Jutro Niedziela – XIII zwykła B

PUNKT WYJŚCIA

TRZYNASTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy prosić Boga, aby obdarzył nas bojaźnią i miłością swego świętego imienia • CZYTANIA: Księga Mądrości 1,13–15; 2,23–24 • Psalm 30,2.4.5–6.11.12a.13b • Drugi List do Koryntian 8,7.9.13–15 • Ewangelia wg św. Marka 5,21–43

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Śmierć, pierwotnie rozumianą po prostu jako zakończenie życia, dzisiejsza Liturgia Słowa redefiniuje. Po pierwsze wyjaśnia, że Bóg śmierci nie uczynił (PIERWSZE CZYTANIE). Nie cieszy się ze zguby żyjących. Kiedy Jezus dowiaduje się o umierającej dwunastoletniej dziewczynce, bezzwłocznie rusza na ratunek. Skąd zatem śmierć weszła na świat? Przez zawiść diabła – odpowiada Słowo, i przez zgodę człowieka na grzech.

Ale człowiek nie do końca podlega śmierci. Autor Księgi Mądrości przeczuwa, że sprawiedliwy jakoś inaczej przeżyje rzeczywistość śmierci niż niesprawiedliwy. Jak to możliwe? Bo istnieje jeszcze inna śmierć, gorsza, (PSALM), przy której ta fizyczna to sen. Człowiek daleki od śmierci może błądzić w krainie umarłych. Do tej drugiej śmierci prowadzi choroba grzechu.

Jezus tak samo spieszy się do domu umierającej dziewczynki (EWANGELIA), jak do człowieka pogrążonego w grzechu. I do jednego, i do drugiego mówi: Thalita kum – obudź się, powstań z choroby, powstań z martwych.

Czytanie z Księgi Mądrości

(Mdr 1,13-15; 2,23-24)

Bóg nie uczynił śmierci i nie cieszy się ze zguby żyjących. Stworzył bowiem wszystko po to, aby było, i byty tego świata niosą zdrowie: nie ma w nich śmiercionośnego jadu ani władania Otchłani na tej ziemi. Bo sprawiedliwość nie podlega śmierci. Bo dla nieśmiertelności Bóg stworzył człowieka – uczynił go obrazem swej własnej wieczności. A śmierć weszła na świat przez zawiść diabła i doświadczają jej ci, którzy do niego należą.

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Mądrze o śmierci • Mdr 1, 13-15; 2, 23-24

Autor Księgi Mądrości pisze, że śmierć nie jest pomysłem Boga. Wyjaśnia, jaka jest geneza śmierci i że przeznaczeniem człowieka jest nieśmiertelność.

KSIĘGA: Księga Mądrości • AUTOR: anonimowy mędrzec • CZAS POWSTANIA: czasy hellenistyczne, ok. I w. przed Chr. • KATEGORIA: literatura mądrościowa

JEDNAK NIE SALOMON • Dawniej księga nazywana była „Mądrością Salomona” – uważano bowiem, że to właśnie król Salomon, postać stojąca u początków literatury mądrościowej Starego Testamentu, był jej autorem. Jednak szczegółowe badania językowe nad księgą dowiodły, że jej autorem jest prawdopodobnie zhellenizowany Żyd żyjący w Aleksandrii. Są też teorie mówiące o tym, że pierwsza część dzieła powstała w Palestynie. W tradycyjnym podziale Starego Testamentu Księga Mądrości umieszczona jest w grupie siedmiu ksiąg dydaktycznych • Dzieli się na trzy części: • pierwsza część (rozdz. 1–5) mówi o Mądrości kierującej życiem człowieka • druga (rozdz. 6–9) to hymn pochwalny na cześć upersonifikowanej Mądrości • trzecia zaś (rozdz. 10–19) skupia się na roli, jaką Mądrość Boża odgrywa w historii Izraela.

LUDZIE BEZBOŻNI • Przed nami czytanie z pierwszej części Księgi. Usłyszymy dwa krótkie, odległe od siebie fragmenty. Pomiędzy nimi znajduje się – pominięty w czytaniu – opis bezbożnych, którzy ściągają na siebie śmierć słowem i czynem (👁 1,16–2,22). Swoje istnienie przyjmują jako przypadkowe, życie traktują incydentalnie: Nuże więc, korzystajmy z tego, co dobre, skwapliwie używajmy świata w młodości! • Jednak nie poprzestają tylko na tym: Zróbmy zasadzkę na sprawiedliwego – postanawiają. – Dotknijmy go obelgą i katuszą.

PRAWDA O ŚMIERCI • Usłyszymy dziś dwa fragmenty poprzedzające i następujące po opisie bezbożnych. To słowa o śmierci i nieśmiertelności. Zwróćmy uwagę na argumentację autora, która jasno pokazuje, iż śmierć nie jest pomysłem Boga. Co więcej, autor Księgi Mądrości jasno wyjaśnia, jaka jest geneza śmierci • Zauważmy jednak, że choć człowiek jest stworzony do nieśmiertelności, by ją osiągnąć, musi postępować za sprawiedliwością.

(Ps 30,2.4-6.11-13)

REFREN: Sławię Cię, Panie, bo mnie wybawiłeś

Sławię Cię, Panie, bo mnie wybawiłeś

i nie pozwoliłeś mym wrogom naśmiewać się ze mnie.

Panie, Boże mój, z krainy umarłych wywołałeś moją duszę

i ocaliłeś mi życie spośród schodzących do grobu.

Śpiewajcie psalm wszyscy miłujący Pana

i pamiętajcie o Jego świętości.

Gniew Jego bowiem trwa tylko przez chwilę,

a Jego łaska przez całe życie.

Wysłuchaj mnie, Panie, zmiłuj się nade mną,

Panie, bądź moją pomocą.

Zamieniłeś w taniec mój żałobny lament.

Boże mój i Panie, będę Cię sławił na wieki.

•

PSALM 

Kraina umarłych • Ps 30, 2.4.5-6.11.12a.13b

Istnieje coś gorszego niż śmierć fizyczna. Można błądzić w krainie umarłych, ale Bóg wybawia z każdego śmiertelnego niebezpieczeństwa.

PSALM 30 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: okres monarchii

W ŚMIERTELNYM NIEBEZPIECZEŃSTWIE • Dziękczynienie po śmiertelnym niebezpieczeństwie – tak zatytułowany jest Psalm 30 w Biblii Tysiąclecia. Należy do gatunku modlitwy dziękczynienia jednostki (hebr. todah). Psalmy tego typu wykonywano w Świątyni Jerozolimskiej, dziękując Bogu za cudowną interwencję, składając Mu ofiarę i ucztując z bliskimi.

CUDOWNE OCALENIE • Psalm mówi o doświadczeniu człowieka cudem ocalonego od śmierci, który dziękuje Bogu za wybawienie. Jakiego niebezpieczeństwa uniknął? Z treści psalmu możemy wydedukować, wrogom naśmiewać się ze mnie) lub • groźna choroba (Tyś mnie uzdrowił) lub • choroba duchowa (Z krainy umarłych wywołałeś […] Ocaliłeś mi życie spośród schodzących do grobu) • Tradycja związała ten psalm
z królem Dawidem, którego życie mogło dostarczyć inspiracji dla tworzącego go lewity. Talmud poświadcza późniejsze zastosowanie psalmu podczas święta Poświęcenia Świątyni (Hanuka) oraz podczas ofiarowania pierwszych plonów.

GORSZE NIŻ ŚMIERĆ • Wysłuchamy fragmentów Psalmu 30. Wybrano te wersety, które nawiązują do tematu Liturgii Słowa. Pokazują, że istnieje jeszcze inna śmierć, gorsza niż ta fizyczna. Człowiek, w pełni sił i zdrowia, w rzeczywistości może błądzić w krainie umarłych. Ale Bóg i z takiej śmierci wybawia.

Czytanie z II Listu św. Pawła Apostoła do Koryntian

(2 Kor 8,7.9.13-15)

Podobnie jak obfitujecie we wszystko, w wiarę, w mowę, w wiedzę, we wszelką gorliwość, w miłość naszą do was, tak też obyście i w tę łaskę obfitowali. Znacie przecież łaskę Pana naszego Jezusa Chrystusa, który będąc bogaty, dla was stał się ubogim, aby was ubóstwem swoim ubogacić. Nie o to bowiem idzie, żeby innym sprawiać ulgę, a sobie utrapienie, lecz żeby była równość. Teraz więc niech wasz dostatek przyjdzie z pomocą ich potrzebom, aby ich bogactwo było wam pomocą w waszych niedostatkach i aby nastała równość według tego, co jest napisane: Nie miał za wiele ten, kto miał dużo. Nie miał za mało ten, kto miał niewiele.

Oto Słowo Boże..

•

DRUGIE CZYTANIE

Bogactwo. Co to? • 2 Kor 8,7.9.13-15

Ten, kto daje, otrzymuje więcej niż obdarowywany – twierdzi Paweł, zachęcając Koryntian do zbiórki na rzecz ubogiego kościoła w Jerozolimie.

Księga: Drugi List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł i Tymoteusz • SKĄD: Efez / Troada / Macedonia • DATA: ok. 55 r. • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Koryncie

TRZY CZĘŚCI LISTU • Kontynuujemy lekturę Drugiego Listu do Koryntian. W zeszłym tygodniu usłyszeliśmy ostatni fragment z pierwszej części (rozdz. 1–7), gdzie Paweł ukazał wzór apostoła opierającego się na Bożej mocy i bez reszty oddanego misji pojednania. Tym razem usłyszymy fragment z części drugiej (rozdz. 8–9), w której
Paweł przygotowuje koryncką wspólnotę do zbiórki na rzecz wiernych w Jerozolimie. Jest jeszcze trzecia część (rozdz. 10–13), w której Paweł zdecydowanie rozprawia się z fałszywymi apostołami w Koryncie, głoszącymi bardziej ewangelię sukcesu niż Ukrzyżowanego.

WEZWANIE DO ZBIÓRKI • O zbiórce na rzecz wiernych z Jerozolimy mowa w Nowym Testamencie dość często. Wspominają o niej: Pierwszy List do Koryntian, List do Galatów, List do Rzymian, a nawet Dzieje Apostolskie. Dlaczego potrzebna była zbiórka? W latach 49–50 Grecję, Rzym, a potem Judeę dotknęła klęska głodu. O organizacji zbiórki na rzecz chrześcijan w Jerozolimie pisze już Paweł szczegółowo w pierwszym Liście do Koryntian (👁 1 Kor 16).

REDEFINICJA BOGACTWA • Planowana zbiórka pieniężna jest zatem kontekstem, o którym powinniśmy pamiętać, słysząc treść drugiego czytania. Paweł swoich adresatów prosi o pomoc finansową: Niech wasz dostatek przyjdzie z pomocą ich potrzebom • Zwróćmy uwagę, że bogactwo nie ma dla Pawła wymiaru tylko finansowego. Jasno pisze, że mieszkańcy Jerozolimy, choć biedni finansowo, pełni są innego bogactwa • Zauważmy też, że bogactwo (dostatek finansowy) wtedy jest łaską, kiedy towarzyszy mu chęć dzielenia się.

Słowa Ewangelii wg św. Marka

(Mk 5,21-43)

Gdy Jezus przeprawił się z powrotem w łodzi na drugi brzeg, zebrał się wielki tłum wokół Niego, a On był jeszcze nad jeziorem. Wtedy przyszedł jeden z przełożonych synagogi, imieniem Jair. Gdy Go ujrzał, upadł Mu do nóg i prosił usilnie: Moja córeczka dogorywa, przyjdź i połóż na nią ręce, aby ocalała i żyła. Poszedł więc z nim, a wielki tłum szedł za Nim i zewsząd na Niego napierał. A pewna kobieta od dwunastu lat cierpiała na upływ krwi. Wiele przecierpiała od różnych lekarzy i całe swe mienie wydała, a nic jej nie pomogło, lecz miała się jeszcze gorzej. Słyszała ona o Jezusie, więc przyszła od tyłu, między tłumem, i dotknęła się Jego płaszcza. Mówiła bowiem: żebym się choć Jego płaszcza dotknęła, a będę zdrowa. Zaraz też ustał jej krwotok i poczuła w ciele, że jest uzdrowiona z dolegliwości. A Jezus natychmiast uświadomił sobie, że moc wyszła od Niego. Obrócił się w tłumie i zapytał: Kto się dotknął mojego płaszcza? Odpowiedzieli Mu uczniowie: Widzisz, że tłum zewsząd Cię ściska, a pytasz: Kto się Mnie dotknął. On jednak rozglądał się, by ujrzeć tę, która to uczyniła. Wtedy kobieta przyszła zalękniona i drżąca, gdyż wiedziała, co się z nią stało, upadła przed Nim i wyznała Mu całą prawdę. On zaś rzekł do niej: Córko, twoja wiara cię ocaliła, idź w pokoju i bądź uzdrowiona ze swej dolegliwości! Gdy On jeszcze mówił, przyszli ludzie od przełożonego synagogi i donieśli: Twoja córka umarła, czemu jeszcze trudzisz Nauczyciela? Lecz Jezus słysząc, co mówiono, rzekł przełożonemu synagogi: Nie bój się, wierz tylko! I nie pozwolił nikomu iść z sobą z wyjątkiem Piotra, Jakuba i Jana, brata Jakubowego. Tak przyszli do domu przełożonego synagogi. Wobec zamieszania, płaczu i głośnego zawodzenia, wszedł i rzekł do nich: Czemu robicie zgiełk i płaczecie? Dziecko nie umarło, tylko śpi. I wyśmiewali Go. Lecz On odsunął wszystkich, wziął z sobą tylko ojca, matkę dziecka oraz tych, którzy z Nim byli, i wszedł tam, gdzie dziecko leżało. Ująwszy dziewczynkę za rękę, rzekł do niej: Talitha kum, to znaczy: Dziewczynko, mówię ci, wstań! Dziewczynka natychmiast wstała i chodziła, miała bowiem dwanaście lat. I osłupieli wprost ze zdumienia. Przykazał im też z naciskiem, żeby nikt o tym nie wiedział, i polecił, aby jej dano jeść.

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Córka Jaira • Mk 5,21-43

Jedno z trzech wskrzeszeń przytoczonych przez Ewangelię. Jezus wskrzesza małą dziewczynkę, córkę Jaira.

EWANGELISTA: św. Marek • CZAS POWSTANIA: ok. 60–70 r. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: ok. 30–33 r. • MIEJSCE AKCJI: Galilea • BOHATEROWIE: Jezus, Jair, córka Jaira, cierpiąca kobieta, Piotr, Jakub, Jan • WERSJE: Mt 9,18–26 • Łk 8,40–56

WŁADZA JEZUSA • Punktem centralnym Ewangelii św. Marka jest wyznanie Piotra pod Cezareą Filipową (👁 Mt 8,27–30). To do niego prowadzi pierwsza część, w której Jezus objawia się jako Mesjasz. U Marka mało jest mów Jezusa – dominuje opis wydarzeń • Według tradycji Marek spisuje świadectwo Piotra, to, co widział i słyszał pierwszy z apostołów. Chce odpowiedzieć na pytanie, kim jest Jezus. W pierwszej części (👁 Mk 1–8) ukazuje go jako Mesjasza pełnego mocy, uzdrawiającego i triumfującego na Złym.

WSKRZESZENIA • W Ewangeliach napotykamy trzy wskrzeszenia dokonane przez Jezusa: wskrzeszeni zostali córka Jaira, młodzieniec z Naim oraz – jedyny znany z imienia – Łazarz • Usłyszymy dziś o wskrzeszeniu córki Jaira • Przypomnijmy, że po nauczaniu o Królestwie Niebieskim w przypowieściach Jezus zaczął ukazywać swoją moc przez cuda. W zeszłym tygodniu słyszeliśmy o uciszeniu burzy na jeziorze. Kolejnym cudem – pominiętym jednak w niedzielnej Liturgii Słowa – było wydarzenie w Kraju Gerazeńczyków: uwolnienie opętanego od ducha nieczystego (👁 Mk 5,1–20).

DWA CUDA • Księża będą mieli do wyboru krótszą bądź dłuższą wersję Ewangelii. Jeśli wybiorą dłuższą, usłyszymy dziś o dwóch cudach dokonanych przez Jezusa, w tym o uzdrowieniu kobiety cierpiącej na krwotok • Z całą pewnością usłyszymy o wskrzeszeniu córki Jaira, co łączy się z naczelnym tematem dzisiejszej Liturgii Słowa – tajemnicy śmierci, którą przezwycięża władza Jezusa • W rzeczywistości to jedna, pełna dramatycznych zwrotów akcji historia.

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.