Jutro Niedziela – XXXII zwykła B

PUNKT WYJŚCIA

TRZYDZIESTA DRUGA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy się modlili, aby Bóg oddalał od nas wszelkie przeciwności i abyśmy wolni od niebezpieczeństw duszy i ciała mogli swobodnie pełnić Jego służbę • CZYTANIA: Pierwsza Księga Królewska 17,10–16 • Psalm 146,6c–10 • List św. Pawła do Hebrajczyków 9,24–28 • Ewangelia wg św. Marka 12,38–44

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Dwie wdowy w odległych od siebie i jeszcze bardziej od nas czasach. Czy znalazłby się dziś ktokolwiek, kto w czasach głodu oddałby jedzenie komuś obcemu zamiast własnemu dziecku? Albo wrzucił majątek do skarbony… świątyni?

Podobna postawa wdów kontrastuje z różnymi postawami pasterzy. Obserwacja Jezusa była odpowiedzią na pytanie, skąd się biorą pieniądze w skarbonie, będące potem do dyspozycji arcykapłanów. Od ludzi, którzy oddają wszystko. Uczeni w piśmie lekceważyli tę ofiarę. Eliasz, przeciwnie.

Na gest wdowy w świątyni patrzymy przeważnie z perspektywy finansów. A ten grosz to niekoniecznie pieniądze. Z perspektywy obu wdów Słowo uczy, że grosz obraca się we wszystko: zawsze, zwłaszcza w sytuacjach granicznych, trzeba ufać do końca Bogu, bo On przyjdzie z pomocą. Z perspektywy pasterzy – stawia pytanie: co ja robię z tym, co ktoś, kto mi zaufał, oddał, przekazał, zawierzył mi? Gdy tym czymś było wszystko? Czy wszystkiego nie obróciłem w nic nie znaczący grosz?

CZYTAJ: Żyj Słowem! Książka “Jutro Niedziela” na rok C dostępna w przedsprzedaży

Czytanie z I Księgi Królewskiej

(1 Krl 17,10-16)

Prorok Eliasz poszedł do Sarepty. Kiedy wchodził do bramy tego miasta, pewna wdowa zbierała tam sobie drwa. Więc zawołał ją i powiedział: Daj mi, proszę, trochę wody w naczyniu, abym się napił. Ona zaś zaraz poszła, aby jej nabrać, ale zawołał na nią i rzekł: Weź, proszę, dla mnie i kromkę chleba! Na to odrzekła: Na życie Pana, Boga twego! Już nie mam pieczywa – tylko garść mąki w dzbanie i trochę oliwy w baryłce. Właśnie zbieram kilka kawałków drewna i kiedy przyjdę, przyrządzę sobie i memu synowi (strawę). Zjemy to, a potem pomrzemy. Eliasz zaś jej powiedział: Nie bój się! Idź, zrób, jak rzekłaś; tylko najpierw zrób z tego mały podpłomyk dla mnie i przynieś mi! A sobie i twemu synowi zrobisz potem. Bo Pan, Bóg Izraela, rzekł tak: Dzban mąki nie wyczerpie się i baryłka oliwy nie opróżni się aż do dnia, w którym Pan spuści deszcz na ziemię. Poszła więc i zrobiła, jak Eliasz powiedział, a potem zjadł on i ona oraz jej syn, i tak było co dzień. Dzban mąki nie wyczerpał się i baryłka oliwy nie opróżniła się według obietnicy, którą Pan wypowiedział przez Eliasza.

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Cud w Sarepcie • 1 Krl 17,10-16

Eliasz wystawia wdowę cierpiącą biedę na poważną próbę – przekonuje, by przyrządziła posiłek najpierw jemu, potem sobie i synowi. I dzieje się cud.

KSIĘGA: Pierwsza Księga Królewska • AUTOR: deuteronomista (szkoła historyczna) • CZAS POWSTANIA: VII–VI w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: ok. I poł. IX w. przed Chr. • MIEJSCE AKCJI: Sarepta Sydońska • BOHATEROWIE: Eliasz, wdowa, syn

KSIĘGI KRÓLÓW • Pierwsza i Druga Księga Królewska to dalsza część historii opowiedzianych w dwóch Księgach Samuela, które opisują wybór króla, panowanie Saula oraz dojście do władzy i rządy Dawida. Pierwsza Księga Królewska (rozpoczynająca się od opowiadania o starości Dawida) mówi o wyborze oraz rządach Salomona. • Opowiada historię dwóch królestw Północnego i Południowego. To historia Boga wiernego Przymierzu z Dawidem, ale także kolejnych władców, łamiących przymierze z nim i ściągających Królestwo Północne i Południowe ku katastrofie. Sama Pierwsza Księga Królewska oprócz historii Salomona i jego następców opowiada dzieje Eliasza.

ELIASZ • Prorok Eliasz z Tiszbe w Gileadzie rzekł do Achaba – oto pierwsze wspomnienie o Eliaszu w Piśmie Świętym, w Księdze Królewskiej, w rozdziale siedemnastym. Zostaje przedstawiony w momencie, gdy obwieszcza królowi klęskę suszy. Sam oddala się nad potok Kerit, dokąd pożywienie przynosiły mu kruki (? 1 Krl 17,1–7) • Potem przez dwa lata mieszka u pewnej wdowy w Sarepcie Sydońskiej. Kiedy umiera syn kobiety, Eliasz wskrzesza go (? 1 Krl 17,8–24) • Po raz trzeci spotykamy Eliasza, gdy na górze Karmel rzucił wyzwanie pogańskiemu Baalowi i jego prorokom (? 1 Krl 18,20–40) • W odpowiedzi pogańska królowa Izebel zapowiedziała śmierć Eliasza. Prorok ukrył się na pustyni w okolicach Beer-Szeby.

ELIASZ I WDOWA • Usłyszymy dziś epizod z pobytu Eliasza w Sarepcie Sydońskiej, dokąd prorok udał się zgodnie z poleceniem Pana. Bezpośrednią tego przyczyną była susza, która zastała Eliasza nad potokiem Kerit – potok wysechł. Eliasz wystawia ubogą wdowę na poważną próbę: przekonuje, by przyrządziła posiłek najpierw jemu, potem sobie i synowi. I dzieje się cud • Zwróćmy uwagę na postawę wdowy, która mimo biedy ugościła Eliasza i podarowała wszystko, co miała.

(Ps 146,6c-10)

REFREN: Pan Bóg uczynił wielkie rzeczy dla nas

On wiary dochowuje na wieki, uciśnionym wymierza sprawiedliwość, chlebem karmi głodnych, wypuszcza na wolność więźniów.

Pan przywraca wzrok ociemniałym, Pan dźwiga poniżonych, Pan kocha sprawiedliwych. Pan strzeże przybyszów.

Ochrania sierotę i wdowę, lecz występnych kieruje na bezdroża. Pan króluje na wieki, Bóg twój, Syjonie, przez pokolenia.

•

PSALM

Alleluja! • Ps 146, 6c-10

Człowiek dochodzi czasem do kresu. Wie, że więcej uczynić nie może. To wtedy najbardziej ukazuje się wierność Boga.

PSALM 146 • AUTOR: lewita (według tytułu Septuaginty, Wulgaty i Peszitty – prorocy powygnaniowi: Aggeusz i Zachariasz) • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, ok. III w. przed Chr.

HALLELE • Wśród psalmów Starego Testamentu wyróżniamy Hallele: trzynaście psalmów – modlitw przewidzianych na określone święta i okoliczności społeczno-religijne. Najbardziej znane są • Hallele egipskie albo mały Hallel (Psalmy 113–118) wyśpiewywane podczas Święta Paschy • Wielki Hallel to z kolei Psalm 136, odmawiany również raz w roku podczas Paschy, zaraz po małym Hallelu • Poza nimi istnieje trzecia grupa Hallelów: Psalmy 145–150. Psalm 146 ma wyraźny charakter liturgiczny, funkcjonował w kulcie świątynnym jako pieśń uwielbienia. Inni dostrzegają w nim cechy charakterystyczne dla pieśni syjońskiej, wychwalającej Pana zasiadającego na Syjonie (Ps 146,10). Język utworu wskazuje na jego powygnaniowe pochodzenie. W późniejszym judaizmie psalm używany był jako modlitwa poranna • Jeśli spojrzymy na dobór psalmów w Liturgii Godzin, przekonamy się, że podczas jutrzni, w czasie wielkanocnym i dziś dominują psalmy allelujatyczne.

BÓG RZECZY NIEMOŻLIWYCH • Usłyszymy jeden z psalmów allelujatycznych, Psalm 146, a właściwie jego drugą połowę. W pierwszej, pominiętej części – autor chwali Pana i wymienia powody, dlaczego Go wysławia i dlaczego warto to robić • Jest kilka powodów, dla których druga część Psalmu 146 została wybrana do Liturgii Słowa: • ukazuje Boga, który czyni to, co według ludzkiej perspektywy jest niemożliwe • poświadcza, że Bóg karmi głodnych oraz • ochrania sierotę i wdowę.

Czytanie z Listu św. Pawła Apostoła do Hebrajczyków

(Hbr 9,24-28)

Chrystus wszedł nie do świątyni, zbudowanej rękami ludzkimi, będącej odbiciem prawdziwej /świątyni/, ale do samego nieba, aby teraz wstawiać się za nami przed obliczem Boga, nie po to, aby się często miał ofiarować jak arcykapłan, który co roku wchodzi do świątyni z krwią cudzą. Inaczej musiałby cierpieć wiele razy od stworzenia świata. A tymczasem raz jeden ukazał się teraz na końcu wieków na zgładzenie grzechów przez ofiarę z samego siebie. A jak postanowione ludziom raz umrzeć, a potem sąd, tak Chrystus raz jeden był ofiarowany dla zgładzenia grzechów wielu, drugi raz ukaże się nie w związku z grzechem, lecz dla zbawienia tych, którzy Go oczekują.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE 

Prawdziwy kapłan • Hbr 9, 24-28

Po tygodniu wracamy do Listu do Hebrajczyków. Jego autor znów tłumaczy, na czym polega wyjątkowe kapłaństwo Jezusa.

KSIĘGA: List do Hebrajczyków • AUTOR: anonimowy, chrześcijanin pochodzenia żydowskiego • CZAS POWSTANIA: 70–95 r. • SKĄD: miejsce nieznane • DO KOGO: chrześcijanie w Azji Mniejszej

NADAWCA NIEZNANY • Kontynuujemy lekturę Listu do Hebrajczyków. Przypomnijmy: list przez wieki przypisywany był Pawłowi. Różnice w stylu i tematach teologicznych każą go jednak przypisać innemu, nieznanemu bliżej autorowi. Kojarzono go z różnymi postaciami: Łukaszem, Apollosem, Barnabą, Klemensem Rzymskim bądź jakimś uczniem Pawła. Autor to prawdopodobnie Żyd ze środowiska aleksandryjskiego, należący do drugiego pokolenia uczniów Jezusa. Swoje pismo kieruje do chrześcijan pochodzenia żydowskiego i pogańskiego w Azji Mniejszej • Głównym tematem Listu jest osoba i dzieło Jezusa, Arcykapłana i Ofiary Nowego Przymierza, które wypełnia i przewyższa Przymierze Mojżeszowe.

JEDYNA OFIARA • Od rozdziału 8 do 10 autor Listu do Hebrajczyków opisuje ofiarę Chrystusa i jej wyjątkowość wobec ofiar Starego Testamentu. Chrystus złożył ją przed samym obliczem Boga, w przybytku nieba, w miejscu Świętym Świętych, w ten sposób otwierając nam drogę do niego i ofiarując odkupienie (Hbr 9). Jego ofiara znosi wszelkie ofiary Starego Testamentu (Hbr 10). Tam, gdzie dokonało się już odpuszczenie grzechów, nie potrzeba więcej ofiar.

NOWY ARCYKAPŁAN • W dzisiejszym drugim czytaniu widzimy Jezusa na tle ofiar i kapłaństwa Starego Testamentu: • swoją ofiarę składa nie w ludzkiej świątyni, ale w świątyni nieba • ofiaruje nie cudzą, lecz własną krew • czyni to raz, nie jak kapłani Starego Przymierza po wielokroć. • Złożywszy jedną skuteczną ofiarę dla zgładzenia grzechów, Chrystus przyjdzie po raz drugi już nie w związku z grzechem, lecz dla zbawienia tych, którzy na Niego czekają.

Słowa Ewangeli wg świętego Marka

(Mk 12,38-44)

Jezus nauczając mówił do zgromadzonych: Strzeżcie się uczonych w Piśmie. Z upodobaniem chodzą oni w powłóczystych szatach, lubią pozdrowienia na rynku, pierwsze krzesła w synagogach i zaszczytne miejsca na ucztach. Objadają domy wdów i dla pozoru odprawiają długie modlitwy. Ci tym surowszy dostaną wyrok. Potem usiadł naprzeciw skarbony i przypatrywał się, jak tłum wrzucał drobne pieniądze do skarbony. Wielu bogatych wrzucało wiele. Przyszła też jedna uboga wdowa i wrzuciła dwa pieniążki, czyli jeden grosz. Wtedy przywołał swoich uczniów i rzekł do nich: Zaprawdę, powiadam wam: Ta uboga wdowa wrzuciła najwięcej ze wszystkich, którzy kładli do skarbony. Wszyscy bowiem wrzucali z tego, co im zbywało; ona zaś ze swego niedostatku wrzuciła wszystko, co miała, całe swe utrzymanie.

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Oddać wszystko • Mk 12, 38-44

To, co dla jednych jest jednym groszem, dla innych może być wszystkim, co posiadają. Wdowa oddaje wszystko – Bogu.

EWANGELISTA: św. Marek • CZAS POWSTANIA: ok. 60–70 r. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: ok. 33 r. • MIEJSCE AKCJI: Jerozolima, świątynia • BOHATEROWIE: Jezus, wdowa, uczniowie

W JEROZOLIMIE • Jesteśmy w drugiej części Ewangelii Marka: Jezus przybył do Jerozolimy, to ostatnie dni przed męką. Pan często nawiedza świątynię i dyskutuje z arcykapłanami (pytanie o władzę – 11,27–33), faryzeuszami (sprawa podatku – 12,13–17) oraz saduceuszami (kwestia zmartwychwstania 12,18–17), naucza przypowieściach (o rolnikach-zabójcach 12,1–12), interpretuje Pisma (12,35–37).

WDOWI GROSZ • Księża będą mieli do wyboru dwie wersje Ewangelii. Z całą pewnością usłyszymy o wdowim groszu, a jeśli ksiądz zdecyduje się przeczytać dłuższą wersję – również usłyszymy „ostrzeżenie przed uczonymi w Piśmie” • Pełny sens perykopy o wdowim groszu widzimy w połączeniu z wcześniejszą perykopą: Jezus nie tylko • wskazuje wdowę, która oddaje wszystko, co ma (? TRANSLATOR), nie tylko • uczy innego patrzenia: w niewiele, w groszu – dostrzec wszystko, ale także • wskazuje, że mimo swej pobożności faryzeusze lekceważą ofiarę kobiety i jej zawierzenie Bogu • Zwróćmy uwagę, że porównanie uczonych w Piśmie z ubogą wdową wypada dla nich fatalnie. To ona jest przykładem hojności i zaufania w Bożą Opatrzność.

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.