Jutro Niedziela – V zwykła B

PUNKT WYJŚCIA

---

PIĄTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy prosić Boga, aby otaczał nas zawsze swoją opieką i nieustannie strzegł z ojcowską dobrocią • CZYTANIA: Księga Hioba 7,1–4.6–7 • Psalm 147A (146),1–2.3–4.5–6 • Pierwszy List do Koryntian 9,16–19,22–23 • Ewangelia wg św. Marka 1,29–39

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

---

Liturgia Słowa przeprowadza nas dzisiaj przez cierpienie. Skupiamy się najpierw na Hiobie – bohaterze starotestamentalnego dramatu, „ofierze” literackiego zakładu między Bogiem i szatanem. Stracił wszystko: dom, rodzinę, posiadłości, a w końcu także i zdrowie (PIERWSZE CZYTANIE). Potem widzimy krótko opisane cierpienie teściowej Piotra. Kadr się rozszerza: widzimy wielu chorych, cierpiących na choroby duchowe i fizyczne (EWANGELIA).

Droga przez cierpienie prowadzi też w głąb: wybrzmiewa z niego pytanie: dlaczego? kto zawinił? czy to dla mnie kara? czy to Bóg karze mnie za mój grzech? Ewangelia wprowadza jeszcze inne dramatyczne pytanie: dlaczego tylko niektórzy dostępują uzdrowienia? dlaczego nie wszyscy mogą wyśpiewać słowa psalmu: On leczy złamanych na duchu i przewiązuje ich rany… (PSALM).

Jezus pokazuje inną drogę uzdrowienia niż ta, której oczekują od Boga chorzy i cierpiący: wziął na siebie nasze słabości i nosił nasze choroby. Stał się nadzieją. Nie poznał jej Hiob, lecz poznał już Paweł. To dlatego Hiob wypowiada słowa skargi, a u Pawła brzmią słowa spokoju i nadziei (DRUGIE CZYTANIE).

•

PIERWSZE CZYTANIE

Skarga • Hi 7,1–4.6–7

Hiob stracił wszystko: majętność, bliskich i zdrowie. Skarży się Bogu, któremu jest wierny. Traci nadzieję – bo nie zna Jezusa.

KSIĘGA: Hioba • AUTOR: anonimowy mędrzec • CZAS POWSTANIA: ok. VI w. przed Chr. • KATEGORIA: mowa • MIEJSCE: ziemia Us • KTO MÓWI: Hiob • ADRESAT: Elifaz

---

HIOBOWE WIEŚCI • Kim był Hiob? Najwybitniejszym człowiekiem spośród wszystkich ludzi Wschodu. Charakteryzuje go sam początek księgi: Hiob był majętny, bo sprawiedliwy Pan mu błogosławił (? Hi 1,1–5) • Potem Księga Hioba przenosi nas z ziemi do nieba, przed oblicze Boga: w obecności szatana Bóg chwali sprawiedliwego Hioba, tymczasem szatan kwestionuje jego sprawiedliwość. Uważa, że jest ona wynikiem tego, że mu się dobrze powodzi. Wyciągnij, proszę, rękę i dotknij jego majątku! Na pewno w twarz Ci będzie złorzeczył. Bóg zgadza się na ten zakład • Hiob natychmiast traci wszystko: najpierw majątek, potem synów, w końcu zdrowie.

KSIĘGA HIOBA • To jedna z najbardziej charakterystycznych ksiąg Starego Testamentu, a jej bohater, Hiob, zapisał się na trwałe nie tylko w świecie wiary oraz Biblii, ale również w kulturze, także tej masowej • Należy do zbioru ksiąg mądrościowych Starego Testamentu. Przytoczony powyżej Prolog (rozdziały 1–2), podobnie jak Epilog (42,7–17), napisane są prozą. Między nimi znajdziemy serce dzieła – poemat o cierpiącym sprawiedliwym (? 3,1–42,6), z elementami dramatu • To poetycki opis zmagań Hioba z cierpieniem: dramatyczne dialogi z przyjaciółmi, które nie przynoszą ulgi (3–27), monologi (28–37), m.in. mowa proroka Elihu (32–37), a także rozwiązująca wszystko mowa Boga (38,1–42,6).

CZY TO KARA ZA GRZECH? • Usłyszymy niewielki fragment z długiej dyskusji Hioba z Elifazem, Bildadem i Sofarem. Będzie to część odpowiedzi Hioba na zarzut postawiony przez Elifaza • Jak brzmiał zarzut Elifaza z Temanu? Zwątpił on w niewinność Hioba. Czy zginął kto prawy? – pytał. – O ile wiadomo, złoczyńca, który sieje nieprawość, zbiera z niej plon. Skoro więc Hioba dotknęło tak okrutne cierpienie, powodem musiała być jego wina, występek. A cierpienie było za to karą. Elifaz poleca Hiobowi ufność Bogu i mówi: Szczęśliwy, kogo Bóg karci, więc nie odrzucaj nagan Wszechmocnego • Zauważmy, że nie usłyszymy odpowiedzi Hioba na zarzuty, lecz jego skargę: doświadczenie okrutnego cierpienia i braku nadziei.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

•

PSALM

Bóg-lekarz • Ps 147,1–2,3–4,5–6

Cierpienia duchowe są równie dolegliwe jak fizyczne. Lecz Bóg leczy złamanych na duchu i przewiązuje ich rany.

PSALM 147 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: po 538 r. przed Chr.

---

MODLITWA UWIELBIENIA • Psalm 147 należy do gatunku hymnu (tehillah), bezinteresownej modlitwy uwielbienia. Ten typ psalmów towarzyszył szczególnie często liturgii sprawowanej w świątyni jerozolimskiej. Weiser twierdzi, że Psalm 147 śpiewali Izraelici, którzy znaleźli się w Judzie po zniszczeniu Samarii w 721 r. przed Chr.

PAN BUDUJE • Utwór jest raczej powygnaniowego pochodzenia, na co wskazuje drugi werset: Pan buduje Jeruzalem, gromadzi rozproszonych z Izraela. Septuaginta przypisuje jego autorstwo prorokom powygnaniowym, Aggeuszowi i Zachariaszowi, wzywającym do odbudowy świątyni po powrocie z Babilonii. Psalm 147 wysławia Boga Stwórcę i Ojca, który tak jak troszczy się o swoje stworzenie, tak też opiekuje się Izraelem.

BÓG LEKARZ • Dlaczego usłyszymy ten psalm wśród dzisiejszych czytań mówiących o cierpieniu? On leczy złamanych na duchu i przewiązuje im rany – właśnie z powodu tych słów. Psalm 147 to pieśń dziękczynna również człowieka uzdrowionego z choroby, wyciągniętego z cierpienia. Hiob, który doświadczył w końcu uzdrowienia, któremu Pan oddał wszystko w dwójnasób, jeszcze w czasie cierpienia potrafił – jak psalmista – wychwalać Pana (? Hi 42,1–6).

•

DRUGIE CZYTANIE

Być „wszystkim” dla wszystkich • 1 Kor 9,16–19,22–23

Sytuacja Pawła jest w wielu aspektach podobna do sytuacji Hioba, jego słowa jednak nie są pozbawione nadziei. Bo w międzyczasie nastąpiło coś ważnego.

KSIĘGA: Pierwszy List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł i Sostenes • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Koryncie • CZAS POWSTANIA: ok. 54 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Efez

---

ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY • W poprzednie dwie niedziele słyszeliśmy fragmenty siódmego rozdziału Pierwszego Listu do Koryntian, w którym Paweł podkreśla rolę celibatu i bezżenności. Tym razem przechodzimy do dziewiątego rozdziału. To część większej jednostki retorycznej, w której Paweł porusza kwestię spożywania mięsa pochodzącego z ofiar składanych pogańskim bożkom (? 1 Kor 8,1–11,1) • To kolejny problem wspólnoty podjęty przez św. Pawła: niektórzy nie widzieli nic złego w uczestniczeniu w ucztach w świątyniach pogańskich, podczas których składa się ofiary na ołtarzu bóstw. Przecież obce bóstwa, jak argumentują, nie istnieją – tłumaczyli (? 1 Kor 8,4). Niemniej tego rodzaju uczty były także formą uczestniczenia w życiu polis, jako niezbędny element budowania relacji społecznych oraz prowadzenia interesów.

UCZTY W POGAŃSKICH ŚWIĄTYNIACH • Taka postawa gorszy jednak słabszych członków wspólnoty, sprowadzając ich na drogę bałwochwalstwa (? 1 Kor 8,7.9–12). W imię miłości do braci, która jako jedyna zdolna jest budować wspólnotę, Paweł zachęca „mocnych” w Koryncie, aby ograniczyli swą wolność i powstrzymali się od uczt pogańskich (? 1 Kor 8,13) • W dziewiątym rozdziale św. Paweł podaje siebie za przykład rezygnacji z własnych praw dla głoszenia Ewangelii. W przeciwieństwie do innych apostołów zrezygnował z prawa do bycia utrzymywanym przez wspólnotę z przywiązania do elementów jednej tradycji i kultury. Stał się własnością Chrystusa i sługą Ewangelii (? 1 Kor 9,1–15). Wszystko po to, aby wiernie wypełnić zleconą mu misję i przybyć jako zwycięzca na metę życiowego biegu (? 1 Kor 9,23–27).

SŁUGA WSZYSTKICH • Usłyszymy fragment odpowiedzi-świadectwa św. Pawła, który wyrzeka się wszelkich praw, zysków i zapłaty z powodu głoszenia Ewangelii. Ale przede wszystkim pokazuje, że sposób jego życia to efekt podporządkowania się Bogu, którego jest szafarzem • Zauważmy, że Paweł jak Hiob porównuje się do niewolnika: nazywa siebie sługą wszystkich.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

•

EWANGELIA

Jeden dzień z życia Pana • Mk 1,29–39

Jezus działa natychmiast, bez odpoczynku, jest tam, gdzie kończą się granice ludzkiej pomocy.

EWANGELISTA: św. Marek • CZAS POWSTANIA: ok. 60–70 r. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: ok. 30 r. • MIEJSCE AKCJI: Kafarnaum • BOHATEROWIE: Jezus, mieszkańcy Kafarnaum, opętany • WERSJE: Mt 7,28n • Łk 4,31–37

---

EWANGELIA MARKA • Przypomnijmy, że w roku B czytamy najkrótszą z wszystkich Ewangelii. Większość egzegetów widzi w Ewangelii Markowej źródło dla pozostałych Ewangelii synoptycznych (Mateusza i Łukasza). Według większości badaczy Ewangelia powstała po śmierci św. Piotra (ok. 64 r.), a przed zburzeniem Świątyni Jerozolimskiej (70 r.).

WŁADZA JEZUSA • Trwa lektura fragmentów pierwszej części – tej, w której przez wydarzenia objawia się tajemnica Jezusa: że jest Synem Boga. W pierwszych rozdziałach (aż do Mt 3,6) Jezus objawia się całemu narodowi izraelskiemu • Ukazuje swoją władzę: władzę mają Jego słowa, przez które nie tylko naucza, tak iż rodzi to zdziwienie, ale które też uzdrawiają – zarówno choroby duchowe (opętanie), jak i fizyczne.

UZDROWIENIA I MODLITWA • Marek przedstawia jeden dzień z życia Pana. Usłyszymy w Ewangelii o trzech epizodach: • o uzdrowieniu teściowej Piotra • o uzdrawianiu chorych i opętanych oraz • o modlitwie Jezusa i dialogu z uczniami.

NAJWAŻNIEJSZE CYTATY

---

Uzdrowił wielu dotkniętych rozmaitymi chorobami

Nad ranem, kiedy jeszcze było ciemno, wstał, wyszedł i udał się na miejsce pustynne, i tam się modlił

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.