PUNKT WYJŚCIA

---

XIV NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok C • KOLEKTA: Modlimy się do dobrego Boga, aby obdarzył nas ustawiczną bojaźnią i utwierdził w swojej miłości • KOLOR: zielony  • CZYTANIA: Księga proroka Izajasza 66,10-14c Psalm 66,1-3.4-7.16.20; List do Galatów 6,14-18; Ewangelia wg św. Łukasza 10,1-12.17-20

 

STO SŁÓW

---

Motywem, który dominuje w dzisiejszej liturgii Słowa jest radość. Ta opisywana w Biblii nie jest tylko pustą wesołkowatością, doraźną satysfakcją, chwilową przyjemnością albo dobrym humorem. Nie pochodzi ze spełnienia własnych planów, z poczucia sukcesu albo ludzkiego szacunku. Jest czymś o wiele wiele głębszym: poczuciem głębokiego pokoju i wdzięczności, które płynie z żywej relacji z Bogiem. Ktoś taki nie unika krzyża, nie ucieka od niego, może się nim nawet chlubić, będąc świadomym, że jest on jedyną drogą do zmartwychwstania, do pełni życia (II CZYTANIE).

Dlatego też taka radość staje się czymś wręcz “zaraźliwym”, bo kto doświadczył tego działania Boga, nie może tych “wielkich dzieł” (PSALM) zatrzymać po prostu tylko dla siebie, musi je nieść innym. Tym jest ewangelizacja: głoszeniem radości, której można doświadczyć, niesieniem jej innym podczas, gdy samemu się ją wciąż dostaje w darze od Boga (EWANGELIA).

Odwieczne zapowiedzi pokoju i radości wypełnią się całkowicie na końcu czasów (I CZYTANIE). Niebo (i jego “imiennie podpisane apartamenty”), pozostaje jedynym punktem orientacyjnym na drodze chrześcijanina. A jednak te obietnice są dostępne już teraz dla tego, który wierzy i przyjmuje Dobrą Nowinę.

 

 

 • CHMURA SŁOWA • 

•

PIERWSZE CZYTANIE

Ostateczna radość • Iz 66,10-14c

Na końcu czasów spełnią się zapowiedzi pokoju i radości

KSIĘGA: Izajasza • AUTOR: Trzeci Izajasz • CZAS POWSTANIA: poł. VI w. przed Chr. • KTO MÓWI: prorok (w imieniu Boga) • ADRESACI: Jerozolima  • KATEGORIA: mowa prorocka

---

ZBAWIENIE DLA WSZYSTKICH • Trzecia część Księgi Izajasza (rozdziały 56-66), powstała już po powrocie z wygnania. Odpowiada za nią wciąż tzw. “szkoła Izajasza”. Autor, nazwany umownie Trzecim Izajaszem (Trito-Izajaszem), podkreśla świętość Boga i Jerozolimy oraz rysuje wizję czasów ostatecznych, w których zbawienie ma objąć wszystkie narody.

OSTATNI ROZDZIAŁ • Rozdział 66 to ostatni rozdział całej księgi. Składa się z przedstawienia prawdziwego kultu Boga, który opiera się na czci oddawanej Słowu Boga (ww. 1-4), poematu pocieszającego (to z niego pochodzi dzisiejszy fragment, ww. 5-17) oraz krótkiej przepowiedni dotyczącej przyszłości Izraela (ww. 18-24). Rozdział kończy wizja ludu zgromadzonego z rozproszenia i oddającego cześć Bogu w Jerozolimie.

WEZWANIE DO RADOŚCI • W dzisiejszym pierwszym czytaniu usłyszymy jak sam Bóg wzywa swój lud do radości. Wezwanie to jest jednocześnie zachętą do pozostawienia naturalnego smutku [zob. więcej w JESZCZE O…]. Bóg przypomina i zapewnia, że Jego obietnice co do Jerozolimy wypełnią się, i będzie ona, jak karmiąca matka, znów cieszyć się licznymi dziećmi. Wszyscy zobaczą działanie Boga, które przyniesie wręcz ożywiającą radość.

 

NAJWAŻNIEJSZE CYTATY

---

Obfitość pokoju: Oto Ja skieruję do niej pokój jak rzekę.

Prawdziwe pocieszenie: Jak kogo pociesza własna matka, tak Ja was pocieszać będę; w Jerozolimie doznacie pociechy.

 

LINKI

---

• Jak kogo pociesza własna matka, tak Ja was pocieszać będę; w Jerozolimie doznacie pociechy. (Iz 66,13)

Iz 51,12: Ja i tylko Ja jestem twym pocieszycielem. Kimże ty jesteś, że drżysz przed człowiekiem śmiertelnym i przed synem człowieczym, z którym się obejdą jak z trawą? 

Oz 2,14: Dlatego chcę ją przynęcić, na pustynię ją wyprowadzić i mówić jej do serca. 

2Kor 1,3-4: Błogosławiony Bóg i Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa, Ojciec miłosierdzia i Bóg wszelkiej pociechy, Ten, który nas pociesza w każdym naszym utrapieniu, byśmy sami mogli pocieszać tych, co są w jakiejkolwiek udręce, pociechą, której doznajemy od Boga.

 

JESZCZE O PIERWSZYM CZYTANIU

Księgę Trito-Izajasza wyróżnia często pojawiające się wezwanie do radości (Iz 56,7; 60,18; 61,3.7.10; 65,13-19). Znając realia tamtych czasów, a jesteśmy kilkadziesiąt lat po powrocie Izraela z Babilonii, jest to wezwanie do tego, aby cieszyć się, a przestać ronić łzy. Po pierwszej euforii wynikającej z powrotu Izraelici odkrywają, że ich kraj jest w ruinie, a ich domy stały się posiadłością obcych. Sąsiedzi są wrogo nastawieni, odbudowa świątyni postępuje powoli i kończy się skromnym efektem, a kraj nawiedzają klęski nieurodzaju. W tej sytuacji Bóg wzywa swój lud do radości, czyli do wiary w to, że Jego obietnice się wypełnią. Jerozolima jak dobra matka zapewni swym dzieciom pokój i bezpieczeństwo, jeszcze popłyną do niej bogactwa narodów, Bóg pocieszy swój lud. Kluczem jest zaufanie Jego Słowu. Radość zakorzeniona w Słowie Boga trwa, choć wszystko zdaje się jej być przeciwne. Do podobnej radości wzywa dziś w Ewangelii Jezus, posyłając swoich uczniów na głoszenie Ewangelii.

 

•

PSALM

Zadziwiające dzieła • Ps 66,1-7.16.20

Na końcu czasów spełnią się zapowiedzi pokoju i radości

PSALM 66 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: Czasy powygnaniowe (po 586 r.)

---

TODAH. Psalm 66 należy do gatunku indywidualnych psalmów dziękczynienia (todah). Wyrażają one radosną wdzięczność człowieka, którego modlitwa została wysłuchana. W ich korpusie często znajdujemy wspomnienie nieszczęścia, choroby, wrogów, oraz wybawienia od nich, które sprawia, że na ustach wierzącego rozkwita pieśń uwielbienia.  Psalm został ułożony z myślą o liturgii żydowskiej. Ujawnia to jego struktura: w pierwszej części dominuje 2. osoba liczby mnogiej, w drugiej – liczba pojedyncza. Przewodniczący liturgii zachęca: Przyjdźcie i słuchajcie mnie wszyscy, którzy boicie się Boga, opowiem, co uczynił mej duszy. Psalmy tego typu towarzyszyły ceremoniom wypełnienia złożonego ślubu, czy składaniu ofiary dziękczynnej w świątyni.

CUDA DZIŚ. Wysłuchamy pierwszej połowy psalmu i dwa wersety pochodzące z drugiej. Psalmista wzywa do zachwytu nad dziełami Bożymi i jego działaniem w historii. Wspomina przejście przez Morze Czerwone i rozstąpienie się wód Jordanu. Cuda znane z przeszłości powracają w życiu wierzącego, który ufa Słowu Boga. Psalmista w ostatniej strofie wzywa wszystkich do słuchania tego, co Bóg uczynił jego duszy. Podobnych znaków Bożej mocy i miłości doświadczają uczniowie Jezusa głoszący Ewangelię.

Badałeś mnie ogniem nienadaremnie, czy lichy ja kruszec, czy srebro jest we mnie – to fragment pieśni “Kazałeś, kazałeś” ze słynnych “Nieszporów ludźmierskich”. Ta pieśń to parafraza Psalmu 66. Rzeczywiście, w psalmie tym pojawia się tytułowe: “kazałeś”: Kazałeś ludziom deptać nam po głowach. Przeszliśmy przez ogień i wodę, ale wyprowadziłeś nas ku pomyślności.

 

•

DRUGIE CZYTANIE

Osobiste zakończenie • Ga 6,14-18

Chlubą apostoła jest krzyż

KSIĘGA: List do Galatów · NADAWCA: św. Paweł · SKĄD: Efez · DATA: 52/53 AD · ADRESACI: mieszkańcy Galacji

---

PAWEŁ OBROŃCA • List do Galatów powstał z konieczności obrony założonych przez Pawła w Galacji wspólnot chrześcijańskich przed napływem i działalnością judeo-chrześcijan. Co było tego powodem? • Galaci to prawdopodobnie potomkowie Celtów, którzy osiedlili się w Azji Mniejszej w III wieku przed Chrystusem. Paweł głosił wśród niech Ewangelię usprawiedliwienia przez wiarę w Chrystusa, bez uczynków Prawa. Po jego odejściu pojawili się jednak wśród nich misjonarze głoszący konieczność przyjęcia obrzezania i zachowywania Tory.

OSTATNI ROZDZIAŁ • W naszej liturgicznej lekturze listu do Galatów po kilku tygodniach dochodzimy do końca. Usłyszymy ostatnie, podsumowujące wersety ostatniego 6 rozdziału. Paweł najpierw przedstawił Boże pochodzenie swojej Ewangelii (>>Ga 1),  potem przypomniał, jak jej bronił w Antiochii, musząc spierać się nawet z Piotrem (>>Ga 2), następnie dowodził dlaczego Prawo utraciło swoje znaczenie wobec łaski przychodzącej w Chrystusie (>>Ga 3-4) i opisał czym jest prawdziwa chrześcijańska wolność i życie według Ducha (>>Ga 5).

ZANIM USŁYSZYSZ • Do podyktowanego sekretarzowi listu Apostoł dorzuca na końcu (jak to zwykle ma w zwyczaju, por. 2Tes 3,17; 1Kor 16,21-24; Kol 4,18) kilka słów napisanych już własnoręcznie. Pisze w nich o Krzyżu Chrystusa, którym się chlubi, i który uczynił z wierzących “nowe stworzenie”. Dlatego też nieważne są już inne rzeczy, liczy się tylko ta przemiana, która dokonała się w Chrystusie. Ostatnie słowa listu to modlitwa Pawła o pokój dla Izraela Bożego oraz wezwanie do uszanowania jego autorytetu jako apostoła, który nosi ślady męki Chrystusa.

 

NAJWAŻNIEJSZE CYTATY

---

Oto prawdziwa chwała: Co do mnie, nie daj Boże, bym się miał chlubić z czego innego, jak tylko z krzyża Pana naszego Jezusa Chrystusa, dzięki któremu świat stał się ukrzyżowany dla mnie, a ja dla świata.

 

LINKI

---

Co do mnie, nie daj Boże, bym się miał chlubić z czego innego, jak tylko z krzyża Pana naszego Jezusa Chrystusa, dzięki któremu świat stał się ukrzyżowany dla mnie, a ja dla świata (Ga 6,14)

Rz 6,6: To wiedzcie, że dla zniszczenia grzesznego ciała dawny nasz człowiek został razem z Nim ukrzyżowany po to, byśmy już więcej nie byli w niewoli grzechu.

Flp 3,7-8: Ale to wszystko, co było dla mnie zyskiem, ze względu na Chrystusa uznałem za stratę. I owszem, nawet wszystko uznaję za stratę ze względu na najwyższą wartość poznania Chrystusa Jezusa, Pana mojego. Dla Niego wyzułem się ze wszystkiego i uznaję to za śmieci, bylebym pozyskał Chrystusa 

2Kor 12,10: Dlatego mam upodobanie w moich słabościach, w obelgach, w niedostatkach, w prześladowaniach, w uciskach z powodu Chrystusa. Albowiem ilekroć niedomagam, tylekroć jestem mocny. 

Mt 16,24: Wtedy Jezus rzekł do swoich uczniów: Jeśli kto chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje. 

 

TRANSLATOR

---

Co do mnie, nie daj Boże, bym się miał chlubić… (Ga 6,14)
Dosłownie po prostu: oby się nie stało mi, bym się chlubił…

…przecież ja na ciele swoim noszę stygmaty (gr. stigmata) Jezusa (Ga 6,17). Gr. stigmata może oznaczać bliznę, tatuaż lub znak przynależności niewolnika do pana [zobacz więcej w CZY WIESZ ŻE…]

 

JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU

---

Starożytni Grecy chlubili się swoimi miastami, bibliotekami, kulturą i umiłowaniem mądrości, którą nazywali filozofia, nade wszystko zaś dumni byli z retoryki, która wyróżniała ich spośród wszystkich narodów (Izokrates, Panegirycus). Rzymianie chlubili się siłą, męstwem, sztuką rządzenia, umiłowaniem cnoty i prawa, które uczyniło z nich najpotężniejszych władców na ziemi. Żydzi chlubili się swoim Prawem. Dla Pawła jedynym powodem do chluby jest Krzyż Chrystusa, w którym dokonał się absolutny przewrót wartości tego świata i który przemienił całą ludzkość w Nowe Stworzenie. Nowe Stworzenie to przemieniony, należący do Boga człowiek, obywatel nieba, bardziej niż ziemi, żyjący już teraz życiem zmartwychwstałym i oglądający brzask Nowej Ziemi i Nowego Nieba (cf. 2 Kor 5,17). Prawda o o tym, kim  jesteśmy i co dokonało się na Krzyżu stanowi serce Ewangelii głoszonej przez Pawła i przez wszystkich uczniów Chrystusa.

 

CZY WIESZ,  ŻE…

---

Stygmaty Pawła. Nie chodzi tu najprawdopodobniej o stygmaty spotykane później u niektórych świętych (jak niektórzy próbowali twierdzić). Blizny, o których mówi Paweł, to znaki cierpienia poniesionego w służbie Chrystusa, które upodabniają Apostoła do Niego. Mogły to być choroby (4,13; 2 Kor 12,7), ślady po biczowaniach (2 Kor 11,25), rany poniesione od „dzikich zwierząt” (1 Kor 15,32) lub inne znamiona, które na zawsze oznaczyły Pawła jako „niewolnika Chrystusa” (Ga 1,10; por. Rz 1,1). W starożytności tatuaż lub wypalone piętno oznaczał przynależność niewolnika do konkretnego pana, lub żołnierza do konkretnego oddziału. Stygmaty Pawła oznaczają jego przynależność do Chrystusa.

Pokój nad Izraelem. Końcowe słowa Pawła z listu do Galatów to aluzja do modlitwy synagogalnej Amidah „Niech zstąpi pokój na Izraela” (Ps 125,5; 128,6). Izrael Boży, o którym mówi Paweł, to nie Izrael według ciała (1 Kor 10,18), który wciąż jeszcze nie przyjmuje wiary w Chrystusa. Nie są to także chrześcijanie przychodzący z narodów pogańskich, którzy mieliby teraz zastąpić “stary Izrael”. Paweł ma na myśli judeo-chrześcijan, tych, którzy wierząc w Chrystusa pozostają wciąż wierni Prawu Mojżesza. Choć Paweł prowadzi z nimi zaciekły spór w Galacji, traktuje ich wciąż jak swoich braci, część Kościoła Chrystusowego. Więcej nawet, dla Pawła, stanowią oni obok nawróconych pogan część konieczną, bez której Kościół byłby niekompletny.

 

•

EWANGELIA

Rozesłani • Łk 10,1-12.17-20

Niesienie innym Królestwa daje radość

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: 70-80 r.
KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Galilea • CZAS: rok 30-33 • BOHATEROWIE: • Jezus, uczniowie

---

PIERWSZA KSIĘGA ŁUKASZA • Kontynuujemy “ciągłą” lekturę Ewangelii św. Łukasza. Przypomnijmy, św. Łukasz był towarzyszem św. Pawła i spisał głoszoną przez niego Dobrą Nowinę. Pochodził z Antiochii Syryjskiej, z wykształcenia był lekarzem. Jego dzieło dzieli się na dwie księgi: Ewangelię i jej kontynuację − Dzieje Apostolskie. Łukasz, któremu bliskie są idee i przepowiadanie Pawła, adresuje swoją Ewangelię do chrześcijan pochodzenia pogańskiego.

W DRODZE DO JEROZOLIMY • Jezus po decyzji o ruszeniu w kierunku Jerozolimy, o której słyszeliśmy tydzień temu (Łk 9,51) pozostanie teraz już ciągle ku niej skierowany. To nowa część Ewangelii Łukasza, po wcześniejszych wydarzeniach w Galilei, której lekturę rozpoczęliśmy tydzień temu. Wstępowanie do Jerozolimy (rozdz. 9-19) będzie przeplatane nauczaniem na różne tematy (modlitwa, wolność od bogactw, przebaczenie, czasy ostateczne itd.), często przedstawionym także w przypowieściach.

ROZESŁANIE SIEDEMDZIESIĘCIU DWÓCH • Usłyszymy dziś 2 połączone fragmenty: rozesłanie uczniów wraz ze “wskazówkami na drogę” oraz ich relację po powrocie z głoszenia z komentarzem Jezusa do niej (opuszczona została skarga Jezusa wobec niektórych miast, które nie przyjęły Jego przepowiadania). Misjonarze mają poprzedzać przyjście Jezusa do poszczególnych miejscowości, być jego żywą zapowiedzią. Dostają oni szczegółowe wskazówki na drogę [zob. więcej w JESZCZE O…]. Powrót wysłańców jest pełen radości, bo doświadczyli czegoś, co przerosło nawet zapowiedzi Jezusa.

 

NAJWAŻNIEJSZE CYTATY

---

Co głosić?: Przybliżyło się do was królestwo Boże!
Z czego się cieszyć?: Cieszcie się, że wasze imiona zapisane są w niebie!

 

LINKI

---

Jednak nie z tego się cieszcie, że duchy się wam poddają, lecz cieszcie się, że wasze imiona zapisane są w niebie». (Łk 9,20)

Iz 4,3: I będzie tak: Ten, kto pozostał żywy na Syjonie, i który się ostał w Jeruzalem, każdy będzie nazwany świętym i wpisany do Księgi Życia w Jeruzalem. 

Ap 3,5: Tak szaty białe przywdzieje zwycięzca, i z księgi życia imienia jego nie wymażę. I wyznam imię jego przed moim Ojcem i Jego aniołami.  

Ap 20,12: I ujrzałem umarłych wielkich i małych stojących przed tronem, a otwarto księgi. I inną księgę otwarto, która jest księgą życia. I osądzono zmarłych z tego, co w księgach zapisano, według ich czynów.  

Mt 7,22-23: Wielu powie Mi w owym dniu: “Panie, Panie, czy nie prorokowaliśmy mocą Twego imienia, i nie wyrzucaliśmy złych duchów mocą Twego imienia, i nie czyniliśmy wielu cudów mocą Twego imienia?” Wtedy oświadczę im: “Nigdy was nie znałem. Odejdźcie ode Mnie wy, którzy dopuszczacie się nieprawości!”

 

JESZCZE O EWANGELII

---

Ewangelia Łukasza, której dziś słuchamy to prawdziwy przewodnik dla głoszących:

Siedemdziesięciu dwóch (w wielu rękopisach: siedemdziesięciu) to w Ewangelii Łukasza obraz Kościoła zataczającego szerokie kręgi: od Jezusa przez 12 Apostołów do 72, którzy symbolizują wszystkich. Liczba nawiązuje do siedemdziesięciu starszych ludu, pomocników Mojżesza natchnionych duchem proroctwa w Lb 11,24-25 lub do tablic narodów z Rdz 10,2-31. Wszyscy uczniowie Jezusa powołani są do głoszenia Jego Ewangelii i mają to czynić wobec całego świata.

Po dwóch. Wysłanie uczniów po dwóch odnosi się do wymogu wiarygodnego świadectwa, które ma się oprzeć na słowie więcej niż jednego (zob. Pwt 19,15). To także naturalne wsparcie dla głoszących i podkreślenie prawdy, że Ewangelia i jej proklamacja należą do całej wspólnoty. Nie da się jej efektywnie głosić w pojedynkę.

Jak owce między wilki. To sugestywny obraz bezbronności uczniów Jezusa, a równocześnie ich bezpieczeństwa, ponieważ “owce” należą do Pana. Misjonarze nie mogą upodobnić się do tego świata w stosowaniu siły i agresji. Chrześcijańska misja otwiera nową erę pokoju i pojednania, w której “wilk zamieszka” razem z barankiem (zob. Iz 11,6; 65,25).

Bez bagażu i pozdrowień. Uczniowie mają podróżować bez trzosa, torby i sandałów, nie pozdrawiając nikogo w drodze. Ich wyposażenie jest skromniejsze niż to, które mieli do dyspozycji słynący z ubóstwa Cynicy. Brak pieniędzy i torby nie służy wyrobienia w sobie ascezy czy hartu ducha lecz zaufania w Bożą opatrzność. Brak sandałów oznacza postawę sług (niewolnicy chodzili boso) zaś zakaz pozdrowień w drodze (zabierały sporą ilość czasu) to znak pilności nowej misji prorockiej. Nie ma czasu do stracenia.

Strząśnięty proch i radość nieba. Jezus zapowiada uczniom, że ich misja spotka się także z odrzuceniem. Mają wówczas strząsnąć proch z pogańskiej ziemi na świadectwo przeciw niej. To symboliczny gest, którego dokonywali Żydzi po powrocie do Izraela z ziemi pogańskiej. Klęski nie powinny uczniów załamywać, podobnie jak spektakularne sukcesy nie są największym powodem radości. Radość głoszących wynika z faktu, że za wierną służbę Słowu ich imiona zostały zapisane w Księdze Życia. Bez względu na sumę sukcesów i porażek głoszenie Ewangelii otwiera bramy Królestwa.

 

TWEETY

---

tweety o #jutroniedziela

tweety o #kazanie