Jutro Niedziela – XVII zwykła A

PUNKT WYJŚCIA

---

SIEDEMNASTA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy dobrze używali rzeczy przemijających i ubiegali się o dobra wieczne • CZYTANIA: Pierwsza Księga Królewska 3, 5. 7–12 • Psalm 119 (118), 57 i 72. 76–77. 127–128. 129–130 • List do Rzymian 8, 28–30 • Ewangelia wg św. Mateusza 13, 44–52

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

---

Wbrew pozorom jest coś, co łączy wszystkie trzy czytania dzisiejszej Liturgii Słowa. W pierwszym czytaniu Salomon prosi o słuchające serce zdolne rozdzielać dobro od zła. Od „rozdzielania” pochodzi słowo „mądrość”. W drugim czytaniu św. Paweł nawiązuje do idei predestynacji: polegała ona na rozdzieleniu nas na tych, którzy z góry przeznaczeni są do dobra, i tych, których przeznaczeniem jest zło. Święty Paweł koryguje ten pogląd: zaproszeni do dobra są wszyscy, a to, dokąd pójdziemy, jest już w naszych rękach.

Dobrze ilustruje to dzisiejsza Ewangelia. We wszystkich przypowieściach istotą jest rozdzielenie, osąd, wybór oraz jego aktywna realizacja.

Najkrócej mówiąc, chodzi o wybór priorytetu, a potem jego realizację. Na tym polega mądrość.

---

Czytanie z Pierwszej Księgi Królewskiej

(1 Krl 3, 5. 7–12)

W Gibeonie Pan ukazał się Salomonowi w nocy, we śnie. Wtedy Bóg rzekł: «Proś o to, co mam ci dać». A Salomon odrzekł: «O Panie, Boże mój, Ty ustanowiłeś królem Twego sługę w miejsce Dawida, mego ojca, a ja jestem bardzo młody i nie umiem rządzić. Ponadto Twój sługa jest pośród Twego ludu, który wybrałeś, ludu mnogiego, którego nie da się zliczyć ani też spisać z powodu jego mnóstwa. Racz więc dać Twemu słudze serce rozumne do sądzenia Twego ludu i rozróżniania dobra od zła, bo któż zdoła sądzić ten lud Twój tak liczny?» Spodobało się Panu, że właśnie o to Salomon poprosił. Bóg więc mu powiedział: «Ponieważ poprosiłeś o to, a nie poprosiłeś dla siebie o długie życie ani też o bogactwa, i nie poprosiłeś o zgubę twoich nieprzyjaciół, ale prosiłeś dla siebie o umiejętność rozstrzygania spraw sądowych, oto spełniam twoje pragnienie i daję ci serce mądre i pojętne, takie, że podobnego tobie przed tobą nie było i po tobie nie będzie».

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Jedno życzenie • 1 Krl 3, 5. 7–12

Ciekawa propozycja Boga. Proponuje Salomonowi: „Poproś, co mam ci dać”. Co Salomon uzna za priorytet, rzecz najważniejszą?

KSIĘGA: Pierwsza Księga Królewska • AUTOR: deuteronomista (szkoła historyczna) • CZAS POWSTANIA: VII–VI w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS: I poł. X w. przed Chr. • MIEJSCE: Gibeon • BOHATEROWIE: Salomon, Bóg

---

KSIĘGI KRÓLÓW • Pierwsza i Druga Księga Królewska to dalsza część historii opowiedzianych w dwóch Księgach Samuela – które opisują wybór króla i scalanie królestwa Izraela pod rządami Dawida. Pierwsza Księga Królewska (rozpoczynająca się od opowiadania o starości Dawida) mówi o wyborze oraz rządach Salomona. Obok historii Salomona i jego następców Pierwsza Księga Królewska opowiada dzieje Eliasza.

SALOMON • Od 3 rozdziału poznajemy dzieje Salomona, mądrego króla, którego główną misją była budowa Świątyni Jerozolimskiej. Tematem obu Ksiąg Królewskich jest bowiem Świątynia, którą wznosi Salomon. W niej znajduje swoje miejsce Tora. Powstające miejsca kultu w Betel i Dan czy w Samarii, konkurencyjne wobec jedynej Świątyni, to znak niewierności i przyczyna nieszczęść. Księgę wieńczy opis odnalezienia Tory i odnowy Świątyni.

MODLITWA KRÓLA • Usłyszymy o wydarzeniu opisanym w 3 rozdziale Pierwszej Księgi Królewskiej, a więc o chwili objęcia rządów przez Salomona. Salomon może przedstawić Bogu jedną prośbę, a Bóg obiecuje jej spełnienie. O co poprosi Salomon?

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

(Ps 119 (118), 57 i 72. 76–77. 127–128. 129–130)

REFREN: Jakże miłuję Prawo Twoje, Panie

Pan jest moim działem, *  przyrzekłem zachować słowa Twoje. Prawo ust Twoich jest dla mnie lepsze *  niż tysiące sztuk złota i srebra. Niech Twoja łaska będzie mi pociechą * zgodnie z obietnicą daną Twemu słudze. Niech Twa litość mnie ogarnie, a żyć będę, * bo Twoje Prawo jest moją rozkoszą. Przeto więcej miłuję Twoje przykazania * niż złoto, niż złoto najczystsze. Dlatego uważam za słuszne wszystkie Twe postanowienia * i nienawidzę wszelkiej drogi fałszu. Twoje napomnienia, Panie, są przedziwne, * dlatego przestrzega ich moja dusza. Poznanie Twoich słów oświeca * i naucza niedoświadczonych.

•

PSALM

Cenniejsze niż złoto • Ps 119 (118), 57 i 72. 76–77. 127–128. 129–130

Fragment najdłuższego w całym Psałterzu Psalmu 119 mówi o tym, co jest najważniejsze.

PSALM 119 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, po 538 r. przed Chr.

---

PSALM MĄDROŚCIOWY • Psalm 119 to najdłuższy spośród stu pięćdziesięciu psalmów. Zawiera niemal dwieście wersetów, stąd zwykle czytamy lub słuchamy jego fragmentów. Zalicza się go do psalmów mądrościowych z mocną nutą indywidualnej modlitwy błagalnej. Uczeni dopatrują się w nim swego rodzaju antologii odwołującej się do Księgi Powtórzonego Prawa, proroków i literatury mądrościowej. Podobnie jak Syrach psalmista wychwala w nim Boże Prawo jako szczyt mądrości i drogę do szczęśliwego życia • Psalm 119 możemy rozpoznać, słysząc choćby krótki jego fragment. Jak to możliwe? Z powodu jego zaskakującej budowy.

CIEKAWOSTKI KONSTRUKCYJNE • Pierwsza ciekawostka dotyczy jedynie oryginału, polskie tłumaczenie jej nie oddaje. Jest to psalm alfabetyczny. Psalm jest podzielony na dwadzieścia dwie strofy (tyle jest liter alfabetu hebrajskiego), a każda z nich na osiem wersów. Osiem wierszy składających się na każdą strofę rozpoczyna się jedną, tą samą, kolejną literą alfabetu hebrajskiego. Zastosowanie takiego rodzaju akrostychu nadaje tekstowi porządek i symetrię • Druga cecha jest widoczna także i w polskim przekładzie. W każdym ze stu siedemdziesięciu sześciu wersetów (a więc praktycznie w co drugim wierszu) występuje synonim wyrażenia „Prawo Pańskie”: pouczenie, przykazanie, ustawy, słowa itp. Taka kompozycja, która pozwala na rozpoznanie z łatwością długiego Psalmu 119, którejkolwiek jego części byśmy słuchali, służy podkreśleniu mądrości Prawa i majestatu Słowa Bożego oraz tego, że może ono być pomocą i dla nas.

---

Czytanie z Listu św. Pawła Apostoła do Rzymian

(Rz 8, 28–30)

Bracia:

Wiemy, że Bóg z tymi, którzy Go miłują, współdziała we wszystkim dla ich dobra, z tymi, którzy są powołani według Jego zamysłu. Albowiem tych, których przedtem poznał, tych też przeznaczył na to, by się stali na wzór obrazu Jego Syna, aby On był Pierworodnym między wielu braćmi. Tych zaś, których przeznaczył, tych też powołał, a których powołał – tych też usprawiedliwił, a których usprawiedliwił – tych też obdarzył chwałą.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Przeznaczenie • Rz 8, 28–30

Kolejna nauka św. Pawła o Duchu Świętym, który współdziała we wszystkim dla naszego dobra – apostoł przedstawia Boży plan wobec człowieka.

KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 57–58 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt

---

ROZDZIAŁ 8 • Treść drugiego czytania pozostaje tematycznie niezależna od pozostałych części liturgii słowa. Kontynuujemy lekturę Listu do Rzymian i zawartego w jego 8 rozdziale rozważania o Duchu Świętym. Paweł zwraca uwagę na Ducha, Dawcę nowego życia. Wcześniej pisał, że • przyjęcie Jezusa jako Pana i Zbawiciela to pierwszy konieczny krok ku temu, aby stać się wolnym (Rz 7, 25) • Nowe życie jest jednak na początku podobne do małego ziarna, które musi rosnąć i się rozwijać. Tym, który daje wzrost, jest właśnie Duch. Jeśli otwieramy się na jego obecność, On czyni nas własnością Boga (Rz 8, 9–11) • Duch prowadzi nas i przekonuje, że jesteśmy synami Bożymi (Rz 8, 14–17).

PROWADZI DO ZBAWIENIA • W zeszłym tygodniu Paweł pisał, że Duch się w nas modli. Usłyszymy kolejne trzy wersety – to kontynuacja fragmentu z ubiegłego tygodnia: tym razem Paweł przypomni, że Duch współdziała we wszystkim dla naszego dobra i ostatecznie prowadzi do zbawienia • Zwróćmy uwagę na słowa o przeznaczeniu – wywołały one dyskusję o tym, czy Paweł potwierdza koncepcję predestynacji.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

Słowa Ewangelii wg św. Mateusza

(Mt 13, 44–52)

Jezus opowiedział tłumom taką przypowieść: «Królestwo niebieskie podobne jest do skarbu ukrytego w roli. Znalazł go pewien człowiek i ukrył ponownie. Uradowany poszedł, sprzedał wszystko, co miał, i kupił tę rolę. Dalej, podobne jest królestwo niebieskie do kupca poszukującego pięknych pereł. Gdy znalazł jedną drogocenną perłę, poszedł, sprzedał wszystko, co miał, i kupił ją». «Dalej, podobne jest królestwo niebieskie do sieci, zarzuconej w morze i zagarniającej ryby wszelkiego rodzaju. Gdy się napełniła, wyciągnęli ją na brzeg i usiadłszy, dobre zebrali w naczynia, a złe odrzucili. Tak będzie przy końcu świata: wyjdą aniołowie, wyłączą złych spośród sprawiedliwych i wrzucą ich w piec rozpalony; tam będzie płacz i zgrzytanie zębów. Zrozumieliście to wszystko?» Odpowiedzieli Mu: «Tak». A On rzekł do nich: «Dlatego każdy uczony w Piśmie, który stał się uczniem królestwa niebieskiego, podobny jest do ojca rodziny, który ze swego skarbca wydobywa rzeczy nowe i stare».

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Trzy przypowieści • Mt 13, 44–52

Królestwo niebieskie zaistnieje w sercu człowieka, jeśli ten zrozumie, co naprawdę jest cenne i ważne, a potem odda temu wszystko.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: parabola • MIEJSCE: Galilea • CZAS: 30–33 r. • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: tłumy

---

SIEDEM PRZYPOWIEŚCI • W poprzednie dwie niedziele słyszeliśmy przypowieści • o siewcy • o kąkolu • o ziarnku gorczycy • o zaczynie. Dziś usłyszymy kolejne trzy (jeśli ksiądz wybierze wersję dłuższą): • o skarbie • o perle • o sieci.

PARABOLE • Przypomnijmy: na zakończenie trzeciej księgi Ewangelista Mateusz umieszcza siedem przypowieści, w których kryją się tajemnice królestwa niebieskiego • Polega ona na zakodowaniu znaczeń w symbolach, obrazach łatwych do zapamiętania, wyrażeniach używanych przez słuchaczy w codziennym języku. Ich odkodowanie nie przysparza trudności – a jeśli tak, to Jezus przedstawia ich wykładnię.

RZECZY NOWE I STARE • Usłyszymy kolejne przypowieści Jezusa. Zwróćmy uwagę, że zapowiadane w nich królestwo niebieskie zaistnieje wtedy, jeśli zgodzi się na nie człowiek: jeśli zrozumie, co naprawdę jest cenne i ważne, a potem odda temu wszystko.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.