Challenge na Wielki Post od Ojców Pustyni

Początek Wielkiego Postu to czas podejmowania postanowień o zmianie dotychczasowego życia. W zależności od motywacji (a ta najlepiej żeby była wewnętrzna, wynikająca z pragnienia pracy nad sobą i wzrastania w wierze), takie działania niewiele różnią się od postanowień noworocznych albo tych związanych z poprawą sylwetki ze względu na zbliżającą się wiosnę.

Wielki Post przeżywany bez odrobiny wiary i świadomości, że celem wymienionych wyżej działań jest towarzyszenie Jezusowi na pustyni, nie ma większego sensu. U progu tej wędrówki warto spotkać się z Ojcami Pustyni, których mądrość i wskazówki mogą stać się kompasem najbliższych czterdziestu dni.

Kim są Ojcowie Pustyni?

Tym mianem określa się pierwszych mnichów chrześcijańskich, którzy między III a VII wiekiem chronili się na pustyniach Mezopotamii, Egiptu, Syrii, Palestyny i prowadzili tam życie pustelnicze – samotnie jak i w małych wspólnotach. Wzrastali duchowo dzięki odosobnieniu, ciszy, pracy oraz nieustannej kontemplacji. Swoją uwagę w dużej mierze skupiali na kontroli myśli, a przez nią na czujności i ochronie serca przed złem. Niech przykład i wskazówki kilku z nich okażą się pomocne w przeżywaniu Wielkiego Postu. Oto czym w swej mądrości dzielili się Ewagriusz z Pontu, Antoni Wielki i Makary.

Ewagriusz z Pontu

Jeden z najznamienitszych Ojców Pustyni. Pochodzący z zamożnej rodziny Ewagriusz urodził się w roku 345 w Iborze (dziś północna Turcja). Przyjął naukę w Cezarei Kapadockiej, później pod opieką Bazylego Wielkiego został lektorem tamtejszego kościoła. Po wielu podróżach, uciekając od intryg i plotek, trafił do Jerozolimy gdzie rozpoczął życie monastyczne, które po długiej chorobie kontynuował na Pustyni Egipskiej w półpustelniczej osadzie Cele. Był pierwszym mnichem egipskim, który rozwinął działalność piśmienniczą, stając się znaczącym teoretykiem życia pustelniczego i duchowego. Postać mnicha może zainspirować nas do podjęcia kilku kroków w wyciszeniu i udoskonaleniu naszej modlitwy.

1. Walcz z myślami i nie trać ducha

„Czy stoisz, czy pochylasz się, czy zginasz kolana na modlitwie, staraj się wznieść swój umysł do Boga, abyś podążał do swej prawdziwej ojczyzny. Walcz z myślami, abyś mógł modlić się uciszywszy troski. […] Ty zaś, mój synu, nie trać ducha, lecz umacniaj swoją duszę, w walce przeciwko złu; i proś Boga, aby dał ci zwycięstwo. Własnymi siłami nie możesz zwyciężyć. Doprawdy mocniejszy od ciebie, sam w sobie, jest napór złych myśli. Dlatego musimy wzywać Boga i wytrwać na modlitwie, ponieważ tylko On jest Tym, który może uspokoić nasz umysł.”

2. Nie ulegaj gniewowi

„Kiedy będziesz modlił się jak należy, przyjdą ci na myśl takie sprawy, że ulec zagniewaniu wyda ci się rzeczą całkiem słuszną. Gniew jednak skierowany przeciw bliźniemu żadną miarą nie jest słuszny. Jeśli będziesz szukał, odkryjesz, że i bez gniewu można dobrze załatwić sprawę. Rób więc wszystko, aby nie ulec gniewowi.”

3. Bądź cierpliwy

„Nie dręcz się, jeśli od razu nie otrzymasz tego, o co prosisz. Bóg pragnie dać ci jeszcze więcej, jeśli tylko wytrwasz z Nim na modlitwie. Cóż bowiem może być większego nad rozmowę z Bogiem i przebywanie w Jego obecności?”

Antoni Wielki

Często bywa nazywany pierwszym z Ojców Pustyni, bo to on jako jeden z pierwszych po krótkim życiu w częściowym odosobnieniu, zdecydował się na całkowitą samotność u stóp gór w okolicach Morza Czarnego. Antoni Wielki jest uznany za świętego przez Kościół katolicki, Kościół anglikański, Cerkiew prawosławną i Koptyjski Kościół Ortodoksyjny. W czasie przemian społecznych i braku konieczności umierania za wiarę, wypracował nowy model męczeństwa. Polegał on na dożywotniej kontemplacji na pustyni w całkowitym wyrzeczeniu się siebie i surowej ascezie. I to właśnie w tych praktykach daje nam kilka wskazówek duchowego wzrostu.

1. Pokora początkiem obrony przed złem

„Zobaczyłem wszystkie sidła nieprzyjaciela, rozpostarte na ziemi; jęknąłem więc i powiedziałem: A któż się im wymknie? I usłyszałem głos mówiący do mnie: Pokora.”

2. Określ cel, żeby nie pracować na próżno

„Ktokolwiek kłuje bryłę żelaza, najpierw decyduje, co zamierza z niej zrobić. Dlatego to powinniśmy wysilić nasze myśli i zastanowić się, jaką cnotę chcemy wykuć, inaczej pracujemy na próżno.”

3. Bądź wytrwały w obowiązkach

„Święty abba Antoni, kiedy mieszkał na pustyni, popadł raz w zniechęcenie i wielką ciemność wewnętrzną. I powiedział do Boga: Panie, chcę się zbawić, ale mi myśli nie pozwalają: co mam robić w tym utrapieniu? Jak się zbawić?” I chwilę potem, wyszedłszy na zewnątrz, zobaczył Antoni kogoś podobnego do siebie, kto siedział i pracował, potem wstawał od pracy i modlił się, a potem znowu siadał i plótł linę, i znów wstawał do modlitwy. A był to anioł Pański, wysłany po to, by go pouczyć i umocnić. I usłyszał Antoni głos anioła: „Tak rób, a będziesz zbawiony”. Gdy to usłyszał odczuł wielką radość i ufność; a robiąc tak, osiągnął zbawienie.”

Makary

Wielki mistrz życia duchowego, któremu przypisuje się autorstwo ponad pięćdziesięciu homilii i wielu listów. Został mnichem dopiero po śmierci żony. Żyjąc pustelniczo otrzymał dar proroctwa i zdolność czynienia cudów. Uważany jest za szczególnego orędownika wyganiającego złe moce i jednego z ojców egipskiego monastycyzmu. Święty katolicki i prawosławny. Oto kilka myśli świętego.

1. Dobro wynika z modlitwy

„Modlitwa pomaga zrodzić dobre czyny, które dla innych mogą być świadectwem naszej żywej wiary w Boga. One powstają niejako samoistnie jako owoc relacji z Bogiem.”

2. Znajdź czas na adorację Najświętszego Sakramentu

„Tam diabeł moc ma, i grzechy śmiertelne w te serca rad wmawia, gdzie go tym Najświętszym Sakramentem nie straszą.”

3. Zawsze patrz do góry

„Pość aż do zmroku i ćwicz się w ascezie; rozważaj Ewangelie i inne Pisma; a kiedy przyjdzie pokusa, nigdy nie patrz w dół, ale zawsze do góry, a Pan cię szybko wspomoże.”

U progu Środy Popielcowej życzę sobie i Wam, aby myśli Ojców Pustyni wyznaczały kierunek codziennych małych kroków w towarzyszeniu Chrystusowi na czas Wielkiego Postu.