać kamień młyński u szyi i wrzucić go w morze. Jeśli twoja ręka jest dla ciebie powodem grzechu, odetnij ją; lepiej jest dla ciebie ułomnym wejść do życia wiecznego, niż z dwiema rękami pójść do piekła w ogień nieugaszony. I jeśli twoja noga jest dla ciebie powodem grzechu, odetnij ją; lepiej jest dla ciebie, chromym wejść do życia, niż z dwiema nogami być wrzuconym do piekła. Jeśli twoje oko jest dla ciebie powodem grzechu, wyłup je; lepiej jest dla ciebie jednookim wejść do królestwa Bożego, niż z dwojgiem oczu być wrzuconym do piekła, gdzie robak ich nie umiera i ogień nie gaśnie.

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Być z nami • Mk 9,38-43.45.47-48

Uczniowie znów nie rozumieją Jezusa. A On ponownie burzy w nich obraz siebie samego i swojego Kościoła. Kto nie jest przeciwko nam, jest z nami.

EWANGELISTA: św. Marek • CZAS POWSTANIA: ok. 60–70 r. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: ok. 30–33 r. • MIEJSCE AKCJI: w drodze do Kafarnaum, Kafarnaum • BOHATEROWIE: Jezus, uczniowie • WERSJE: Łk 9,49–50 (I część) • Mt 18,6–9 • Łk 17,1–2

PRZEZ CIERPIENIE • Rozpoczęliśmy lekturę drugiej części Ewangelii św. Marka. Od wyznania Piotra (? DWUDZIESTA CZWARTA NIEDZIELA ZWYKŁA) Jezus zaprzestał czynienia cudów i wkroczył na drogę krzyża, która prowadzi do Jerozolimy. Wyjaśnia uczniom swoją misję, pokazując, że droga Syna Bożego jest drogą cierpienia.

NIEZROZUMIENIE • Charakterystyczne dla drugiej części Ewangelii jest niezrozumienie Jezusa przez uczniów. Marek szczególnie mocno ukazuje więź, jaka się tworzy między uczniami a Jezusem. Obserwujemy ciekawy etap budowania tej więzi. To swoisty kryzys w formacji apostołów, czyli poznawaniu przez uczniów swojego Mistrza. Przypomnijmy sobie dwie ostatnie niedziele: • zaraz po swoim wyznaniu Piotr sprzeciwia się, gdy Jezus zapowiada swoją mękę i cierpienie (? DWUDZIESTA CZWARTA NIEDZIELA ZWYKŁA) • w zeszłym tygodniu (? DWUDZIESTA PIĄTA NIEDZIELA ZWYKŁA), gdy Jezus zapowiedział, że będzie wydany w ręce ludzi, uczniowie nie tylko Go nie zrozumieli, ale i toczyli spór zupełnie nie w stylu Jezusa – o pierwszeństwo.

JEZUS JAK MOJŻESZ • Usłyszymy fragment Ewangelii Marka, który w pierwszej części ukazuje kolejny aspekt niezrozumienia misji Syna Człowieczego. Druga zaś część to seria luźno połączonych tzw. logiów Jezusa zatytułowanych Ostrzeżenie przed zgorszeniem • Zwróćmy uwagę, że w pierwszej części mamy do czynienia z paralelą do pierwszego czytania. Uczniowie, jak Jozue, skarżą się na kogoś, kto wyrzuca złe duchy w imię Pana, choć z nimi nie chodzi. Jezus hamuje zapał swoich uczniów w podobny sposób, jak Mojżesz Jozuego.

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.