Jutro Niedziela – XXVIII zwykła C

PUNKT WYJŚCIA

DWUDZIESTA ÓSMA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok C • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, by łaska Pana pobudzała nas do większej gorliwości w pełnieniu dobrych uczynków • CZYTANIA: Druga Księga Królewska 5,14–17 • Psalm 98,1–4 • Drugi List św. Pawła do Tymoteusza 2,8–13 • Ewangelia wg św. Łukasza 17,11–19

STO SŁÓW

Dla wielu najważniejszym momentem historii Naamana jest spektakularne uzdrowienie (PIERWSZE CZYTANIE). Autor Drugiej Księgi Kronik opisuje to wydarzenie jednym zdaniem – tak jakby nie zajmowała go oczywistość, że Bóg czyni cuda. Skupia się na czymś o wiele ważniejszym, lecz mniej oczywistym – że życie człowieka, poganina, może się zmienić o sto osiemdziesiąt stopni.

To dlatego Bóg do przeprowadzenia swych dzieł tak często „wybiera” pogan, a nie wierzących Izraelitów. Choć dla wielu może to być dziwne, niezgodne z logiką wiary: dlaczego Bóg nie pomaga przede wszystkim „swoim”?

Dla wielu najważniejsze byłoby uzdrowienie dziesięciu trędowatych (EWANGELIA). Nie dla Łukasza. Ewangelista kontynuuje opowiadanie, pokazując, że tylko jeden wrócił do Jezusa z podziękowaniem, znów cudzoziemiec.

Prawdziwe cuda nie dzieją się tam, gdzie widzimy spektakularne wydarzenia. Dla wielu, nawet uzdrowionych, to wszystko, czego chcą: schodzą z Bożej ścieżki uzdrowienia. Tylko jeden z dziesięciu powrócił.

Czytanie z Drugiej Księgi Królewskiej

(2 Krl 5,14-17)

Wódz Syryjski Naaman, który był trędowaty, zanurzył się siedem razy w Jordanie, według słowa męża Bożego, a ciało jego na powrót stało się jak ciało małego dziecka i został oczyszczony. Wtedy wrócił do męża Bożego z całym orszakiem, wszedł i stanął przed nim, mówiąc: Oto przekonałem się, że na całej ziemi nie ma Boga poza Izraelem! A teraz zechciej przyjąć dar wdzięczności od twego sługi! On zaś odpowiedział: Na życie Pana, przed którego obliczem stoję – nie wezmę! Tamten nalegał na niego, aby przyjął, lecz on odmówił. Wtedy Naaman rzekł: Jeśli już nie chcesz, to niechże dadzą twemu słudze tyle ziemi, ile para mułów unieść może, ponieważ odtąd twój sługa nie będzie składał ofiary całopalnej ani ofiary krwawej innym bogom, jak tylko Panu.

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Powrót Naamana • 2 Krl 5, 14-17

Choć stał się wielki cud – wódz syryjski został uzdrowiony z nieuleczalnej i śmiertelnej choroby, nie on interesuje autora księgi. W historii Naamana dokonało się coś większego.

KSIĘGA: Druga Księga Królewska • AUTOR: deuteronomista (szkoła historyczna) • CZAS POWSTANIA: VII–VI w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: nad Jordanem • BOHATEROWIE: Elizeusz, Naaman

KSIĘGI KRÓLÓW • Dwie Księgi Królewskie stanowiły kiedyś całość. To dalsza część historii opowiadanej w dwóch Księgach Samuela. Tamte opisują wybór króla i scalanie królestwa Izraela pod rządami Dawida. Pierwsza Księga Królewska (rozpoczyna się od opowiadania o starości Dawida) mówi o wyborze oraz rządach Salomona. Po jego śmierci i podziale Izraela na dwa królestwa Księga opisuje na przemian dzieje Izraela i Judy. Kontynuuje to Druga Księga Królewska • Księgi Królewskie to nie monotonna narracja o kolejnych królach Izraela oraz Judy. Ich tematem jest historia podziału królestwa Salomona, monarchów Północy i Południa i ich niewierności Przymierzu Mojżeszowemu.

ELIZEUSZ I NAAMAN • Obok historii Salomona i jego następców Pierwsza i Druga Księga Królewska opowiadają dzieje Eliasza i Elizeusza, dwóch wielkich proroków. O ile w Pierwszej znajdziemy wzmianki o Eliaszu – Druga Księga Królewska obfituje we fragmenty opowiadające o jego uczniu, Elizeuszu • Elizeusza znamy z historii uzdrowienia syna Szunemitki (👁 2 Krl 4). Rozdział 5 zaś to historia choroby Naamana, wodza wojska syryjskiego. Zapadł na trąd i zwrócił się o pomoc do Elizeusza dzięki młodej żydówce, służącej jego żony. Jednak Elizeusz zamiast – jak się tego spodziewał Naaman – odprawić rytuał oczyszczenia, nakazał choremu siedem razy zanurzyć się w Jordanie. Rozgniewany Naaman chciał wrócić do swego kraju. Jednak jego słudzy przekonali go, by zrobił to, co nakazuje prorok (👁 2 Krl 5,1–14)

CHOROBA NAAMANA • Usłyszymy dalszy ciąg historii uzdrowienia Naamana. Zwróćmy uwagę na sposób narracji o tym niezwykłym wydarzeniu: choć stał się wielki cud, nie na nim koncentruje się autor księgi: w historii Naamana dokonuje się coś większego.

(Ps 98,1-4)

Refren: Pan Bóg okazał ludom swe zbawienie

Śpiewajcie Panu pieśń nową, albowiem uczynił cuda. Zwycięstwo Mu zgotowała Jego prawica, i święte ramię Jego.

Pan okazał swoje zbawienie, na oczach pogan objawił swoją sprawiedliwość. Wspomniał na dobroć i na wierność swoją dla domu Izraela.

Ujrzały wszystkie krańce ziemi
zbawienie Boga naszego.
Wołaj z radości na cześć Pana, cała ziemio.
cieszcie się, weselcie i grajcie.

•

PSALM

Nowa pieśń •  Ps 98,1-4

Na oczach pogan Bóg objawia swoją sprawiedliwość. Psalm 98 przywołuje doświadczenie Naamana, a jednocześnie wzywa do śpiewania „pieśni nowej”.

PSALM 98 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: czasy powygnaniowe, po 538 r. przed Chr.

O PSALMIE • Psalm zaliczany jest do gatunku tehillah, czyli modlitwy bezinteresownego uwielbienia. Utwory te sławią działanie Boga w świecie stworzony oraz w historii Izraela. Psalm prawdopodobnie wykonywany był podczas celebracji w Świątyni Jerozolimskiej, gdzie wspólnota powygnaniowa uwielbiała Zbawcę, Boga Przymierza, który znów zgromadził swoje dzieci na Syjonie • Psalm 98 wykazuje wiele punktów wspólnych z teologią Deutero-Izajasza. Psalmista uwielbia Boga sprowadzającego swój naród po okresie wygnania do ziemi obiecanej.

BÓG I POGANIE • Do wdzięczności za nowe cuda potrzeba nowej pieśni, do której psalmista wzywa wszystkich wierzących. Język cudów oraz wzmianka o wyciągniętej prawicy i ramieniu Boga nawiązują do wydarzenia wyjścia z Egiptu. Przed oczyma wierzących dokonują się rzeczy przewyższające wielkością cuda z zamierzchłej przeszłości Izraela.

NA OCZACH POGAN • Usłyszymy pierwszą część Psalmu 98. Zwróćmy uwagę, że już w starotestamentalnym psalmie do uwielbienia Boga są zaproszeni nie tylko Izraelici, ale także poganie, wszystkie krańce ziemi • Motyw pogan, wobec których Bóg objawił swoją sprawiedliwość, przywołuje pierwsze czytanie: na oczach Naamana objawiło się Boże miłosierdzie. Ten motyw powtórzy się w Ewangelii.

Czytanie z Drugiego listu świętego Pawła Apostoła do Tymoteusza

(2 Tm 2,8-13)

Pamiętaj na Jezusa Chrystusa, potomka Dawida! On według Ewangelii mojej powstał z martwych. Dla niej znoszę niedolę aż do więzów jak złoczyńca; ale słowo Boże nie uległo skrępowaniu. Dlatego znoszę wszystko przez wzgląd na wybranych, aby i oni dostąpili zbawienia w Chrystusie Jezusie razem z wieczną chwałą. Nauka to zasługująca na wiarę: Jeżeliśmy bowiem z Nim współumarli, wespół z Nim i żyć będziemy. Jeśli trwamy w cierpliwości, wespół z Nim też królować będziemy. Jeśli się będziemy Go zapierali, to i On nas się zaprze. Jeśli my odmawiamy wierności, On wiary dochowuje, bo nie może się zaprzeć siebie samego.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Wierny Bóg • 2 Tm  2, 8-13

Św. Paweł, przeczuwający swoją bliską śmierć, pisze o wierności Boga. „Jeżeli bowiem z Nim współumarliśmy, z Nim także żyć będziemy”.

KSIĘGA: Drugi List do Tymoteusza • NADAWCA: św. Paweł lub jego uczeń • ADRESAT: Tymoteusz • MIEJSCE POWSTANIA: Rzym (Paweł) lub inne nieznane miejsce (uczeń Pawła) • CZAS POWSTANIA: ok. 64–67 r. (Paweł) lub koniec I – początek II w. (uczeń Pawła)

TESTAMENT PAWŁA • Od zeszłego tygodnia słuchamy fragmentów drugiego z dwóch listów, które św. Paweł skierował do swojego ucznia, biskupa Efezu – Tymoteusza. Niektórzy nazywają ten list testamentem Pawła • Przeczuwa on tu swoją bliską śmierć i robi rachunek sumienia ze swojego apostolstwa. W zeszłym tygodniu słyszeliśmy serię wezwań, jakie Apostoł skierował do swojego współpracownika.

PRZED EGZEKUCJĄ • Usłyszymy fragment z 2 rozdziału. Bardzo dobitnie wybrzmi w nim charakter testamentu, podsumowania i pożegnania Pawła • Zwróćmy uwagę na nadzieję, jaka wybrzmiewa w pożegnaniu Pawła. Nadzieja płynie z faktu, że Chrystus zmartwychwstał, dlatego Paweł, a także inni wierzący, będą żyć na wieki.

Słowa Ewangelii według Świętego Łukasza

(Łk 17,11-19)

Stało się, że Jezus zmierzając do Jerozolimy przechodził przez pogranicze Samarii i Galilei. Gdy wchodzili do pewnej wsi, wyszło naprzeciw Niego dziesięciu trędowatych. Zatrzymali się z daleka i głośno zawołali: Jezusie, Mistrzu, ulituj się nad nami. Na ich widok rzekł do nich: Idźcie, pokażcie się kapłanom. A gdy szli, zostali oczyszczeni. Wtedy jeden z nich widząc, że jest uzdrowiony, wrócił chwaląc Boga donośnym głosem, upadł na twarz do nóg Jego i dziękował Mu. A był to Samarytanin. Jezus zaś rzekł: Czy nie dziesięciu zostało oczyszczonych? Gdzie jest dziewięciu? żaden się nie znalazł, który by wrócił i oddał chwałę Bogu, tylko ten cudzoziemiec. Do niego zaś rzekł: Wstań, idź, twoja wiara cię uzdrowiła.

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Dziesięciu trędowatych • Łk 17, 11-19

…wróciło tylko dziewięciu. Łukasz opisuje wydarzenie, które pokazuje, że prawdziwe uzdrowienie to nie sam cud fizyczny, ale uleczenie serca.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: w drodze do Jerozolimy, pogranicze Samarii i Galilei • CZAS AKCJI: ok. 30–33 r. • BOHATEROWIE: Jezus, trędowaci • WERSJE: brak

NAUKA I PRZYPOWIEŚCI • Kolejny fragment Ewangelii pochodzi z najobszerniejszej części Ewangelii św. Łukasza: podróży Jezusa do Jerozolimy. W rozdziałach 9–19 dominuje nauczanie, ilustrowane przypowieściami. Przypowieści charakteryzuje to przede wszystkim, że nie znajdziemy ich w innych Ewangeliach synoptycznych.

MOC WIARY • W zeszłym tygodniu słyszeliśmy nauczanie Jezusa dotyczące wiary jako wierności Bogu, pokornej dla Niego służby. Przed nami wydarzenie, które zostało opisane bezpośrednio po tamtym fragmencie: jednocześnie jest ono ilustracją słów Jezusa.

ZANIM USŁYSZYSZ • Usłyszymy opis cudu uzdrowienia trędowatych. Zauważmy, to cud w wielu miejscach przypominający ten opisany w pierwszym czytaniu.

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela” na rok C dostępna TUTAJ oraz w wersji EBOOK.