Jutro Niedziela – XV zwykła B
Możesz mówić innym to, co chcą usłyszeć albo to, co mówi Bóg. Wybór należy do Ciebie.
Polub nas na Facebooku!
#IdzProrokuj – takimi słowami Bóg posyła Amosa. Jezus posyła Dwunastu, mówiąc: Idźcie, podwiązawszy sandały. Po co? By powtarzali Jego słowa i czyny. By kontynuowali Jego misję. Tak Jezus buduje Kościół.
#IdzProrokuj. Jezus instruuje Apostołów przed ich rozesłaniem: mają głosić Jego Słowo, odtąd mają moc uzdrawiać, nawet wskrzeszać i wypędzać duchy nieczyste. Ale mówi im też o postawie oddania wszystkiego Bogu: ani chleba, ani torby. Prócz laski. Chciałoby się rzec – prócz Łaski
#IdzProrokuj. To niełatwe zadanie, bo słowo Boga nie zawsze będzie przyjmowane przez ludzi. Przed takim dylematem stanął Amos. Takich trudności doświadczyli zapewne apostołowie. Mimo wielu sukcesów na pewno doświadczyli oporu ze strony niejednego.
#IdzProrokuj – to słowo skierowane również dziś, do nas. Podwójne wezwanie: do słuchania Boga i do budowania Kościoła. Możesz mówić innym to, co chcą usłyszeć albo to, co mówi Bóg. Wybór należy do Ciebie.
•
PUNKT WYJŚCIA
#IdźProrokuj
To coś w rodzaju przeszkolenia. Liturgia Słowa pokaże, że Bóg nie działa sam. Włącza ludzi do swojej misji
PIĘTNASTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLEKTA: Będziemy prosić Boga, aby ci, którzy uważają się za chrześcijan, odrzucili wszystko, co się sprzeciwia tej godności • KOLOR: zielony • CZYTANIA: Księga Amosa 7, 12-15 • Psalm 85, 9ab-10-14 • List do Efezjan 1, 3-14 • Ewangelia wg św. Marka 6,7-13
• CHMURA SŁÓW • W niedzielę najczęściej usłyszymy słowa z dwóch różnych światów: ZIEMIA (5) oraz PAN i CHRYSTUS (5). Ziemia, choć to mieszkanie ludzi, to miejsce działania Boga. Juź to można potraktować jako zapowiedź współpracy Boga z ludźmi. Często pojawią się wyrażenia: CHWAŁA (4) i MAJESTAT (3), głównie w drugim czytaniu, oraz SPRAWIEDLIWOŚĆ (3), WOLA (3), ZBAWIENIE (3). Warto odnotować, że trzy razy powtórzy się wezwanie: PROROKUJ.
•
PIERWSZE CZYTANIE
Kim jest prorok • Am 7, 12-15
Oskarżony o karierowiczostwo Amos broni swoich racji. Jest prawdziwym prorokiem – bo mówi to, co mówi mu Bóg. Bezkompromisowo
KSIĘGA: Amosa • AUTOR: Amos • CZAS POWSTANIA: 760-750 przed Chrystusem
KATEGORIA: wydarzenie
PASTERZ Z TEKOA • Księgę Amosa po raz pierwszy spotykamy w cyklu Jutro Niedziela. To niewielka księga, zawiera zaledwie dziewięć rozdziałów. Należy do ostatnich ksiąg Starego Testamentu, tak zwanych proroków mniejszych • Sam Amos żył jednak siedemset lat przed Chrystusem, w czasach, które opisują 14 i 15 rozdział Drugiej Księgi Królewskiej. Był jednym spośród pasterzy z Tekoa • W księdze spotykamy głównie wyrocznie – są trojakiego charakteru. W pierwszej części (rozdziały 1-2) dominują groźby: przeciw obcym narodom, Izraelowi i Judzie. Druga (rozdziały 3-6) to sześć wyroczni Słuchajcie, odnoszących się do grzechów Narodu Wybranego. W końcu trzecia część (od 7 do 9) to wizje prorockie.
PROROCTWO I REAKCJA • Choć w księdze przeważają wyrocznie, zdarzają się wątki narracyjne. W rozdziale siódmym dowiadujemy się o Amazjaszu, kapłanie z Betel. Powiadomił on króla Jeroboama: Spiskuje przeciw tobie Amos…. Nie może ziemia znieść wszystkich mów jego. Przytacza też słowa Amosa: Od miecza umrze Jeroboam i Izrael będzie uprowadzony ze swej ziemi • To nerwowa reakcja Amazjasza na proroctwo Amosa, opisane zresztą chwilę wcześniej: Spustoszone będą wyżyny Izaaka i świątynie Izraela zniszczone. Wystąpię z mieczem przeciwko domowi Jeroboama (PATRZ Am 7,9). Dalszą część usłyszymy w dzisiejszym czytaniu.
PRAWDZIWY BUNT • Zaledwie trzy fragmenty w Księdze Amosa mówią o Amosie. Jednym z nich jest fragment, który usłyszymy w pierwszym czytaniu • To scena, w której Amazjasz zakazuje Amosowi posługi prorockiej w Izraelu. Zwróćmy jednak uwagę na odpowiedź Amosa: z punktu widzenia ludzkiego jest to bunt przeciwko kapłanowi. Z punktu widzenia religijnego – przestroga dla Amazjasza i ukazanie prawdziwych założeń misji prorockiej.
TRANSLATOR
• „Widzący”, idź, uciekaj sobie do ziemi Judy (Am 7,12) • To pogardliwe określenie: nie prorok, lecz widzący, wizjoner. Chodzi prawdopodobnie o proroków-karierowiczów, żyjących z uprawiania swej profesji (PATRZ: Jeszcze o drugim czytaniu)
• “Nie jestem ja prorokiem… (Am 7,14) • Wg oryginału równie dobrze możemy przetłumaczyć: nie byłem.
• “…ani nie jestem uczniem proroków” (Am 7,14) • W oryginale: synem. To semityzm wskazujący na przynależność do grupy proroków. Całe zdanie można rozumieć: “nie jestem prorokiem w sensie takim, jak wy to pojmujecie”
• “i tym, który nacina sykomory” (Am 7,14) • Może chodzić o pewnego rodzaju specjalizację, cenioną umiejętność nakłuwania szypułek owoców sykomory, by przyspieszyć ich dojrzewanie
JESZCZE O PIERWSZYM CZYTANIU
AMAZJASZ STAWIA ZARZUTY • Postawę kapłana Amazjasza możemy porównać do przełożonego, który czuje się odpowiedzialny za Amosa: Zwalnia go, przenosi w inne miejsce za godzące w majestat króla proroctwo. Ujawnia swoje zastrzeżenia:
• Amazjasz nie traktuje Amosa jako fałszywego proroka. Oskarża go o coś innego: że jest prorokiem-karierowiczem, który na tym też zarabia. Wyganiając go, mówi: I tam jedz chleb, i tam prorokuj
• Warto też zauważyć pewnego rodzaju odpowiedzialność religijną Amazjasza-kapłana wobec króla albo inaczej – polityczną poprawność. To z tego powodu Amazjasz stawia się najpierw przed królem, aby uzgodnić z nim strategię postępowania przeciw krnąbrnemu prorokowi
AMOS ODPOWIADA • Odpowiedź Amosa jest z tego punktu widzenia zaskakująca
• Amos broni się przed zarzutem karierowiczostwa. Ma zawód, potrafi zarabiać na chleb i nie potrzebuje używać do tego “prorokowania”: jestem pasterzem i tym, który nacina sykomory
• Amos ukazuje swoją niezależność od Amazjasza. Nie wywodzi się z jakiegoś zorganizowanego grona proroków: Nie jestem uczniem proroków
• Jego “pracodawcą” jest w istocie Bóg: Od trzody bowiem wziął mnie Pan i rzekł… “Idź, prorokuj do narodu mego izraelskiego”
• W dalszej części, nieujętej już w pierwszym czytaniu, Amos oskarża – w imieniu Boga – Amazjasza o wystąpienie przeciw woli Boga i informuje o karze, jaka go spotka (PATRZ: Am 7,16-17)
•
PSALM
Łaska i wierność • Ps 85, 9-14
Pan obiecuje wiele. Ale do realizacji obietnic potrzebne jest coś jeszcze: Twoja wierność
PSALM 85 • AUTOR: lewita z grupy Korachitów • CZAS POWSTANIA: czasy po Wygnaniu, VI-Vw. przed Chr.
TRZY CZASY • Psalm 85 streszcza to, co częste w psalmach: łączy ze sobą wspomnienie dawnych dzieł Pana (wersety 2-4), modlitwę prośby w aktualnej, trudnej sytuacji (wersety 5-8), a w trzeciej części sięga ku przyszłości • Przeszłość i pamięć o dawnych czasach niewoli babilońskiej są dla wierzących źródłem nadziei w trudnych czasach powygnaniowych, gdzie Izrael mierzy się z głodem, zniszczeniem, niezgodą i wewnętrznymi sporami.
BÓG i TY • Podczas Liturgii wysłuchamy połowy Psalmu 85, dokładnie – drugiej połowy. To ta część, która dotyczy przyszłości. Obietnica Boga mówi obdarzeniu szczęściem i pokojem, pobrzmiewa zapowiedź przyjścia Pana • Z tematem Liturgii Słowa łączy się w dwóch aspektach: • Pierwsze wersety mówią o posłuszeństwie proroka • Do realizacji dzieła Boga potrzeba spotkania Boga i człowieka, spotkania łaski i wierności.
TWEETY
Psalmista o niezależności prawdziwego proroka: Będę słuchał tego, co mówi Pan Bóg
…i o współpracy Boga z człowiekiem: Spotkają się ze sobą łaska i wierność… Wierność z ziemi wyrośnie, a sprawiedliwość spojrzy z nieba
•
DRUGIE CZYTANIE
Błogosławiona Trójca • Ef 1, 3-14
Paweł rozpoczyna List do Efezjan od hymnu o Ojcu, Synu i Duchu. I o Tobie
LIST DO EFEZJAN • NADAWCA: św. Paweł (lub jego uczeń) • ADRESACI: mieszkańcy Efezu i nie tylko • DATA: 61-63 (lub ok. 100) • SKĄD: Rzym (albo Cezarea lub inne nieznane miejsce)
LIST WIĘZIENNY • W zeszłym tygodniu zakończyliśmy w niedzielnej Liturgii Słowa lekturę Drugiego Listu do Koryntian. W ramach drugiego czytania, zazwyczaj niezależnego od tematyki niedzielnej Liturgii Słowa, rozpoczynamy czytanie Listu do Efezjan • To dość krótki, składający się z sześciu rozdziałów list. Tradycja uznaje go za jeden z czterech listów więziennych św. Pawła – pisanych z więzienia w Rzymie • Wielu badaczy uważa, że list został skomponowany przez ucznia z jego szkoły. Świadczyć mają o tym styl listu i odmienna od tzw. niekwestionowanych listów Pawła teologia.
SZCZYTY TEOLOGII • W tym liście teologia św. Pawła osiąga szczyt rozwoju. Paweł podejmuje i rozwija tematy z Listu do Kolosan. Ukazuje Kościół uniwersalny i kosmiczny, w którym znajduje swoje miejsce Izrael i wszystkie narody • List dzieli się na dwie części: • pierwsze trzy rozdziały prezentują teologię: misterium Chrystusa w Kościele • Ostatnie trzy rozdziały to wnioski praktyczne.
NAJPIERW BŁOGOSŁAWIEŃSTWO • Usłyszymy otwierające list błogosławieństwo (berakah). Wychwala ono Boga, ukazuje pośrednictwo Jezusa Chrystusa, w końcu wymienia Ducha Świętego. Jest to zatem hymn trynitarny, choć przede wszystkim chrystologiczny – opisuje rolę Jezusa w dziele zbawienia. Zwróćmy jednak uwagę, jak Paweł w tym pięknym hymnie ukazuje, że Trójca Święta działa razem, niejako nierozłącznie.
TRANSLATOR
• …napełnił nas wszelkim błogosławieństwem duchowym na wyżynach niebieskich w Chrystusie (Ef 1,3) • Wyżyny niebieskie (epourania) to niebo jako fenomen astronomiczny, ale także obszar należący do sfery Boskiej, siedziba istot duchowych i skarbiec Bożych tajemnic. Tam właśnie, jeszcze przed założeniem świata, Bóg rozpoczyna realizację swego planu wobec nas.
• W Nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nieskalani przed Jego obliczem (Ef 1,4) • Przed stworzeniem kosmosu Bóg wybrał nas do świętości (hagioi), czyli do uczestniczenia w swojej naturze, i do bycia bez skazy (amomoi). Terminy te wyraźnie nawiązują do kultu Starego Testamentu. Jako chrześcijanie jesteśmy szczególną Bożą własnością.
• Z miłości przeznaczył nas dla siebie (Ef 1,5) • Przeznaczenie (prooridzo) to ponadczasowy plan Boga wobec nas bycia synami Bożymi. Nie ma ono nic wspólnego z greckim fatum. Działającym jest bowiem nie ślepy los, lecz kochający Bóg i jego Syn. Determinacja ludzkiego życia jest bardzo ogólna i jak najbardziej pozytywna. Dotyczy uczynienia nas dziećmi Bożymi i uwielbienia Jezusa.
CYTATY
Paweł do tych, którzy czują pustkę: napełnił nas wszelkim błogosławieństwem duchowym
Do tych, którzy czują się przypadkowi, niezauważeni, niechciani: W Nim bowiem wybrał nas przez założeniem świata
Bo są ważni: Niech da wam światłe oczy serca tak, byście wiedzieli, czym jest nadzieja waszego powołania
•
EWANGELIA
Rozesłanie dwunastu • Mk 6, 7-13
Jezus, choć jest Bogiem zdolnym nawet wskrzeszać, zaprasza do współpracy ludzi. Poucza ich jak postępować, by robili dokładnie to, co On
EWANGELISTA: Marek • CZAS POWSTANIA: ok. 60-70 r.
KATEGORIA: mowa • CZAS AKCJI: ok. 30-33 • MIEJSCE AKCJI: Galilea • BOHATEROWIE: Jezus, dwunastu apostołów
JEZUS TWORZY KOŚCIÓŁ • W pierwszej części Ewangelii Marka Jezus ukazuje, kim jest: przez głoszone Słowo, które ma moc (PATRZ: dwunasta niedziela zwykła) oraz znaki i cuda (PATRZ: trzynasta niedziela zwykła). W pierwszych rozdziałach objawia swą moc przede wszystkim powołanym przez siebie uczniom.
DWUNASTU • Podczas lektury Ewangelii byliśmy świadkami nie tylko tego, jak Jezus objawia się światu. Równolegle działo się coś równie ważnego: Jezus wprowadzał uczniów w tajemnicę swojej Osoby i misji • Uczniowie byli obecni przy Jezusie właściwie od samego początku Ewangelii Marka, od pierwszego rozdziału: powołanie pierwszych czterech opisuje Mk 1,16-20, powołanie piątego, Mateusza, opisuje Mk 2,13-17. O siedmiu kolejnych uczniach wspomina Mk 3,13-19. Odtąd uczniowie określani są nazwą Dwunastu. Ich zadaniem – co potwierdził Jezus przez wybranie tych, których sam chciał (PATRZ: Mk 3,14-15) – jest • towarzyszenie • głoszenie nauki • wypędzanie złych duchów.
OD DWUNASTU DO APOSTOŁÓW • Dotąd uczniowie realizowali pierwsze z zadań: towarzyszyli. W rozdziale szóstym następuje przełom: to pierwsze kroki w kontynuowaniu misji Jezusa. Usłyszymy o rozesłaniu dwunastu uczniów. Stają się apostołami – posłanymi. Mają robić dokładnie to, co On • słowem (wzywanie do nawrócenia) i • czynem (wyrzucanie złych duchów, namaszczanie olejem, uzdrawianie), a przede wszystkim • świadectwem • Usłyszymy mowę Jezusa skierowaną do uczniów tuż przed posłaniem.
WYBORY I ROZESŁANIA
Istnieją trzy podobne do siebie pod pewnymi względami wydarzenia: • wybór Dwunastu • rozesłanie Dwunastu i • rozesłanie Siedemdziesięciu. O wszystkich trzech wspomina tylko Łukasz
• Wybór Dwunastu i rozesłanie Dwunastu • Te dwa wydarzenia w jedno łączy Mateusz. U Marka dzielą je trzy rozdziały • Już podczas wyboru Dwunastu Marek opisuje, po co są ustanowieni: aby Mu towarzyszyli, by mógł wysyłać ich na głoszenie nauki i by mieli władzę wypędzać złe duchy (Mk 3, 14-15). Rozesłanie, o którym mówi dziś Ewangelia, to realizacja drugiego zadania Dwunastu.
• Rozesłanie Dwunastu i rozesłanie Siedemdziesięciu • Łukasz pisze o jeszcze jednym wydarzeniu: rozesłaniu Siedemdziesięciu. Być może po to, by podkreślić powszechny zasięg posłannictwa Chrystusa – innymi słowy, posłanymi, apostołami są nie tylko uczniowie. Oba wydarzenia różni nie tylko liczba posłanych • Pierwsze posłanie miało miejsce jeszcze w Galilei, drugie – w drodze do Jerozolimy, a uczniowie mieli iść do tych miast, dokąd sam iść zamierzał. To podczas rozesłania Siedemdziesięciu Jezus mówi, że żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników mało, mówi o wysyłaniu jak owce między wilki • Jest dużo podobieństw między tymi rozesłaniami. I w jednym, i w drugim wypadku Jezus wysyła po dwóch.
WERSJE
Samo rozesłanie Dwunastu Marek opisuje oszczędnie, podobnie zresztą jak Łukasz. Najwięcej przekazał Mateusz.
Marek nie pisze, że:
• Uczniowie mieli unikać miast pogańskich. Najpierw mieli dotrzeć do owiec, które poginęły z domu Izraela
• Nie określa dokładnie zadań uczniów. Robi to precyzyjnie Mateusz: uzdrawiajcie chorych, wskrzeszajcie umarłych, oczyszczajcie trędowatych, wyrzucajcie złe duchy.
• Mateusz wplata również dwa znane motta: Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie – jako konkluzję polecenia uzdrawiania oraz Godny jest robotnik swojej zapłaty – jako konkluzję polecenia, by nie brać złota ani srebra.
Marek wspomina, że chorych apostołowie namaszczali olejem
TRANSLATOR
• Ale idźcie obuci w sandały (Mk 6,9) • W oryginale: ale podwiązawszy sandały
CZY WIESZ, ŻE…
Fragment: Wyrzucali też wiele złych duchów oraz wielu chorych namaszczali olejem i uzdrawiali (Mk 6,13) to jedna z dwóch biblijnych podstaw sakramentu namaszczenia chorych. Drugą jest fragment z Listu św. Jakuba 5,14-15
Polecane przez nas:
Dodaj komentarz