PUNKT WYJŚCIA
DZIEWIĄTA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLEKTA: Modlimy się do dobrego Boga, aby oddalił od nas wszystko, co nam szkodzi, i udzielił wszystkiego, co służy naszemu dobru • CZYTANIA: Księga Powtórzonego Prawa 11, 18. 26–28. 32 • Psalm 31 (30), 2–3b. 3c–4. 17 i 25 • List do Rzymian 3, 21–25a. 28 • Ewangelia wg św. Mateusza 7, 21–27
CHMURA SŁOWA
STO SŁÓW
Przeczytaj również
Liturgia słowa – praktycznie w każdym czytaniu – bierze dziś na warsztat wiarę i czyny, dowodząc, że świat naszej modlitwy oraz świat aktywności nie mogą stanowić dwóch różnych światów.
Wiary nie można oddzielić od czynów. W PIERWSZYM CZYTANIU to czyny określają prawdziwość wiary. Jeszcze mocniej przed wiarą sprowadzającą się do słów, deklaracji, bez zakorzenienia w codziennym życiu i aktywności, ostrzega EWANGELIA.
Czynów nie można oddzielić od wiary. Dobre czyny są jej wskaźnikiem, sprawdzianem rzeczywistego posłuszeństwa Bogu, spontanicznym odruchem człowieka oddychającego Słowem Boga. To nie czyny powodują, że człowiek staje się sprawiedliwy, lecz przyjęta wiara (DRUGIE CZYTANIE).
•
PIERWSZE CZYTANIE
Błogosławieństwo i przekleństwo • Pwt 11, 18. 26–28. 32
Dwie drogi do wyboru: podążać za słowami Pana albo od nich odstąpić. Bóg stawia na wolną wolę, liczy na człowiecze decyzje.
KSIĘGA: Księga Powtórzonego Prawa • AUTOR: starożytny historyk (historiograf), przedstawiciel szkoły deuteronomistycznej • CZAS POWSTANIA: VII–VI w. przed Chr. • KATEGORIA: mowa (testament) • KTO MÓWI: Mojżesz • ADRESACI: Izrael • MIEJSCE: pustynia w Arabie • CZAS AKCJI: XII w. przed Chr.
SŁOWA, PRZYPOMNIENIE, TESTAMENT • Wprawdzie Księga Powtórzonego Prawa należy do Pięcioksięgu, różni się jednak od pozostałych ksiąg. Nie dominuje tu narracja, jak w przypadku Księgi Rodzaju czy Księgi Wyjścia. Podkreśla to zresztą hebrajska nazwa księgi: Debarim to Słowa. Narrację spotykamy właściwie tylko w ostatnich fragmentach księgi, od rozdziału 31: Mojżesz przekazuje przywództwo Jozuemu i umiera • Polska nazwa księgi sugeruje, że mamy do czynienia z powtórzonym, przypomnianym wyjaśnieniem Prawa danego na Synaju (co zostało opisane we wcześniejszej Księdze Wyjścia). Powtórzone Prawo (z greckiego: deuteronomium) to kopia Księgi Prawa Mojżesza, którą przyszli królowie Izraela mają sobie sporządzić i którą mają się kierować • Księga Powtórzonego Prawa to w istocie mowa pożegnalna i testament wielkiego prawodawcy pozostawiony Izraelowi w przeddzień wejścia do Ziemi Obiecanej.
DRUGA MOWA • Księga składa się z czterech wielkich mów Mojżesza. Usłyszymy dziś zakończenie drugiej z nich (Pwt 4, 44–11, 32), a poprzedza ona kolejny ważny fragment księgi: wielki kodeks deuteronomiczny (Pwt 12, 1–26, 15). Mowa ta przypomina historię Izraela i jego wybawienia z ziemi egipskiej. Powtarza przykazania Dekalogu oraz powraca do różnych doświadczeń i prób na pustyni w drodze do Ziemi Obiecanej, z których Izrael zawsze wychodził zwycięsko, ilekroć powierzał się Bogu, a nie własnym siłom i zamiarom.
DWIE DROGI • Przypominane przez Mojżesza dzieje wybawiania Izraela zawsze, kiedy okazywał wierność Panu, nie służą tylko utrwaleniu historii. Mojżesz chce przekonać swój lud do ciągłego wybierania w przyszłości tej drogi, która dotąd dawała mu ocalenie. Usłyszymy to w dzisiejszym czytaniu • To tzw. nauka o dwóch drogach. Podkreśla ona, jak ważna jest ludzka wola i decyzje.
Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
PSALM
Kieruj i prowadź • Ps 31 (30), 2–3b. 3c–4. 17 i 25
Psalm 31 to odpowiedź człowieka, który z dwóch dróg wybiera Bożą drogę błogosławieństwa. „Do Ciebie się uciekam”.
PSALM 31 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: czasy monarchii, przed 587 r. przed Chr.
KOLEKCJA DAWIDOWA • Psalm 31 należy do pierwszej części Psałterza, kolekcji zwanej także jahwistyczną lub Dawidową. W tytule pojawia się imię sławnego króla Izraela, co jednak nie znaczy, że jest on jego autorem • Psalm mógł być zarówno modlitwą indywidualnego wierzącego, proszącego o wybawienie z rąk wrogów i przeciwników, jak i całej zagrożonej wspólnoty, gromadzącej się na modlitwie w świątyni. Takie modlitwy były także częścią wielkich rytuałów postu i pokuty, w których proszono o odwrócenie zagrażających narodowi nieszczęść.
O PSALMIE • Psalm opisuje doświadczenie niebezpieczeństwa i zagrożenia życia podobne do doświadczeń wiernego Panu i prześladowanego króla Izraela. Dawid, jego przeżycia i wiara, mogą być inspiracją dla pobożnego Izraelity. Psalm zalicza się do gatunku lamentacji indywidualnej lub ogólniej modlitwy błagalnej (tefillah). Wybrzmiewa w nim prośba o wybawienie, ale równocześnie ufność, dziękczynienie oraz wiara proszącego.
WYBÓR DROGI BOGA • Usłyszymy początkowy fragment psalmu oraz wybrane wersety z dalszej części. Zwróćmy uwagę, że wybrane części psalmu nawiązują do pokazanego w pierwszym czytaniu wyboru „dwóch dróg”. Stanowią odpowiedź na nie człowieka wiary chcącego podążać drogą błogosławieństwa.
•
DRUGIE CZYTANIE
Wiara i czyny • Rz 3, 21–25a. 28
Wszyscy jesteśmy grzesznikami – głosi św. Paweł. Sami się nie naprawimy, potrzebujemy pomocy, Kogoś. Chrystus to uniwersalna odpowiedź na grzech świata.
KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 57–58 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt
LIST DO STOLICY • Przez kilka najbliższych niedziel będziemy słuchali fragmentów Listu do Rzymian. Rzym – to coś więcej niż stolica ówczesnego państwa. To centrum antycznego świata, stolica całego imperium. Do jej mieszkańców Paweł pisze jeden ze swoich listów dwa lata przed tym, zanim odwiedzi miasto. Rzym ma być kołem zamachowym dla głoszonej przez Pawła nowiny o usprawiedliwieniu przez wiarę w Chrystusa.
POTRZEBUJEMY CHRYSTUSA • W pierwszych rozdziałach Paweł udowadnia, że wszyscy bez wyjątku są grzesznikami (1, 18–3, 20) i potrzebują jednej drogi zbawienia. Syntetyczny wykład o przyczynach grzechu i śmierci rozpoczyna naukę o usprawiedliwieniu, jednak w systematycznej niedzielnej lekturze Listu pomijamy tę część.
ZBAWIENIE ZA DARMO • W 3 rozdziale Paweł przechodzi wreszcie do Chrystusa: On jest jedyną i uniwersalną odpowiedzią Boga na grzech świata, żydów i pogan. Usłyszymy zatem orędzie św. Pawła o usprawiedliwieniu przez Chrystusa • Zwróćmy przede wszystkim uwagę na określenie Jezusa jako narzędzia przebłagania.
Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
EWANGELIA
Skała i piasek • Mt 7, 21–27
„Bóg w deklaracjach” to za mało. Wiara musi zaistnieć w czynie. Przekonuje o tym Jezus, mówiąc przypowieść o domu na skale i piasku.
EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: mowa• MIEJSCE: Góra Błogosławieństw • CZAS: ok. 30 r. • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: uczniowie, tłum
JEZUS WYPEŁNIA PROROCTWA • Ewangelia Mateusza, według tradycji adresowana do chrześcijan żydowskiego pochodzenia, dba o to, by
Chrystus został przedstawiony jako wypełnienie zapowiedzi prorockich, oczekiwany Mesjasz Izraela. Jednym z aspektów, mających o tym przekonać, jest jego stosunek do Prawa. Jezus z Nazaretu przyszedł, aby je wypełnić, nie znieść (patrz: Mt 5, 17).
KONSTYTUCJA KRÓLESTWA BOŻEGO • Potwierdza to Kazanie na górze, którego lekturę kontynuujemy. Jest ono niczym innym jak konstytucją królestwa Bożego, Prawem, które obowiązuje w królestwie Pana • Pod koniec Kazania na górze Jezus wyraźnie kładzie nacisk na przynoszenie dobrych owoców, czyli dobre czyny.
PANIE, PANIE! • Usłyszymy dwa wątki podjęte przez Jezusa w Kazaniu na górze • Pierwszy to krytyka wiary słów i deklaracji • Drugi to znany przykład o domu budowanym na skale i piasku. Oba wątki potwierdzają, że o prawdziwej wierze możemy mówić wtedy, gdy nasze deklaracje wiary są jednocześnie udowodnione naszymi czynami, konkretnie: spełnieniem woli Ojca.
Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.