Jutro Niedziela – III Wielkanocna C

PUNKT WYJŚCIA

TRZECIA NIEDZIELA WIELKANOCNA • Rok C • KOLOR SZAT: biały • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy ciesząc się z odzyskanej godności przybranych dzieci Bożych, z ufnością oczekiwali chwalebnego dnia zmartwychwstania • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 5,27b–32.40b–41 • Psalm 30,2 i 4.5–6.11–13 • Apokalipsa 5,11–14 • Ewangelia wg św. Jana 21,1–14

STO SŁÓW

Ten szczegół jest charakterystyczny: o ile u Mateusza, Marka i Łukasza Piotr słyszy od Jezusa Pójdź za Mną na początku Jego działalności, nad Jeziorem Genezaret, u Jana – nie. Jan przesuwa ten moment na samo zakończenie swej Ewangelii, gdzie Zmartwychwstały ukazuje się swym uczniom w ich rodzinnych stronach, tam, skąd ich powołał.

To tam mówi do Piotra: Pójdź za mną. Nie przed, ale po trzyletnim towarzyszeniu, pełnym niesłuchania i niezrozumienia, czym jest misja Mesjasza, po niezwykłej formacji zakończonej trzykrotnym zaparciem się Piotra, w końcu, po zmartwychwstaniu. W tym samym miejscu, nad Jeziorem Galilejskim (EWANGELIA).

Bardziej słuchać Boga niż ludzi – oświadcza arcykapłanom Piotr (PIERWSZE CZYTANIE). Teraz i on głosi krzyż Chrystusa, widząc, jak słuchacze zakazują mu tego – tak jak on kiedyś tego zakazywał samemu Jezusowi.

Jezioro Genezaret. To tam się wszystko zaczęło. I tam, po doświadczeniu swej zdrady, cierpienia Jezusa i zmartwychwstania, Piotr był już zupełnie innym człowiekiem.

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 5,27b-32.40b-41)

Arcykapłan zapytał apostołów: Zakazaliśmy wam surowo, abyście nie nauczali w to imię, a oto napełniliście Jerozolimę waszą nauką i chcecie ściągnąć na nas krew tego Człowieka? Trzeba bardziej słuchać Boga niż ludzi – odpowiedział Piotr i Apostołowie. Bóg naszych ojców wskrzesił Jezusa, którego straciliście, zawiesiwszy na drzewie. Bóg wywyższył Go na prawicę swoją jako Władcę i Zbawiciela, aby dać Izraelowi nawrócenie i odpuszczenie grzechów. Dajemy temu świadectwo my właśnie oraz Duch Święty, którego Bóg udzielił tym, którzy Mu są posłuszni. I zabronili im przemawiać w imię Jezusa, a potem zwolnili. A oni odchodzili sprzed Sanhedrynu i cieszyli się, że stali się godni cierpieć dla imienia /Jezusa/.

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Kiedy Bóg mówi… • Dz 5,27b-32.40b-41

„Trzeba bardziej słuchać Boga niż ludzi” – odpowiada Piotr arcykapłanom, tłumacząc, dlaczego Apostołowie nie respektują ich zakazu.

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: 80–85 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: Jerozolima, Sanhedryn • CZAS AKCJI: 33 r., po zmartwychwstaniu i zesłaniu Ducha Świętego.

PIERWSZE CHWILE KOŚCIOŁA • Podobnie jak tydzień temu, usłyszymy fragment z 5 rozdziału Dziejów Apostolskich. Przypomnijmy – każde pierwsze niedzielne czytanie w Okresie Wielkanocnym pochodzi właśnie z tej księgi • Pamiętamy, że pierwszych dwanaście rozdziałów poświęconych jest historii Kościoła w Jerozolimie oraz misji Piotra. Oprócz entuzjazmu głoszenia Ewangelii i rodzącej się na oczach wspólnoty Kościoła apostołowie doświadczali też trudności i prześladowań.

PRZEŚLADOWANIA • W ubiegłą niedzielę słyszeliśmy opis rodzącej się wspólnoty Kościoła (👁 II NIEDZIELA WIELKANOCNA). Po tamtym fragmencie następuje opowiadanie o reakcji pełnych zawiści arcykapłanów i saduceuszy, którzy wtrącili Apostołów do więzienia. Stało się tak dlatego, że arcykapłani zakazali apostołom przemawiać i nauczać w imię Jezusa (👁 Dz 4,18) • Nastąpiło jednak cudowne uwolnienie – w nocy Anioł Pański otworzył bramy więzienia i wyprowadziwszy ich, powiedział: „Idźcie i głoście w świątyni…” (👁 Dz 5,17–20) • Kiedy więzienie zastano puste, wszczęto poszukiwania. Wkrótce znaleziono ich nauczających w świątyni. Przyprowadzono ich przed Sanhedryn (👁 Dz 5,17,21–27). Właśnie w tym momencie rozpoczyna się pierwsze czytanie.

PRZESŁUCHANIE APOSTOŁÓW • Czytanie stanowi relację z krótkiego przesłuchania Apostołów. Pominięta jest wzmianka o Gamalielu. Usłyszymy najpierw: zarzut arcykapłana, potem odpowiedź Piotra, następnie decyzję Sanhedrynu • Zauważmy, że z punktu widzenia prawa Sanhedryn stawia słuszny zarzut: apostołowie uczynili to wbrew zakazowi władzy żydowskiej. W tym kontekście zwróćmy uwagę na odpowiedź Piotra, dlaczego w tym wypadku apostołowie nie posłuchali arcykapłana.

(Ps 30,2.4-6.11-13)
REFREN: Sławię Cię, Panie, bo mnie wybawiłeś

Sławię Cię, Panie, bo mnie wybawiłeś i nie pozwoliłeś mym wrogom naśmiewać się ze mnie. Panie, mój Boże, z krainy umarłych wywołałeś moją duszę i ocaliłeś mi życie spośród schodzących do grobu.

Śpiewajcie psalm wszyscy miłujący Pana i pamiętajcie o Jego świętości. Gniew Jego bowiem trwa tylko przez chwilę, a Jego łaska przez całe życie.

Wysłuchaj mnie, Panie, zmiłuj się nade mną, Panie, bądź moją pomocą. Zamieniłeś w taniec mój żałobny lament, Boże mój i Panie, będę Cię sławił na wieki.

•

PSALM

Z Krainy umarłych • Ps 30, 2.4.5-6.11.12a.13b

W psalmie odnajdujemy zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią. Równocześnie doświadczenie apostołów, świadków Zmartwychwstałego pośród niebezpieczeństw.

PSALM 30 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: okres monarchii

CUDOWNE OCALENIE • Dziękczynienie po śmiertelnym niebezpieczeństwie – tak zatytułowany jest Psalm 30 w Biblii Tysiąclecia. Należy do gatunku modlitwy dziękczynienia (hebr. todah). Psalmy tego typu wykonywano w Świątyni Jerozolimskiej, dziękując Bogu za cudowną interwencję, składając Mu ofiarę i ucztując z bliskimi.

W NIEBEZPIECZEŃSTWIE • Psalm mówi o doświadczeniu człowieka cudem ocalonego od śmierci, który dziękuje Bogu za wybawienie. Jakiego niebezpieczeństwa uniknął? Z treści psalmu tego dokładnie nie wiemy, może było to • zagrożenie zewnętrzne, np. od ludzi (Nie pozwoliłeś mym wrogom naśmiewać się ze mnie) • może groźna choroba (Tyś mnie uzdrowił) • a może też choroba duchowa (Z krainy umarłych wywołałeś… Ocaliłeś mi życie spośród schodzących do grobu) • Tradycja związała ten psalm z królem Dawidem, którego życie mogło dostarczyć inspiracji dla tworzącego go lewity. Tytuł psalmu i świadectwa talmudyczne poświadczają późniejsze zastosowanie psalmu podczas święta Poświęcenia Świątyni (Chanuka) oraz podczas ofiarowania pierwszych plonów. Są one późniejsze wobec pierwotnej kompozycji.

GORSZE NIŻ ŚMIERĆ • Wysłuchamy fragmentów Psalmu 30. Wybrano te wersety, które nawiązują do tematu Liturgii Słowa. Pokazują, że istnieje jeszcze inna śmierć, gorsza. Człowiek, w pełni sił i zdrowia, w rzeczywistości może błądzić w krainie umarłych. Ale Bóg i z takiej śmierci wybawia • Dlaczego akurat Psalm 30 został wybrany? Po pierwsze, odnajdujemy w nim zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią. Pod drugie, przypomina sytuację pierwszych chrześcijan, którzy z powodu wyznawanej wiary nieustannie znajdują się w niebezpieczeństwie śmierci.

Czytanie z Księgi Apokalipsy św. Jana Apostoła

(Ap 5,11-14)

Ja Jan ujrzałem, i usłyszałem głos wielu aniołów dokoła tronu i Zwierząt, i Starców, a liczba ich była miriady miriad i tysiące tysięcy, mówiących głosem donośnym: Baranek zabity jest godzien wziąć potęgę i bogactwo, i mądrość, i moc, i cześć, i chwałę, i błogosławieństwo. A wszelkie stworzenie, które jest w niebie i na ziemi, i pod ziemią, i na morzu, i wszystko, co w nich przebywa, usłyszałem, jak mówiło: Zasiadającemu na tronie i Barankowi błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc, na wieki wieków! A czworo Zwierząt mówiło: Amen. Starcy zaś upadli i oddali pokłon.

Zmartwychwstał Chrystus, który wszystko stworzył i zlitował się nad ludźmi.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE
Liturgia nieba • Ap 5,11-14

Przez uchylone bramy nieba wpatrujemy się – wraz ze świętym Janem – w liturgię niebiańską.

KSIĘGA: Apokalipsa • AUTOR: Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 95–96 r. (prześladowania za czasów Domicjana) • KATEGORIA: wizja apokaliptyczna

APOKALIPSA JANA • Nazwa tej księgi nie ma nic wspólnego z katastroficznym znaczeniem, jakie zapisało się w popkulturze. „Apokalipsa” oznacza dosłownie: odsłonięcie, zdjęcie zasłony, objawienie. Autorem Apokalipsy jest Jan, który przebywa na wygnaniu na wyspie Patmos. Z dużą dozą pewności to sam Jan Ewangelista. Przemawiają za nim tematy łączące Apokalipsę z Ewangelią: Jezus Logos (👁 Ap 19,13 • J 1,1,14), żywa woda (👁 Ap 7,17 • J 7,38), Niewiasta (👁 Ap 12,1 • J 19,26), czy motyw Baranka.

NIEBIAŃSKA LITURGIA • Rozdział 4 i 5 Apokalipsy Jana opisują liturgię celebrowaną w Królestwie Boga. W 4 rozdziale Jan ogląda tron i zasiadającego na nim Boga otoczonego siedmioma Duchami i Czterema Istotami, które symbolizują całe stworzenie. Oddają one pokłon Stwórcy • W rozdziale 5 apostoł ogląda wizję Baranka odbierającego z rąk Przedwiecznego Księgę symbolizującą losy i historię świata. Na Jego widok Cztery Istoty i Starcy upadają na twarz, a spośród obłoków kadzideł wznosi się pieśń na cześć zabitego i zmartwychwstałego Chrystusa oraz Ojca.

PIEŚŃ ZBAWIONYCH • Usłyszymy zatem opis liturgii niebiańskiej: po pieśni stworzenia (👁 Ap 4) słuchamy pieśni zbawionych. Intonują ją istoty żyjące, starcy i niezliczony tłum odkupionych, którzy śpiewają na cześć Baranka • Warto wiedzieć, że całe stworzenie symbolizowane jest przez Cztery Istoty. Starcy uosabiają patriarchów, sprawiedliwych, lud kapłański.

Słowa Ewangelii według świętego Jana

(J 21,1-19)

Jezus ukazał się znowu nad Morzem Tyberiadzkim. A ukazał się w ten sposób: Byli razem Szymon Piotr, Tomasz, zwany Didymos, Natanael z Kany Galilejskiej, synowie Zebedeusza oraz dwaj inni z Jego uczniów. Szymon Piotr powiedział do nich: Idę łowić ryby. Odpowiedzieli mu: Idziemy i my z tobą. Wyszli więc i wsiedli do łodzi, ale tej nocy nic nie złowili. A gdy ranek zaświtał, Jezus stanął na brzegu. Jednakże uczniowie nie wiedzieli, że to był Jezus. A Jezus rzekł do nich: Dzieci, czy nie macie nic do jedzenia? Odpowiedzieli Mu: Nie. On rzekł do nich: Zarzućcie sieć po prawej stronie łodzi, a znajdziecie. Zarzucili więc i z powodu mnóstwa ryb nie mogli jej wyciągnąć. Powiedział więc do Piotra ów uczeń, którego Jezus miłował: To jest Pan! Szymon Piotr usłyszawszy, że to jest Pan, przywdział na siebie wierzchnią szatę – był bowiem prawie nagi – i rzucił się w morze. Reszta uczniów dobiła łodzią, ciągnąc za sobą sieć z rybami. Od brzegu bowiem nie było daleko – tylko około dwustu łokci. A kiedy zeszli na ląd, ujrzeli żarzące się na ziemi węgle, a na nich ułożoną rybę oraz chleb. Rzekł do nich Jezus: Przynieście jeszcze ryb, któreście teraz ułowili. Poszedł Szymon Piotr i wyciągnął na brzeg sieć pełną wielkich ryb w liczbie stu pięćdziesięciu trzech. A pomimo tak wielkiej ilości, sieć się nie rozerwała. Rzekł do nich Jezus: Chodźcie, posilcie się! Żaden z uczniów nie odważył się zadać Mu pytania: Kto Ty jesteś? bo wiedzieli, że to jest Pan. A Jezus przyszedł, wziął chleb i podał im – podobnie i rybę. To już trzeci raz, jak Jezus ukazał się uczniom od chwili, gdy zmartwychwstał. A gdy spożyli śniadanie, rzekł Jezus do Szymona Piotra: Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci? Odpowiedział Mu: Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham. Rzekł do niego: Paś baranki moje. I znowu, po raz drugi, powiedział do niego: Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie? Odparł Mu: Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham. Rzekł do niego: Paś owce moje. Powiedział mu po raz trzeci: Szymonie, synu Jana, czy kochasz Mnie? Zasmucił się Piotr, że mu po raz trzeci powiedział: Czy kochasz Mnie? I rzekł do Niego: Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham. Rzekł do niego Jezus: Paś owce moje. Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci: Gdy byłeś młodszy, opasywałeś się sam i chodziłeś, gdzie chciałeś. Ale gdy się zestarzejesz, wyciągniesz ręce swoje, a inny cię opasze i poprowadzi, dokąd nie chcesz. To powiedział, aby zaznaczyć, jaką śmiercią uwielbi Boga. A wypowiedziawszy to rzekł do niego: Pójdź za Mną!

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA
Nad Jeziorem Galilejskim • J 21,1-14

Po raz trzeci Jezus ukazał się Apostołom w ich rodzinnych stronach. To ciekawe, że u Jana dopiero po zmartwychwstaniu Piotr słyszy „Pójdź za mną”.

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 90 r. KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: Galilea, Jezioro Tyberiadzkie • CZAS AKCJI: ok. 33 r., po zmartwychwstaniu • BOHATEROWIE: Jezus, Piotr, Tomasz, Natanael, Jakub, Jan i dwaj inni • WERSJE: brak

PIERWSZE ZAKOŃCZENIE • Zeszłotygodniowe opowiadanie o objawieniu Jezusa zmartwychwstałego w pierwszym i ósmym dniu tygodnia, popularnie zwane „Niewierny Tomasz” (👁 II NIEDZIELA WIELKANOCNA) to tzw. pierwsze zakończenie Ewangelii św. Jana. Oznacza to, że w tym miejscu – według pierwotnego zamysłu – miała kończyć się Ewangelia św. Jana.

EPILOG • Rozdział 21 to dodany przez samego Jana lub jednego z jego uczniów epilog. Zawiera ostatnie z trzech ukazań się Jezusa zmartwychwstałego w Ewangelii wg św. Jana. Przypomnijmy, pierwszą, która ujrzy Pana, jest Maria Magdalena. Następnie Jezus ukazuje się uczniom zamkniętym w Wieczerniku z obawy przed Żydami i obdarza ich swoim Duchem • Umieszczone w epilogu trzecie objawienie się Zmartwychwstałego ma miejsce – w przeciwieństwie do poprzednich – nad Jeziorem Genezaret. Jezus spotyka Piotra, Natanaela oraz synów Zebedeusza wraz z innymi uczniami.

W GALILEI • Ksiądz będzie miał do wyboru krótszą bądź dłuższą wersję Ewangelii. Dłuższa zawiera dodatkowo – poza opowiadaniem o cudownym połowie – rozmowę z Piotrem, podczas której Jezus trzykrotnie zadaje mu pytanie o miłość • Zwróćmy uwagę na ten dialog.

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela” na rok C dostępna TUTAJ oraz w wersji EBOOK.