Jutro Niedziela – I adwentu A

PUNKT WYJŚCIA

PIERWSZA NIEDZIELA ADWENTU • Rozpoczyna się nowy rok liturgiczny, rok A • KOLOR SZAT: fioletowy • KOLEKTA: Modlimy się do Boga, by sprawił, abyśmy przez dobre uczynki przygotowali się na spotkanie przychodzącego Chrystusa • CZYTANIA: Księga Izajasza 2, 1 –5 • Psalm 122 (121) 1 –2. 4 –5. 6 –7. 8 –9 • List św. Pawła do Rzymian 13, 11 –14 • Ewangelia wg św. Mateusza 24, 37 –44

STO SŁÓW

Czym jest adwent? Wszystko tłumaczą słowa najczęściej występujące w dzisiejszej liturgii. Adwent to oczekiwanie na ten dzień. Nie, wbrew pozorom nie chodzi o Boże Narodzenie. Najpierw i przede wszystkim chodzi o dzień końca czasów, o nim mówi dziś EWANGELIA oraz PIERWSZE CZYTANIE, które przypomina, że koniec świata nie kończy historii: niebo, niebieskie Jeruzalem to ciąg dalszy. Ta perspektywa zmienia spojrzenie na dzień końca świata i paruzji i zmienia przerażające barwy niosące strach w nadzieję. Przypomina, że dom ziemski jest nietrwały i że właściwy dom czeka nas w niebie.

Adwent to przede wszystkim wyczekiwane przyjście i spotkanie z Panem (EWANGELIA). To czas tęsknoty, która nigdy nie mija. Adwent to chwila powstania ze snu (DRUGIE CZYTANIE). Moment uświadomienia sobie na nowo, na co tak naprawdę czekamy.

Bo przecież z Kimś jesteśmy umówieni. Pamiętamy?

Czytanie z Księgi Izajasza

(Iz 2, 1-5)

Widzenie Izajasza, syna Amosa,
dotyczące Judy i Jerozolimy:
Stanie się na końcu czasów,
że góra świątyni Pana
stanie mocno na wierzchu gór
i wystrzeli ponad pagórki.
Wszystkie narody do niej popłyną,
mnogie ludy pójdą i rzekną:
«Chodźcie, wstąpmy na Górę Pana
do świątyni Boga Jakuba!
Niech nas nauczy dróg swoich,
byśmy kroczyli Jego ścieżkami.
Bo Prawo wyjdzie z Syjonu
i słowo Pana z Jeruzalem».
On będzie rozjemcą pomiędzy ludami
i wyda wyroki dla licznych narodów.
Wtedy swe miecze przekują na lemiesze,
a swoje włócznie na sierpy.
Naród przeciw narodowi nie podniesie miecza,
nie będą się więcej zaprawiać do wojny.
Chodźcie, domu Jakuba,
postępujmy w światłości Pana!

Oto słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Koniec świata • Iz 2, 1-5

Co się stanie na końcu czasów? Nastanie pokój, taki, że nie będzie potrzebna broń. Chodźcie, wstąpmy na górę Pańską – to wezwanie adwentowe.

KSIĘGA: Izajasza • AUTOR: Izajasz • CZAS POWSTANIA: II poł. VIII w. przed Chr. • KATEGORIA: mowa prorocka • KTO MÓWI: Izajasz • ADRESACI: Juda • WERSJE: Mi 4, 1 –3

ADWENTOWY PROROK • Tego roku w adwentowe niedziele czytamy Księgę proroka Izajasza. Jest to jedna z najdłuższych ksiąg Starego Testamentu, składa się z 66 rozdziałów. Dzieli się ją na trzy części, którym przypisuje się różnych autorów i odmienny czas powstania. Adresatami każdej z części są Izraelici w zmieniających się okolicznościach historii zbawienia. >> Pierwsza część (Iz 1 –39) dotyczy Izraela przed wygnaniem za czasów panowania bezbożnego króla Achaza (742 –727/735–715 r. przed Chr.) oraz jego syna, wiernego reformatora Ezechiasza (727/715 –698/687 r. przed Chr.). Jej autorem jest tzw. Pierwszy Izajasz (Proto-Izajasz), działający w latach 740 –701 r. przed Chrystusem. Podkreśla on świętość Boga działającego w historii. Część druga (Iz 40 –55) jest skierowana do Izraelitów na wygnaniu. Jej autorem jest tzw. Drugi Izajasz (Deutero-Izajasz), prawdopodobnie uczeń wielkiego Izajasza. Głosi on radykalny monoteizm oraz przedstawia zbawienie przychodzące przez cierpienia tajemniczego Sługi Jahwe. Trzecia część (Iz 56 –66) powstała już po powrocie z wygnania. Odpowiada za nią wciąż tzw. szkoła Izajasza. Autor, nazwany umownie Trzecim Izajaszem (Trito-Izajaszem), podkreśla świętość Boga i Jerozolimy oraz rysuje wizję czasów ostatecznych, w których zbawienie ma objąć wszystkie narody.

Z KSIĘGI GRÓŹB • Pierwsza część księgi Proto-Izajasza (rozdziały 1 –6) jest zwana „Księgą gróźb”, ze względu na to, że zawarte w niej mowy są często ostrymi upomnieniami i ostrzeżeniami. Mało tu charakteryzujących pozostałe części pocieszeń. Izajasz to nie tylko prorok, ale i utalentowany pisarz: stosuje wiele rodzajów literackich, w których odwołuje się do pięknych obrazów i żywych opisów.

PROROCTWO O KOŃCU CZASÓW • Usłyszymy dziś proroctwo o końcu czasów. Charakteryzuje się ono opisem doskonałego pokoju (takiego, w którym zostanie zniszczona nawet wszelka broń). Zwróćmy uwagę, że tymi, którzy przybywają do Świątyni, są też poganie.

(Ps 122 (121), 1-2. 4-5. 6-7. 8-9)

REFREN: Idźmy z radością na spotkanie Pana.

Ucieszyłem się, gdy mi powiedziano:
«Pójdziemy do domu Pana».
Już stoją nasze stopy
w twoich bramach, Jeruzalem.

Tam wstępują pokolenia Pańskie,
aby zgodnie z prawem Izraela wielbić imię Pana.
Tam ustawiono trony sędziowskie,
trony domu Dawida.

Proście o pokój dla Jeruzalem:
Niech żyją w pokoju, którzy cię miłują.
Niech pokój panuje w twych murach,
a pomyślność w twoich pałacach.

Ze względu na braci moich i przyjaciół
będę wołał: «Pokój z tobą».
Ze względu na dom Pana, Boga naszego,
modlę się o dobro dla ciebie.

•

PSALM

Pójdziemy do Domu•  Ps 122 (121), 1-2. 4-5

Psalm mówi o radosnym zakończeniu pielgrzymki, przygotowuje nas na radość ostatecznego spotkania z Chrystusem.

PSALM 122 (121) • AUTOR: anonimowy • CZAS POWSTANIA: po powrocie z niewoli, po 538 r. przed Chr.

PSALMY STOPNI • Psalm 122 należy do zbioru pieśni pielgrzymkowych (Ps 120 –134). Są one określone mianem Pieśni stopni lub Pieśni kroków, ponieważ były śpiewane podczas podchodzenia pielgrzymów do położonej na wzgórzu Jerozolimy, zwykle w ramach obchodów jednego z trzech wielkich świąt żydowskich (Święto Paschy, Święto Namiotów, Święto Tygodni) albo jako liturgiczna modlitwa przy wejściu do Świątyni.

ŚWIĘTE MIASTO • Możemy sobie wyobrazić pielgrzyma, który już przybył do Świętego Miasta, jego oczekiwanie się spełniło, jego trud się zakończył, daleki obraz stał się rzeczywistością. Być może cieszy się on właśnie pierwszą chwilą, którą przeżywa w murach Bożej twierdzy. Dlatego nie dziwi fakt, że jego usta spontanicznie się otwierają: wargi wypowiadają modlitwę, język śpiewa dziękczynienie.

ADWENT • Psalm ten został wybrany do dzisiejszej liturgii z powodu dwóch motywów w nim zawartych: zaproszenia do radości ze spotkania z Panem oraz nawiązania do tronów sędziowskich ustawionych w Świątyni. Jedno i drugie przywodzi na myśl powtórne przyjście Chrystusa, o którym przypomina nam czas Adwentu.

Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Rzymian

(Rz 13, 11-14)

Bracia:
Rozumiejcie chwilę obecną: teraz nadeszła dla was godzina powstania ze snu. Teraz bowiem zbawienie jest bliżej nas niż wtedy, gdyśmy uwierzyli.
Noc się posunęła, a przybliżył się dzień. Odrzućmy więc uczynki ciemności, a przyobleczmy się w zbroję światła. Żyjmy przyzwoicie jak w jasny dzień: nie w hulankach i pijatykach, nie w rozpuście i wyuzdaniu, nie w kłótni i zazdrości. Ale przyobleczcie się w Pana Jezusa Chrystusa i nie troszczcie się zbytnio o ciało, dogadzając żądzom.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Najlepszy moment • Rz 13, 11-14

Definicja adwentu według św. Pawła to „godzina powstania ze snu”. To nie tylko „tryb czuwania”, lecz przede wszystkim czas odrzucenia uczynków ciemności.

KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 57 –58 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt

LIST DO STOLICY • List do Rzymian bardzo często powraca w niedzielnej liturgii słowa. Nic dziwnego: to jedno z najdojrzalszych pism św. Pawła. Pierwszym, pragmatycznym celem listu było zapewnienie sobie wsparcia ze strony wspólnoty w planowanej przez Pawła podróży misyjnej do Hiszpanii (Rz 15, 23 –24). Jednak zakres treści poruszonych w liście jest szerszy: Paweł głosi Rzymianom ewangelię. Pisze do wspólnoty w stolicy imperium, w sercu antycznego świata. Rzym ma być kołem zamachowym dla głoszonej przez Pawła ewangelii o usprawiedliwieniu z wiary w Chrystusa i o tym, że Chrystus jest drogą zbawienia zarówno dla żydów, jak i dla pogan. Paweł nie zakładał tej wspólnoty, nie zna jej też osobiście, odwiedzi ją dopiero później.

PRAKTYCZNE WSKAZANIA • Znajdujemy się w końcowej, praktycznej części Listu do Rzymian (12, 1 –15, 13), w której dominują konkretne wskazówki i zachęty do życia chrześcijańskiego. Paweł w 12 rozdziale zachęcał: do pokory i służby (12, 3 –8) – aby każdy jak najlepiej wykonywał obowiązki, do których został przeznaczony – do miłości bez obłudy wobec braci (12, 9 –13), do miłości wobec nieprzyjaciół (12, 14 –21). Rozdział 13 rozpoczął się wezwaniem do posłuszeństwa władzy świeckiej (13, 1 –7).

GOTOWOŚĆ DO MIŁOŚCI • Wymienione zachęty i napomnienia Paweł podsumowuje w prosty sposób. Kilka wersetów przed rozpoczęciem fragmentu, który usłyszymy, konkluduje, że wszystkie przykazania streszczają się w tym nakazie: Miłuj bliźniego swego jak siebie samego (13, 9). Ta gotowość do miłości wynika między innymi ze świadomości bliskiego przyjścia Chrystusa i przemijalności własnego życia. Szczególnie zwróćmy uwagę na obecny w poetyce czytania kontrast dnia i nocy, światła i ciemności.

Słowa Ewangelii wg św. Mateusza

(Mt 24, 37-44)

Jezus powiedział do swoich uczniów:
«Jak było za dni Noego, tak będzie z przyjściem Syna Człowieczego. Albowiem jak w czasie przed potopem jedli i pili, żenili się i za mąż wydawali aż do dnia, kiedy Noe wszedł do arki, i nie spostrzegli się, że przyszedł potop i pochłonął wszystkich, tak również będzie z przyjściem Syna Człowieczego. Wtedy dwóch będzie w polu: jeden będzie wzięty, drugi zostawiony. Dwie będą mleć na żarnach: jedna będzie wzięta, druga zostawiona.
Czuwajcie więc, bo nie wiecie, w którym dniu Pan wasz przyjdzie. A to rozumiejcie: Gdyby gospodarz wiedział, o której porze nocy złodziej ma przyjść, na pewno by czuwał i nie pozwoliłby włamać się do swego domu. Dlatego i wy bądźcie gotowi, bo w chwili, której się nie domyślacie, Syn Człowieczy przyjdzie».

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Zawsze gotowi • Mt 24, 37-44

Jezus zapowiada swoje powtórne przyjście na końcu czasów. Apeluje o ciągłą gotowość na to, bo jeśli jej zabraknie, Jego przyjście zaskoczy jak złodziej w nocy albo jak niespodziewany kataklizm.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70 –80 r. • KATEGORIA: mowa • CZAS AKCJI: ok. 33 r. • MIEJSCE AKCJI: Góra Oliwna • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: uczniowie • WERSJE: Łk 17, 26 –35

EWANGELIA MATEUSZA • Rozpoczynamy nowy rok liturgiczny. Jest to rok A. Litera „A” oznacza, że przed nami systematyczna lektura Ewangelii według św. Mateusza. Według tradycji uważana za najstarszą, do naszych czasów zachowała się jedynie w wersji greckiej • Według świadectw starożytnych w pierwotnej wersji była spisana w języku aramejskim/hebrajskim (Papiasz, Ireneusz). Jej autorem jest powołany przez Jezusa na ucznia celnik Lewi – Mateusz. Ewangelia była adresowana do chrześcijan pochodzenia żydowskiego. Grecka Ewangelia Mateusza (współczesne badania kwestionują jej powiązanie z wersją aramejską/hebrajską) powstaje prawdopobnie po 70 r. Miała ona stanowić regułę i katechizm życia wspólnoty chrześcijańskiej.

„CZUWAJCIE!” • Pierwsza niedziela nowego roku liturgicznego i adwentu charakteryzuje się tym, że zawsze słuchamy wówczas słów Jezusa wypowiedzianych kilka dni przed Jego śmiercią na krzyżu, zwanych „mową eschatologiczną”. Są to fragmenty, w których Jezus zachęca swoich uczniów do czuwania. Zostanie zatem przeczytany zapis tych słów sporządzony przez Mateusza. Jak pisze Mateusz, Jezus w Świątyni Jerozolimskiej zapowiedział swoje powtórne przyjście, a po wyjściu z niej o budowlach Świątyni rzekł: Nie zostanie tu kamień na kamieniu, który by nie był zwalony. Jezus kontynuuje mowę na Górze Oliwnej (roztacza się stąd widok na Jerozolimę i Świątynię) zapytany przez zaintrygowanych uczniów: Powiedz, kiedy to nastąpi? I jaki będzie znak Twego przyjścia i końca świata?

POTRZEBA CZUJNOŚCI • Jezus odpowiedział, mówiąc o zniszczeniu Świątyni, prześladowaniach i swoim powtórnym przyjściu, podkreślił jednak wagę postawy gotowości uczniów. Usłyszymy właśnie tę część mowy Jezusa: wzywającą do czujności, bycia zawsze gotowym. Zwróćmy uwagę, że paradoksalnie jedyną rzeczą, której jesteśmy pewni co do Jego powtórnego przyjścia, jest to, że nie wiemy, kiedy ono dokładnie nastąpi.