Jutro Niedziela – XXXI zwykła C

PUNKT WYJŚCIA

TRZYDZIESTA PIERWSZA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok C • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy prosili, aby Bóg dał nam bez przeszkody dążyć do zbawienia • CZYTANIA: Księga Mądrości 11,22–12,2 • Psalm 145,1b–2.8–11.13–14 • Drugi List św. Pawła do Tesaloniczan 1,11–2,2 • Ewangelia wg św. Łukasza 19,1–10

STO SŁÓW

Jezus zapowiedział Zacheuszowi, że dziś chce się zatrzymać w jego domu. Zacheusz na Boże „dziś” odpowiedział swoim „dziś”, na doświadczone miłosierdzie – własnym czynem miłosierdzia: połowę mojego majątku daję ubogim – zadeklarował, w czasie teraźniejszym. Dziś zbawienie stało się udziałem – powiedział Jezus. To, co naprawdę istotne, nie może czekać na jutro.

Chrześcijanie w Tesalonikach byli przekonani, że nadejście Dnia Pańskiego to kwestia bardzo bliskiej przyszłości. Przestali żyć dniem dzisiejszym, zaniedbywali codzienne obowiązki. Wydawałoby się, że mają rację. Przecież dzień zbawienia to wieczne dziś, rozciąga się na całą historię. Święty Paweł był zmuszony ich pouczyć.

Z pozoru nieporównywalne przykłady Zacheusza i Tesaloniczan uczą, byśmy oczekując jutra, powrotu Pana, nie zaniedbywali dziś. Najważniejsza jest czujność, by nie zagubić momentu, kiedy jutro stanie się dziś. Kiedy Pan przyjdzie do mojego domu.

Czytanie z Księgi Mądrości

(Mdr 11,22-12,2)

Panie, świat cały przy Tobie jak ziarnko na szali, kropla rosy porannej, co spadła na ziemię. Nad wszystkim masz litość, bo wszystko w Twej mocy, i oczy zamykasz na grzechy ludzi, by się nawrócili. Miłujesz bowiem wszystkie stworzenia, niczym się nie brzydzisz, co uczyniłeś, bo gdybyś miał coś w nienawiści, nie byłbyś tego uczynił. Jakżeby coś trwać mogło, gdybyś Ty tego nie chciał? Jak by się zachowało, czego byś nie wezwał? Oszczędzasz wszystko, bo to wszystko Twoje, Panie, miłośniku życia! Bo we wszystkim jest Twoje nieśmiertelne tchnienie. Dlatego nieznacznie karzesz upadających i strofujesz, przypominając, w czym grzeszą, by wyzbywszy się złości, w Ciebie, Panie, uwierzyli.

Oto słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Przyjaciel życia • Mdr 11, 22-12, 2

W nas wszystkich jest nieśmiertelne tchnienie Boga.

KSIĘGA: Mądrości • AUTOR: anonimowy mędrzec • CZAS POWSTANIA: czasy hellenistyczne, I w. przed Chr. • KATEGORIA: literatura mądrościowa

KSIĘGA MISYJNA • Dawniej księga nazywana była „Mądrością Salomona” – uważano bowiem, że to właśnie król Salomon, postać stojąca u początków literatury mądrościowej Starego Testamentu, był jej autorem. Badania nad księgą wskazują jednak, że jej autorem jest prawdopodobnie zhellenizowany Żyd, żyjący w Aleksandrii ok. I w. przed Chrystusem • Celem dzieła jest przekonanie prześladowanych i żyjących w kręgu kultury pogańskiej rodaków do trwania przy swej wierze. Autor ukazuje religię Izraela jako ponadczasową i uniwersalną drogę zbawienia. Księga nie znalazła się w hebrajskim kanonie pism natchnionych.

HISTORIA MĄDROŚCI • Księga Mądrości opowiada dzieje zbawienia jako historię Bożej Mądrości. • Pierwsza część (rozdziały 1–5) mówi o Mądrości kierującej życiem człowieka • druga (rozdziały 6–9) to hymn pochwalny na cześć upersonifikowanej Mądrości, ukazanej tu niemal jako osoba • trzecia zaś (rozdziały 10–19) skupia się na roli, jaką Mądrość Boża odgrywa w historii Izraela.

MIŁOŚĆ BOGA • Usłyszymy fragment pochodzący z ostatniej części Księgi Mądrości. Pomiędzy opisem cudów towarzyszących wyjściu Izraela z Egiptu oraz cierpliwości Bożej względem dawnych mieszkańców Kanaanu autor umieszcza pochwałę Bożej Mądrości • Zwróćmy uwagę, że mądrość pochodząca od Boga nie jest abstrakcyjną koncepcją: przejawia się w konkretnej miłości Boga wobec swoich stworzeń.

(Ps 145,1-2.8-11.13cd-14)

REFREN: Będę Cię wielbił, Boże mój i Królu

Będę Cię wielbił, Boże mój i Królu, i sławił Twoje imię przez wszystkie wieki. Każdego dnia będę Ciebie błogosławił i na wieki wysławiał Twoje imię.

Pan jest łagodny i miłosierny, nieskory do gniewu i bardzo łaskawy. Pan jest dobry dla wszystkich, a Jego miłosierdzie nad wszystkim, co stworzył.

Niech Cię wielbią Panie wszystkie Twoje dzieła i niech Cię błogosławią Twoi święci. Niech mówią o chwale Twojego królestwa i niech głoszą Twoją potęgę.

Pan jest wierny we wszystkich swoich słowach
i we wszystkich dziełach swoich święty.
Pan podtrzymuje wszystkich, którzy upadają,
i podnosi wszystkich zgnębionych.

•

PSALM

Dobry dla wszystkich • Ps 145 (144), 1-2. 8-9. 10-11. 13cd-14

Ten, kto doświadczył, że Bóg jest dla niego dobry (tym bardziej gdy na to w ogóle nie zasługuje), pragnie Go po prostu wielbić.

PSALM 145 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, epoka perska

A… B… C… • Psalm 145 to pochwalny, bogaty w określenia dotyczące wielkości i bliskości Boga, a także radości Jego wyznawcy psalm. To psalm alfabetyczny – następujące po sobie wersety rozpoczynają się od kolejnych liter hebrajskiego alfabetu, czego nie dostrzeżemy w polskim tłumaczeniu • Psalm ten należy do gatunku hymnu, bezinteresownej modlitwy uwielbienia (hebr. tehillah). Wierzący wzywa wspólnotę, zgromadzoną na modlitwie w świątyni, która reprezentuje całe stworzenie, do wychwalania Bożego panowania nad światem. Niektórzy umiejscawiali psalm w kontekście jesiennych świąt Izraela i dziękczynienia za zbiory. Przypisuje się mu powygnaniowe pochodzenie.

PONAD WSZYSTKO • Usłyszymy mniej więcej połowę psalmu. Zostały wybrane wersety, które ukazują majestat i panowanie Boga nad całym światem i wszystkimi czasami • Zwróćmy uwagę zwłaszcza na te fragmenty psalmu, które opisują miłosierdzie Boga nad wszystkim, co stworzył.

Czytanie z Drugiego listu do Tesaloniczan

(2 Tes 1,11-2,2)

Modlimy się zawsze za was, aby Bóg nasz uczynił was godnymi swego wezwania, aby z mocą udoskonalił w was wszelkie pragnienie dobra oraz czyn płynący z wiary. Aby w was zostało uwielbione imię Pana naszego Jezusa Chrystusa – a wy w Nim – za łaską Boga naszego i Pana Jezusa Chrystusa. W sprawie przyjścia Pana naszego Jezusa Chrystusa i naszego zgromadzenia się wokół Niego, prosimy was, bracia, abyście się nie dali zbyt łatwo zachwiać w waszym rozumieniu ani zastraszyć bądź przez ducha, bądź przez mowę, bądź przez list, rzekomo od nas pochodzący, jakoby już nastawał dzień Pański.

Oto słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Kiedy Pan powróci? • 2 Tes 1, 11-2, 2

Święty Paweł o paruzji. Koryguje przekonanie Tesaloniczan, którzy sądzili, że dzień Pański, czyli powtórne przyjście Chrystusa, to kwestia chwil.

KSIĘGA: Drugi List do Tesaloniczan • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: chrześcijanie w Tesalonice • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt • CZAS POWSTANIA: ok 50 r.

DRUGI LIST • Przez trzy kolejne niedziele będziemy słuchać fragmentów drugiego listu, który św. Paweł wystosował do mieszkańców Tesaloniki. Pod wieloma względami bardzo przypomina ten pierwszy. Dlatego można sądzić, że został napisany krótko po nim (być pół roku albo rok). Podczas pisania tych listów, od końca 50 do połowy 52 r., Paweł prawdopodobnie ewangelizował w Koryncie (👁 Dz 18,1–18) • Apostoł porusza tematy podobne do tych, które poruszał w swoim Pierwszym Liście do Tesaloniczan. Wynika z tego, że sytuacja tamtejszego Kościoła nie zmieniła się zbytnio. Dodaje odwagi prześladowanym (👁 2 Tes 1,4–10), zachęca do wytrwałości i spokojnej pracy na własne utrzymanie (👁 2 Tes 2,13–3,15). Tak jak w pierwszym liście, głównym tematem jest scenariusz końca czasów. Można powiedzieć, że oba listy wzajemnie dobrze się uzupełniają.

KOREKTA • Bezpośrednim powodem wysłania listu i głównym jego tematem jest rozpowszechniające się we wspólnocie przekonanie, jakoby już nastawał dzień Pański, dzień sądu i końca świata. Być może Tesaloniczanie błędnie zinterpretowali słowa Pawła z pierwszego listu, gdy stwierdził, że są już oni synami światłości i synami dnia (👁 1 Tes 5,5). Dlatego św. Paweł koryguje nieporozumienia co do powtórnego przyjścia Pana.

MODLITWA I PROŚBA • Usłyszymy fragment listu Pawła do Tesaloniczan. W pierwszej części będzie to zapewnienie o modlitwie Pawła za swoje duchowe dzieci • Zwróćmy uwagę na drugą część fragmentu, gdzie Paweł przestrzega wyraźnie przed błędnym rozumieniem kwestii, kiedy Pan powtórnie przyjdzie.

Słowa Ewangelii według świętego Łukasza

(Łk 19,1-10)

Jezus wszedł do Jerycha i przechodził przez miasto. A był tam pewien człowiek, imieniem Zacheusz, zwierzchnik celników i bardzo bogaty. Chciał on koniecznie zobaczyć Jezusa, kto to jest, ale nie mógł z powodu tłumu, gdyż był niskiego wzrostu. Pobiegł więc naprzód i wspiął się na sykomorę, aby móc Go ujrzeć, tamtędy bowiem miał przechodzić. Gdy Jezus przyszedł na to miejsce, spojrzał w górę i rzekł do niego: Zacheuszu, zejdź prędko, albowiem dziś muszę się zatrzymać w twoim domu. Zeszedł więc z pośpiechem i przyjął Go rozradowany. A wszyscy, widząc to, szemrali: Do grzesznika poszedł w gościnę. Lecz Zacheusz stanął i rzekł do Pana: Panie, oto połowę mego majątku daję ubogim, a jeśli kogo w czym skrzywdziłem, zwracam poczwórnie. Na to Jezus rzekł do niego: Dziś zbawienie stało się udziałem tego domu, gdyż i on jest synem Abrahama. Albowiem Syn Człowieczy przyszedł szukać i zbawić to, co zginęło.

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Zacheusz • Łk 19, 1-10

Zacheusz wypatrujący Jezusa i Jezus, który Zacheusza pierwszy zobaczył. Ewangelia o miłosierdziu Boga i natychmiastowej miłosiernej odpowiedzi człowieka.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.• KATEGORIA: narracja • MIEJSCE: Jerycho • CZAS: ok. 33 r. • BOHATEROWIE: Jezus, Zacheusz, uczniowie, tłum • WERSJE: brak

EWANGELIA MIŁOSIERDZIA • O Łukaszu mówi się, że jest ewangelistą Bożego miłosierdzia, ponieważ ze szczególną uwagą opisuje Jezusa pochylającego się nad grzesznikami i chorymi. Przypomnijmy, Łukasz – lekarz z Antiochii Syryjskiej – był towarzyszem św. Pawła i spisał głoszoną przez niego Dobrą Nowinę. Jego dzieło dzieli się na dwie księgi: Ewangelię i jej kontynuację − Dzieje Apostolskie. Swoją Ewangelię adresuje do chrześcijan pochodzenia pogańskiego.

W DRODZE DO JEROZOLIMY • Po raz ostatni słuchamy drugiej części Ewangelii Łukasza. Przypomnijmy: to najobszerniejsza część tej Ewangelii, w której Jezus podąża do Jerozolimy, ku celowi swojej zbawczej misji. Wstępowanie do Świętego Miasta (rozdziały 9–19) jest przeplatane nauczaniem na różne tematy (modlitwa, wolność od bogactw, przebaczenie, czasy ostateczne itd.), często przedstawionym w przypowieściach. Jezus jest u kresu swej wędrówki, bardzo blisko: Jerycho jest oddalone od Jerozolimy o kilkanaście kilometrów. Po fragmencie, który usłyszymy, oraz przypowieści o minach (👁 Łk 19,11–27), Jezus wjedzie uroczyście do Świętego Miasta (👁 Łk 19,28–44).

JEZUS I ZACHEUSZ • Przed nami jeden z bardziej znanych epizodów ewangelicznych: wizyta Jezusa w Jerychu i wyjątkowe spotkanie Jezusa z Zacheuszem. Zwróćmy uwagę na zaangażowanie Zacheusza, by móc ujrzeć Jezusa, oraz na samego Jezusa – który swoją reakcją pokazuje, że zna Zacheusza • Istotna – i typowa dla wymowy całej Ewangelii św. Łukasza – jest pełna miłosierdzia odpowiedź Zacheusza na doświadczone miłosierdzie ze strony Boga.