Jutro Niedziela – XII zwykła A
Prawdziwa odwaga: wiedz, czego trzeba się bać. I zaufaj Panu.
Polub nas na Facebooku!
PUNKT WYJŚCIA
DWUNASTA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, aby Bóg obdarzył nas ustawiczną bojaźnią i miłością do Jego imienia • CZYTANIA: Księga Jeremiasza 20, 10–13 • Psalm 69, 8–10. 14. 17. 33–35 • List do Rzymian 5, 12–15 • Ewangelia wg św. Mateusza 10, 26–33
CHMURA SŁOWA
STO SŁÓW
Choć ani razu nie pojawia się ten wyraz, dzisiejsza Liturgia Słowa mówi o odwadze. Prawdziwa odwaga nie polega na tym, by nie bać się niczego. Przeciwnie, odwaga to wiedzieć, czego się bać: Bójcie się […] Tego, który duszę i ciało może zatracić w piekle.
To mocne zdanie wprowadza perspektywę, z poziomu której rzeczywiście nie trzeba bać się tych, którzy zabijają ciało, choć duszy zabić nie mogą. To wielkie pocieszenie Jezusa znajduje potwierdzenie w doświadczeniu Jeremiasza i psalmisty: mimo iż znajdowali się w sytuacji beznadziejnej, byli prześladowani przez ludzi – nigdy nie stracili nadziei, bo zaufali Panu.
Zaufać Panu to być nieustraszonym.
•
PIERWSZE CZYTANIE
Modlitwa Jeremiasza • Jr 20, 10–13
Jeremiasz zostaje poddany chłoście za to, że przepowiadał miastu nieszczęście. Oto jak się modli w sytuacji cierpienia i strachu.
KSIĘGA: Księga Jeremiasza • AUTOR: Jeremiasz • CZAS POWSTANIA: ok. 626–587 r. przed Chr. (dalsza redakcja po śmierci proroka) • KATEGORIA: modlitwa • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: 609–605 r. przed Chr., czasy Jojakima
O KSIĘDZE JEREMIASZA • Pod względem liczby słów to najobszerniejsza księga Starego Testamentu. Zawiera aż 52 rozdziały. Podobnie jak
Księga Izajasza i inne księgi prorockie, nosi nazwę jej głównego bohatera – Jeremiasza • Jeremiasz (jego imię znaczy: „niech Jahwe wytraci nieprzyjaciół” lub „Jahwe dźwiga”) to wielki i kontrowersyjny dla ówczesnych prorok, oglądający upadek Judy i Jerozolimy (586 r. przed Chr.). Za życia był uznawany za bluźniercę i zdrajcę narodu (Jr 26, 7–9), po śmierci wywyższony przez Boga przeszedł do historii jako orędownik narodu (2 Mch 15, 14–16) • Księga wzywa do nawrócenia i zapowiada bezwzględną karę przychodzącą na Judę z powodu łamania Przymierza z Jahwe. Narodu nie zbawi pusty kult; jedyny ratunek to zawierzenie Bogu i poddanie się Babilończykom. Księga zawiera także wizję odnowy Izraela i Nowego Przymierza.
CHŁOSTA • Jak dowiadujemy się z poprzedzających wersetów, na dziedzińcu domu Pańskiego Jeremiasz przepowiedział nieszczęście, które miało przyjść na miasto, gdyż jego mieszkańcy nie słuchali Boga. W efekcie kapłan Paszchur poddał Jeremiasza chłoście i uwięził • Modlitwa Jeremiasza Uwiodłeś mnie, Panie, a ja pozwoliłem się uwieść (Jr 20, 7–18) funkcjonuje właśnie w tym kontekście. To głęboka skarga proroka, który ciągle doświadcza trudności podczas swojej posługi: Słowo Pańskie stało się dla mnie codzienną zniewagą i pośmiewiskiem – skarży się. Jeremiasz narzeka Bogu na oszczerstwa i na zapowiedzi zemsty – a przecież ich powodem jest to, że głosi Jego Słowo.
MODLITWA JEREMIASZA • Usłyszymy fragment modlitwy Jeremiasza. Zwróćmy uwagę, że to nie tylko lament. To także wyznanie nadziei w sytuacji z pozoru beznadziejnej: prześladowcy ustaną i nie zwyciężą – mówi Jeremiasz.
Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
PSALM
Skarga i pewność • Ps 69 (68), 8–10. 14. 17 i 33. 34–35
Psalm 69 to lamentacja: opisuje doświadczenie cierpienia oraz pewność, że zostanie ocalony. My, chrześcijanie, widzimy w psalmie opis cierpień Chrystusa.
PSALM 69 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: okres po niewoli babilońskiej, VI–III w. p.n.e
MODLITWA OCALONEGO • Psalm 69 to modlitwa błagalna (tefillah). Wierzący opisuje w niej swe cierpienie i błaga Boga o ratunek, wyrażając pewność, że zostanie wysłuchany • W starożytnych Babilonii i Izraelu utwory tego typu towarzyszyły rytom i modlitwom o uzdrowienie. W czasach powygnaniowych stały się modlitwą całej wspólnoty, która oczekuje wybawienia i pomocy od Boga. Chrześcijańscy komentatorzy widzieli tu opis cierpień Jezusa.
DWA PSALMY • Psalm 69 to w rzeczywistości synteza dwóch różnych lamentacji o podobnej strukturze: każda najpierw przedstawia • skargę, która przeradza się w • modlitwę uwielbienia. Skąd o tym wiemy? Hebraiści poznają to po dwóch różnych rytmach ukrytych w psalmie. Ci, którzy nie znają hebrajskiego, też z łatwością wychwycą różnicę, gdyż każda lamentacja ma inną tematykę. • Pierwsza skarga dotyczy człowieka, który ugrzązł w mule topieli (patrz: Ps 69, 2–7). Jego modlitwa rozpoczyna się w wersecie czternastym: Wyrwij mnie z bagna! To obraz przytłoczenia sytuacją bez wyjścia. Co to za sytuacja? To tzw. wody piekielne, fale śmierci. Innymi słowy bohatera lamentacji opanowała pokusa grzechu • Druga skarga to lament zhańbionego (wersety 8–13). Modlitwa, która wypływa z tej skargi, rozpoczyna się od wersetu siedemnastego: Ty znasz moją hańbę, mój wstyd i mą niesławę. Tu winna jest nie sytuacja, nie grzech, lecz ludzie. Bohater pozostaje bez winy.
DOŚWIADCZENIE MIŁOSIERDZIA • Usłyszymy pojedyncze wersety pochodzące z obu lamentacji. Dlaczego Psalm 69 został wybrany jako jeden z dwóch możliwych psalmów na piętnastą niedzielę zwykłą? Ze względu na opis doświadczenia miłosierdzia, które wyśpiewuje znajdujący się w trudnej sytuacji psalmista. Lamentację mógłby wyśpiewać ocalony przez miłosiernego Samarytanina człowiek z dzisiejszej przypowieści.
•
DRUGIE CZYTANIE
Przez Jednego • Rz 5, 12–15
Święty Paweł zestawia dwóch sprawców: przez pierwszego „jednego” świat niczym wirus zaraził grzech. Przez drugiego Jednego spłynęła łaska uzdrowienia.
KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 57–58 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt
PROBLEMY W RZYMIE • Przypomnijmy, że w Rzymie św. Paweł dostrzegł zagrożenie w typowym dla starotestamentalnego ducha zaufaniu do Prawa – którego przestrzeganie miałoby wystarczyć do usprawiedliwienia. Skąd taki problem w odległym geograficznie od Izraela miejscu? • Wśród wierzących w Rzymie były dwie grupy: żydzi i chrześcijanie pochodzenia pogańskiego, a między nimi powstały spore napięcia. Z relacji Swetoniusza wiemy, że prowadziły one ze sobą spór dotyczący tożsamości Chrystusa, zakończony wypędzeniem żydów z Rzymu przez Klaudiusza ok. 49 r.
JEDYNA DROGA • Paweł chce przyczynić się do wyciszenia napięć. Jednym z zasadniczych tematów, które porusza, jest Boża sprawiedliwość. W jaki sposób dowieść, że Chrystus jest uniwersalną drogą zbawienia zarówno dla żydów, jak i dla pogan? Czy Bóg, który odrzuca swój lud i „zmienia” narzędzia usprawiedliwienia, może być nazwany sprawiedliwym? Oto zasadnicze pytania, na które Paweł musi udzielić odpowiedzi w Liście do Rzymian.
NOWY ADAM • W ramach drugiego czytania usłyszymy zakończenie pierwszej części Listu do Rzymian syntetycznie mówiącej o przyczynach grzechu i śmierci. To słowa istotne dla zrozumienia grzechu pierworodnego: przez jednego, Adama, grzech stał się udziałem wszystkich. W analogiczny sposób przez Jednego na wszystkich przychodzi jednak również zwycięstwo nad grzechem, obfitość łaski, usprawiedliwienie.
Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
EWANGELIA
Duszy zabić nie mogą • Mt 10, 26–33
Głoszenie Ewangelii to tylko z pozoru łatwe zadanie. Rozsyłanym uczniom Jezus mówi o odwadze: czego nie warto się bać i czego bać się trzeba.
EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: mowa• MIEJSCE: Galilea • CZAS: ok. 33 r. • BOHATER: Jezus • SŁUCHACZE: apostołowie • WERSJE: Łk 12, 2–9
DRUGA KSIĘGA • Przypomnijmy: kontynuujemy lekturę drugiej części Ewangelii Mateusza. Skupia się ona na przepowiadaniu królestwa. Jezus, Nowy Mojżesz, rozpoczyna głoszenie Ewangelii, chodząc po ziemi galilejskiej. Wieńczy tę część rozesłanie apostołów, o którym słyszeliśmy w zeszłą niedzielę. Rozsyłając uczniów, Jezus poleca im wykonywać zadania identyczne z Jego dziełami.
ROZESŁANIE • Głoszenie Ewangelii, do którego Jezus posyła apostołów, jest tylko z pozoru łatwym zadaniem. Usłyszymy dziś drugą część mowy – ostrzeżenie przed niebezpieczeństwami. Mowa jest o prześladowaniach: Będą was wydawać sądom, Będziecie w nienawiści u wszystkich z powodu mego imienia. To ostrzeżenie jest jednak pełne nadziei: Kto wytrwa do końca, ten będzie zbawiony.
NIE BÓJCIE SIĘ • W podobnym świetle, w świetle nadziei, warto odczytywać fragment, który usłyszymy. Jezus mówi o prawdziwej odwadze: objaśnia, czego nie warto się bać. Aż trzy razy usłyszymy zwrot: nie bójcie się. Jednocześnie Jezus oznajmia, czego bać się trzeba.
Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
