PUNKT WYJŚCIA
SZÓSTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy prosić Boga, który chce przebywać w sercach prawych i szczerych, abyśmy się stali godnym mieszkaniem dla Niego • CZYTANIA: Księga Kapłańska 13,1–2.45–46 • Psalm 32,1–2.5.11 • Pierwszy List do Koryntian 10,31–11,1 • Ewangelia wg św. Marka 1,40–45
CHMURA SŁOWA
Przeczytaj również
STO SŁÓW
Czytanie i Ewangelia mówią o trądzie: Księga Kapłańska zamyka chorego w getcie, Jezus go z niego wyprowadza. Cudowne uzdrowienie człowieka, którego największym chyba cierpieniem nie była sama choroba, ale fakt, że musiał w niej żyć odizolowany.
Tyle że od 1980 r. trąd jest niemal w stu procentach uleczalny. Po co nam Mesjasz, który przypomina o działaniu tabletki? Ostatecznie tabletki są wygodniejsze, nie stawiają tak wielu wymagań. W ten sposób Jezus przegrywa w starciu nie tylko ze współczesną medycyną, lecz może także z równie błyskotliwymi uzdrowicielami.
Dzisiejsza Liturgia broni się jednak doskonale. Trąd to nie tylko choroba w wymiarze fizycznym. Posiadał on swoją teologię – była znakiem Bożego przekleństwa. Miał też swoją ideologię: trędowatego, skażonego należy izolować. Najciekawsze jest właśnie to, jak z dawnym przekonaniem o Bożym przekleństwie i ideologią getta radzi sobie Jezus. Wchodzi do getta i staje się trędowatym.
•
PIERWSZE CZYTANIE
Nieczysty • Kpł 13,1–2,45–46
Trąd w Starym Testamencie nie tylko wykluczał chorego ze społeczności, ale również wskazywał na karę Bożą.
KSIĘGA: Księga Kapłańska • AUTOR: kapłan • CZAS POWSTANIA: podczas wygnania babilońskiego i po powrocie (VI w. przed Chr.) • KATEGORIA: mowa • KTO MÓWI: Bóg • ADRESAT: Mojżesz • MIEJSCE: Synaj
W SERCU PIĘCIOKSIĘGU • Księga Kapłańska to trzecia księga Pięcioksięgu i całego Starego Testamentu. Następuje po Księdze Wyjścia, opowiadającej o wyjściu Izraelitów z Egiptu i początku wędrówki ku Ziemi Obiecanej. Księgę Wyjścia wieńczy opis zawarcia przymierza na Synaju i wręczenie tablic Dekalogu. Wtedy następuje przerwa w narracji wędrówki – to właśnie Księga Kapłańska – po czym Księga Liczb wznawia opowiadanie. Księga Kapłańska znajduje się w samym sercu Pięcioksięgu, co sugeruje jej ogromną wagę • Księga ma charakter „prawny”, zawiera opis rytuałów. Można ją podzielić na kilka części: Prawa dotyczące ofiar (rozdz. 1–7), inauguracja kultu (rozdz. 8–10), prawa dotyczące rytualnej czystości (rozdz. 11–16), Kodeks świętości (rozdz. 17–26), dodatek • Księga tłumaczy, co czynić, aby Bóg stale mieszkał pośród swojego ludu. Bez niej nie można zrozumieć sensu ofiar Starego Testamentu, nie da się także zrozumieć kapłaństwa i ofiary Jezusa.
RYTUAŁY I PRZEPISY • Choć centralne miejsce Księgi Kapłańskiej zajmuje Kodeks Świętości, zatrzymamy się wcześniej, na części księgi opisującej kwestie związane z prawami czystości (rozdz. 11–15): przepisy o zwierzętach czystych i nieczystych, oczyszczenie kobiety po porodzie, zachowanie w przypadku trądu i czystość związana z seksualnością.
EPIDEMIA • Usłyszymy czytanie składające się się z dwóch wersetów wziętych z początku przepisów dotyczących trędowatych i dwóch wyjętych z dalszej ich części. Pamiętajmy, że to surowe prawo Starego Testamentu wynikało z odpowiedzialności sanitarnej: chroniło społeczność przed epidemią.
Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
PSALM
Wyznany grzech • Ps 32,1–2.5.11
Pieśń człowieka, który wyznał grzech Bogu. Szczęśliwy człowiek, któremu nieprawość została odpuszczona – wyśpiewuje psalmista.
PSALM 32 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: epoka perska, po 538 r. przed Chr.
MODLITWA DZIĘKCZYNIENIA • Psalm 32 należy do gatunku indywidualnej modlitwy dziękczynienia (hebr. todah). Są to modlitwy, które wyrażają radosną wdzięczność człowieka, wysłuchanego przez Boga w sytuacji życiowej próby lub potrzeby. Psalmy tego typu mogły być wykonywane podczas świątynnej ceremonii wypełnienia złożonego ślubu i składania ofiary dziękczynnej, czemu towarzyszyły radosne pieśni • Do cech charakterystycznych tego gatunku należą: wstęp, który wyraża wolę i potrzebę dziękczynienia Bogu, część zasadnicza – wspomnienie nieszczęścia, choroby, wrogów oraz wybawienia od nich, a także zakończenie, w którym pojawia się motyw dziękczynienia i uwielbienia Pana.
PIEŚNI DAWIDA • W Psalmie 32 pojawia się odniesienie do pieśni Dawida oraz do literatury mądrościowej (pieśń pouczająca, maszkil). Autor utożsamia się z doświadczeniami wielkiego człowieka wiary, ucząc ufności i wdzięczności za wybawienie, jakie Pan przynosi swoim wybranym. W psalmie odnajdziemy także motyw odpuszczenia grzechów, bardzo ważny dla wspólnoty powygnaniowej okresu perskiego • Pan gładzi grzechy wierzącego, kiedy ten je wyznaje, i przychodzi mu z pomocą. Jego łaskawe przebaczenie jest gwarancją trwałości Przymierza dla wszystkich, którzy wrócili z Babilonii.
SENS PRÓBY • Usłyszymy dziś wersety pochodzące z pierwszej części psalmu oraz jeden, ostatni werset części drugiej, którym kończy się psalm. Psalmista opisuje w nich doświadczenie cierpienia i choroby. Zwróćmy uwagę, że wiąże je ze swoim grzechem. To wizja bliska pierwszemu czytaniu • Pan wybawił wierzącego z doświadczenia choroby, ukazując mu sens próby, wzmacniając go i pozwalając mu zbliżyć się do siebie. Ci, którzy ufają Panu, ostatecznie doświadczają jego łaski i są wezwani do radości oraz modlitwy dziękczynienia.
•
DRUGIE CZYTANIE
Wszystko na chwałę Pana • 1 Kor 10,31–11,1
Święty Paweł podaje trzy reguły budowania wspólnoty chrześcijańskiej. Pierwsza z nich: nie szukać własnej korzyści, lecz dobra wielu.
KSIĘGA: Pierwszy List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł i Sostenes • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Koryncie • CZAS POWSTANIA: ok. 54 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Efez
EIDOLOTHYTA • Kończymy systematyczną lekturę fragmentów Pierwszego Listu św. Pawła do Koryntian w roku B. Wrócimy do listu po okresie Bożego Narodzenia – w roku C • Podobnie jak w zeszłym tygodniu, czytamy fragment listu, w którym Paweł porusza kwestię spożywania mięsa pochodzącego z ofiar składanych bożkom pogańskim (eidolothyta). Problem był poważny: niektórzy spośród Koryntian nie widzieli nic złego w uczestniczeniu w ucztach w świątyniach pogańskich, w których część pokarmów składało się na ołtarzu bóstwa. Tego rodzaju uczty były formą uczestniczenia w życiu polis, służyły utrzymywaniu kontaktów społecznych oraz uprawianiu interesów.
EUCHARYSTIA I UCZTY POGAŃSKIE • Paweł zachęca „mocnych” w Koryncie, aby ograniczyli swą wolność i powstrzymali się od uczt pogańskich, gdyż taka postawa sprowadza innych na drogę bałwochwalstwa (? 1 Kor 8,7–13). Podaje swój własny przykład rezygnacji z praw i wolności apostoła dla dobra Ewangelii i wspólnoty (? SZÓSTA NIEDZIELA ZWYKŁA, ROK B), podaje tragiczne przykłady bałwochwalstwa z historii Izraela (? 1 Kor 10,1–13) oraz wskazuje na niebezpieczeństwa związane ze zbliżaniem się do pogańskich ołtarzy, które wykluczają ze wspólnoty z Jezusem i za którymi stoją siły demoniczne (? 1 Kor 10,14–22) • Paweł kończy swoją długą argumentację na temat eidolothyta epilogiem (? 1 Kor 10,23–11,1), podając jeszcze dwa konkretne wskazania, wzywając wspólnotę do oddawania we wszystkim chwały Bogu, wzajemnego utwierdzania się w wierze oraz naśladowania jego apostolskiego przykładu.
JAK PAWEŁ, JAK JEZUS • Usłyszymy fragment, w którym Paweł kończy swoją argumentację. To trzy zasady budowania wspólnoty chrześcijańskiej. Zwróćmy uwagę, że Paweł siebie samego podaje za przykład postępowania, którego najgłębszą motywacją jest pragnienie zbawienia drugiego • Nie boi się dawać siebie za przykład do naśladowania, ponieważ on sam jest naśladowcą Chrystusa.
Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
EWAGELIA
Uzdrowienie trędowatego • Mk 1,40–45
Jezus „łamie” przepisy Księgi Kapłańskiej: dotyka trędowatych, bierze na siebie ludzką chorobę i samotność. Staje się trędowatym, staje się jednym z nas.
EWANGELISTA: św. Marek • CZAS POWSTANIA: ok. 60–70 r. • KATEGORIA: wydarzenie• CZAS AKCJI: ok. 30 r. • MIEJSCE AKCJI: Kafarnaum • BOHATEROWIE: Jezus, trędowaci, lud • WERSJE: Mt 8,1–4 • Łk 5,12–16
EWANGELIA MARKA • Przypomnijmy, że w roku B czytamy najkrótszą z wszystkich Ewangelii. Tekst jest skierowany do ludności raczej nieżydowskiego pochodzenia, na co wskazuje chociażby tłumaczenie logiów Jezusa z języka aramejskiego na grecki oraz wyjaśnianie obyczajów żydowskich.
OBJAWIA SIĘ BÓG • Kontynuujemy lekturę fragmentów pierwszej części – tej, w której przez czyny i słowa objawia się tajemnica Jezusa: że jest Synem Boga. Jego słowa są pełne mocy i budzą zdumienie słuchaczy. Równocześnie jego moc uwidacznia się w czynach: w cudach i uzdrowieniach, których dokonuje. W pierwszych rozdziałach (aż do Mk 3,6) Jezus objawia się całemu narodowi izraelskiemu.
REWOLUCJA JEZUSA • Usłyszymy dziś o spotkaniu Jezusa i trędowatego – Jezus uzdrowi go. Zauważmy ciekawe punkty styczne z czytaniem z Księgi Kapłańskiej • Spotkanie Jezusa z trędowatym to prawdziwa rewolucja w pojmowaniu choroby, cierpienia i stosunku do prawa oraz religii (? BIBLIJNY INSIDER) • Zwróćmy uwagę także na postawę trędowatego – to ona daje Jezusowi pole do działania – i jego prośbę nie o uzdrowienie, lecz oczyszczenie.
Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.