PUNKT WYJŚCIA

---

DWUDZIESTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy miłując Boga we wszystkim i ponad wszystko, doszli do obiecanego dziedzictwa w niebie • CZYTANIA: Księga Przysłów 9,1–6 • Psalm 34,2–3.10–15 • List do Efezjan 5,15–20 • Ewangelia wg św. Jana 6,51–58.

---

STO SŁÓW

Przez ostatnie cztery niedziele kolejne czytania prowadziły nas do stołu, na Ucztę. Wiemy już, że Chleb jest dla wszystkich, że jest Chlebem życia i daje taką moc, siłę, energię, iż pragniemy żyć.

Pragnąć żyć, i to żyć mądrze, to odpowiedzieć na zaproszenie Mądrości, odrzucić głupotę i iść drogą rozwagi (PIERWSZE CZYTANIE).

Pragnąć żyć mądrze, to posilać się Prawdziwym Pokarmem i Prawdziwym Napojem (EWANGELIA).

Pragnąć żyć mądrze to nie postępować jak nierozsądni, nie upijać się winem, ale napełniać Duchem (DRUGIE CZYTANIE).

Człowiek, który pragnie żyć mądrze, nigdy nie zazna głodu i niczego mu nie zabraknie (PSALM).

Człowiek, który pragnie żyć mądrze, zasiada do stołu. Bierze udział w najprawdziwszej uczcie Mądrości, uczcie Życia, w której pokarmem jest sam Jezus – w Eucharystii. To na Nią wzywa Mądrość z Księgi Przysłów, to do Niej zaprasza nas Chrystus, to tutaj czekają wszystkie Boże dary, z najcenniejszym darem życia wiecznego.

Wszystko stało się proste. Wystarczy dać się zaprosić na ucztę życia.

---

Czytanie z Księgi Przysłów

(Prz 9,1-6)

Mądrość zbudowała sobie dom i wyciosała siedem kolumn, nabiła zwierząt, namieszała wina i stół zastawiła. Służące wysłała, by wołały z wyżynnych miejsc miasta: Prostaczek niech do mnie tu przyjdzie. Do tego, komu brak mądrości, mówiła: Chodźcie, nasyćcie się moim chlebem, pijcie wino, które zmieszałam. Odrzućcie głupotę i żyjcie, chodźcie drogą rozwagi!

Oto Słowo BożeCzytanie z Księgi Przysłów

(Prz 9,1-6)

Mądrość zbudowała sobie dom i wyciosała siedem kolumn, nabiła zwierząt, namieszała wina i stół zastawiła. Służące wysłała, by wołały z wyżynnych miejsc miasta: Prostaczek niech do mnie tu przyjdzie. Do tego, komu brak mądrości, mówiła: Chodźcie, nasyćcie się moim chlebem, pijcie wino, które zmieszałam. Odrzućcie głupotę i żyjcie, chodźcie drogą rozwagi!

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Zaproszenie na ucztę Prz 9,1-6

KSIĘGA: Przysłów • AUTOR: Salomon, anonimowi mędrcy • CZAS POWSTANIA:  X-IV w. przed Chr. • MIEJSCE: starożytny Izrael  • KATEGORIA: przysłowia

---

PRZEWODNIK DLA ZAGUBIONYCH • Księga Przysłów należy do ksiąg mądrościowych Starego Testamentu. Jej tytuły grecki i hebrajski (Przysłowia Salomona) – wiążą dzieło z postacią izraelskiego króla, a jednocześnie zdradzają najczęściej stosowany w księdze gatunek literacki. Z pewnością księga nie pochodzi w całości od Salomona. Sugerowane autorstwo miało zapewne na celu nadanie księdze powagi mocą królewskiego autorytetu. Księga to praktyczny przewodnik dla tych, którzy żyjąc w czasach po wygnaniu, otoczeni kulturą perską i hellenistyczną oraz konkurującymi ze sobą religiami i filozofiami, chcą trzymać się Mądrości Pana i Jego Prawa.

KONTEKST • W księdze można wyróżnić kilka części: pierwsza to wprowadzenie pochodzące z okresu perskiego lub hellenistycznego (Prz 1-9) • druga to przysłowia przypisywane Salomonowi (Prz 10,1-22,16) • trzecia to Słowa Mędrców (Prz 22,17-24,34) • czwarta – drugi zbiór przysłów Salomona, zebrany prawdopodobnie przez dwór Ezechiasza, króla judzkiego (Prz 25-29) • i wreszcie dodatek, dołączony przez autora Prz 1-9: Słowa Agura (Prz 30) • i Słowa Lemuela (Prz 31). W niedzielnej liturgii usłyszymy fragment Prz 9, końcówkę pierwszej, najmłodszej części księgi. W rozdziale tym autor przeciwstawia dwie kobiety symbolizujące mądrość i głupotę. Obie zapraszają do swego domu wszystkich przechodzących obok.  

ZANIM USŁYSZYSZ • W pierwszym czytaniu słuchamy słów Mądrości, która przygotowała ucztę i zachęca przechodniów, aby się do niej przyłączyli. Autor opisuje jej dom oraz obficie zastawiony stół. Mądrość posyła swe służące, aby zapraszały na ucztę wszystkich “prostaczków” oraz tych, którym brak mądrości. Zachęca ich, aby nasycili się jej chlebem i pili jej wino. Mają porzucić drogę głupoty i żyć, chodząc drogą rozwagi.   

---

(Ps 34,2-3.10-15)

REFREN: Wszyscy, zobaczcie, jak nasz Pan jest dobry

Będę błogosławił Pana po wieczne czasy, Jego chwała będzie zawsze na moich ustach. Dusza moja chlubi się Panem, niech słyszą to pokorni i niech się weselą.

Bójcie się Pana wszyscy Jego święci, ci, co się Jego boją, nie zaznają biedy. Bogacze zubożeli i zaznali głodu, szukającym Pana niczego nie zabraknie.

Zbliżcie się, synowie, posłuchajcie, co mówię, będę was uczył bojaźni Pańskiej. Kim jest ten człowiek, co pożąda życia i długich dni pragnie, by się nimi cieszyć?

Powściągnij swój język od złego,
a wargi swoje od kłamstwa.
Od zła się odwróć, czyń dobrze,
szukaj pokoju i dąż do niego.

•

PSALM

 Droga bojaźni Bożej • Ps 34,2-3.10-15

PSALM 34 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy (po 586 r. przed Chr.)

---

DAWID SZALONY i MĘDRZEC • W zeszłym tygodniu słyszeliśmy pierwszą część Psalmu 34, który – jak podpowiada werset wprowadzający – Dawid wyśpiewał, gdy wobec Abimeleka udawał szaleńca i odszedł wygnany przez niego. Chodzi o historię opisaną w Pierwszej Księdze Samuela (👁 1 Sm 21,11–15) • Błąd pojawiający się w tytule – Dawid udaje się do króla Gat, Akisza, nie Abimeleka – oraz charakter literacki i teologia psalmu pozwalają stwierdzić, że utwór jest znacznie późniejszego pochodzenia. Należy do psalmów alfabetycznych i nosi w sobie podobieństwo do Deutero-Izajasza i literatury mądrościowej, co każe przypuszczać, że powstał po wygnaniu, w Babilonii.

DROGI PRAWA • Psalm 34 należy do gatunku dziękczynienia indywidualnego. Wierzący Izraelita, który rekrutuje się spośród anawim, sprawiedliwych, ubogich Pana, dziękuje Bogu za swoje ocalenie. Zagrożenie życia i doświadczenie wybawienia musiało autorowi psalmu przypominać dramatyczną historię Dawida, stąd skojarzenie przywołane w tytule.

DROGA MĄDROŚCI • Usłyszymy drugą część psalmu, w której przedstawiona jest droga Mądrości. Święci Pana wezwani są do bojaźni Bożej, do powściągania języka od złego i kłamstwa, odwrócenia się od zła, czynienia dobra i dążenia do pokoju • Fakt, że psalmista przypomina mędrca z pierwszego czytania, zachęcającego wszystkich do chodzenia drogami Bożego Prawa, to odpowiedź na pytanie, dlaczego psalm został wybrany do dzisiejszej Liturgii Słowa. Drugim powodem jest to, że – jak wiemy z poprzedniej niedzieli – Psalm 34 nawiązuje do Eucharystii.

---

Czytanie z Listu św. Pawła Apostoła do Efezjan

(Ef 5,15-20)

Baczcie pilnie, jak postępujecie, nie jako niemądrzy, ale jako mądrzy. Wyzyskujcie chwilę sposobną, bo dni są złe. Nie bądźcie przeto nierozsądni, lecz usiłujcie zrozumieć, co jest wolą Pana. A nie upijajcie się winem, bo to jest (przyczyną) rozwiązłości, ale napełniajcie się Duchem, przemawiając do siebie wzajemnie w psalmach i hymnach, i pieśniach pełnych ducha, śpiewając i wysławiając Pana w waszych sercach. Dziękujcie zawsze za wszystko Bogu Ojcu w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa!

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Upojeni Duchem • Ef 5,15-20

List do Efezjan • AUTOR: św. Paweł (lub jego uczeń) • CZAS POWSTANIA: przed 61-63 r. (lub ok. 100 r.) • SKĄD: Rzym (albo Cezarea lub inne, nieznane miejsce) · DO KOGO: wspólnota w Efezie, chrześcijanie w Azji Mniejszej

---

EGZORTY • Kontynuujemy lekturę listu do Efezjan i jego piątego rozdziału. Przypomnijmy, św. Paweł przechodzi w nim od ogólnych wezwań skierowanych do całej wspólnoty (egzorty w 5,1–20) do tzw. tablic rodzinnych, czyli norm, którymi ma kierować się chrześcijański dom, rodzina (5,21–33). Przestrzega przed praktykowaniem pogańskiego stylu życia (5,1–7), zachęca, aby strzec w sobie światłości Jezusa (5,8–14) oraz wzywa do napełniania wszystkich relacji i sfer życia Duchem Świętym (5,15–20). Następnie ukazuje, co to znaczy – na konkretnym przykładzie chrześcijańskich małżonków (5,21–33).

MĄDRE ŻYCIE • Usłyszymy fragment, który znajduje się w sercu piątego rozdziału Listu do Efezjan. Autor wzywa wierzących do mądrego życia i wydobywania tego, co najlepsze, w trudnym czasie. Zwróćmy uwagę na apel św. Pawła o rozeznawanie woli Bożej i nieustanną modlitwę dziękczynienia • Zauważmy, że i w drugim czytaniu znajdziemy obraz mądrości Bożej.

---

Słowa Ewangelii wg św. Jana

(J 6,51-58)

Jezus powiedział do tłumów: Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki. Chlebem, który Ja dam, jest moje ciało za życie świata. Sprzeczali się więc między sobą Żydzi mówiąc: Jak On może nam dać /swoje/ ciało do spożycia? Rzekł do nich Jezus: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Jeżeli nie będziecie spożywali Ciała Syna Człowieczego i nie będziecie pili Krwi Jego, nie będziecie mieli życia w sobie. Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ma życie wieczne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Ciało moje jest prawdziwym pokarmem, a Krew moja jest prawdziwym napojem. Kto spożywa moje Ciało i Krew moją pije, trwa we Mnie, a Ja w nim. Jak Mnie posłał żyjący Ojciec, a Ja żyję przez Ojca, tak i ten, kto Mnie spożywa, będzie żył przeze Mnie. To jest chleb, który z nieba zstąpił – nie jest on taki jak ten, który jedli wasi przodkowie, a poumierali. Kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki.

Oto Słowo Pańskie.

---

•

EWANGELIA

Chleb z nieba • J 6,51-58

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 90 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Synagoga w Kafarnaum • CZAS: ok. 33 r. • BOHATEROWIE: Jezus, uczniowie, słuchające go tłumy • WERSJE: brak

---

TEMAT: CHLEB • Przypomnijmy, że w pierwszej z dwóch części (w Księdze Znaków, potem jest Księga życia) Ewangelia św. Jana przedstawia cztery wielkie tematy: wino – krzew winny, pasterz, chleb żywy oraz woda. Każdy z nich zostaje przedstawiony w podobny sposób: przez dyskusję, znak oraz przemowę • Jak to wygląda w przypadku tematu chleba żywego? Wprowadzeniem wielkiego tematu o chlebie jest znak cudownego rozmnożenia chleba. W tym samym rozdziale znajdziemy przemowę Jezusa  (wypowiedzianą w synagodze w Kafarnaum) dotyczącą znaku, która w rzeczywistości jest rozmową, sporem z faryzeuszami.

MOWA EUCHARYSTYCZNA • Dziś kolejna część lektury tzw. Mowy Eucharystycznej. Pierwszej części słuchaliśmy dwa tygodnie temu. Jezus, porównując obiecany przez niego chleb do manny z nieba, zapowiedział, że pokarm, który On daje, nie ginie oraz że nowym Chlebem jest Jego Słowo. Tydzień temu Jezus stwierdził, że Chlebem z nieba jest także Jego Ciało, które daje życie wieczne tym, którzy je spożywają. W Mowie Eucharystycznej mamy już zatem kompletny obraz tego, co ukrywa się pod symbolem Chleba: to Słowo i Ciało Chrystusa. Wobec tej trudnej do przyjęcia mowy Żydzi zaczynają szemrać (6,41) i otwarcie kontestować słowa Jezusa (6,52). Wreszcie wielu z nich odchodzi (6,66). Przy Jezusie pozostaje jedynie najwierniejszych Dwunastu (6,68).

CIAŁO I KREW DAJĄCE ŻYCIE • Dzisiejszą lekturę Ewangelii rozpoczyna zdanie, którym kończył się zeszłotygodniowy fragment. Dostrzeżemy nieporozumienie, technikę narracyjną u św. Jana. Jezus tym razem zapowie, że prawdziwym pokarmem jest Jego Ciało, a Krew – Napojem. Ten, kto nie spożywa Ciała Syna Człowieczego i nie pije Jego Krwi, nie ma w sobie życia. Ten kto to czyni, będzie przez Chrystusa wskrzeszony i będzie żył na wieki.

---