Nasze projekty

Kościół pozostaje dla Polaków dużym autorytetem społecznym. Wyniki najnowszego badania CBOS

Jakie osoby są dla Polaków ważne dla osobistej wiary i moralności? Jak postrzegana jest postać Jana Pawła II i papieża Franciszka? Co powinien zrobić Kościół, aby wzmocnić swój społeczny autorytet? CBOS opublikował najnowsze badania.

Fot. amorsanto/Cathopic

Kto wpływa na osobistą wiarę Polaków?

Wśród osób ważnych dla osobistej wiary i moralności Polacy wymieniali m.in. postaci Kard. Stefan Wyszyńskiego, ks. Jerzego Popiełuszki, ks. prof. Józefa Tischnera, ks. Piotra Pawlukiewicza, ojca Adama Szustaka oraz ks. Adama Bonieckiego. Często przywoływali też autorytet lokalnych duszpasterzy: proboszczów i wikariuszy.

Osobą cieszącą się wśród Polaków największym autorytetem (nie tylko w Kościele) przez ostatnie dziesięciolecia pozostawał papież Jan Paweł II. Jego szczególną rolę w polskim społeczeństwie potwierdzały wyniki badań opinii społecznej. Sondaż CBOS z września 2009 roku pokazywał, że był on postrzegany zarówno jako wzór osobisty, który znacząco wpłynął na życie respondentów, jak i w kategoriach ikony – wielkiego Polaka zasługującego na miano autorytetu w życiu publicznym.

W badaniu z września 2018 roku, a więc realizowanym jeszcze przed wyraźnym pogorszeniem ocen Kościoła, ogółem 92% ankietowanych uznawało Jana Pawła II za ważny autorytet moralny. Obecnie deklaracje takie składa 81% respondentów, w tym 56% – w sposób zdecydowany. „A zatem, mimo znaczącego spadku autorytetu polskiego papieża, dla ogromnej większości dorosłych pozostaje on osobą wyznaczającą normy moralne” – zauważa CBOS.

Reklama

Żaden z następców Jana Pawła II – ani Benedykt XVI, ani Franciszek nie dorównuje mu pod względem społecznego uznania.

Znaczące zmiany w postrzeganiu papieża Franciszka

Najbardziej dramatyczne zmiany zaszły w postrzeganiu papieża Franciszka, który wprawdzie cieszył się mniejszym autorytetem niż Jan Paweł II, jednak dość powszechnie wywoływał pozytywne reakcje.

W badaniach realizowanych w 2014 i 2015 roku ponad cztery piąte respondentów darzyło go uznaniem w kwestiach moralności (odpowiednio 83% i 84%). Obecnie pozostaje on autorytetem dla 57% dorosłych Polaków. Bez wątpienia – analizuje CBOS – pogorszenie wizerunku papieża Franciszka jest w dużej mierze efektem jego rozmijających się z odczuciami społecznymi reakcji na wojnę w Ukrainie.

Reklama

Kościół a autorytety

Niezależnie od odpowiedzi na pytanie o ocenę papieży więcej niż co trzeci dorosły respondent (36%) twierdzi, że wśród ludzi Kościoła jest osoba, która jest dla niego autorytetem w sprawach wiary i moralności. Deklaracje takie najczęściej składają osoby określające się jako głęboko wierzące, praktykujące co najmniej 1–2 razy w tygodniu oraz opisujące swoje poglądy polityczne jako prawicowe.

Respondenci deklarujący, że wśród ludzi Kościoła są takie osoby, które osobiście uznają za autorytety w sprawach wiary i moralności, wymieniali przede wszystkim osoby duchowne, zarówno szeroko znane, jak i znane tylko lokalnie. Wśród konkretnych postaci najczęściej wskazywano świętych i błogosławionych: Jana Pawła II, prymasa Stefana Wyszyńskiego, a także ks. Jerzego Popiełuszkę, rzadziej Matkę Teresę z Kalkuty, świętą Faustynę oraz Ojca Pio.

Spośród innych znanych osób duchownych najczęściej powtarzały się nazwiska ks. prof. Józefa Tischnera, ks. Piotra Pawlukiewicza, dominikanina ojca Adama Szustka, ks. Adama Bonieckiego, a także ks. Jana Kaczkowskiego ,ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego, abp. Marka Jędraszewskiego, abp. Grzegorza Rysia oraz ks. prof. Alfreda Wierzbickiego. Więcej niż co czwarta osoba wskazywała na autorytet księdza znanego lokalnie, np. proboszcza lub wikarego w swojej parafii, niekiedy mówiono w tym kontekście także o konkretnych zakonnikach lub siostrach zakonnych.

Reklama

Tylko stosunkowo niewielu badanych jako autorytet w sprawach wiary i moralności przywoływało osoby świeckie, na ogół członków rodziny.

Co powinien zrobić Kościół, aby wzmocnić swój społeczny autorytet

CBOS zapytało o to, co powinien zrobić Kościół, aby wzmocnić swój społeczny autorytet. Najczęstsze postulaty pod adresem Kościoła dotyczą unikania polityki i nieangażowania się po stronie żadnej partii politycznej (58%) oraz wyjaśnienia przypadków pedofilii w Kościele, ukarania winnych nadużyć i zaniedbań (56%). Duża cześć respondentów wyraża opinię, że Kościół powinien mniej zabiegać o pieniądze i dobra materialne (50%), a księża powinni dawać przykład wiernym poprzez przestrzeganie głoszonych zasad (44%).

Pozostałe postulaty spośród umieszczonych w kafeterii wskazywano wyraźnie rzadziej. Co ciekawe, tyle samo osób (po 20%) dostrzega potrzebę zmian w nauczaniu moralnym Kościoła, tak, aby lepiej przystawało ono do obecnych czasów, co przeciwnie: podkreśla, że powinien on stać na straży tradycyjnego nauczania w sprawach wiary i moralności.

Stosunkowo nieliczni (6%) wśród głównych postulatów pod adresem Kościoła wymieniają zwiększenie wpływu świeckich w Kościele.

***

Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” (385) przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL.

zś,KAI/Stacja7

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Reklama

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę