Choć ani razu nie pojawia się ten wyraz, dzisiejsza Liturgia Słowa mówi o odwadze. Prawdziwa odwaga nie polega na tym, by nie bać się niczego. Przeciwnie, by wiedzieć, czego się bać: Bójcie się… Tego, który duszę i ciało może zatracić w piekle.

To mocne zdanie wprowadza perspektywę, z poziomu której rzeczywiście nie trzeba bać się tych, którzy zabijają ciało, choć duszy zabić nie mogą. To wielkie pocieszenie Jezusa znajduje potwierdzenie w doświadczeniu Jeremiasza i psalmisty: choć znajdowali się w sytuacji beznadziejnej, choć byli prześladowani przez ludzi – nigdy nie zatracili nadziei, bo zaufali Panu.

Zaufać Panu to być nieustraszonym.

 

NALEŻY WIEDZIEĆ

---

Dwunasta niedziela zwykła • Rok A • KOLEKTA: Modlimy się, aby Bóg obdarzył nas ustawiczną bojaźnią i miłością do Jego imienia • CZYTANIA: Księga Jeremiasza 20,10-13 • Psalm 69,8-10.14.17.33-35 • List do Rzymian 5,12-15 • Ewangelia wg św. Mateusza 10,26-33

 

• CHMURA SŁÓW •

Najczęściej w dzisiejszym Słowie powtarza się uspokajające pocieszenie PANA (7): NIE BÓJCIE SIĘ (4). Liturgia Słowa zatem, mimo że mówi o sytuacji beznadziejnej – o ŚMIERCI (4) jest optymistyczna, daje nadzieję, nadzieję ostateczną. Ta nadzieja wybrzmiewa przede wszystkim u św. Pawła: dzięki JEDNEMU (3) GRZECH (4) WSZYSTKICH (4) będzie pokonany.

 

•

PIERWSZE CZYTANIE

Modlitwa Jeremiasza • Jr 20,10-13

KSIĘGA: Jeremiasza • AUTOR: Jeremiasz • CZAS POWSTANIA: ok. 626-587 r. przed Chr.

KATEGORIA: modlitwa • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: 609-605 r. przed Chr., czasy Jojakima  • BOHATER: Jeremiasz • WERSJE: brak

---

Pod względem liczby słów to najobszerniejsza księga Starego Testamentu. Zawiera aż 52 rozdziały. Podobnie jak Księga Izajasza i inne księgi prorockie, nosi nazwę jej głównego bohatera – Jeremiasza. Usłyszymy fragment, który jest modlitwą Jeremiasza. Jak dowiadujemy się z poprzedzających wersetów, na dziedzińcu domu Pańskiego Jeremiasz przepowiedział nieszczęście, które przyjdzie na miasto, gdyż jego mieszkańcy nie słuchają Boga. W efekcie kapłan Paszchur poddał chłoście i uwięził Jeremiasza.

Modlitwa Jeremiasza Uwiodłeś mnie, Panie, a ja pozwoliłem się uwieść (Jr 20,7-18) umieszczona jest właśnie w tym kontekście. To głęboka skarga proroka, który ciągle doświadcza trudności podczas swojej posługi: Słowo Pańskie stało się dla mnie codzienną zniewagą i pośmiewiskiem – skarży się. Jeremiasz narzeka Bogu na oszczerstwa i na zapowiedzi zemsty – a przecież ich powodem jest to, że głosi Jego słowo.

Modlitwa Jeremiasza to nie tylko lament. To wyznanie nadziei w sytuacji z pozoru beznadziejnej: prześladowcy ustaną i nie zwyciężą – mówi Jeremiasz.

 

 

 

•

PSALM

Skarga i pewność • Ps 69, 8-10.14.17.33-35

PSALM 69 • AUTOR: ?  • CZAS POWSTANIA: ?

---

Psalm 69 to w rzeczywistości synteza dwóch różnych lamentacji o podobnej strukturze: każda najpierw przedstawia • skargę, która przeradza się w • modlitwę. Skąd o tym wiemy? Znawcy języka oryginalnego poznają to po dwóch różnych rytmach ukrytych w psalmie. Ci, którzy nie znają hebrajskiego, też z łatwością wychwycą różnicę, gdyż każda lamentacja ma odrębną tematykę.

• Pierwsza skarga dotyczy człowieka, który ugrzązł w mule topieli (wersety 2-7). Jego modlitwa rozpoczyna się w wersecie 14: Wyrwij mnie z bagna! To obraz przytłoczenia  sytuacją bez wyjścia. Co to za sytuacja? To tzw. wody piekielne, fale śmierci. Innymi słowy, bohatera lamentacji opanował grzech (czy tylko pokusa?) • Druga skarga to lament zhańbionego (wersety 8-13). Modlitwa, która wypływa z tej skargi, rozpoczyna się w od wersetu 17: Ty znasz moją hańbę, mój wstyd i mą niesławę. Tu winna jest nie sytuacja, nie grzech, lecz ludzie. Bohater pozostaje bez winy.

Usłyszymy pojedyncze wersety pochodzące z obu lamentacji, raz ze skarg, raz z modlitw. Jednak ich dobór wskazuje raczej na drugą z sytuacji: lamentację człowieka hańbionego, słyszącego obelgi.

 

ZWRÓĆ UWAGĘ

---

Bo gorliwość o dom Twój mnie pożera – te słowa psalmu 69 są proroctwem, które wypełniło się w świątyni jerozolimskiej, kiedy Jezus powyrzucał stamtąd bankierów oraz sprzedawców. Jak czytamy u Św. Jana: Uczniowie Jego przypomnieli sobie, ze napisano: “Gorliwość o dom Twój pochłonie mnie”. U synoptyków znajdujemy w tym opisie odniesienie do innego proroctwa, pochodzącego z księgi proroka Izajasza: Mój dom będzie domem modlitwy.

 

 

•

DRUGIE CZYTANIE

Pokonany grzech • Rz 5,12-15

KSIĘGA: List do Rzymian · NADAWCA: św. Paweł · SKĄD: Korynt · DATA: 57-58 · ADRESACI: mieszkańcy Rzymu

---

Paweł jeszcze nie znał Rzymu, kiedy pisał do jego mieszkańców. Przybył tam dwa lata po powstaniu tego listu. List ma charakter wykładu teologicznego, choć często jest polemiczny. Liczne pytania stawiane przez Apostoła Narodów, na które potem odpowiada, to prawdopodobnie prawdziwe wątpliwości i oskarżenia rzucane przez oponentów pod jego adresem.

Treścią listu jest usprawiedliwienie z wiary. Najczęściej Paweł przywołuje właśnie pojęcie usprawiedliwienia. Najpierw pisze o powodach osamotnienia, grzechu człowieka i o wybawieniu z niego przez Chrystusa. W końcowej części podejmuje temat ostatecznego zbawienia Izraela, wreszcie następują praktyczne upomnienia.

Fragment, który usłyszymy, to zakończenie pierwszej części, syntetycznie mówiącej o przyczynach grzechu i śmierci, słowa istotne dla zrozumienia grzechu pierworodnego: przez jednego, Adama, grzech stał się udziałem wszystkich. W analogiczny sposób, przez Jednego – na wszystkich, przychodzi jednak również zwycięstwo nad grzechem, obfitość łaski, usprawiedliwienie.

 

CZY WIESZ, ŻE…

---

Oto werset, który według Soboru Trydenckiego zawiera naukę o grzechu pierworodnym: Przez jednego człowieka grzech wszedł na świat, a przez grzech śmierć, i w ten sposób śmierć przeszła na wszystkich ludzi, ponieważ wszyscy zgrzeszyli…

 

TRANSLATOR

---

 

 

•

EWANGELIA

Duszy zabić nie mogą • Mt 10,26-33

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: po 70 r.

KATEGORIA: mowa • MIEJSCE: Galilea • CZAS: ok. 33 r. • BOHATER: Jezus • SŁUCHACZE: apostołowie • Wersje: Łk 12,2-9

---

Po okresach Wielkiego Postu i Wielkanocnym wracamy do okresu zwykłego. A to oznacza, że przed nami systematyczna lektura Ewangelii wg św. Mateusza. Oto rozdział 10. Po Kazaniu na Górze (rozdziały 5-7) Jezus rozpoczyna głoszenie Ewangelii. Rozdziały 8 i 9 obfitują przede wszystkim w opisy uzdrowień. Jezus powołuje też Mateusza – pierwszych czterech apostołów powołał jeszcze przed wygłoszeniem Kazania na Górze. Rozdział 10 to mowa, którą Jezus rozsyła dwunastu apostołów.

Usłyszymy fragment tej właśnie mowy. Następuje on po ostrzeżeniu przed prześladowaniami: Będą was wydawać sądom… Będziecie w nienawiści u wszystkich z powodu mego imienia. To ostrzeżenie nie jest jednak straszeniem, przeciwnie, pełne jest nadziei: Kto wytrwa do końca, ten będzie zbawiony.

W podobnym świetle, w świetle nadziei, warto odczytywać fragment, który usłyszymy. Jezus mówi o prawdziwej odwadze: objaśnia, czego nie warto się bać, ale jednocześnie oznajmia, czego bać się trzeba.

 

TRANSLATOR

---

• Nie ma bowiem nic zakrytego, co by nie miało być wyjawione, ani nic tajemnego, o czym by się nie miano dowiedzieć (Mt 10,26) • Dosłownie: Nic bowiem jest zasłonięte, co nie będzie odsłonięte, ukryte, co nie będzie poznane

• Bójcie się raczej Tego, który duszę i ciało może zatracić w piekle (Mt 10,28) • Dosłownie: w Gehennie

• Jesteście ważniejsi niż wiele wróbli (Mt 10,31) • W oryginale: Od wielu wróbli różnicie się

 

LINKI

---

• Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, lecz duszy zabić nie mogą (Mt 10,28)

Ap 2,10: Przestań się lękać tego, co będziesz cierpiał. Oto diabeł ma niektórych spośród was wtrącić do więzienia, abyście zostali poddani próbie… Bądź wierny aż do śmierci, a dam ci wieniec życia

1P 3,14: Nie obawiajcie się zaś ich groźby i nie dajcie się zaniepokoić. Pana zaś Chrystusa uznajcie w sercach waszych za Świętego…

• Do każdego więc, który się przyzna do Mnie przed ludźmi, przyznam się i Ja przed moim Ojcem, który jest w niebie. Lecz kto się Mnie zaprze przed ludźmi, tego zaprę się i Ja przed moim Ojcem, który jest w niebie (Mt 10,32-33)

2Tm2,13: Jeśli się będziemy Go zapierali, to i On nas się zaprze. Jeśli my odmawiamy wierności, On wiary dochowuje, bo nie może się zaprzeć samego siebie

• …przyznam się i Ja przed moim Ojcem, który jest w niebie… (Mt 10,32)

Ap 3,5: Tak szaty białe przywdzieje zwycięzca i z księgi życia imienia jego nie wymażę. I wyznam imię jego przed moim Ojcem i Jego aniołami

 

WERSJE

---

• W Ewangelii św. Łukasza mowa ta znajduje się w innym kontekście: już po powrocie uczniów z rozesłania. Jezus, zaproszony do jednego z faryzeuszów na obiad, wytknął obłudę im oraz uczonym w Piśmie. Zarzucił im hipokryzję i dbałość tylko o pozory. Ci starali się pochwycić Go na jakimś słowie. Po tej właśnie scysji z faryzeuszami Jezus ostrzega tłum przed kwasem, to znaczy obłudą faryzeuszów.

• Różnica kontekstu jest więc podwójna: u Łukasza Jezus zwraca się do tłumów, a nie do wąskiego grona apostołów. Ostrzega przed faryzeuszami, a nie ogólnie przed ludźmi.

 

TRENDY

---

#TrwogaDokoła

Strażak boi się ognia, ale wchodzi do płonącego domu, by ratować ludzi. Zakochany boi się odrzucenia, ale drżąc, wyznaje miłość. Podwładny boi się przełożonego, ale narażając się na szykany, mówi mu jakąś trudną prawdę. Ileż takich sytuacji! Pamiętamy na pewno te chwile, w których udało się nam pokonać lęk i podjąć odważną, słuszną decyzję. Długo bolą porażki – kiedy strach nas sparaliżował, zamknął usta lub zmusił do ucieczki. (ks. Tomasz Jaklewicz)

 

 

Zapewne każdy człowiek doświadcza różnych rodzajów bojaźni. Zna dręczące go nieraz obawy. Odbierają one człowiekowi poczucie bezpieczeństwa, tworzą atmosferę zagrożeń i odbierają radość życia. Istnieją jednak i takie obawy, które człowieka napełniają respektem i szacunkiem wobec innych. Wzbudzają też poczucie odpowiedzialności i chronią przed destruktywnym „luzactwem”. W takim kontekście trzeba odczytać przesłanie Jezusa: „Bójcie się raczej tego, który duszę i ciało może zatracić w piekle”. (ks. Jan Waliczek)

 

 

#NieBójcieSięLudzi

Jak się ktoś z ciebie śmieje zwłaszcza przy innych, jak ktoś obgaduje poza plecami, jak jest tak mściwy, że naprawdę nie można przewidzieć, co mu wpadnie do głowy, jak ma szerokie plecy i może załatwić coś nie po twojej myśli, jak ci wiecznie dokucza, narzekając i biadoląc, jak znajdzie się taki człowiek co jest przeciw tobie, to jesteś jak Jeremiasz albo jak psalmista. I nie tylko, że wtedy człowiek czuje się pokrzywdzony, ale i zaczyna się bać. A Jezus mówi: „Nie bójcie się ludzi”. (ks. Wojciech Węgrzyniak)

 

 

Wulgarni i agresywni kibice okazują się w indywidualnym spotkaniu przestraszonymi chłopcami, którym zabrakło oparcia w ojcu. Hałaśliwe zachowania pseudokibiców są rodzajem projekcji źródła lęku na świat zewnętrzny i sposobem pozbywania się tego lęku. Im mocniej ktoś podkreśla swą osobę, tym bardziej ma rozmyty obraz samego siebie. (Augustyn Pelanowski OSPPE)

 

 

#PoliczoneWłosy

Bóg jest najlepszym bilardzistą świata. (…) Pan Bóg ma sześć miliardów kulek bilardowych. I potrafi teraz tak pyknąć Krzyśka, żeby po rozmowie z tatą odbił się, wpadł na Ewę duchowo, Ewie znowu zmienił tor, potem Ewa tu na spowiedzi zareaguje jeszcze siłą kinetyczną rozmowy. (…) Mistrzowie uderzają nieraz kulkę w drugą stronę. (ks. Piotr Pawlukiewicz)