To oni zostali patronami 2022 roku. Kogo będziemy wspominać?

W tym roku wspominamy m.in. Marię Konopnicką, Wandę Rutkiewicz oraz polskich romantyków. Kogo i dlaczego Sejm ustanowił patronem 2022 roku?

„Nie ma kaleki – jest człowiek”. Maria Grzegorzewska

Maria Grzegorzewska, naukowiec i pedagog specjalny, uczyniła mottem swojego życia i „kolejnych pokoleń pedagogów specjalnych, specjalistów pracujących na rzecz osób z niepełnosprawnościami, stwierdzenie: Nie ma kaleki – jest człowiek”.

W 2022 roku przypada 100. rocznica założenia przez Grzegorzewską Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej (obecnie Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie).

„Jej dzieła stanowią inspirację dla kolejnych badaczy i twórców akademickiej pedagogiki specjalnej oraz praktyki edukacyjnej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej. Szczególną wartość nadała pracy nauczyciela-wychowawcy, którego widziała jako człowieka bogatego wewnętrznie, charyzmatycznego i empatycznego” – podkreślili posłowie w uchwale.

Dokonała przełomu w polskiej literaturze dla dzieci. Maria Konopnicka

23 maja przypada 190 rocznica urodzin Marii Konopnickiej, polskiej pisarki, poetki, tłumaczki i publicystki.

„Dokonała przełomu w polskiej literaturze dla dzieci, podnosząc tę dziedzinę pisarstwa na wyżyny artyzmu. Za pomocą utworów literackich protestowała przeciwko antypolskiej polityce zaborców i niesprawiedliwości społecznej. Współorganizowała protest światowej opinii publicznej przeciwko niemieckim represjom wobec dzieci polskich we Wrześni w latach 1901–1902 i ustawom wywłaszczeniowym. Walczyła o prawa kobiet oraz pomagała uwięzionym z przyczyn politycznych przez rosyjskie władze” – czytamy w uchwale.

Wynalazł lampę naftową. Ignacy Łukasiewicz

200 lat temu, w marcu 1822 r., urodził się Ignacy Łukasiewicz, twórca światowego przemysłu naftowego. W 2022 r. przypada także 140. rocznica jego śmierci.

„Należy on do zaszczytnego grona Polaków, których działalność odcisnęła wielki i pozytywny wpływ na rozwój naszej Ojczyzny, jak również całego świata” – podkreślili posłowie w uchwale.

Łukasiewicz był farmaceutą, a podczas pracy w aptece prowadził badania nad destylacją ropy naftowej, z której udało mu się wydzielić naftę. Na ziemiach polskich utworzył pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej w Bóbrce, a następnie uruchomił kilka rafinerii; wynalazł również lampę naftową.

Był również zaangażowany patriotycznie: uczestniczył w konspiracji podczas powstania krakowskiego, wspierał finansowo powstanie styczniowe i pomagał jego uczestnikom.

Sejm zdecydował o ustanowieniu 2022 rokiem Łukasiewicza „szczególnie ze względu na wielkie i niezwykłe zasługi Ignacego Łukasiewicza dla przemysłu i gospodarki Polski, a także Jego zaangażowanie w walkę o niepodległość Ojczyzny oraz dbałość o pracowników”.

Wytrwale wspierał idee niepodległości w wolności. Józef Mackiewicz

Józef Mackiewicz urodził się 120 lat temu, w kwietniu 1902 roku. To pisarz, który w swojej twórczości „przedstawiał życie mieszkańców pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego na tle przełomowych wydarzeń historycznych i odwoływał się do tradycji wielonarodowej I Rzeczypospolitej”.

Mackiewicz został patronem 2022 roku za „wielkość dorobku wytrwale wspierającego idee: niepodległości Polski, wolności i przyjaznego współistnienia narodów Europy Środkowo-Wschodniej i niezłomnego oporu przeciwko komunizmowi”.

Pierwsza Polka, która zdobyła Mont Everest. Wanda Rutkiewicz

Wanda Rutkiewicz jako pierwsza Polka i trzecia kobieta na świecie, 16 października 1978 roku, zdobyła najwyższy szczyt świata – Mount Everest.

Tego samego dnia kardynał Karol Wojtyła został papieżem, a rok później jako Jan Paweł II powiedział do himalaistki: Dobry Bóg tak chciał, że tego samego dnia weszliśmy tak wysoko.

Himalaistka zaginęła 30 lat temu, w maju 1992 roku, w drodze na Kanczendzongę, swój dziewiąty ośmiotysięcznik.

„Pokonywała bariery, została prekursorką kobiecych zespołów górskich, bo nie godziła się, by zdolne alpinistki >>były wyłącznie broszkami w męskich wyprawach<<. Imponowała siłą, sprawnością fizyczną i niezwykłą inteligencją” – podkreślił Sejm w uchwale.

Himalaistka należała również do „Solidarności” i działała w opozycji demokratycznej.

Autor polskiego hymnu narodowego. Józef Wybicki

Józef Wybicki, autor polskiego hymnu narodowego, wielokrotny poseł na Sejm, jeden z inicjatorów Konfederacji Barskiej, uczestnik prac wdrażających Konstytucję 3 Maja, współorganizator Insurekcji Kościuszkowskiej zmarł 200 lat temu, w marcu 1822 roku.

W tym roku będziemy obchodzić także 275. rocznicę jego urodzin oraz 225. rocznicę powstania „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”, która w dwudziestoleciu międzywojennym stała się naszym hymnem narodowym.

„To Józef Wybicki z gen. Janem Henrykiem Dąbrowskim napisali odezwę do Polaków powołującą się na słowa Napoleona oraz stworzyli zręby Księstwa Warszawskiego” – napisali posłowie w uchwale.

Epoka genialnych artystów. Polski Romantyzm

200 lat temu ukazały się „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza, które wyznaczyły początek polskiego romantyzmu.

„Wtedy po raz pierwszy ujrzały światło dzienne „Romantyczność”, „Powrót taty”, „Świtezianka”, „Pani Twardowska”, bez których trudno wyobrazić sobie ostatnich dwieście lat polskiej kultury” – napisali posłowie w uchwale ustanawiającej rok 2022 Rokiem Romantyzmu Polskiego.

Jak podkreślili posłowie, „zrodziła się epoka, w której tworzyli genialni artyści, myśliciele i działacze polityczni, którzy w sytuacji narodowej niewoli stworzyli kraj duchowej wolności, rozwinęli programy niepodległościowe, a zarazem wynieśli polską muzykę, literaturę i malarstwo do rangi czołowych osiągnięć kultury europejskiej”.

Najwybitniejsi twórcy romantyzmu to: Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, Cyprian Norwid w dziedzinie literatury, Fryderyk Chopin i Stanisław Moniuszko w muzyce, Piotr Michałowski i Jan Matejko w malarstwie.

kh, sejm.gov.pl/Stacja7