Jutro niedziela – VI zwykła A
Aby wybrzmiało wielkie Boże „tak”, konieczne są liczne małe „nie”.
Polub nas na Facebooku!
PUNKT WYJŚCIA
SZÓSTA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, byśmy stali się godnym mieszkaniem dla Boga • CZYTANIA: Mądrość Syracha 15, 15–20 • Psalm 119 (118), 1–2. 4–5. 17–18. 33–34 • Pierwszy list do Koryntian 2, 6–10 • Ewangelia Mateusza 5, 17–37.
CHMURA SŁOWA
STO SŁÓW
Liturgia Słowa wprost bombarduje nas przeciwieństwami: powiedziano–powiadam, ogień–woda, życie–śmierć, mądrość świata–mądrość Krzyża, znieść–wypełnić, w końcu tak i nie. Wszystkie sprzeczności Bóg stawia przed nami. Wyciągamy rękę po to, co zechcemy, a Bóg szanuje daną nam wolność. Jednak nikomu nie przykazał być bezbożnym i nikomu nie zezwolił grzeszyć.
Przykazania nie są nakazem, a propozycją. Więcej, nie powinny być gorsetem ciała, lecz pragnieniem serca. Stąd wybór między „tak” i „nie” nie jest tylko zewnętrzny. Dokonuje się w duszy. Idźmy za przykładem Jezusa, w którym – jak dowiemy się z punktu LINKI – dokonało się „tak”.
Niech wasza mowa będzie: Tak, tak; nie, nie. Aby wybrzmiało wielkie Boże „tak”, konieczne są liczne małe „nie”.
•
PIERWSZE CZYTANIE
Wolność wyboru • Syr 15, 15-20
Bóg dał człowiekowi wolność wyboru: Co zechcesz, po to wyciągniesz rękę. Ale dał też mądrość: Nie zezwolił grzeszyć.
KSIĘGA: Mądrość Syracha (Syracydesa) • AUTOR: Jezus, syn Syracha • CZAS POWSTANIA: ok. 180 r. przed Chr. (wersja hebrajska), 132–117 r. przed Chr. (wersja grecka) • KATEGORIA: mowa upersonifikowanej Mądrości.
EKLEZJASTA/EKLEZJASTES • Księga Syracydesa ma wiele nazw: inne to Księga Mądrości Syracha albo Eklezjastyka. Jak poświadcza trzydziesty werset ostatniego rozdziału, jej autorem jest Jezus. Jezus, syn Syracha • Autor był mędrcem, prawdopodobnie prowadził szkołę w Jerozolimie ok. 180 r. przed Chrystusem. Adresatami jego nauczania są uczniowie jego szkoły, wszyscy, którzy chcą pogłębić swoją więź z Panem za pośrednictwem Prawa, oraz ci, którzy żyjąc na obczyźnie, do Prawa chcą dostosować swoje obyczaje. Księgi nie ma w kanonie hebrajskim.
ŻYWA MĄDROŚĆ • To jedna z ksiąg mądrościowych. Jest dość długa, liczy aż 51 rozdziałów. Nie opowiada historii Izraela, jego królów, dziejów ludu Bożego. To luźny zbiór zasad, zapis doktryny, innymi słowy: prawdziwa mądrość, której źródłem, natchnieniem jest Bóg. Słuchając PIERWSZEGO CZYTANIA, zwróćmy uwagę, jak bardzo aktualne, żywe i potrzebne dla naszej wiary są działające na wyobraźnię słowa Mądrości Syracha.
JEŚLI ZECHCESZ • Zwróćmy uwagę na swoisty pojedynek pomiędzy ludzką wolnością a Bożą mądrością w pierwszym czytaniu. Wielka mądrość Pana, który jest władzą potężny, zestawiona została ze słowami: Jeśli zechcesz, co zechcesz.
Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
PSALM
Psalm długi jak księga • Ps 119 (118), 1–2. 4–5. 17–18. 33–34
Psalm 119 jest najdłuższy w Księdze Psalmów. Ma kunsztowną konstrukcję i zawiera głęboką myśl – przekonuje do mądrości Boga.
PSALM 119 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, po 536 r. przed Chr., czasy po Ezdraszu
PSALM MĄDROŚCIOWY • Psalm 119 to najdłuższy spośród 150 psalmów. Składa się z niemal 200 wersetów, stąd zwykle czytamy lub słuchamy jego fragmentów. Zalicza się go do psalmów mądrościowych z mocną nutą indywidualnej modlitwy błagalnej. Uczeni dopatrują się w nim swego rodzaju antologii odwołującej się do Księgi Powtórzonego Prawa, proroków i literatury mądrościowej. Podobnie jak Syrach psalmista wychwala w nim Boże Prawo jako szczyt mądrości i drogę do szczęśliwego życia • Właściwie zawsze możemy rozpoznać Psalm 119, choćby słysząc krótki fragment. Jak to możliwe? Z powodu jego zaskakującej budowy.
CIEKAWOSTKI KONSTRUKCYJNE • Pierwsza ciekawostka dotyczy jedynie oryginału, polskie tłumaczenie jej nie oddaje. Jest to psalm alfabetyczny. Psalm zawiera 22 strofy (tyle, ile jest liter alfabetu hebrajskiego), a każda z nich ma 8 wersów. Osiem wierszy składających się na każdą strofę rozpoczyna się jedną, tą samą, kolejną literą alfabetu hebrajskiego. Zastosowanie takiego rodzaju akrostychu nadaje tekstowi porządek i symetrię • Druga cecha jest widoczna także i w polskim przekładzie. W każdym ze 176 wersetów (a więc praktycznie w co drugim wierszu) występuje synonim wyrażenia „Prawo Pańskie”: pouczenie, przykazanie, ustawy, słowa itp. Taka kompozycja, pozwalająca z łatwością na rozpoznanie długiego Psalmu 119, którejkolwiek jego części byśmy słuchali, służy podkreśleniu mądrości Prawa i majestatu Słowa Bożego oraz tego, że może ono być pomocą i dla mnie.
BŁOGOSŁAWIENI • Usłyszymy zaledwie fragmencik długiego Psalmu 119. Zwróćmy uwagę, że psalm responsoryjny jest swoistym opisem spotkania wolności człowieka z Prawem Pańskim.
•
DRUGIE CZYTANIE
Ukryta mądrość • 1 Kor 2, 6–10
Nie każda mądrość pochodzi od Boga. Paweł przestrzega mieszkańców Koryntu przed mądrością tego świata.
KSIĘGA: Pierwszy List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł i Sostenes • ADRESACI: Wspólnota chrześcijańska w Koryncie • CZAS POWSTANIA: ok. 54 r.• MIEJSCE POWSTANIA: Efez
PODZIAŁY I MĄDROŚĆ • Przed nami kolejny fragment Pierwszego Listu do Koryntian, kolejna część traktatu św. Pawła o mądrości Bożej, której przeciwstawiona jest mądrość ludzka. To odpowiedź apostoła na pierwszy problem, który dostrzegł w założonej przez siebie wspólnocie w Koryncie: podziały.
BÓG WYBRAŁ GŁUPIE • Przypomnijmy pytanie, które podzielonym mieszkańcom Koryntu zadał Paweł: Czyż Chrystus jest podzielony? W odpowiedzi pisał między innymi: Świat przez mądrość nie poznał Boga. – I dodawał: – Przypatrzcie się, bracia, powołaniu waszemu! Według oceny ludzkiej niewielu tam mędrców, niewielu możnych, niewielu szlachetnie urodzonych. To prawda, chrześcijanie z Koryntu należeli przede wszystkim do niższych warstw społecznych. Ale pisał to nie po to, by ich zawstydzić. Przeciwnie: Bóg wybrał właśnie to, co głupie w oczach świata.
BOSKA MĄDROŚĆ • W końcu docieramy do wyznania, które stanowi treść drugiego czytania: Paweł mówi o mądrości Boga, mądrości głoszonej przez niego, przez Kościół, przez chrześcijan. Jest to mądrość ukryta, której nie pojął żaden z władców.
Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
EWANGELIA
„Tak” pośród „nie” • Mt 5, 17–37
Nie „znieść”, lecz „wypełnić”. Jezus niczym wielki rabin „buduje ogrodzenie wokół Tory”. Uświadamia przez to, jak ważne jest Prawo dane Mojżeszowi.
EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: mowa• CZAS AKCJI: ok. 30 r. • MIEJSCE NAUCZANIA: Góra Błogosławieństw • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: uczniowie, tłum.
FOTO CHRZEŚCIJANINA • Przypomnijmy specyfikę Ewangelii Mateusza: każda z jej pięciu części dzieli się na dwie inne części: narracyjną
oraz dydaktyczną. W pierwszej części, programie królestwa, fragmentem narracyjnym jest przepowiadanie Jana Chrzciciela, chrzest Jezusa w Jordanie oraz kuszenie. Część dydaktyczna zaś to słynne Kazanie na górze: trzyrozdziałowa konstytucja królestwa niebieskiego, „fotografia” chrześcijanina, obietnica nowego sposobu życia. Przed nami kolejny jej fragment.
KAZANIE NA GÓRZE • Będzie to dalszy ciąg 5 rozdziału i trzecia już część Kazania na górze. Tuż po Błogosławieństwach, zaraz po nazwaniu ubogich, cierpiących, płaczących światłem świata i solą ziemi, Jezus zwraca się do nich, mówiąc o właściwym rozumieniu przykazań i Jego misji: Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo […]. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić.
WYPEŁNIĆ, NIE ZNIEŚĆ • I to jest właśnie główna myśl całego fragmentu, która zostanie zilustrowana na przykładzie trzech przykazań z Dekalogu: piątego (nie zabijaj), szóstego (nie cudzołóż) i ósmego (nie mów fałszywego świadectwa). Zwróćmy uwagę na metodę obrony zapisów Prawa, którą Jezus stosuje. To tak zwane „budowanie ogrodzenia wokół Tory” • Ksiądz może wybrać dłuższą wersję, w której na uwagę zasługuje fakt, iż słowa Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić dotyczą nie tylko Jezusa, ale każdego Jego ucznia.
Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
