2020-02-22

Jutro niedziela – VII zwykła A

„Świętymi bądźcie”. To wezwanie, by marzyć.

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

Jutro niedziela - VII zwykła A

„Świętymi bądźcie”. To wezwanie, by marzyć.

PUNKT WYJŚCIA

SIÓDMA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy słowem i czynem spełniali to, co się podoba Bogu • CZYTANIA: • Księga Kapłańska 19, 1–2. 17–18 • Psalm 103, 1–4. 8. 10. 12–13 • Pierwszy List do Koryntian 3, 16–23 • Ewangelia wg św. Mateusza 5, 38–48.

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Łatwiej nam zrozumieć Boga, który mówi: „bądź”, „bądźcie”, proponuje, daje nam wybór. Kiedy mówi: „będziesz”, Jego słowo brzmi jak rozkaz dyktatora. Ale ton nieznoszący sprzeciwu jest częsty w Jego słowach w Biblii. Dość wspomnieć, że w taki sposób zwrócił się Archanioł Gabriel do Maryi: Poczniesz i porodzisz. Dominuje on również w dzisiejszej Liturgii Słowa.

„Widzę dziś Boga, który chce, żebym marzył” – napisał w jednym ze swoich komentarzy o. Łukasz Wiśniewski i jest to najlepsze wyjaśnienie „Bożego rozkazu”. Dostajemy dziś kodeks, wezwanie do świętości: Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują. Bądźcie doskonali, a bardziej w zgodzie z oryginałem: Będziecie doskonali. To wezwanie, by marzyć. Będziesz! Naprawdę będziesz!

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

(Kpł 19, 1–2. 17–18)

Czytanie z Księgi Kapłańskiej

Pan powiedział do Mojżesza: «Przemów do całej społeczności Izraelitów i powiedz im: Bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty, Pan, Bóg wasz!

Nie będziesz żywił w sercu nienawiści do brata. Będziesz upominał bliźniego, aby nie ponieść winy z jego powodu. Nie będziesz szukał pomsty, nie będziesz żywił urazy do synów twego ludu, ale będziesz miłował bliźniego jak siebie samego. Ja jestem Pan!»

Oto słowo Boże.

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Kodeks Świętości • Kpł 19, 1–2. 17–18

To stąd pochodzi tzw. drugie przykazanie miłości. Oto „kodeks świętości”, serce Księgi Kapłańskiej.

KSIĘGA: Księga Kapłańska • AUTOR: kapłan • CZAS POWSTANIA: podczas wygnania babilońskiego i po powrocie z niego (VI w. przed Chr.) • KATEGORIA: mowa/Kodeks Świętości • MIEJSCE AKCJI: Synaj • KTO MÓWI: Bóg i Mojżesz • ADRESAT: Izrael

TRZECIA KSIĘGA • Księga Kapłańska to trzecia księga Pięcioksięgu i całego Starego Testamentu. Następuje po Księdze Wyjścia opowiadającej o wyjściu Izraelitów z Egiptu i początku wędrówki ku Ziemi Obiecanej. Księgę Wyjścia wieńczy opis zawarcia przymierza na Synaju i wręczenie tablic Dekalogu. Wtedy następuje przerwa w narracji o wędrówce – to właśnie Księga Kapłańska – po czym Księga Liczb wznawia opowiadanie. Księga Kapłańska znajduje się w samym sercu Pięcioksięgu, co sugeruje jej ogromną wagę • Jej treść ma charakter „prawny”, zawiera opis rytuałów: składania ofiar, wprowadzenia w czynności kapłańskie itp., to wszystko w kontekście przymierza, jakie Bóg zawarł z Mojżeszem i ludem Izraela. Księga tłumaczy, co czynić, aby Bóg stale mieszkał pośród swojego ludu.

ŚWIĘTOŚĆ W CENTRUM • Bez Księgi Kapłańskiej nie można zrozumieć sensu ofiar Starego Testamentu. Nie da się zrozumieć kapłaństwa i ofiary Jezusa • Centralne miejsce Księgi Kapłańskiej zajmuje Kodeks Świętości (rozdziały 17–26). Niczym refren powtarza się w nim oświadczenie Boga: Ja jestem Pan. Bóg wypowiada się tu w pierwszej osobie: pokazuje Izraelowi drogę do świętości.

DRUGIE PRZYKAZANIE MIŁOŚCI • To właśnie stąd pochodzi kilka wersetów, które usłyszymy w pierwszym czytaniu: jest to najważniejsza i najbardziej znana część Kodeksu. Zwróćmy uwagę na dwie rzeczy: na pochodzące z Kodeksu Świętości znane nam dobrze tzw. drugie przykazanie miłości oraz wezwanie Boga do świętości. To ze względu na te słowa czytanie dobrano do dzisiejszej liturgii. Zauważmy, że świętość wyraża się właśnie miłością wobec bliźniego.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

(Ps 103, 1–4. 8. 10. 12–13)

Refren: Pan jest łaskawy, pełen miłosierdzia.

Błogosław, duszo moja, Pana, * i wszystko, co jest we mnie, święte imię Jego. Błogosław, duszo moja, Pana * i nie zapominaj o wszystkich Jego dobrodziejstwach. On odpuszcza wszystkie twoje winy * i leczy wszystkie choroby. On twoje życie ratuje od zguby, * obdarza cię łaską i zmiłowaniem. Miłosierny jest Pan i łaskawy, * nieskory do gniewu i bardzo cierpliwy. Nie postępuje z nami według naszych grzechów * ani według win naszych nam nie odpłaca. Jak odległy jest wschód od zachodu, * tak daleko odsuwa od nas nasze winy. Jak ojciec lituje się nad dziećmi, * tak Pan się lituje nad tymi, którzy cześć Mu oddają.

[01][02]

•

PSALM

Miłosierny jest Pan • Ps 103, 1–4. 8. 10. 12–13

Opatrzność i miłosierdzie. Psalm 103 to pieśń ku czci Boga.

PSALM 103 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, po 538 r.

HYMNY NA CZEŚĆ BOGA • Wśród 150 psalmów około trzydziestu to hymny (hebr. tehillah). Są do siebie podobne: zaczynają się od zaproszenia do wielbienia Pana, a potem wymieniają przyczyny tego uwielbienia, działania Boga w stworzeniu i historii. Każdy z nich skupia się na jednej z cech Stwórcy • Tego typu utwory były recytowane w liturgii świątynnej, często podczas wielkich świąt.

PSALM DAWIDOWY • Psalm 103 należy do zbioru psalmów Dawidowych, to znaczy takich, które tradycja żydowska przypisywała samemu Dawidowi. Modlitwa związana z odpuszczeniem grzechów i Bożym zmiłowaniem pozwala ulokować go jednak bliżej czasów Ezdrasza i Nehemiasza.

NA CZEŚĆ MIŁOSIERNEGO • Taką strukturę będziemy mogli z łatwością usłyszeć w psalmie responsoryjnym. To klasyczny przykład gatunku pieśni uwielbienia: hymnu. Usłyszymy pierwszą część Psalmu 103. Wspólnota uwielbiała w psalmie Boga, którego miłosierdzie ocala od śmierci i zapewnia nieustanne błogosławieństwo w niepewnych czasach naznaczonych wojnami i wrogością sąsiadów.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

(1 Kor 3, 16–23)

Czytanie z Pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

Bracia:

Czyż nie wiecie, że jesteście świątynią Boga i że Duch Boży mieszka w was? Jeżeli ktoś zniszczy świątynię Boga, tego zniszczy Bóg. Świątynia Boga jest święta, a wy nią jesteście.

Niechaj się nikt nie łudzi. Jeśli ktoś spośród was mniema, że jest mądry na tym świecie, niech się stanie głupim, by posiadł mądrość. Mądrość bowiem tego świata jest głupstwem u Boga. Zresztą jest napisane: «On udaremnia zamysły przebiegłych» lub także: «Wie Pan, że próżne są zamysły mędrców».

Niech się przeto nie chełpi nikt z powodu ludzi! Wszystko bowiem jest wasze: czy to Paweł, czy Apollos, czy Kefas; czy to świat, czy życie, czy śmierć, czy to rzeczy teraźniejsze, czy przyszłe, wszystko jest wasze, wy zaś Chrystusa, a Chrystus – Boga.

Oto słowo Boże.

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Jesteś świątynią • 1 Kor 3,16-23
Okazuje się, że można pomylić fundament budowli z budowniczym. Przestrzega przed tym Paweł i wyjaśnia, o jaką budowlę tu chodzi.

KSIĘGA: Pierwszy List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł i Sostenes • ADRESACI: Wspólnota chrześcijańska w Koryncie • CZAS POWSTANIA: ok. 54 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Efez

KORYNT W KAWAŁKACH • Kontynuujemy lekturę Pierwszego Listu do Koryntian. Przypomnijmy – podczas pobytu w Koryncie, ważnym greckim mieście, Pawłowi udało się założyć wspólnotę chrześcijan. Doszło w niej jednak do sporów, stąd interwencja Pawła – Pierwszy List do Koryntian. Jakie to były problemy? • Zagrożona jedność: spory i podziały wynikały z różnic majątkowych i społecznych • Rozwiązłość seksualna • Liderzy: poważnym niebezpieczeństwem było pojawienie się ludzi chełpiących się swoją wiedzą i doskonałością. To oni głosili swobodę obyczajów, zachowywali się nieodpowiedzialnie, poszukiwali spektakularnych duchowych darów, zaniedbując miłość • Odrzucenie zmartwychwstania: niektórzy Koryntianie odrzucili tę prawdę, kierując się grecką filozofią. • My nadal śledzimy odpowiedź Pawła na pierwszy z problemów dotyczący braku jedności i jego wykład o prawdziwej mądrości.

ROZDZIAŁ 3 • Z rozdziału 2, którego fragment usłyszeliśmy w zeszłym tygodniu, przechodzimy do trzeciego. Tu Paweł posługuje się metaforą budowli, jej fundamentu i budowniczych. Ludzie mądrzy mądrością tego świata – tłumaczy – widzą sprawę tak: jedynym budowniczym, a nawet „fundamentem” Kościoła jest Paweł czy też Apollos albo któryś z apostołów, „lider” stronnictwa. Przez takie rozumienie tworzą się „przynależności”: jedni mówią „ja jestem Pawła”, inni „ja jestem Apollosa”. To rodzi podziały • Tymczasem Paweł logiką mądrości Boga wyjaśnia, że on sam, Apollos czy Kefas są budowniczymi, dodając, że fundamentem nie może być nikt inny jak tylko Jezus Chrystus. Każdy odpowiada za swój etap w budowaniu (albo w uprawie): „ja siałem, Apollos podlewał”, aczkolwiek głównym budowniczym jest Bóg: Ten, który daje wzrost.

BOŻA BUDOWLA • A co jest budowane? Kto jest budowlą? Wy – pisze Paweł do adresatów. Dowiemy się, że ta budowla, którą jesteśmy, to
świątynia Boga.

O Miłości, która daje wolność, przeczytasz w szerszej analizie czytania dostępnej w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

(Mt 5, 38–48)

Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Jezus powiedział do swoich uczniów:

«Słyszeliście, że powiedziano: „Oko za oko i ząb za ząb”. A Ja wam powiadam: Nie stawiajcie oporu złemu: lecz jeśli cię ktoś uderzy w prawy policzek, nadstaw mu i drugi. Temu, kto chce prawować się z tobą i wziąć twoją szatę, odstąp i płaszcz. Zmusza cię ktoś, żeby iść z nim tysiąc kroków, idź dwa tysiące. Daj temu, kto cię prosi, i nie odwracaj się od tego, kto chce pożyczyć od ciebie.

Słyszeliście, że powiedziano: „Będziesz miłował swego bliźniego”, a nieprzyjaciela swego będziesz nienawidził.

A Ja wam powiadam: Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują, abyście się stali synami Ojca waszego, który jest w niebie; ponieważ On sprawia, że słońce Jego wschodzi nad złymi i nad dobrymi, i On zsyła deszcz na sprawiedliwych i niesprawiedliwych.

Jeśli bowiem miłujecie tych, którzy was miłują, cóż za nagrodę mieć będziecie? Czyż i celnicy tego nie czynią? I jeśli pozdrawiacie tylko swych braci, cóż szczególnego czynicie? Czyż i poganie tego nie czynią?

Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski».

Oto słowo Pańskie.

[01][02]

•

EWANGELIA

Doskonali • Mt 5,38-48

Jezus przestrzega przed półśrodkami. W świętości i doskonałości mamy naprawdę naśladować Boga.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: mowa• CZAS AKCJI: ok. 30 r. • MIEJSCE NAUCZANIA: Góra Błogosławieństw • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: uczniowie, tłum

KAZANIE NA GÓRZE BŁOGOSŁAWIEŃSTW • Na Górze Błogosławieństw Jezus – Nowy Mojżesz – ustanawia prawo królestwa Bożego • Przed nami czwarta już jego część i dokończenie mowy z zeszłego tygodnia, opartej na konstrukcji: „Słyszeliście, że powiedziano… A ja wam powiadam…” • Wydaje się, że to naturalna kontynuacja myśli: nie znoszę, lecz wypełniam, zastosowanej tym razem do dwóch zasad: oko za oko, ząb za ząb (w pierwszym akapicie) oraz nienawiści nieprzyjaciół (w drugim). Jednak są pewne różnice.

TYLKO MIŁOŚĆ • Trzy przykłady z zeszłej niedzieli dotyczyły przykazań Dekalogu. Dwa przykłady z tego tygodnia – już nie. Jezus przywoła najpierw tzw. prawo talionu (oko za oko…) obecne w Starym Testamencie, choć my kojarzymy je głównie z Kodeksem Hammurabiego. Nie należy ono do dziesięciorga przykazań. Jeszcze bardziej zaskakujący będzie drugi przykład. W żadnym miejscu Starego Testamentu nie znajdziemy wezwania, by nienawidzić wroga.

BLIŹNIM JEST TWÓJ WRÓG • Słuchając Ewangelii, zwróćmy uwagę, jak Jezus „wydobywa” ze Starego Testamentu przykazanie: • przeciwstawiaj się złu, zawieszając prawo talionu, starotestamentalnego sposobu zwalczania zła, oraz: • kochaj bliźniego, odtrącając niepisaną, acz obecną w praktyce regułę nienawiści wobec nieprzyjaciół • Finałem tej części kazania Jezusa będzie wezwanie nawiązujące do pierwszego czytania: wezwanie do doskonałości.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

ks. Marcin Kowalski

prezbiter diecezji kieleckiej, doktor nauk biblijnych, doktorat obronił na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, wykładowca Pisma Świętego w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach oraz w Lublinie, adiunkt przy katedrze Teologii Biblijnej i Proforystyki w Instytucie Nauk Biblijnych KUL, redaktor naczelny kwartalnika biblijnego The Biblical Annals, sekretarz Stowarzyszenia Biblistów Polskich III kadencji. Jego pasją naukową i duszpasterską jest Biblia, w szczególności listy św. Pawła. Moderator Dzieła Biblijnego, autor scenariuszy i prowadzący programy telewizyjne i radiowe, współpracownik Stacji 7 i współtwórca cyklu Jutro Niedziela.

Zobacz inne artykuły tego autora >

ks. Przemysław Śliwiński

Kapłan Archidiecezji Warszawskiej. Pochodzi z Lubawy. Ukończył studia specjalistyczne na Wydziale Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Santa Croce w Rzymie. Jesienią 2013 roku, objął stanowisko rzecznika prasowego Archidiecezji Warszawskiej oraz dyrektora Archidiecezjalnego Centrum Informacji. Wykłada edukację medialną w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie. Na Stacji7.pl jest autorem wielu artykułów oraz popularnego cyklu Jutro Niedziela.

Zobacz inne artykuły tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

2020-02-15

Jutro niedziela – VI zwykła A

Aby wybrzmiało wielkie Boże „tak”, konieczne są liczne małe „nie”.

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

Jutro niedziela - VI zwykła A

Aby wybrzmiało wielkie Boże „tak”, konieczne są liczne małe „nie”.

PUNKT WYJŚCIA

SZÓSTA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, byśmy stali się godnym mieszkaniem dla Boga • CZYTANIA: Mądrość Syracha 15, 15–20 • Psalm 119 (118), 1–2. 4–5. 17–18. 33–34 • Pierwszy list do Koryntian 2, 6–10 • Ewangelia Mateusza 5, 17–37.

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Liturgia Słowa wprost bombarduje nas przeciwieństwami: powiedziano–powiadam, ogień–woda, życie–śmierć, mądrość świata–mądrość Krzyża, znieść–wypełnić, w końcu tak i nie. Wszystkie sprzeczności Bóg stawia przed nami. Wyciągamy rękę po to, co zechcemy, a Bóg szanuje daną nam wolność. Jednak nikomu nie przykazał być bezbożnym i nikomu nie zezwolił grzeszyć.

Przykazania nie są nakazem, a propozycją. Więcej, nie powinny być gorsetem ciała, lecz pragnieniem serca. Stąd wybór między „tak” i „nie” nie jest tylko zewnętrzny. Dokonuje się w duszy. Idźmy za przykładem Jezusa, w którym – jak dowiemy się z punktu LINKI – dokonało się „tak”.

Niech wasza mowa będzie: Tak, tak; nie, nie. Aby wybrzmiało wielkie Boże „tak”, konieczne są liczne małe „nie”.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

(Syr 15,15-20)

Czytanie z Mądrości Syracha

Jeżeli zechcesz, zachowasz przykazania, a dochowanie wierności zależy od Jego upodobania. Położył przed tobą ogień i wodę, po co zechcesz, wyciągniesz rękę. Przed ludźmi życie i śmierć, co ci się spodoba, to będzie ci dane. Ponieważ wielka jest mądrość Pana, ma ogromną władzę i widzi wszystko. Oczy Jego patrzą na tych, co się Go boją – On sam poznaje każdy czyn człowieka. Nikomu On nie przykazał być bezbożnym i nikomu nie zezwolił grzeszyć.

Oto słowo Boże.

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Wolność wyboru • Syr 15, 15-20

Bóg dał człowiekowi wolność wyboru: Co zechcesz, po to wyciągniesz rękę. Ale dał też mądrość: Nie zezwolił grzeszyć.

KSIĘGA: Mądrość Syracha (Syracydesa) • AUTOR: Jezus, syn Syracha • CZAS POWSTANIA: ok. 180 r. przed Chr. (wersja hebrajska), 132–117 r. przed Chr. (wersja grecka) • KATEGORIA: mowa upersonifikowanej Mądrości.

EKLEZJASTA/EKLEZJASTES • Księga Syracydesa ma wiele nazw: inne to Księga Mądrości Syracha albo Eklezjastyka. Jak poświadcza trzydziesty werset ostatniego rozdziału, jej autorem jest Jezus. Jezus, syn Syracha • Autor był mędrcem, prawdopodobnie prowadził szkołę w Jerozolimie ok. 180 r. przed Chrystusem. Adresatami jego nauczania są uczniowie jego szkoły, wszyscy, którzy chcą pogłębić swoją więź z Panem za pośrednictwem Prawa, oraz ci, którzy żyjąc na obczyźnie, do Prawa chcą dostosować swoje obyczaje. Księgi nie ma w kanonie hebrajskim.

ŻYWA MĄDROŚĆ • To jedna z ksiąg mądrościowych. Jest dość długa, liczy aż 51 rozdziałów. Nie opowiada historii Izraela, jego królów, dziejów ludu Bożego. To luźny zbiór zasad, zapis doktryny, innymi słowy: prawdziwa mądrość, której źródłem, natchnieniem jest Bóg. Słuchając PIERWSZEGO CZYTANIA, zwróćmy uwagę, jak bardzo aktualne, żywe i potrzebne dla naszej wiary są działające na wyobraźnię słowa Mądrości Syracha.

JEŚLI ZECHCESZ • Zwróćmy uwagę na swoisty pojedynek pomiędzy ludzką wolnością a Bożą mądrością w pierwszym czytaniu. Wielka mądrość Pana, który jest władzą potężny, zestawiona została ze słowami: Jeśli zechcesz, co zechcesz.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst psalmu

(Ps 119 (118), 1–2. 4–5. 17–18. 33–34)

Refren: Błogosławieni słuchający Pana.

Błogosławieni, których droga nieskalana, * którzy postępują zgodnie z Prawem Pańskim. Błogosławieni, którzy zachowują Jego napomnienia * i szukają Go całym sercem.

Ty po to dałeś swoje przykazania, * aby przestrzegano ich pilnie. Oby niezawodnie zmierzały moje drogi * ku przestrzeganiu Twych ustaw.

Czyń dobrze swemu słudze, Panie, * aby żył i przestrzegał słów Twoich. Otwórz moje oczy, * abym podziwiał Twoje Prawo.

Naucz mnie, Panie, drogi Twoich ustaw, * bym ich przestrzegał do końca. Ucz mnie, bym przestrzegał Twego Prawa * i zachował je całym sercem.

[01][02]

•

PSALM

Psalm długi jak księga • Ps 119 (118), 1–2. 4–5. 17–18. 33–34

Psalm 119 jest najdłuższy w Księdze Psalmów. Ma kunsztowną konstrukcję i zawiera głęboką myśl – przekonuje do mądrości Boga.

PSALM 119 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, po 536 r. przed Chr., czasy po Ezdraszu

PSALM MĄDROŚCIOWY • Psalm 119 to najdłuższy spośród 150 psalmów. Składa się z niemal 200 wersetów, stąd zwykle czytamy lub słuchamy jego fragmentów. Zalicza się go do psalmów mądrościowych z mocną nutą indywidualnej modlitwy błagalnej. Uczeni dopatrują się w nim swego rodzaju antologii odwołującej się do Księgi Powtórzonego Prawa, proroków i literatury mądrościowej. Podobnie jak Syrach psalmista wychwala w nim Boże Prawo jako szczyt mądrości i drogę do szczęśliwego życia • Właściwie zawsze możemy rozpoznać Psalm 119, choćby słysząc krótki fragment. Jak to możliwe? Z powodu jego zaskakującej budowy.

CIEKAWOSTKI KONSTRUKCYJNE • Pierwsza ciekawostka dotyczy jedynie oryginału, polskie tłumaczenie jej nie oddaje. Jest to psalm alfabetyczny. Psalm zawiera 22 strofy (tyle, ile jest liter alfabetu hebrajskiego), a każda z nich ma 8 wersów. Osiem wierszy składających się na każdą strofę rozpoczyna się jedną, tą samą, kolejną literą alfabetu hebrajskiego. Zastosowanie takiego rodzaju akrostychu nadaje tekstowi porządek i symetrię • Druga cecha jest widoczna także i w polskim przekładzie. W każdym ze 176 wersetów (a więc praktycznie w co drugim wierszu) występuje synonim wyrażenia „Prawo Pańskie”: pouczenie, przykazanie, ustawy, słowa itp. Taka kompozycja, pozwalająca z łatwością na rozpoznanie długiego Psalmu 119, którejkolwiek jego części byśmy słuchali, służy podkreśleniu mądrości Prawa i majestatu Słowa Bożego oraz tego, że może ono być pomocą i dla mnie.

BŁOGOSŁAWIENI • Usłyszymy zaledwie fragmencik długiego Psalmu 119. Zwróćmy uwagę, że psalm responsoryjny jest swoistym opisem spotkania wolności człowieka z Prawem Pańskim.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

(1 Kor 2, 6–10)

Czytanie z Pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

Bracia:

Głosimy mądrość między doskonałymi, ale nie mądrość tego świata ani władców tego świata, zresztą przemijających. Lecz głosimy tajemnicę mądrości Bożej, mądrość ukrytą, tę, którą Bóg przed wiekami przeznaczył ku chwale naszej, tę, której nie pojął żaden z władców tego świata; gdyby ją bowiem pojęli, nie ukrzyżowaliby Pana chwały; lecz właśnie nauczamy, jak zostało napisane: «Ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie zdołało pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go miłują».

Nam zaś objawił to Bóg przez Ducha. Duch przenika wszystko, nawet głębokości Boga samego.

Oto słowo Boże.

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Ukryta mądrość • 1 Kor 2, 6–10
Nie każda mądrość pochodzi od Boga. Paweł przestrzega mieszkańców Koryntu przed mądrością tego świata.

KSIĘGA: Pierwszy List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł i Sostenes • ADRESACI: Wspólnota chrześcijańska w Koryncie • CZAS POWSTANIA: ok. 54 r.• MIEJSCE POWSTANIA: Efez

PODZIAŁY I MĄDROŚĆ • Przed nami kolejny fragment Pierwszego Listu do Koryntian, kolejna część traktatu św. Pawła o mądrości Bożej, której przeciwstawiona jest mądrość ludzka. To odpowiedź apostoła na pierwszy problem, który dostrzegł w założonej przez siebie wspólnocie w Koryncie: podziały.

BÓG WYBRAŁ GŁUPIE • Przypomnijmy pytanie, które podzielonym mieszkańcom Koryntu zadał Paweł: Czyż Chrystus jest podzielony? W odpowiedzi pisał między innymi: Świat przez mądrość nie poznał Boga. – I dodawał: – Przypatrzcie się, bracia, powołaniu waszemu! Według oceny ludzkiej niewielu tam mędrców, niewielu możnych, niewielu szlachetnie urodzonych. To prawda, chrześcijanie z Koryntu należeli przede wszystkim do niższych warstw społecznych. Ale pisał to nie po to, by ich zawstydzić. Przeciwnie: Bóg wybrał właśnie to, co głupie w oczach świata.

BOSKA MĄDROŚĆ • W końcu docieramy do wyznania, które stanowi treść drugiego czytania: Paweł mówi o mądrości Boga, mądrości głoszonej przez niego, przez Kościół, przez chrześcijan. Jest to mądrość ukryta, której nie pojął żaden z władców.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

(Mt 5, 17–37)

Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Jezus powiedział do swoich uczniów:

«Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić. Zaprawdę bowiem, powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni. Ktokolwiek więc zniósłby jedno z tych przykazań, choćby najmniejszych, i uczyłby tak ludzi, ten będzie najmniejszy w królestwie niebieskim. A kto je wypełnia i uczy wypełniać, ten będzie wielki w królestwie niebieskim. Bo powiadam wam: Jeśli wasza sprawiedliwość nie będzie większa niż uczonych w Piśmie i faryzeuszów, nie wejdziecie do królestwa niebieskiego. Słyszeliście, że powiedziano przodkom: „Nie zabijaj”; a kto by się dopuścił zabójstwa, podlega sądowi. A Ja wam powiadam: Każdy, kto się gniewa na swego brata, podlega sądowi. A kto by rzekł swemu bratu: „Raka”, podlega Wysokiej Radzie. A kto by mu rzekł: „Bezbożniku”, podlega karze piekła ognistego. Jeśli więc przyniesiesz dar swój przed ołtarz i tam sobie przypomnisz, że brat twój ma coś przeciw tobie, zostaw tam dar swój przed ołtarzem, a najpierw idź i pojednaj się z bratem swoim. Potem przyjdź i dar swój ofiaruj. Pogódź się ze swoim przeciwnikiem szybko, dopóki jesteś z nim w drodze, by cię przeciwnik nie wydał sędziemu, a sędzia dozorcy, i aby nie wtrącono cię do więzienia. Zaprawdę, powiadam ci: Nie wyjdziesz stamtąd, dopóki nie zwrócisz ostatniego grosza. Słyszeliście, że powiedziano: „Nie cudzołóż”. A Ja wam powiadam: Każdy, kto pożądliwie patrzy na kobietę, już się w swoim sercu dopuścił z nią cudzołóstwa. Jeśli więc prawe twoje oko jest ci powodem do grzechu, wyłup je i odrzuć od siebie. Lepiej bowiem jest dla ciebie, gdy zginie jeden z twoich członków, niż żeby całe twoje ciało miało być wrzucone do piekła. I jeśli prawa twoja ręka jest ci powodem do grzechu, odetnij ją i odrzuć od siebie. Lepiej bowiem jest dla ciebie, gdy zginie jeden z twoich członków, niż żeby całe twoje ciało miało iść do piekła. Powiedziano też: „Jeśli ktoś chce oddalić swoją żonę, niech jej da list rozwodowy”. A Ja wam powiadam: Każdy, kto oddala swoją żonę – poza wypadkiem nierządu – naraża ją na cudzołóstwo; a kto by oddaloną wziął za żonę, dopuszcza się cudzołóstwa. Słyszeliście również, że powiedziano przodkom: „Nie będziesz fałszywie przysięgał, lecz dotrzymasz Panu swej przysięgi”. A Ja wam powiadam: Wcale nie przysięgajcie – ani na niebo, bo jest tronem Boga; ani na ziemię, bo jest podnóżkiem stóp Jego; ani na Jerozolimę, bo jest miastem wielkiego Króla. Ani na swoją głowę nie przysięgaj, bo nawet jednego włosa nie możesz uczynić białym albo czarnym. Niech wasza mowa będzie: Tak, tak; nie, nie. A co nadto jest, od Złego pochodzi».

Oto słowo Pańskie.

[01][02]

•

EWANGELIA

„Tak” pośród „nie” • Mt 5, 17–37

Nie „znieść”, lecz „wypełnić”. Jezus niczym wielki rabin „buduje ogrodzenie wokół Tory”. Uświadamia przez to, jak ważne jest Prawo dane Mojżeszowi.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: mowa• CZAS AKCJI: ok. 30 r. • MIEJSCE NAUCZANIA: Góra Błogosławieństw • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: uczniowie, tłum.

FOTO CHRZEŚCIJANINA • Przypomnijmy specyfikę Ewangelii Mateusza: każda z jej pięciu części dzieli się na dwie inne części: narracyjną
oraz dydaktyczną. W pierwszej części, programie królestwa, fragmentem narracyjnym jest przepowiadanie Jana Chrzciciela, chrzest Jezusa w Jordanie oraz kuszenie. Część dydaktyczna zaś to słynne Kazanie na górze: trzyrozdziałowa konstytucja królestwa niebieskiego, „fotografia” chrześcijanina, obietnica nowego sposobu życia. Przed nami kolejny jej fragment.

KAZANIE NA GÓRZE • Będzie to dalszy ciąg 5 rozdziału i trzecia już część Kazania na górze. Tuż po Błogosławieństwach, zaraz po nazwaniu ubogich, cierpiących, płaczących światłem świata i solą ziemi, Jezus zwraca się do nich, mówiąc o właściwym rozumieniu przykazań i Jego misji: Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo […]. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić.

WYPEŁNIĆ, NIE ZNIEŚĆ • I to jest właśnie główna myśl całego fragmentu, która zostanie zilustrowana na przykładzie trzech przykazań z Dekalogu: piątego (nie zabijaj), szóstego (nie cudzołóż) i ósmego (nie mów fałszywego świadectwa). Zwróćmy uwagę na metodę obrony zapisów Prawa, którą Jezus stosuje. To tak zwane „budowanie ogrodzenia wokół Tory” • Ksiądz może wybrać dłuższą wersję, w której na uwagę zasługuje fakt, iż słowa Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić dotyczą nie tylko Jezusa, ale każdego Jego ucznia.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

1/6

Duch Święty w scenie zwiastowania na obrazie El Greco, m. 1595 a 1600 r., Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie

2/6

Duch Święty z obrazu Piero della Francesca "Chrzest Chrystusa" lata 50-te XV w., National Gallery, Londyn

3/6

Tekst Ojcze Nasz z Trójcą w środkowej kolumnie oraz bibilijnymi scenami i symbolami po bokach, część z Duchem Świętym i Synem Bożym, Fridolin Leiber, XIX w.