Jutro Niedziela – XXXI zwykła A

PUNKT WYJŚCIA

---

• TRZYDZIESTA PIERWSZA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok A • Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych • Msza pierwsza • KOLEKTA: Będziemy prosili Boga, aby dał wszystkim wiernym zmarłym udział w Jego zwycięstwie nad śmiercią• CZYTANIA: Księga Hioba 19,1.23-27a • Psalm 27,1.4.7.8b.9a.13-14 • List do Koryntian 15,20-24a.25-28 • Ewangelia wg św. Łukasza 23,44-46.50.52-53;24,1-6a

• CHMURA SŁÓW • Wspominając wszystkich wiernych zmarłych, najczęściej – aż 10 razy –  zwracamy się do PANA jako naszego Światła, Zbawiciela, Obrońcy. WSZYSTKO (5) bowiem od Niego pochodzi i wszystko jest Mu poddane. Tylko PRZEZ (4) CHRYSTUSA (3) możemy osiągnąć ŻYCIE (3) wieczne i w Nim pokładamy nadzieję na zmartwychwstanie, ponieważ to On zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Ja Go zobaczę • Hi 19,1.23-27a

KSIĘGA: Hioba • AUTOR: nieznany (wymienia się Ezdrasza, samego Hioba lub jego przyjaciela, Elihu) • CZAS POWSTANIA:  ok. VI w. przed Chr • MIEJSCE: ziemia Us • BOHATEROWIE: Hiob • KATEGORIA: wydarzenie

---

O KSIĘDZE • Księga Hioba należy do zbioru ksiąg mądrościowych Starego Testamentu. Księgi te mają charakter poetycki, zasadniczą formą literacką jest maszal, czyli przypowieść, przysłowie, powiedzenie mądrościowe.  Księga Hioba wyraźnie dzieli się na Prolog (1-2) i Epilog (42,7-17), napisane prozą, oraz na znacznie starszy poemat o cierpiącym sprawiedliwym, będący sercem dzieła (3,1-42,6). Księga opisuje historię sprawiedliwego Hioba, dotkniętego próbą cierpienia i wynagrodzonego przez Boga za swoją wierność. Część zasadnicza księgi to poetycki opis zmagań Hioba z cierpieniem, dramatyczne dialogi z przyjaciółmi, które nie przynoszą ulgi (3-27), monologi (28-37), m.in. mowa proroka Elihu (32-37), a także rozwiązująca wszystko paradoksalna mowa Boga (38,1-42,6).

KONTEKST • Fragment rozdziału 19, który dziś usłyszymy, należy do drugiego cyklu dialogów między Hiobem i przyjaciółmi. Hiob odpowiada Bildadowi z Szuah, który tłumaczy mu, że spotkała go kara, jaka spotyka grzeszników (18,1-21). Hiob prosi przyjaciół o litość i zrozumienie dla straszliwej walki, którą toczy z samym Bogiem (19,21-22). Pośrodku opisu swoich cierpień Hiob przechodzi niespodziewanie do pełnej nadziei wizji Wybawiciela, którego oczekuje, a który, stanąwszy nad nim, ma wygłosić uniewinniający wyrok (19,25-26).   

ZANIM USŁYSZYSZ • Słowa o Wybawicielu, który żyje, i który odzieje szczątki Hioba skórą (19,25-26), są tak niespodziewane, że niektórzy uznawali te wersy za późniejszy, chrześcijański dodatek. Komentatorzy od Orygenesa widzieli tu zapowiedź doktryny o zmartwychwstaniu ciała, której przeczą obrazy pojawiające się wcześniej w Księdze Hioba. Brak w niej wiary w życie po śmierci, dominuje wizja Szeolu jako miejsca zatraty (7,9-10; 10,21; 14,7-22; 17,13-16). Hiob wzywa Boga, aby wymierzył mu sprawiedliwość jeszcze za życia (16,22; 17,1; 30,23; 31,35). Nawet jeśli wiara Hioba nie zna jeszcze pojęcia nieba, jego słowa natchnione Duchem otwierają się na wizję nowej rzeczywistości zmartwychwstania, która w pełni zajaśnieje w Chrystusie.

CIEKAWOSTKA

---

Hiob w literaturze mądrościowej odgrywa tę samą rolę co Abraham w Pięcioksięgu. Rzuca wyzwanie tradycyjnie pojętej mądrości, która cierpienie wiąże zawsze z karą i odpłatą za grzech. Samo imię bohatera, Hiob, można przetłumaczyć na dwa sposoby: ‘przeciwnik’ Jahwe lub ‘kto jest moim ojcem’. To także klucz do lektury księgi, która opowiada o poszukiwaniu Boga Ojca, pyta o to, czy człowiek może kochać Go bezinteresowną miłością, i opisuje starcie między boską a ludzką ideą sprawiedliwości.

JESZCZE O PIERWSZYM CZYTANIU

---

• Najważniejsze pytanie • W rozdziale 19,25-27 mamy do czynienia z najważniejszym tematem księgi. Jeśli Bóg jest przyczyną cierpień Hioba (19,6-20), kto zdoła wystąpić w obronie cierpiącego? Kto jest na tyle silny, aby stanąć przed Najwyższym jako świadek? Hiob, zapytawszy o to, kto zapisze jego słowa na wieczność, znajduje tajemniczą osobę, która będzie działać jako jego adwokat. Lecz ja wiem, Wybawca mój żyje.

 

• Kim jest “wybawca”? • Kogo ma tu na myśli cierpiący sprawiedliwy? Czy apeluje do samego Boga, którego ma nadzieję ujrzeć ostatecznie, jak mówi o tym w w. 26b? Według niektórych wezwanie na pomoc Boga wydaje się mało prawdopodobne w kontekście sporu, jaki z Bogiem właśnie toczy Hiob. Może chodzić o bliżej nieokreśloną, niebiańską postać, która ma odegrać rolę arbitra i świadka w sprawie Hioba (9,33; 16,19). Inni twierdzą nawet, że to sam Hiob jest dla siebie goelem, jego wołanie o sprawiedliwość, żywy krzyk, przetrwa go i stanie jako ostatni na ziemi.

 

• Zmartwychwstały. Terminem goel (patrz translator) określa się Boga Izraela. Dodatkowo pojawia się tu określenie haj (‘żyjący/żyje’), które w Biblii towarzyszy imieniu Bożemu (np. Pwt 5,23; Joz 3,10; Jer 10,10; 23,36; por. Hi 27,2). Cierpiący Hiob w paradoksalny sposób przyzywa na świadka Boga – jakby wbrew samemu Bogu, który go karze. Przed taką ufnością Bóg ostatecznie skapituluje. Zwycięstwo ma polegać na uniewinnieniu Hioba jeszcze za jego życia (patrz finał Księgi). Tu jednak dramat Hioba otwiera się na perspektywę znacznie głębszą niż mógł to sobie wyobrazić cierpiący bohater. Hiob w istocie czeka na kogoś, kto zwycięży bezsens ludzkiej śmierci, kto zatriumfuje (stanie zwycięski) nad Szeolem, który grozi cierpiącemu sprawiedliwemu. Nie wiedząc o tym, Hiob wzywa na pomoc Zmartwychwstałego.  

CZY WIESZ, ŻE…

---

• Mój wybawca (goel) żyje. Do opisania swojego wybawiciela Hiob używa terminu goel. W Starym Testamencie oznacza on najbliższego krewnego, na którym spoczywa obowiązek pomsty za przelaną krew członków rodziny (Lb 35,19; Pwt 19,6-12; Joz 20,2-5.9; 2 Sam 14,11). To także ktoś, kto troszczy się o sytuację materialną swoich bliskich: wykupuje ich z niewoli (Kpł 25,23-24.39-55), odkupuje ich mienie (Kpł 25,25; Jer 32,6-15), czy też troszczy się o wzbudzenie potomstwa zmarłemu krewnemu (Rut 3,12; 4,1-6). Termin jest także odnoszony do Boga wybawiającego Izraela z niewoli egipskiej (Wj 6,6; 15,13; Ps 74,2; 77,16), czy sprowadzającego ich z wygnania (Jer 50,34; Iz 43,1; 44,6.24; 48,20; 52,9). Stosuje się go także, gdy mówi się o Jahwe, który wybawia wierzącego od śmierci (Ps 103,4; Lam 3,58).

TRANSLATOR

---

• Na ziemi wystąpi jako ostatni. Goel, wybawca, ma stanąć al apar – na ziemi, a dosłownie nad prochem Hioba. Życie Hioba zamienia się w proch, jednak oczekuje on na sędziego, który stając nad tymże prochem, wyda sprawiedliwy wyrok.

 

• Potem me szczątki skórą odzieje, i ciałem swym Boga zobaczę. Skomplikowana składnia i słownictwo sprawiają, że zdanie to tłumaczono na cztery sposoby:

1. Kiedy już moja skóra zniszczeje, wówczas bez ciała będę oglądał Boga.

2. I chociaż (kiedy) moja zniszczeje, ja jednak w ciele swym ujrzę Boga.

3. On mnie skórą oblecze i w ciele swym będę oglądał Boga.

4. On mnie posadzi przy sobie i w ciele swym będę widział Boga.

CYTATY

---

Słowa trzymające Hioba przy życiu: Lecz ja wiem: Wybawca mój żyje

Pan z wyschniętych kości odbuduje Hioba: Potem me szczątki skórą odzieje

Hiob uważa się za szczęśliwca: To właśnie ja Go zobacz

•

PSALM

Boże Oblicze •  Ps 27,1.4.7.8b.9a.13-14

PSALM 27 • AUTOR: Dawid/lewita • CZAS POWSTANIA: czasy monarchii, X-VI w. przed Chr.

---

O PSALMIE • Psalm 27 należy do najstarszej grupy zachowanych tekstów Psałterza, a jego autorstwo jest przypisywane królowi Dawidowi. Ta modlitwa błagalna (tefillah), jest równocześnie modlitwą • ufności (w. 1-6) i • skargi (w. 7-14). Zanosi ją do Boga osoba, która została prawdopodobnie niesprawiedliwe oskarżona (w. 12), osaczona przez nieprzyjaciół. Modlący chroni się przed nimi u Pana w modlitwie zanoszonej w świątyni. Miejsce to, a bardziej jeszcze związana z nim Boża obecność, zapewniają mu bezpieczeństwo i stabilność  • Druga część psalmu to skarga i błaganie, które wynikają raczej z kryzysu duchowego, czy załamania, aniżeli z zewnętrznego zagrożenia  • Dwa ostatnie wersety psalmu są powtórzeniem wyznania zaufania Bożej pomocy, wbrew nawarstwiającym się problemom. Ten zabieg literacki ma służyć wzmocnieniu jedności stylistycznej tekstu.

ZANIM USŁYSZYSZ • W chwili największego zwątpienia psalmista nie traci nadziei. Dwa retoryczne pytania rozpoczynające psalm niosą ze sobą głębokie przesłanie. Choć lęk i trwoga są wręcz niewyobrażalne, kogo miałby się obawiać człowiek żyjący blisko Boga? Tylko jedno pozostaje wówczas źródłem niepewności. Co się stanie, gdy Bóg nie będzie blisko? Życie psalmisty tak mocno zrosło się z Bożą obecnością, że nie wyobraża już sobie możliwości istnienia poza nią. Zostało to symbolicznie ukazane przez pragnienie poszukiwania oblicza Bożego. Jest to zachęta dla nas – w chwilach największej samotności, możemy znaleźć ukojenie w Panu.

CYTATY

---

Psalmista pewny siebie, bo pewny Boga: przed kim miałbym czuć trwogę?

Jedna jedyna prośba do Pana: żebym mógł zawsze przebywać w jego domu

Psalmista przeciw mazgajeniu się: bądź mężny, nabierz odwagi i oczekuj Pana

•

DRUGIE CZYTANIE

Jak Chrystus •  1 Kor 15,20-24a.25-28

LIST DO KORYNTIAN • NADAWCA: św. Paweł • SKĄD: Efez • DATA: ok. 52 r.• ADRESACI: chrześcijanie w Koryncie

---

O KSIĘDZE • Drugie czytanie to fragment Pierwszego Listu do Koryntian. Podczas swojego pobytu w Koryncie, ważnym greckim mieście, Pawłowi udało się założyć wspólnotę chrześcijan. Wspólnota ta, ze względu na ogromną różnorodność tworzących ją grup społecznych oraz wpływy różnego rodzaju filozofii i religii, jakim podlegała z zewnątrz, borykała się z wieloma problemami • Zagrożona jedność: powstały grupy i stronnictwa, które rywalizowały ze sobą w Kościele • Liderzy: poważnym niebezpieczeństwem było pojawienie się ludzi chełpiących się swoją wiedzą i doskonałością (2,6; 3,1; 8,1). Głosili oni całkowitą swobodę obyczajów (6,12). Często zachowywali się w sposób nieodpowiedzialny, gorsząc resztę (8-10), poszukiwali najbardziej spektakularnych duchowych darów, zaniedbując miłość (12-14) • Odrzucenie zmartwychwstania: niektórzy Koryntianie odrzucili naukę o zmartwychwstaniu ciała, patrząc na nią z punktu widzenia greckiej filozofii lub żydowskiej apokaliptyki (15).

KONTEKST • Pierwszy List Pawła do Koryntian rozpoczyna się prawdą o Chrystusie Ukrzyżowanym, który jest głupstwem dla tego świata, ale mocą i mądrością Bożą dla wierzących (1-4). Po różnego rodzaju wskazaniach, które wypełniają główną część listu (5-14), a które są przełożeniem na język codzienności nauki Krzyża, Paweł kończy prawdą o zmartwychwstaniu (Kor 15). Bez Zmartwychwstałego nasza wiara jest próżna, a my sami jesteśmy godni politowania. Zmartwychwstanie to serce Ewangelii Pawła. Bez niego krzyż Chrystusa nie zbawia, jest tylko jednym z wielu pomników heroicznego męczeństwa. Zmartwychwstanie wyznacza cel naszego życia: przebywać z Bogiem na zawsze.

ZANIM USŁYSZYSZ • Paweł szkicuje scenariusz końca czasów. Zaczynając od Adama, szczegółowo opisuje, w jaki sposób dokona się zmartwychwstanie, oraz hierarchię, która zapanuje w Królestwie Bożym. Ostatecznym akordem końca czasów będzie pokonanie śmierci. Jej ciągłe panowanie to prawdopodobnie jeden z powodów, dla których kwestionuje się w Koryncie prawdę o zmartwychwstaniu. Skoro wciąż umieramy, na czym polega zwycięstwo Jezusa? Paweł argumentuje, że Jego powstanie z martwych już odwróciło bieg naszego życia (nie zmierza ku zagładzie), a w całej zachwycającej pełni ujrzymy je na końcu czasów.

JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU

---

• Nie trzeba nam litości. On żyje • Teraz jednak to odpowiedź na poprzednie dramatyczne stwierdzenie: Jeżeli tylko w tym życiu w Chrystusie nadzieję pokładamy, jesteśmy bardziej od wszystkich ludzi godni politowania (w. 19). Nie trzeba nam litości, bo Chrystus, w którego wierzymy, mówi Paweł, rzeczywiście zmartwychwstał. Chrystus to pierwszy w historii zbawienia, który otwiera drogę dla innych.

 

• Chrystus – Nowy Adam • Myśl tę Apostoł rozwija w kolejnych dwóch wersach 21-22. Zmartwychwstanie, które przychodzi przez Chrystusa, Boga-Człowieka, jest odpowiedzią na śmierć, która przyszła także przez człowieka. Można w tym odczytać logikę Bożego planu: człowiek musi naprawić to, co inny człowiek zniszczył. Naprzeciw siebie stają nie tylko chronologicznie pierwszy i ostatni człowiek. Adam to przede wszystkim głowa starego stworzenia, podczas gdy Chrystus to pierwociny i głowa stworzenia nowego. Tak jak w Adamie całe stworzenie pochwycone zostało w fatalną spiralę śmierci, tak ci, którzy wierzą w Chrystusa, zostaną ożywieni. Oczywiście, nie chodzi tu o przywrócenie do poprzedniego, ziemskiego życia, lecz o początek nowego życia i nowego stworzenia.

 

• Odpowiedź dana Hiobowi  • Zmartwychwstanie Chrystusa jest jedyną odpowiedzią na pełne dramatu wołanie dzieci Adama, które płynie przez dzieje. Mieści się w nim także wołanie Hioba, wołanie sprawiedliwego, który wzywa Pana, aby rozsądził jego życie. To zbyt mało, że otrzyma swoją sprawiedliwość na ziemi. Cóż mu po niej, jeśli ostatecznie czeka go umieranie i nicość w Szeolu, tak dramatycznie opisana na kartach Księgi Hioba? Parafrazując słowa św. Pawła z Pierwszego Listu do Koryntian: Jeżeli tylko w tym życiu w Bogu nadzieję pokładamy, jesteśmy bardziej od wszystkich ludzi godni politowania (15,19). Tymczasem Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy, otwierając nam wszystkim drogę do życia wiecznego. Niezwykła nadzieja wyrażona w Księdze Hioba nie została zawiedziona.  

TRANSLATOR

---

Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy (aparche) spośród tych, co pomarli. Paweł określa Chrystusa mianem aparche, pierwocin spośród tych, co pomarli. W LXX używa się aparche dla opisania pierwszych plonów należących się jako ofiara Bogu (por. Wj 22,28; 23,19; Kpł 2,12). W idei tej zawiera się przyrzeczenie i zapewnienie, że także reszta należy do Pana. Tego słowa Paweł używa jeszcze w Rz 8,23 i 11,16.

CYTATY

---

Apostoł o pierwszeństwie Jezusa: Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli

Wszystko przez człowieka: przez człowieka [przyszła] śmierć, przez człowieka też [dokona się] zmartwychwstanie

Paweł o tym, gdzie padnie ostatni cios: Jako ostatni wróg, zostanie pokonana śmierć

•

EWANGELIA

Nie ma Go tutaj • Łk 23,44-46.50.52-53;24,1-6a

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: po 70 r.

KATEGORIA: przypowieść • MIEJSCE NAUCZANIA: Jerozolima, świątynia • CZAS: 33 r. • KTO MÓWI: Jezus • ADRESACI: zgromadzeni w świątyni

---

KONTEKST • Ostatnie trzy rozdziały Ewangelii wg św. Łukasza to opis męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Ewangelista sytuuje te wydarzenia w kontekście największego święta żydowskiego – Paschy. Jako że tekst tej księgi był skierowany głównie • do pogan wywodzących się • z kręgów kultury hellenistycznej, przekaz ewangeliczny zawiera świadectwa, które z jednej strony podkreślają • nadprzyrodzony charakter misji Jezusa (był rzeczywiście Bogiem), a z drugiej • powszechność tego posłannictwa (zbawienie nie jest zarezerwowane dla Żydów).

ZANIM USŁYSZYSZ • W niedzielnej Ewangelii jesteśmy świadkami najdonioślejszych wydarzeń naszej wiary. Jezus oddaje swe życie na krzyżu dla zbawienia wszystkich ludzi. Opis • śmierci (23,44-46) i • złożenia do grobu (23,50.52-53) jest ściśle powiązany z opowiadaniem o • zmartwychwstaniu (24,1-6a). Kobiety, które o świcie wyruszają do grobu Mistrza z Nazaretu, są dla nas przykładem troski o zmarłych, ale są też symbolicznym ukazaniem ludzkich lęków związanych ze śmiercią. Śmierć bliskiej osoby i łączące się z nią emocje mogą nam przesłaniać prawdę. Uczniowie przerażeni szybkim procesem i wyrokiem na Jezusa rozchodzą się i zapominają o Jego słowach, w których zapowiadał swą mękę i śmierć, ale też zmartwychwstanie (9,22.44; 18,31-33). Ofiara Jezusa przywraca perspektywę życia wiecznego i nadzieję każdemu z nas.

JESZCZE O EWANGELII

---

• Mrok, zaćmione słońce, rozdarta zasłona. Zjawiska naturalne, które towarzyszą śmierci Jezusa, podkreślają niezwykłą wagę tego wydarzenia. Mrok to godzina panowania zła, ale równocześnie stan, w jakim pogrążony był świat w stanie przed stworzeniem (Rdz 1). Śmierć Jezusa i Jego zmartwychwstanie to moment prawdziwego Nowego Stworzenia. Bóg wydobywa ludzkość z mroku grzechu, samemu wchodząc w jego otchłań. Rozdarta zasłona przybytku to znak końca oddzielenia ludzkości od Boga. W Chrystusie zyskaliśmy znowu przystęp do Ojca, zamknięty od czasu grzechu pierworodnego (Rdz 3).

• Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego. Zmartwychwstanie Jezusa to odpowiedź Ojca na ufność, z jaką Syn powierzył się w chwili śmierci w Jego ręce. Bóg nie mógł odpowiedzieć inaczej na wiarę i miłość Syna niż przez wskrzeszenie Go z martwych. Jeśli będziemy naśladować Jezusa w jego wierze, razem z Nim zmartwychwstaniemy

• On żyje. Słońce wschodzące w poranek zmartwychwstania zapowiada Słońce, które nie zna zachodu – Zmartwychwstałego. Dwóch młodzieńców w białych szatach, o których pisze Łukasz, to zapewne aniołowie, łącznicy pomiędzy światem boskim i ludzkim oraz tłumacze Bożych tajemnic. Biel ich szat zwiastuje radość kontrastującą silnie z żałobną czernią szat kobiet. Kerygmat aniołów jest prosty i całkowicie zaskakujący: On żyje. Potęga śmierci została złamana. Na ten moment czekały nie tylko tęskniące i kochające Pana kobiety. Na Zmartwychwstałego czekali ludzie wszystkich czasów.   

CYTATY

---

Chrystus przed śmiercią: Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego

Anielskie zdziwienie czy przekąs?: Dlaczego szukacie żyjącego wśród umarłych?

Anioły z najlepszą wiadomością w historii: Nie ma Go tutaj; zmartwychwstał

TWEETY

---

tweety o #jutroniedziela

tweety o #kazanie

STO SŁÓW

---

Cierpienie to w istocie podejrzenie: jestem sam. Dlatego w chwilach wielkiego cierpienia, każdy człowiek zadaje jedno, najgłębsze pytanie: “Gdzie jest Ojciec?”. Zmartwychwstanie Chrystusa jest odpowiedzią na to pełne dramatu wołanie.

Bez Zmartwychwstałego nasza wiara jest próżna, a my sami jesteśmy godni politowania. Bez Zmartwychwstania krzyż Chrystusa nie zbawia, jest tylko jednym z wielu pomników heroicznego męczeństwa.

Zmartwychwstanie wyznacza cel naszego życia.

Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy, otwierając nam wszystkim drogę do życia wiecznego. Niezwykła nadzieja Hioba: Wybawca mój żyje nie została zawiedziona.

Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych, możemy świętować z nadzieją, że jeśli będziemy naśladować Jezusa w jego wierze, razem z Nim Zmartwychwstaniemy.

TRENDY

---

#ZostaniePokonanaŚmierć

kiedy czas kary mijał i mama mówiła serdecznie: synku, wyjdź z tego kąta i chodź tutaj do mnie do kuchni mam tu dla Ciebie ciastko (…) my mówiliśmy: nie pójdę. Będę stał w tym kącie. (…) Zatwardziałość serca powoduje to, że człowiek chce cierpieć. (…) To jakiś przedsionek piekła. (…) dlatego ten czas, pierwszy i drugi listopada, choć to nie Boże Narodzenie, jest też czasem dobrym na pojednanie. Na wyjście z tego kąta (…) (ks. Piotr Pawlukiewicz)

Nie jest On ani reżyserem wielkiego teatru świata, ani maszyną do naprawy całego zła. Bóg nie jest dyktatorem, ale dawcą wolności. (…) Podnieśmy zatem nasze głowy znad grobów, zniczy i wiązanek kwiatów. Życie nie kończy się na cmentarzu czy w grobie. Życie nie kończy się nigdy i nigdy też nie jest za późno na jego przemianę!  (ks. Piotr Alabrudziński)

W Rzymie w XVII w. papież Bonifacy IV poświęcił dawny panteon i uczynił go kościołem ku czci Bogarodzicy oraz wszystkich męczenników. Polecił (…) przywieść kamienie z katakumb męczenników. Historycy twierdzą, że było aż dwadzieścia osiem pełnych wozów tychże relikwii (…) (ks. Dawid Pietras )

Powariowali, czy co? Przecież ci umarli nie widzą ani w dzień ani w nocy. Po co im zapalać świeczki, znicze? E, ksiądz, gadasz. A chodzę po cmentarzu i mówię: Światłość Wieukista niechaj im świeci. A ja wiem, co to znaczy: Bóg jest światłością. To znaczy proszę: niech oni Boga oglądają! (bp Józef Zawitkowski)

Cyprian Kamil Norwid napisał, że ojczyzna to nasz zbiorowy obowiązek. A my możemy – korzystając z parafrazy – powiedzieć w dzisiejszą liturgiczną uroczystość, że świętość, zbawienie to nasz – jako wspólnoty Kościoła – zbiorowy obowiązek. (Ks. Marcin Kołodziej)

W obozie w Holandii Edyta Stein do zrozpaczonych matek skierowała następujące słowa: „Dobrze jest pamiętać, że mamy prawo obywatelskie do nieba, Świętych Pańskich zaś za towarzyszy i domowników. Łatwiej wówczas znieść to, co jest na ziemi”. (ks. Wacław Depo)

Kiedy Jezus mówił z przekonaniem, że szczęśliwi są ubodzy, bo do nich należy królestwo Boga, nie chodziło Mu o tanie pocieszanie ubogich ludzi albo obiecywanie im jakiegoś niebiańskiego odszkodowania odłożonego ad calendas graecas. (o. Augustyn Pelanowski OSPPE)

Według nowych przepisów liturgicznych nabożeństwo za zmarłych ma być celebrowane w blasku światła bijącego z paschału, symbolu Zmartwychwstałego Chrystusa. (…) „Ja jestem światłością świata” — powiedział Chrystus. Dlatego na spotkanie ze śmiercią wierzący zbliża się z zapaloną gromnicą; dlatego dziś na milionach mogił całego świata płoną lampki, znicze, świece (Ks. Edward Staniek)

 

Życie

Życie nie dokończone

gdy oczy ci zamkną i zapalą świecę

miłość spełnioną i nieudaną

płacz

między mądrością i zabawą

Bożej powierzam opiece

(ks. Jan Twardowski)

ANEKS

---

W swoim oratorium Mesjasz G.F. Haendel w wyjątkowy sposób splata ze sobą słowa Hioba i św. Pawła. Muzyka doskonale oddaje pragnienie sprawiedliwego oczekującego na wybawiciela, który wstawi się za nim. Liryczny sopran w E-dur, pojawiający się tu przy prostym smyczkowym akompaniamencie, uwypukla zarówno nadzieję, jak i przejmujące, pełne tęsknoty wołanie, które płynie z odległych wieków przed Chrystusem. Hiob wzywa odkupiciela, Goela, który w ostatnim dniu stanie na ziemi. Równocześnie wierzy, że nawet gdy jego ciało zostanie stoczone przez robaki, ostatecznie w tym ciele jednak ujrzy Boga.

 

POSŁUCHAJ

 

Sposób, w jaki Jennens (twórca libretta) i Haendel przedstawiają wołanie i nadzieję Hioba, znajdujące swoją odpowiedź w Chrystusie, jestgenialny. Wyznanie cierpiącego sprawiedliwego: I know my Redeemer liveth (Hi 19,25a) łączy się bezpośrednio z kwestią ze św. Pawła: For Christ is risen from the dead, and become the first of them that slept (1 Kor 15,20). Dwie frazy są ze sobą muzycznie i tekstowo tak połączone, że można nie spostrzec, kiedy Księga Hioba przechodzi w List św. Pawła. Wiem, że mój odkupiciel żyje, bo Chrystus powstał z martwych jako pierwszy spośród tych, co posnęli. Fraza ze św. Pawła zaczyna ostatecznie dominować i wypełnia recytatyw, wznosząc się w trakcie wykonania o ponad oktawę. Goel, wybawca, odkupiciel, którego oczekiwał Hiob, to sam Chrystus.

 

POSŁUCHAJ

 

Na mocy solidarności z Adamem wszyscy umierają. Prawdę tę Haendel ilustruje przejmującą, grobowo poważną i cichą partią chóralną, która doskonale podkreśla dramat losu ludzkości: For since by man came death (1 Kor 15,21a). Wszyscy byliśmy dziećmi Adama, dziećmi Hioba, bez nadziei na wieczność. Minorowa cisza przygotowuje prawdziwą eksplozję radości i triumfu życia, wyśpiewaną przez ten sam chór w słowach: by man came also the resurrection of the dead (1 Kor 15,21b). Raz jeszcze chór powraca do tej samej tonacji i cichego, pełnego nostalgii śpiewu: For as in Adam all die (1 Kor 15,22a), aby znów wyśpiewać z radością: even so in Christ shall all be made alive (1 Kor 15,22b). W obu przypadkach, aby zilustrować niezwykły zwrot w losach ludzkości, Haendel przechodzi z Grave a capella w A-mol do Allegro z orkiestrą w C-dur. W ten genialny sposób w Mesjaszu został zilustrowany moment przełomowy w dziejach człowieka.

 

POSŁUCHAJ