2017-05-19

Jutro Niedziela – VI Wielkanocna A

W naszym sercu toczy się proces Jezusa. Jak w sądzie – jest też Adwokat

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

przeczytaj później >

W przestrzeni naszej wiary, naszej modlitwy, naszego pojmowania Boga Duch Święty jest chyba najmniej obecny. Od dziś liturgia chce nam pomóc w odsłonięciu tej wielkiej Tajemnicy: naszego nieodłącznego towarzysza, którego nazwy i roli Parakleta nie oddaje do końca żadne polskie słowo: ani “pocieszyciel”, ani “adwokat”, ani “rzecznik”.

Już apostołowie (I czytanie) wkładali ręce, aby wierzący mogli otrzymać Ducha Świętego. To znane nam bierzmowanie. A Jezus (Ewangelia) mówi o Duchu jako o kimś, kto jest z nami na zawsze, kimś nieustannie działającym.

Nasze serce to sala sądowa, w której toczy się proces wyboru lub odrzucenia Jezusa. Jego adwokatem jest Duch Święty. Wstawia się za Jezusem, by to On zwyciężył.

PUNKT WYJŚCIA

VI Niedziela Wielkanocna roku A • KOLEKTA: Modlimy się, aby misterium paschalne przemieniało nasze życie • KOLOR: biały • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 8,5-8.14-17 • Psalm 66,1-3a.4-7a.16.20 • Pierwszy List św. Piotra 3,15-18 • Ewangelia wg św. Jana 14,15-21

CHMURA SŁÓW

Tym razem brak wyraźnych słów-kluczy. Wyróżniają się tylko te, które dotyczą wprost Boga w tajemnicy Trójcy Świętej. Samo słowo BÓG pada najczęściej, bo 6 razy. Imię Syna Bożego, CHRYSTUSA 4 razy, podobnie jak słowa określające Trzecią Osobę Trójcy Świętej: DUCH (4), ŚWIĘTY (3). Ostatnie słowo to znak, że liturgia przygotowuje nas już do Uroczystości Zesłania Ducha, na horyzoncie rysuje się coraz wyraźniej trzecia z osób Trójcy Świętej.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 8, 5-8. 14-17)

Filip przybył do miasta Samarii i głosił im Chrystusa. Tłumy słuchały z uwagą i skupieniem słów Filipa, ponieważ widziały znaki, które czynił. Z wielu bowiem opętanych wychodziły z donośnym krzykiem duchy nieczyste, wielu też sparaliżowanych i chromych zostało uzdrowionych. Wielka zaś radość zapanowała w tym mieście. Kiedy apostołowie w Jerozolimie dowiedzieli się, że Samaria przyjęła słowo Boże, wysłali do niej Piotra i Jana, którzy przyszli i modlili się za nich, aby mogli otrzymać Ducha Świętego. Bo na żadnego z nich jeszcze nie zstąpił. Byli jedynie ochrzczeni w imię Pana Jezusa. Wtedy więc nakładali apostołowie na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Pierwsze bierzmowanie • Dz 8,5-8.14-17

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Samaria • CZAS: ok. 33 r. • BOHATEROWIE: Filip, Piotr, Jan, inni

Usłyszymy dwa fragmenty z ósmego rozdziału Dziejów Apostolskich. Dotyczą wydarzeń w Samarii: owoców pracy apostołów Filipa, Piotra i Jana. Warto poznać szerszy kontekst ich pobytu w tym mieście.

Pierwszy fragment następuje zaraz po opisie męczeńskiej śmierci Szczepana. To śmierć Szczepana i związane z nią wydarzenia spowodowały wyjazd Filipa z Jerozolimy. W tym dniu wybuchło wielkie prześladowanie w Kościele jerozolimskim – informuje Łukasz. – Wszyscy, z wyjątkiem Apostołów, rozproszyli się po okolicy Judei i Samarii. Wszystko z powodu m.in. Szawła: niszczył Kościół, wchodząc do domów, porywał mężczyzn i kobiety i wtrącał do więzienia. To dlatego Filip znalazł się w Samarii, z powodu prześladowania w Jerozolimie. Ale – jak precyzuje autor w zdaniu poprzedzającym pierwsze czytanie – Ci, którzy się rozproszyli, głosili w drodze słowo.

Drugi fragment jest natomiast częścią wątku dotyczącego mieszkańca Samarii, Szymona, który zajmował się czarną magią. Wprawiał innych w podziw swoimi magicznymi sztuczkami. Lecz gdy mieszkańcy Samarii wskutek działalności Filipa przyjmowali chrzest – uwierzył i on. We fragmencie następującym po pierwszym czytaniu – opowiadającym o tym, jak Piotr i Jan bierzmowali – dowiadujemy się, że Szymon przyniósł pieniądze, aby i on mógł ten dar otrzymać. Oczywiście, został za to upomniany, ale od jego imienia pochodzi symonia – handel rzeczami świętymi.

ZWRÓĆ UWAGĘ

• Nietrudno zauważyć, że mowa o dwóch sakramentach: chrzcie i bierzmowaniu. Jak słowem (i gestem) oznaczającym chrzest jest zanurzenie, tak bierzmowanie oddaje w Nowym Testamencie wkładanie rąk.

• Chrztu dokonywał Filip. Jak zaznacza autor – mieszkańcy Samarii Byli jedynie ochrzczeni w imię Pana Jezusa • Piotr i Jan przybyli właśnie po to, aby dopełnić dzieła zapoczątkowanego przez Filipa: Apostołowie wkładali na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego.

• To pierwszy moment w Piśmie Świętym, w którym mamy do czynienia z oddzielnym obrzędem, gestem, którego owocem jest dar Ducha Świętego. Wcześniej, w drugim rozdziale, Ducha Świętego otrzymywali ci, którzy zostali ochrzczeni.

• Filip nie należał do grona dwunastu apostołów. Przybycie apostołów Piotra i Jana do Samarii, aby udzielili bierzmowania, naznaczyło tradycję ugruntowaną do dziś: pierwotnym szafarzem sakramentu bierzmowania jest biskup. I dziś do naszych parafii przybywają biskupi, aby udzielać sakramentu bierzmowania.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

(Ps 66,1-7.16.20)

Refren: Niech cała ziemia chwali swego Pana. Albo: Alleluja.

Z radością sławcie Boga, wszystkie ziemie, opiewajcie chwałę Jego imienia, cześć Mu wspaniałą oddajcie. Powiedzcie Bogu: «Jak zadziwiające są Twe dzieła!

Niechaj Cię wielbi cała ziemia i niechaj śpiewa Tobie, niech Twoje imię opiewa». Przyjdźcie i patrzcie na dzieła Boga, zadziwiających rzeczy dokonał wśród ludzi!

Morze na suchy ląd zamienił, pieszo przeszli przez rzekę. Nim się przeto radujmy! Jego potęga włada na wieki.

Przyjdźcie i słuchajcie mnie wszyscy, † którzy boicie się Boga, opowiem, co uczynił mej duszy. Błogosławiony Bóg, który nie odepchnął mej prośby i nie oddalił ode mnie swej łaski.

[01][02]

•

PSALM

Zadziwiające dzieła • Ps 66,1-7.16.20

PSALM 66 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: Czasy powygnaniowe (po 586 r.)

Badałeś mnie ogniem nienadaremnie, czy lichy ja kruszec, czy srebro jest we mnie – to fragment pieśni “Kazałeś, kazałeś” ze słynnych “Nieszporów ludźmierskich”. Ta pieśń to parafraza Psalmu 66. Rzeczywiście, w psalmie tym pojawia się tytułowe: “kazałeś”: Kazałeś ludziom deptać nam po głowach. Przeszliśmy przez ogień i wodę, ale wyprowadziłeś nas ku pomyślności.

Psalm 66 to kolejny z psalmów dziękczynienia, ułożony z myślą o liturgii żydowskiej. Ujawnia to struktura psalmu: w pierwszej części dominuje 2. osoba liczby mnogiej, w drugiej – liczba pojedyncza. Wtedy właśnie zabiera głos przewodniczący wspólnoty: Przyjdźcie i słuchajcie mnie wszyscy, którzy boicie się Boga, opowiem, co uczynił mej duszy.

Wysłuchamy pierwszej połowy psalmu i dwa wersety pochodzące z drugiej. Zwróćmy uwagę, że w tym, jak też w innych psalmach dziękczynnych, dziękowanie dotyczy konkretnych dzieł.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

Czytanie z Pierwszego listu świętego Piotra Apostoła

(1 P 3,15-18)

Najdrożsi: Pana Chrystusa uznajcie w sercach waszych za Świętego i bądźcie zawsze gotowi do obrony wobec każdego, kto domaga się od was uzasadnienia tej nadziei, która w was jest. A z łagodnością i bojaźnią Bożą zachowujcie czyste sumienie, ażeby ci, którzy oczerniają wasze dobre postępowanie w Chrystusie, doznali zawstydzenia właśnie przez to, co wam oszczerczo zarzucają. Lepiej bowiem – jeżeli taka wola Boża – cierpieć, czyniąc dobrze, aniżeli źle czyniąc. Chrystus bowiem również raz jeden umarł za grzechy, sprawiedliwy za niesprawiedliwych, aby was do Boga przyprowadzić; zabity wprawdzie na ciele, ale powołany do życia przez Ducha.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Do prześladowanych • 1 P 3,15-18

KSIĘGA: Pierwszy List św. Piotra · NADAWCA: św. Piotr · SKĄD: Rzym · DATA: przed 64 r. · ADRESACI: diaspora w Azji Mniejszej

Pierwszy List św. Piotra, skierowany do nawróconych chrześcijan zamieszkujących Azję Mniejszą, jest coniedzielną lekturą Okresu Wielkanocnego. Zawiera wiele zachęt i apeli adresowanych do chrześcijan, dotyczących różnych sytuacji życiowych, w jakich się oni znaleźli. Fragment, który usłyszymy, jest skierowany do prześladowanych.

Kto zaś wam zaszkodzi, jeżeli gorliwi będziecie w czynieniu dobra? – pyta Piotr w wersecie poprzedzającym II czytanie, po czym kontynuuje: – Ale jeżelibyście nawet coś wycierpieli dla sprawiedliwości, błogosławieni jesteście. I cytuje Izajasza: “Nie obawiajcie się zaś ich groźby i nie dajcie się zaniepokoić”.

Warto zwrócić uwagę na trzy rzeczy, o które apeluje Piotr do tych, którzy są prześladowani: • uznanie świętości Jezusa, • gotowość uzasadnienia nadziei oraz • zachowanie czystego sumienia. Dosłownie w tekście greckim mowa jest o tym, aby uświęcić (gr. hagiadzo) Pana Jezusa, czyli uznać Jego autorytet, zachowywać przykazania i być posłusznym Jego Słowu. To daje podstawę do czystego sumienia i sprawia, że nasze zdanie sprawy z nadziei wobec tego świata (w oryginale greckim apologia) jest wiarygodne. Ewangelia Jezusa potrzebuje naszej apologii, czyli obrony.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Słowa Ewangelii według świętego Jana

(J 14,15-21)

Jezus powiedział do swoich uczniów: «Jeżeli Mnie miłujecie, będziecie zachowywać moje przykazania. Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Parakleta da wam, aby z wami był na zawsze – Ducha Prawdy, którego świat przyjąć nie może, ponieważ Go nie widzi ani nie zna. Ale wy Go znacie, ponieważ u was przebywa i w was będzie. Nie zostawię was sierotami. Przyjdę do was. Jeszcze chwila, a świat nie będzie już Mnie widział. Ale wy Mnie widzicie; ponieważ Ja żyję i wy żyć będziecie. W owym dniu poznacie, że Ja jestem w Ojcu moim, a wy we Mnie i Ja w was. Kto ma przykazania moje i je zachowuje, ten Mnie miłuje. Kto zaś Mnie miłuje, ten będzie umiłowany przez Ojca mego, a również Ja będę go miłował i objawię mu siebie».

Oto Słowo Pańskie

[01][02]

•

EWANGELIA

Parakletos • J 14,15-21

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: mowa • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., Ostatnia Wieczerza • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: apostołowie • Wersje: brak

Czeka nas kolejny fragment z przebiegu Ostatniej Wieczerzy wg św. Jana, podobnie jak w zeszłym tygodniu – z czternastego rozdziału. Przypomnijmy: opis Ostatniej Wieczerzy przewija się u św. Jana przez 5 rozdziałów (13-17), rozpoczyna się od • umywania nóg, zawiera • zapowiedź zdrady Judasza oraz innych uczniów, • pożegnanie z uczniami i zapowiedź powtórnego przyjścia, potem • modlitwę arcykapłańską.

Jezus zapowiada swoje odejście i powtórne przyjście, czyli paruzję. Pojawia się jeszcze jedna zapowiedź, na czas między odejściem a powtórnym przyjściem. Jezus zapowiada Parakleta, Ducha Prawdy, który będzie z wierzącymi na zawsze.

TRANSLATOR

Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam (J 14,16) • Greckie słowo Parakletos w różnych miejscach Nowego Testamentu jest różnie tłumaczone na język polski: Pocieszyciel, Rzecznik, Adwokat, Obrońca. Co ono tak naprawdę oznacza?

• PARAKLETOS • w języku greckim oznacza kogoś, kogo wzywa się na pomoc. Stąd pisarze łacińscy oddawali to słowo przez advocatus. W postępowaniu sądowym bogaty patron mógł odgrywać rolę takiego adwokata, wstawiając się za osobą, która potrzebowała jego pomocy. To ten, który przemawia za kimś, mediator, wstawiennik, pomocnik

• Za kim lub za czym wstawia się Paraklet? • Może nas to zdziwi, ale przede wszystkim za Jezusem • Czy Syn Boży potrzebuje takiej pomocy? Tak. Szum informacji, które napływają do naszego serca sprawia, że Prawda musi z nimi konkurować • Jezus nazywa Parakleta Duchem Prawdy, tym, który prowadzi nas do pełni Prawdy (J 16,13). Tą Prawdą jest nie abstrakcja, nie filozofia czy styl życia, ale sam Boży Syn • Według Jana w naszym sercu toczy się proces o to, czy pójdziemy za Ewangelią Jezusa, czy też ją odrzucimy. Duch przekonuje nas do tego, żeby pójść za Ukrzyżowanym i Zmartwychwstałym Panem. Dzięki Duchowi zachowujemy Boże przykazania, żyjemy pełnią dziecięctwa Bożego i doświadczamy Bożej miłości. Bez Ducha pozostajemy duchowymi sierotami.

• innego Pocieszyciela • pierwszym Pocieszycielem jest sam Jezus • PORÓWNAJ: Dzieci moje, piszę wam to dlatego, żebyście nie grzeszyli. Jeśliby nawet ktoś zgrzeszył, mamy Rzecznika (gr. Parakletos) u Ojca – Jezusa Chrystusa sprawiedliwego (1 J 2,1)

CZY WIESZ, ŻE…

Na słowach Jezusa z 14 rozdziału Ewangelii św. Jana w głównej mierze opiera się encyklika Jana Pawła II o Duchu Świętym “Dominum et Vivificantem”. Jeśli chodzi o fragment dzisiejszej Ewangelii, Jan Paweł II przytacza z niego trzy zdania:

• J 14,16: Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby z wami był na zawsze – Ducha Prawdy

• J 14,17: Wy Go znacie, ponieważ w was przebywa i w was będzie

• J 14,18: Nie zostawię was sierotami: Przyjdę do was

1/5

"Trójca Święta", ikona nowogrodzka, autor nieznany, XIVw.

2/5

"Trójca", Peter Paul Rubens

3/5

"Trójca Święta", ikona rosyjska, 1700 r.

4/5

"Trójca Święta", autor nieznany, Muzeum Narodowe w Budapeszcie, 1400-1500r.

5/5

"Trójca Święta z przedstawieniem NMP i Jana Chrzciciela", Tula, XIXw.

poprzednie

następne

ks. Przemysław Śliwiński

Kapłan Archidiecezji Warszawskiej. Pochodzi z Lubawy. Ukończył studia specjalistyczne na Wydziale Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Santa Croce w Rzymie. Jesienią 2013 roku, objął stanowisko rzecznika prasowego Archidiecezji Warszawskiej oraz dyrektora Archidiecezjalnego Centrum Informacji. Wykłada edukację medialną w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie. Na Stacji7.pl jest autorem wielu artykułów oraz popularnego cyklu Jutro Niedziela.

Zobacz inne artykuły tego autora >

ks. Marcin Kowalski

Doktor nauk biblijnych, wykładowca KUL oraz WSD w Kielcach. Sekretarz czasopism biblijnych The Biblical Annals oraz Verbum Vitae. Uczestnik programów radiowych i telewizyjnych popularyzujących Biblię: W Namiocie Słowa, Szukając Słowa Bożego, Telewizyjny Uniwersytet Biblijny (Radio Maryja i Telewizja Trwam). Moderator Dzieła Biblijnego Diecezji Kieleckiej.

Zobacz inne artykuły tego autora >

Komentarze

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

2017-05-12

Jutro Niedziela – V Wielkanocna A

Trzy proste słowa. A kryją największą tęsknotę Kościoła

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

przeczytaj później >

Dzisiejsza Liturgia Słowa przedstawia dwa, z pozoru odmienne, tematy. Pierwszy to Kościół i jego struktura. W pierwszym czytaniu słyszymy o rodzeniu się hierarchii: o ustanowieniu diakonów, przez Apostołów, których następcami są biskupi. W drugim czytaniu słyszymy zaś o kapłaństwie powszechnym: że my wszyscy uczestniczymy w kapłaństwie Chrystusa. I wszyscy jako żywe kamienie budujemy duchową świątynię.

A ten drugi temat? Tęsknota za Ojcem wyrażona prośbą apostołów: Pokaż nam Ojca, prośbą nas wszystkich, często zagubionych sierot, oddzielonych od Ojca, pragnących Go jak najszybciej zobaczyć.

To nie są dwa odmienne tematy, lecz jeden. Po prostu, Kościół. Wspólnota ludzi budujących i budowanych, ciągle w drodze, wołających z tęsknoty: Pokaż nam Ojca.

PUNKT WYJŚCIA

PIĄTA NIEDZIELA WIELKANOCNA • rok A • KOLEKTA: Modlimy się, aby nas, przybrane dzieci, Bóg obdarzył prawdziwą wolnością i wiecznym dziedzictwem • KOLOR: biały • W tę niedzielę zawsze słuchamy ewangelię św. Jana, fragmenty Ostatniej Wieczerzy z uczniami • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 6,1-7 • Psalm 33,1-2.4-5.18-19 • Pierwszy List św. Piotra 2,4-9 • Ewangelia wg św. Jana 14,1-12

CHMURA SŁÓW

Bywa, że chmura słów streszcza właściwie całą Liturgię Słowa. Tak jest tym razem. Najczęściej pojawiającym się słowem będzie OJCIEC (12) (choć padnie tylko w Ewangelii). Drugim jest czasownik WIERZYĆ (9), który usłyszymy zarówno w Ewangelii, jak i drugim czytaniu. We wszystkich za to czytaniach często pojawia się: SŁOWO (6). Znaczące, że Jezus (Jego imię pada 4 razy) często zapewnia o swej obecności: JESTEM (5).

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 6, 1-7)

Gdy liczba uczniów wzrastała, zaczęli helleniści szemrać przeciwko Hebrajczykom, że przy codziennym rozdawaniu jałmużny zaniedbywano ich wdowy. Dwunastu, zwoławszy wszystkich uczniów, powiedziało: «Nie jest rzeczą słuszną, abyśmy zaniedbali słowo Boże, a obsługiwali stoły. Upatrzcie zatem, bracia, siedmiu mężów spośród siebie, cieszących się dobrą sławą, pełnych Ducha i mądrości. Im zlecimy to zadanie. My zaś oddamy się wyłącznie modlitwie i posłudze słowa». Spodobały się te słowa wszystkim zebranym i wybrali Szczepana, męża pełnego wiary i Ducha Świętego, oraz Filipa, Prochora, Nikanora, Tymona, Parmenasa i Mikołaja, prozelitę z Antiochii. Przedstawili ich apostołom, którzy, modląc się, nałożyli na nich ręce. A słowo Boże szerzyło się, wzrastała też bardzo liczba uczniów w Jerozolimie, a nawet bardzo wielu kapłanów przyjmowało wiarę.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Ustanowienie diakonów • Dz 6,1-7

Hierarchia nie jest sztucznie ustanowioną strukturą. Diakonat, o którego początkach dziś słyszymy, to odpowiedź na potrzeby wierzących i dar Ducha Świętego

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r. • BOHATEROWIE: Dwunastu apostołów, siedmiu diakonów

TAK RODZI SIĘ KOŚCIÓŁ • Przypomnijmy, że w czasie całego Okresu Wielkanocnego pierwsze czytanie pochodzi z Dziejów Apostolskich. Zesłanie Ducha Świętego, choć opisane właściwie na początku Dziejów Apostolskich, jest ich wydarzeniem kulminacyjnym – kolejne rozdziały to opis rodzącego się Kościoła • Pierwszych dwanaście rozdziałów poświęconych jest historii Kościoła w Jerozolimie oraz misji Piotra, potem Dzieje Apostolskie skupiają się już na działalności Pawła.

TRUDNOŚCI • Życie Kościoła pierwszych wieków to nie tylko pasmo sukcesów i nieustannego wzrostu, ale także problemy, które trzeba rozwiązywać. W piątym rozdziale Dziejów Łukasz opisywał małżeństwo, które próbowało oszukać Apostołów (patrz: 5,1-10). W rozdziale szóstym widzimy, że we wspólnocie pojawiają się spory i podziały, którym trzeba zaradzić. Helleniści szemrzą przeciw Hebrajczykom z powodu ich wdów, pomijanych przy codziennym rozdawaniu żywności.

BY ROZWIĄZAĆ SPÓR • Aby rozładować narastające niezadowolenie, apostołowie wyznaczają siedmiu, którzy zaopiekują się wdowami, najsłabszymi, narażonymi ma biedę i pozbawionymi opieki członkami wspólnoty. Usłyszymy właśnie fragment to opisujący. Opowiada o • okolicznościach ustanowienia diakonów i o • samym ustanowieniu.

KLUCZOWE SŁOWA

Apostołowie o własnym powołaniu: My zaś oddamy się wyłącznie modlitwie i posłudze słowa

Kryteria powołania: …cieszących się dobrą sławą, pełnych Ducha i mądrości

TRANSLATOR

• My zaś oddamy się wyłącznie modlitwie i posłudze słowa (Dz 6,4) • Dosłownie: My zaś będziemy trwać niezłomnie przy modlitwie i służbie słowa

• A słowo Boże rozszerzało się, wzrastała też bardzo liczba uczniów w Jerozolimie, a nawet bardzo wielu kapłanów przyjmowało wiarę (Dz 6,7) • I słowo Boga wzrastało, bardzo mnożyła się liczba uczniów w Jeruzalem, liczny tłum kapłanów był posłuszny wierze

CZY WIESZ, ŻE…

• Helleniści to Żydzi wychowani w kulturze greckiej i czytający Pisma po grecku • Hebrajczycy to także Żydzi, tyle że mówiący po hebrajsku i aramejsku • Dzieliła ich kultura i język, a łączył fakt, że uwierzyli w Chrystusa i razem tworzyli wspólnotę jerozolimską.

• Imiona diakonów sugerują, że rekrutowali się spośród hellenistów • Pierwszy z nich to Szczepan. To spolszczona forma imienia Stefan, stephanos po grecku znaczy “korona”. Niebawem stanie się pierwszym męczennikiem wspólnoty • Filip, “ewangelista”, ojciec czterech niezamężnych córek posługujących charyzmatem prorockim (Dz 21,8) i pięciu innych nieznanych

• Liczba siedem oznacza pełnię i często pojawia się w Biblii: • siedem dni stworzenia (Rdz 1) • siedmiu kapłanów przed Arką Przymierza (Joz 6,4) • siedmiu z przybocznej straży króla, jego najbliżsi doradcy (Jer 52,25; Est 1,14).

JESZCZE O DIAKONACH

• Hierarchia, która dziś istnieje w Kościele, swymi korzeniami tkwi w Kościele pierwszych wieków. Nie jest sztucznie narzuconą strukturą, lecz odpowiedzią na potrzeby wierzących i darem Ducha Świętego. Dzieje Apostolskie opisują ten proces, w którym, pod wpływem wzrostu Kościoła i rozszerzania się Słowa, trzeba nadać wspólnocie pewne ramy formalne.

• “Wyświęcenie” siedmiu diakonów to jeszcze nie diakonat, jaki znamy z późniejszej historii Kościoła, ale niewątpliwie jego początek. Apostołowie wkładają ręce na wybranych, przeznaczając ich do misji “diakonów”, sług stołów • W Nowym Testamencie mianem diakona, czyli Sługi, określa się przede wszystkim Chrystusa (Rz 15,8) i apostołów głoszących Ewangelię (2 Kor 11,23) • W 1 Tm 3,8-13 znajdujemy wymagania, jakie stawiano przed diakonami: czystość, skromność, szczerość, umiarkowanie, dobre prowadzenie własnego domu. Mogą wiązać się one z odpowiedzialnością diakonów za sprawy finansowe wspólnoty.

• W Flp 1,1 diakoni pojawiają się już obok episkopoi, biskupów, czyli tych, którzy sprawują pieczę nad wspólnotami • W Kościele pierwszych wieków funkcje diakońskie pełniły także kobiety. Feba (Rz 16,1-3) była być może bogatą opiekunką wspólnoty w Kenchrach.

• Od IV w. diakonami ustanawia się tylko mężczyzn, celibatariuszy. Stają się oni prawą ręką biskupa. Z czasem, oprócz posługiwania ubogim, podejmą funkcje liturgiczne i katechetyczne, a zwłaszcza posługę przy eucharystycznym stole chleba, stając się odpowiedzialnymi w sposób szczególny za głoszenie Ewangelii.

• Dziś diakonat funkcjonuje w dwóch formach: przejściowej i stałej. Diakonat przejściowy to pierwszy stopień święceń kapłańskich. Diakoni ślubujący celibat przez święcenia stają się częścią stanu duchownego. Oprócz nich istnieją tzw. stali diakoni, świeccy, którzy posiadając rodziny, oddają się głoszeniu Słowa i pomocy ubogim.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

(Ps 33,1-2.4-5.18-19)

REFREN: Okaż swą łaskę ufającym Tobie Albo: Alleluja

Sprawiedliwi, radośnie wołajcie na cześć Pana, prawym przystoi pieśń chwały. Sławcie Pana na cytrze, grajcie Mu na harfie o dziesięciu strunach.

Bo słowo Pana jest prawe, a każde Jego dzieło godne zaufania. On miłuje prawo i sprawiedliwość, ziemia jest pełna Jego łaski.

Oczy Pana zwrócone na bogobojnych, na tych, którzy oczekują Jego łaski, aby ocalił ich życie od śmierci i żywił ich w czasie głodu.

[01][02]

•

PSALM

Na Słowo Pana • Ps 33,1-2, 4-5.18-19

Słowo Pana jest prawe”. Psalm 33 to modlitwa ufności człowieka, który zaufał Słowu obietnicy. Taka postawa to “bogobojność”

PSALM 33 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: po wygnaniu w Babilonii, czyli po 538 r. przed Chr.

PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ • Psalm 33 zrobił niezwykłą karierę w polskiej polityce. Zdarzało się, że był śpiewany w dniu wyborów bądź innych wydarzeń politycznych. Słowa On miłuje prawo i sprawiedliwość nasuwały wśród nie znających reguł liturgii przypuszczenie, że księża świadomie wybierali ten akurat psalm.

WYCHWALAĆ PANA • Tymczasem to jeden z trzydziestu psalmów wyrażających cześć i podziw dla Boga, to hymn, pieśń chwały, hebr. tehilla. To typowy rodzaj modlitwy zanoszony w świątyni przed niewolą. Zawiera wezwanie do wielbienia Boga, po czym następuje wyliczenie przyczyn modlitwy uwielbienia. Są nimi: chwała, dobroć Boga, jego działanie w stworzonym świecie i w historii • Psalm ma charakter radosny i do radości wzywa (wołajcie radośnie na cześć Pana – wzywa pierwszy werset), pokazuje też źródło radości człowieka: W Nim przeto raduje się nasze serce

PRAWE SŁOWO • Usłyszymy zaledwie dwa fragmenty psalmu 33. Sam początek usłyszanej części wyjaśni, dlaczego ten psalm został włączony do dzisiejszej Liturgii Słowa: Słowo Pana jest prawe… godne zaufania. Psalm 33 to modlitwa człowieka, który zaufał Słowu Boga, słowu obietnicy. Taka postawa to postawa człowieka bogobojnego.

KLUCZOWE SŁOWA

Doświadczenie psalmisty jak doświadczenie Abrahama: Słowo Pana jest prawe

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

Czytanie z Pierwszego listu świętego Piotra Apostoła

(1 P 2,4-9) Najmilsi: Przybliżając się do Pana, który jest żywym kamieniem, odrzuconym wprawdzie przez ludzi, ale u Boga wybranym i drogocennym, wy również, niby żywe kamienie, jesteście budowani jako duchowa świątynia, by stanowić święte kapłaństwo, dla składania duchowych ofiar, miłych Bogu przez Jezusa Chrystusa. To bowiem zawiera się w Piśmie: «Oto kładę na Syjonie kamień węgielny, wybrany, drogocenny, a kto wierzy w niego, na pewno nie zostanie zawiedziony». Wam zatem, którzy wierzycie, cześć! Dla tych zaś, co nie wierzą, właśnie ten kamień, który odrzucili budowniczowie, stał się głowicą węgła – i kamieniem obrazy, i skałą potknięcia się. Ci, nieposłuszni słowu, upadają, do czego zresztą są przeznaczeni. Wy zaś jesteście wybranym plemieniem, królewskim kapłaństwem, narodem świętym, ludem Bogu na własność przeznaczonym, abyście ogłaszali chwalebne dzieła Tego, który was wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Królewskie kapłaństwo • 1 P 2,4-9

Święty Piotr nazywa wierzących w Chrystusa “Królewskim kapłaństwem”, żywą Świątynią. Tłumaczy to, opierając się na Starym Testamencie

KSIĘGA: Pierwszy List św. Piotra · NADAWCA: św. Piotr · SKĄD: Rzym · DATA: przed 64 r. · ADRESACI: diaspora w Azji Mniejszej

Z LISTU PIOTRA • To kolejny fragment pochodzący z drugiego rozdziału Listu św. Piotra: wcześniejszy wobec tego, który słyszeliśmy tydzień temu. Ale podobnie jak zeszłotygodniowy, również dzisiejszy fragment pełen jest odniesień do Starego Testamentu

KU PODTRZYMANIU WIARY • Pierwszy List św. Piotra to krótki, składający się z 5 rozdziałów tekst, pełen zachęt i apeli. Jeden z dwóch listów napisanych przez pierwszego z apostołów (z pomocą, rzecz jasna, któregoś z sekretarzy), skierowany do nawróconych właśnie chrześcijan zamieszkujących Azję Mniejszą. Miał na celu podtrzymanie ich wiary w obliczu wielu prób, których doświadczali.

ŻYWY KAMIEŃ • Święty Piotr tym razem określa wierzących w Chrystusa jako królewskie Kapłaństwo. I pisze, na czym jest zakorzenione nasze powszechne kapłaństwo: nie na Synaju, lecz na innego Kamienia, Skały. Nie na starych ofiarach, lecz na Ofierze Chrystusa • To właśnie porównanie ze Starym Testamentem, korzystanie z zawartych tam słów, jest dla św. Piotra okazją do ukazania wyjątkowości Jezusa i Jego ludu.

TRANSLATOR

• Przybliżając się do Pana, który jest żywym kamieniem… (1P 2,4) • w oryginale: kamieniem żyjącym

• …odrzuconym wprawdzie przez ludzi… (1P 2,4) • dokładnie: nie zaaprobowanym

• …jesteście budowani jako duchowa świątynia… (1P 2,5) • jako: dom duchowy

• …by stanowić święte kapłaństwo… (1P 2,5) • w rzeczywistości to jeden wyraz: ierateuma. Oznacza dosłownie: bycie kapłanem, stanie się kapłanem

LINKI

• Przybliżając się do Pana, który jest żywym kamieniem… (1P 2,4)

Wj 19,23: Wtedy rzekł Mojżesz do Pana: “Lud nie będzie śmiał podejść do góry Synaj, gdyż zakazałeś mu tego surowo, mówiąc: Oznacz granicę około góry i ogłoś ją świętą”

• …odrzuconym wprawdzie przez ludzi… (1P 2,4)

Ps 118,22: Kamień odrzucony przez budujących stał się kamieniem węgielnym

• …jesteście budowani jako duchowa świątynia, by stanowić święte kapłaństwo, dla składania duchowych ofiar (1P 2,4)

Wj 19,6: “Lecz wy będziecie Mi królestwem kapłanów i ludem świętym”

JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU

Liczne odniesienia do proroctw to dowód, że Piotr opisuje wspólnotę wierzących językiem, który nawiązuje do Starego Testamentu.

• Izrael w Księdze Wyjścia (patrz linki) nazywany jest ludem kapłanów. Ich całe życie określone jest jako służba Bogu. Mogą się oni cieszyć jego wyjątkową bliskością, Jahwe mieszka wśród nich, lecz równocześnie nakłada to na nich szczególne zobowiązania. Mają być święci, tak jak świętym jest ich Bóg.

• PORÓWNAJ: W drugim czytaniu chrześcijanie są nazwani królewskim kapłaństwem i szczególną własnością Boga. Tym intensywniej doświadczają obecności Boga wśród nich.

• Nasze powszechne kapłaństwo zakorzenione jest nie na Synaju, lecz w Ofierze Chrystusa, Arcykapłana Nowego Przymierza, który oddał za nas swe życie. Dzięki niemu staliśmy się Bożą świątynią, w której składa się miłe Bogu duchowe ofiary. Każdy wierzący przez ofiarowanie swojego życia z miłości do Boga i bliźnich staje się kapłanem na wzór Chrystusa.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Słowa Ewangelii według świętego Jana

(J 14,1-12)

Jezus powiedział do swoich uczniów: «Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie! W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce. A gdy odejdę i przygotuję wam miejsce, przyjdę powtórnie i zabiorę was do siebie, abyście i wy byli tam, gdzie Ja jestem. Znacie drogę, dokąd Ja idę». Odezwał się do Niego Tomasz: «Panie, nie wiemy, dokąd idziesz. Jak więc możemy znać drogę?» Odpowiedział mu Jezus: «Ja jestem drogą i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie. Gdybyście Mnie poznali, znalibyście i mojego Ojca. Ale teraz już Go znacie i zobaczyliście». Rzekł do Niego Filip: «Panie, pokaż nam Ojca, a to nam wystarczy». Odpowiedział mu Jezus: «Filipie, tak długo jestem z wami, a jeszcze Mnie nie poznałeś? Kto Mnie widzi, widzi także i Ojca. Dlaczego więc mówisz: „Pokaż nam Ojca”? Czy nie wierzysz, że Ja jestem w Ojcu, a Ojciec we Mnie? Słów tych, które wam mówię, nie wypowiadam od siebie. To Ojciec, który trwa we Mnie, On sam dokonuje tych dzieł. Wierzcie Mi, że Ja jestem w Ojcu, a Ojciec we Mnie. Jeżeli zaś nie – wierzcie przynajmniej ze względu na same dzieła! Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto we Mnie wierzy, będzie także dokonywał tych dzieł, których Ja dokonuję, a nawet większe od tych uczyni, bo Ja idę do Ojca».

Oto Słowo Pańskie

[01][02]

•

EWANGELIA

Droga, Prawda, Życie • J 14,1-12

Podczas Ostatniej Wieczerzy Jezus żegna się ze swoimi uczniami. Nie na zawsze. Obiecuje: “Zabiorę was do siebie”

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: rozmowa • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., Ostatnia Wieczerza • BOHATEROWIE: Jezus, Tomasz, Filip • Wersje: brak

OSTATNIA WIECZERZA • Piątą Niedzielę Wielkanocną charakteryzuje fakt, iż czytamy zawsze fragment z 13-15 rozdziału Ewangelii św. Jana. To opis Ostatniej Wieczerzy, poprzedzającej mękę i śmierć Jezusa na Krzyżu • Ostatnia wieczerza u św. Jana ma inny przebieg niż u pozostałych Ewangelistów. Przewija się przez 5 rozdziałów (13-17), rozpoczyna się od • umywania nóg, zawiera • zapowiedź zdrady Judasza oraz innych uczniów, a potem • modlitwę arcykapłańską i • wołanie o jedność. Nie ma natomiast ustanowienia Eucharystii • W roku B słuchalibyśmy części, w której Jezus porównuje siebie do krzewu winnego. W roku C – gdy oznajmia nowe przykazanie miłości.

POŻEGNANIE • Usłyszymy fragment z czternastego rozdziału Ewangelii św. Jana. Fragment ten następuje zaraz po zdradzie Judasza. To z jednej strony mowa, w której • Jezus żegna się ze swymi uczniami, a równocześnie • odpowiada na ich strach i zagubienie wywołane wcześniejszymi słowami o zdradzie. Zauważmy: Jezus nie odchodzi w wyniku wypadku czy sprzysiężenia sił zła, lecz wyrusza w drogę, która wydaje się być zaplanowana od dawna.

KOŚCIÓŁ TĘSKNIĄCY • Zwróćmy uwagę również postawę uczniów, których Jezus pozostawia na ziemi: On idzie do Ojca, jednocześnie wzbudzając w apostołach tęsknotę za Ojcem. Prośba apostołów: Pokaż nam Ojca to prośba nas wszystkich, często zagubionych sierot, oddzielonych od Ojca, pragnących Go jak najszybciej zobaczyć.

KLUCZOWE SŁOWA

Jezus Chrystus o miejscu dla nas: W domu Ojca mego jest mieszkań wiele

Jezus o właściwej drodze do Ojca: Ja jestem drogą i prawdą, i życiem

Zaproszenie: Idę… przygotować wam miejsce… Zabiorę was do siebie

JESZCZE O EWANGELII

Celem drogi Jezusa jest dom (gr. oikia) Ojca. Tam Jezus chce zabrać także swoich uczniów, zapewniając: W domu Ojca mego jest mieszkań wiele • Mieszkanie u Ojca to już nie mone, czyli miejsce chwilowego pobytu, postoju, odpoczynku w drodze, ale prawdziwy dom, gdzie się pozostaje na zawsze. Jezus przygotował to miejsce przez swoją śmierć i zmartwychwstanie • On sam jest drogą (gr. hodos), która tam prowadzi. Naśladując Go, krocząc jego śladami, na pewno znajdziemy się tam, gdzie On; w miejscu, którego nikt nie jest nas w stanie pozbawić • Znaczące jest, że Jezus wypowiada te słowa do uczniów, którzy za chwilę Go zdradzą. Ich słabość i grzech nie przekreślą jednak Jego obietnicy.

TRANSLATOR

• “Niech się nie trwoży serce wasze” (J 14,1) • Dosłownie: Niech nie wpada w zamęt wasze serce

• “Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie” (J 14,1) • W oryginale nie ma pytania. Zdanie brzmi: Wierzcie w Boga i we mnie wierzcie

• “W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce” (J 14,2) • W tekście oryginalnym konstrukcja nieco inna: W domu Ojca mego miejsca do mieszkania liczne są. Jeśli zaś nie, powiedziałbym wam, że podążam przygotować wam miejsce?