Jutro Niedziela – XXIX zwykła C

PUNKT WYJŚCIA

DWUDZIESTA DZIEWIĄTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok C • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się do Boga, aby nasza wola była zawsze Jemu oddana • CZYTANIA: Księga Wyjścia 17,8–13 • Psalm 121,1–8 • Drugi List św. Pawła do Tymoteusza 3,14–4,2 • Ewangelia wg św. Łukasza 18,1–8

STO SŁÓW

Wszystkie czytania mówią o wsparciu w potrzebie. Gdy Mojżesz trzymał ręce w górze, wojska Izraela miały przewagę w bitwie (PIERWSZE CZYTANIE). Wdowa szukała wsparcia u sędziego, od którego dużo zależało: jej możliwości działania się wyczerpały (EWANGELIA). Tymoteusz stał na czele gminy chrześcijan, bo wychowujący go przekazali mu wiarę, powierzono mu wiele (DRUGIE CZYTANIE).

Wsparcie to współpraca. Bóg nie zastąpi człowieka w jego działaniu, walce, trudach, ale go wesprze. Co prawda Mojżesz trzymał ręce w górze, ale nie wolno zapomnieć o trudach walki wojsk Jozuego – nie była ona bezużyteczna, lecz równie ważna, co wzniesione ręce Mojżesza. Biedna wdowa straciła zapewne zdrowie, walcząc o uwagę i reakcję sędziego. Napominanie, głoszenie Słowa, pouczanie nie będzie się realizowało, jeśli brak Tymoteusza, Pawła i innych Apostołów.

Chrześcijanin musi się modlić. Jednocześnie musi działać. Musi być Mojżeszem i Jozuem jednocześnie, wdową proszącą i sędzią pomagającym. Sprawiedliwym sędzią.

Czytanie z Księgi Wyjścia

(Wj 17,8-13)

Amalekici przybyli, aby walczyć z Izraelitami w Refidim. Mojżesz powiedział wtedy do Jozuego: Wybierz sobie mężów i wyruszysz z nimi na walkę z Amalekitami. Ja jutro stanę na szczycie góry z laską Boga w ręku. Jozue spełnił polecenie Mojżesza i wyruszył do walki z Amalekitami. Mojżesz, Aaron i Chur wyszli na szczyt góry. Jak długo Mojżesz trzymał ręce podniesione do góry, Izrael miał przewagę. Gdy zaś ręce opuszczał, miał przewagę Amalekita. Gdy ręce Mojżesza zdrętwiały, wzięli kamień i położyli pod niego, i usiadł na nim. Aaron zaś i Chur podparli jego ręce, jeden z tej, a drugi z tamtej strony. W ten sposób aż do zachodu słońca były ręce jego stale wzniesione wysoko. I tak zdołał Jozue pokonać Amalekitów i ich lud ostrzem miecza.
Oto słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Bitwa pod Refidim • Wj 17, 8-13

Refidim oznacza „wsparcie”. A przebieg bitwy zależał od tego, czy Mojżes miał wzniesione ręce, czy też nie.

KSIĘGA: Wyjścia • AUTOR: anonimowy kapłan (ostateczna redakcja) • CZAS POWSTANIA: VI–V w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Refidim • CZAS: II poł. XIII w przed Chr. • BOHATEROWIE: Mojżesz, Aaron, Jozue, Izraelici, Amalekici

KSIĘGA WYJŚCIA • Exodus, druga z ksiąg Pisma Świętego, opisuje dokładnie to, na co wskazuje jej nazwa: • Wyjście, czyli uwolnienie Izraelitów z ziemi egipskiej. Drugim ważnym wydarzeniem przedstawionym w księdze jest • przymierze zawarte na Synaju i wraz z nadaniem Dekalogu.

UWOLNIENI • Jesteśmy w samym środku zmagań Izraela z wyzwaniami pustyni. Po spektakularnym wyjściu z Egiptu, zanim lud wybrany otrzyma od Boga największy dar: prawo i przymierze, musi najpierw sam odkryć, kim jest i do czego jest zdolny, oraz poznać Boga, który go wybrał i chce mu się objawić • Fragment, który usłyszymy, następuje po przejściu Izraela przez Morze Czerwone (rozdziały 13–15), darach manny i przepiórek (rozdział 16) oraz wyprowadzeniu wody ze skały (👁 Wj 17,1–7). Głód i pragnienie to nie jedyne doświadczenia, z którymi zmagali się Izraelici w drodze do Ziemi Obiecanej.

REFIDIM • Usłyszymy opowiadanie o bitwie Izraela z Amalekitami • Zwróćmy uwagę na nietypowy opis walki: uwaga narratora skupiona jest na postaci Mojżesza, choć równocześnie Jozue dowodzi walce z przeciwnikiem. Bóg w ten sposób chce pokazać swojemu ludowi, iż to On chroni go przed wszelkim niebezpieczeństwem.

(Ps 121,1-8)

REFREN: Naszą pomocą jest nasz Pan i Stwórca

Wznoszę swe oczy ku górom: skąd nadejść ma dla mnie pomoc? Pomoc moja od Pana, który stworzył niebo i ziemię.

On nie pozwoli, by się potknęła twa noga, ani się nie zdrzemnie Ten, kto ciebie strzeże. Nie zdrzemnie się ani nie zaśnie Ten, który czuwa nad Izraelem.

Pan ciebie strzeże, jest cieniem nad tobą, stoi po twojej prawicy. Nie porazi cię słońce we dnie ani księżyc wśród nocy.

Pan cię uchroni od zła wszelkiego,
ochroni twoją duszę.
Pan będzie czuwał nad twoim wyjściem i powrotem,
teraz i po wszystkie czasy.

•

PSALM

Spojrzeć w górę •  Ps 121,1-8

Psalm 121 opisuje doświadczenie ludzi, którzy w niebezpieczeństwie przekonali się o pomocy Boga.

PSALM 121 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: po powrocie z niewoli, po 538 r. przed Chr.

PSALMY STOPNI • Pochodzący z powygnaniowej tradycji mądrościowej Psalm 121 należy do zbioru pieśni pielgrzymkowych. Jest określany mianem Pieśni stopni lub Pieśni kroków, ponieważ był śpiewany podczas podchodzenia pielgrzymów do położonej na wzgórzu Jerozolimy, zwykle w ramach obchodów jednego z trzech wielkich świąt żydowskich (Święto Paschy, Święto Namiotów, Święto Tygodni) albo jako liturgiczna modlitwa przy wejściu już do samej świątyni.

PIELGRZYMKA ŻYCIA • Już pierwszy jego werset wskazuje na widok, jaki stawał przed oczami pielgrzyma zdążającego do Świętego Miasta, położonego przecież na wysokości ok. 700–800 m n.p.m. Pielgrzymka była także czasem różnych niewygód i niebezpieczeństw, które towarzyszyły drodze. To właśnie echa takich różnorodnych trosk słyszymy w treści psalmu • Jego autor szuka pomocy i woła z głębi serca. Źródło pomocy i ratunku jest jednak dla niego jasne i pewne: Bóg Izraela. On czuwa i troszczy się dużo lepiej, niż człowiek mógłby sobie wyobrazić czy zapragnąć.

POMOC OD PANA • Usłyszymy praktycznie cały Psalm 121. Zwróćmy uwagę, że jego słowa przypominają o Bogu – opiekunie, który nieustannie wspiera wierzących • Doświadczenie wyrażone w psalmie stało się udziałem ludu Izraela, który na pustyni, pomimo niebezpieczeństw, doświadczał Bożego wsparcia.

Czytanie z Drugiego listu świętego Pawła Apostoła do Tymoteusza

(2 Tm 3,14-4,2)

Trwaj w tym, czego się nauczyłeś i co ci zawierzono, bo wiesz, od kogo się nauczyłeś. Od lat bowiem niemowlęcych znasz Pisma święte, które mogą cię nauczyć mądrości wiodącej ku zbawieniu przez wiarę w Chrystusie Jezusie. Wszelkie Pismo od Boga natchnione jest i pożyteczne do nauczania, do przekonywania, do poprawiania, do kształcenia w sprawiedliwości – aby człowiek Boży był doskonały, przysposobiony do każdego dobrego czynu. Zaklinam cię wobec Boga i Chrystusa Jezusa, który będzie sądził żywych i umarłych, i na Jego pojawienie się, i na Jego królestwo: głoś naukę, nastawaj w porę, nie w porę, w razie potrzeby wykaż błąd, poucz, podnieś na duchu z całą cierpliwością, ilekroć nauczasz.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

W porę i nie w porę! • 2 Tm 3,14-4,2

Święty Paweł przypomina najpierw swojemu uczniowi o powierzonej mu tajemnicy, a potem przynagla, by głosił on słowo innym.

KSIĘGA: Drugi List do Tymoteusza • NADAWCA: św. Paweł lub jego uczeń • ADRESAT: Tymoteusz • MIEJSCE POWSTANIA: Rzym (Paweł) lub inne nieznane miejsce (uczeń Pawła) • CZAS POWSTANIA: ok. 64–67 r. (Paweł) lub koniec I – początek II w. (uczeń Pawła).

DO TYMOTEUSZA • Oto kolejny fragment Drugiego Listu do Tymoteusza. Przypomnijmy, adresat to uczeń św. Pawła, biskup Efezu. List bywa nazywany testamentem Pawła, który przebywa w więzieniu w Rzymie. Przeczuwa on tu swoją bliską śmierć i robi rachunek sumienia ze swojego apostolstwa • Część listu Paweł poświęca na ostrzeżenia przeciw fałszywym nauczycielom Ewangelii, wzywając Tymoteusz do naśladowania przykładu jego samego w obliczu niebezpieczeństw i prześladowań (👁 2 Tm 2,14–4,5).

NATCHNIONE PISMO • Usłyszymy fragment tej właśnie części listu: zachętę Pawła skierowaną do Tymoteusza, by był wierny powierzonej mu Ewangelii • Zwróćmy uwagę na zawarte w słowach Pawła potwierdzeni o nadprzyrodzonym natchnieniu Pisma św.

Słowa Ewangelii według Świętego Łukasza

(Łk 18,1-8)

Jezus odpowiedział swoim uczniom przypowieść o tym, że zawsze powinni modlić się i nie ustawać: W pewnym mieście żył sędzia, który Boga się nie bał i nie liczył się z ludźmi. W tym samym mieście żyła wdowa, która przychodziła do niego z prośbą: Obroń mnie przed moim przeciwnikiem. Przez pewien czas nie chciał; lecz potem rzekł do siebie: Chociaż Boga się nie boję ani z ludźmi się nie liczę, to jednak, ponieważ naprzykrza mi się ta wdowa, wezmę ją w obronę, żeby nie przychodziła bez końca i nie zadręczała mnie. I Pan dodał: Słuchajcie, co ten niesprawiedliwy sędzia mówi. A Bóg, czyż nie weźmie w obronę swoich wybranych, którzy dniem i nocą wołają do Niego, i czy będzie zwlekał w ich sprawie? Powiadam wam, że prędko weźmie ich w obronę. Czy jednak Syn Człowieczy znajdzie wiarę na ziemi, gdy przyjdzie?
Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Sędzia i Bóg • Łk 18,1-8

Wszystko od niego zależy, nawet los bezbronnego. A jednak można zmienić jego decyzję. Jezus, pokazując złego sędziego, wskazuje, jak dobry jest Bóg i jak wielka siła modlitwy.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r. • KATEGORIA: przypowieść • BOHATEROWIE: wdowa, sędzia • WERSJE: brak

MAŁA APOKALIPSA • To ostatni etap podróży Jezusa do Jerozolimy. Przechodzimy do 18 rozdziału, następującego przed dotarciem Jezusa do celu swej wędrówki • Wcześniej, w rozdziale 17 rozpoczyna się tzw. Mała Apokalipsa Łukasza, która mówi o wierze w perspektywie dnia Syna Człowieczego. Jezus podkreśla, że zbawienie nie przyjdzie, jeśli nie będzie przyzywane; Chrystus spóźni się, ponieważ nikt Go nie będzie pragnął.

ROZDZIAŁ 18 • Część ta jest w zasadzie podsumowaniem głównych tematów, które Łukasz poruszał w swojej Ewangelii: modlitwa (wersety 1–8), pokora (wersety 9–14; 15–17), wolność od dóbr materialnych (wersety 18–30), zapowiedź męki i zmartwychwstania (wersety 31–34) oraz wiara (wersety 35–43).

O NIESPRAWIEDLIWYM SĘDZIM • Usłyszymy przypowieść o niesprawiedliwym sędzim i natrętnej wdowie. Jej cechą charakterystyczną jest fakt, że Bóg – często zakodowany w przypowieściach pod postacią którejś z postaci – nie jest w niej przedstawiony, lecz Jego przeciwieństwo: sędzia zły • W ten niezwykły sposób Jezus chce pokazać, że koniecznością człowieka wiary jest nieustająca modlitwa.