2017-12-23

Jutro Niedziela – IV Adwentu B

Być Sługą Boga, to wielki zaszczyt. Taka łaska spotyka tylko największych

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

ks. Piotr
Rymuza

zobacz artykuly tego autora >

Dla każdego, kto rozpoczyna przygodę z Bogiem, kto staje do modlitwy, czas zaczyna płynąć inaczej – mierzy się od spotkania do spotkania z Nim, od łaski do łaski. Maryja tak właśnie żyła, z wielką wiarą stawała do modlitwy. Trwała w niej. Chciała wejść na Boży poziom myślenia.

Ale to nie Maryja szukała Boga, to On poszukiwał jej. I odnalazł. W zapomnianym przez wszystkich, biednym Nazarecie. Podobnie Bóg szuka każdego człowieka i od każdego człowieka zależy, jakiego dokona wyboru. Adwent jest czasem rozważenia, jak chcesz odpowiedzieć na Bożą propozycję. Czy jesteś już gotowy by powiedzieć jak Maryja: tak akceptuję Twój plan wobec mnie, oddaję siebie całkowicie?

Na co czekasz? Już czas, by dołączyć do grona największych, przyjąć zaszczyt bycia sługą.
Sługą Boga!

PUNKT WYJŚCIA

• CZWARTA NIEDZIELA ADWENTU • Rok B • KOLEKTA: Będziemy prosić, aby tajemnica Wcielenia odsłoniła przed nami sens Jezusowej Męki i w ten sposób doprowadziła nas do prawdy o Zmartwychwstaniu • CZYTANIA: Druga Księga Samuela 7,1-5.8b-12.14a.16; Psalm 89,2-5.27.29; List św. Pawła do Rzymian 16,25-27; Ewangelia wg św. Łukasza 1,26-38.

• CHMURA SŁÓW • Najczęściej padające dziś słowo BĘDZIE (11) wskazuje nam, że to kolejna niedziela oczekiwania, zapowiedzi tego, co się wydarzy. Zbliża się moment Wcielenia, przyjścia naszego PANA (8), który będzie królował na WIEKI (8). Głównymi bohaterami dzisiejszej ewangelii są: MARYJA (3) i ANIOŁ (4), który zapowiada, kim BĘDZIE zrodzone Dziecię.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

Czytanie z II Księgi Samuela

(2 Sm 7,1-5.8b-12.14a.16)

Gdy król Dawid zamieszkał w swoim domu, a Pan poskromił dokoła wszystkich jego wrogów, rzekł król do proroka Natana: «Spójrz, ja mieszkam w pałacu cedrowym, a Arka Boża mieszka w namiocie». Natan powiedział do króla: «Uczyń wszystko, co zamierzasz w sercu, gdyż Pan jest z tobą». Lecz tej samej nocy skierował Pan do Natana następujące słowa: «Idź i powiedz mojemu słudze, Dawidowi: To mówi Pan: „Czy ty zbudujesz Mi dom na mieszkanie? Zabrałem cię z pastwiska spośród owiec, abyś był władcą nad ludem moim, nad Izraelem. I byłem z tobą wszędzie, dokąd się udałeś, wytraciłem przed tobą wszystkich twoich nieprzyjaciół. Dam ci sławę największych ludzi na ziemi. Wyznaczę miejsce mojemu ludowi, Izraelowi, i osadzę go tam, i będzie mieszkał na swoim miejscu, a nie poruszy się więcej i ludzie nikczemni nie będą go już uciskać jak dawniej. Od czasu, kiedy ustanowiłem sędziów nad ludem moim izraelskim, obdarzyłem cię pokojem ze wszystkimi wrogami. Tobie też Pan zapowiedział, że sam Pan dom ci zbuduje. Kiedy wypełnią się twoje dni i spoczniesz obok swych przodków, wtedy wzbudzę po tobie potomka twojego, który wyjdzie z twoich wnętrzności, i utwierdzę jego królestwo. Ja będę mu ojcem, a on będzie Mi synem. Przede Mną dom twój i twoje królestwo będzie trwać na wieki. Twój tron będzie utwierdzony na wieki”».

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Ja będę Jego Ojcem • 2 Sm 7,1-5.8b-12.14a.16

2 KSIĘGA SAMUELA • AUTOR: Deuteronomista • CZAS POWSTANIA: VII/VI w. przed Chr. • KTO MÓWI: Bóg • ADRESAT: król Dawid • KATEGORIA: dialog

O KSIĘDZE • W Biblii hebrajskiej dwie Księgi Samuela były ze sobą połączone, a w Septuagincie wchodziły w skład czteroczęściowego dzieła, zwanego Księgą Królestw. Nazwa księgi może sugerować, jakoby jej autorem był Samuel, czyli ostatni izraelski sędzia. Jednak opisane w księdze wydarzenia – od początków królestwa, aż do końca panowania króla Dawida – wykraczają z pewnością poza okres życia Samuela. Stąd też • autorstwo księgi przypisuje się zwykle anonimowemu autorowi określanemu mianem Deuteronomisty • Stworzył on najprawdopodobniej cały blok ksiąg o charakterze historycznym, określany mianem Dzieła Deuteronomicznego (w jego skład wchodzą: Księga Jozuego, Księga Sędziów, Księgi Samuela i Księgi Królewskie).

KONTEKST • Druga Księga Samuela opisuje wydarzenia, które można byłoby podzielić na trzy grupy: • walka o królestwo po śmierci Saula (rozdz. 1-8) • panowanie Dawida (rozdz. 9-20) • dodatkowe informacje, pominięte we wcześniejszych częściach (rozdz. 21-24). Księga rozpoczyna się od informacji o śmierci króla Saula (2 Sm 1,1), a kończy – pod względem chronologicznym – buntem Szeby (2 Sm 20,1-22).

ZANIM USŁYSZYSZ • W pierwszym czytaniu usłyszymy o centralnym wydarzeniu Ksiąg Samuela, jakim jest proroctwo Natana. Bóg zawiera przymierze z Dawidem, a przez niego – z całym Izraelem. Bóg będzie błogosławił i strzegł swój lud. Dawid otrzyma potomka, który odziedziczy jego królestwo, Bóg zaś jeszcze je utwierdzi. Relacja między Bogiem a dziedzicem będzie bardzo bliska, na wzór relacji ojca i syna. Proroctwo to było zwykle interpretowane w sposób mesjański, jako zapowiedź rozpoczęcia ostatecznego panowania Boga nad Izraelem.

CYTATY

Natan w bardzo pokrzepiających słowach: Uczyń wszystko, co zamierzasz w sercu, gdyż Pan jest z tobą.

Bóg o potomku Dawida w słowach mniej przyjemnych: Jeżeli zawini, będę go karcił rózgą ludzi i ciosami synów ludzkich.

Bóg o nieskończoności: Przede Mną dom twój i twoje królestwo będzie trwać na wieki.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

(Ps 89, 2-5.27.29)

Refren: Na wieki będę sławił łaski Pana.

O łaskach Pana będę śpiewał na wieki, † Twą wierność będę głosił moimi ustami przez wszystkie pokolenia. Albowiem powiedziałeś: † «Na wieki ugruntowana jest łaska», utrwaliłeś swą wierność w niebiosach.

«Zawarłem przymierze z moim wybrańcem, przysiągłem mojemu słudze, Dawidowi: Twoje potomstwo utrwalę na wieki i tron twój umocnię na wszystkie pokolenia».

«On będzie wołał do Mnie: † „Ty jesteś moim Ojcem, moim Bogiem, Opoką mojego zbawienia”. Na wieki zachowam dla niego łaskę i trwałe z nim będzie moje przymierze».

[01][02]

•

PSALM

Nie zostawi mnie • Ps 89, 2-5.27.29

PSALM 89 • AUTOR: Etan tubylca (Ezrachita) • CZAS POWSTANIA: ok. X w. przed Chr.

O PSALMIE • Psalm 89 należy do grupy dwunastu psalmów rozpoczynających się od słowa pouczenie. Psalmy te wpisują się w mądrościową tradycję Izraela jako • rodzaj nauki o charakterze duchowym • Autor Psalmu 89 to Etan Ezrachita, będący zapewne rozpoznawalnym wśród współczesnych mędrcem Kananejskim, tworzącym ok. X w. przed Chr. Wspomina się o nim w 1 Krl 5,11 stwierdzeniem, że Salomon pobił go swą mądrością. Samo porównanie jakiegokolwiek człowieka z jednym z najwybitniejszych izraelskich królów świadczy o jego nieprzeciętnych zdolnościach. W utworze można wyróżnić kilka części: • hymn pochwalny upamiętniający przymierze Boga z ludźmi, wyjście Boga do człowieka (ww. 2-19) • rodzaj wyroczni związanej z historią przymierza z Dawidem (ww. 20-38) • skargę na los, jaki spotkał lud Izraela (ww. 39-52) • krótkie wezwanie, będące wyrazem zaufania Bogu (w. 53).

ZANIM USŁYSZYSZ • Fragment psalmu, który usłyszymy, pochodzi z pierwszej – pochwalnej części utworu. Psalmista wychwala Bożą opiekę i pragnie realizować podjęte przed Bogiem zobowiązania. Przymierze zawarte z Dawidem jest wciąż aktualne.

CYTATY

Słowa Boga jak skała: Na wieki ugruntowana jest łaska.

Wieczne: Utrwalę twoje potomstwo na wieki.

Mocne: Tron twój umocnię na wszystkie pokolenia.

Czytanie z listu do Rzymian

Czytanie z Listu Św. Pawła Apostoła do Rzymian

(Rz 16,25-27)

Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Rzymian

Bracia: Temu, który ma moc utwierdzić was zgodnie z Ewangelią i moim głoszeniem Jezusa Chrystusa, zgodnie z objawioną tajemnicą, dla dawnych wieków ukrytą, teraz jednak ujawnioną, a przez pisma prorockie na rozkaz odwiecznego Boga wszystkim narodom obwieszczoną, dla skłonienia ich do posłuszeństwa wierze, Bogu, który jedynie jest mądry, przez Jezusa Chrystusa, niech będzie chwała na wieki wieków! Amen.

Oto słowo Boże

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Dobra nowina • Rz 16,25-27

LIST DO RZYMIAN • NADAWCA: św. Paweł • SKĄD: Korynt • DATA: ok. 52-56 r. • ADRESACI: chrześcijanie w Rzymie

O KSIĘDZE • Wyjątkowość Listu do Rzymian polega na tym, że w przeciwieństwie do pozostałych pism Apostoła, to zostało zaadresowane do wspólnoty, której Paweł jeszcze osobiście nie poznał. Decyduje się jednak wyruszyć do stolicy Cesarstwa, aby wspomóc tamtejszych chrześcijan, zwłaszcza pochodzenia żydowskiego • Na mocy edyktu cesarza Klaudiusza (49 r.) musieli oni opuścić Rzym. Po powrocie ok. 54 r. wspólnota potrzebuje integracji i ponownego scalenia. Paweł wysyła list z Koryntu, w którym przebywa w ramach trzeciej podróży misyjnej (52-56 r.).

KONTEKST • List składa się z dwóch części. Pierwsza ma charakter • dogmatyczny (1,16-11,36) i wyjaśnia znaczenie Wcielenia i Męki Jezusa dla zbawienia człowieka – tak samo poganina, jak i Żyda. Druga ma wydźwięk znacznie bardziej • praktyczny (12,11-15,13) i zawiera wiele konkretnych wskazań dla wspólnoty. Główną myślą Listu jest przypomnienie, że nikt nie zasłużył sobie na zbawienie samym faktem urodzenia (czyli przez bycie Żydem czy poganinem), ale przez wiarę w Ewangelię. Dzisiejsze drugie czytanie to ostatnie wersety, będące swego rodzaju hymnem streszczającym treść całego listu.

ZANIM USŁYSZYSZ • Apostoł wychwala Boga za objawienie się Boga w Człowieku – Jezusie Chrystusie, który przyniósł światu odkupienie win. Wiara w Jego zbawcze posłannictwo staje się źródłem wiecznego szczęścia. Potrzeba jednak osób, które wieść o Chrystusie poniosą w świat – ewangelizatorów, którzy przekażą innym Dobrą Nowinę.

CYTATY

Paweł oddaje chwałę Wszechwładnemu: Ma moc utwierdzić was

Wiernemu: Zgodnie z objawioną tajemnicą.

Jedynemu: Bogu, który jedynie jest mądry.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Słowa Ewangelii wg św. Łukasza

(Łk 1, 26-38)

Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Wszedłszy do Niej, anioł rzekł: «Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami». Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co by miało znaczyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej: «Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i zostanie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca». Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?» Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego okryje Cię cieniem. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, którą miano za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego». Na to rzekła Maryja: «Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego». Wtedy odszedł od Niej anioł.

Oto Słowo Pańskie

[01][02]

•

EWANGELIA

Służebnica Pana • Łk 1, 26-38

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: 70-80 r.

KATEGORIA: dialog • MIEJSCE: Nazaret • CZAS: ok. 6/7 przed Chr • KTO MÓWI: Archanioł Gabriel • ADRESACI: Maryja

KSIĘGA • O autorze trzeciej Ewangelii wiemy stosunkowo dużo. Wedle najstarszych tradycji, mających potwierdzenie w Dziejach Apostolskich, św. Łukasz był towarzyszem św. Pawła i spisał głoszoną przez niego Dobrą Nowinę. Pochodził z Antiochii Syryjskiej, z wykształcenia był lekarzem (Kol 4,14). Spisana przez niego księga bywa nazywana Ewangelią Ewangelizatora, ponieważ powstawała w środowisku pogańskim, a jej przekaz ma znaczenie ewangelizacyjne. Łukasz, na wzór Apostoła Pawła, przygotowuje ludzi do podjęcia zadania głoszenia Chrystusa tym, którzy Go jeszcze nie znają. Ewangelia stanowi pewną całość wraz z Dziejami Apostolskimi, także spisanymi przez Łukasza. W Łk można wyróżnić kilka części: • ewangelię dzieciństwa (1,5-2,52) • ewangelię cudów i przypowieści w Galilei (4,14-9,50) • wypełnioną nauczaniem podróż do Jerozolimy (9,51-19,28) • nauczanie o charakterze eschatologicznym w Jerozolimie (19,29-21,38) • ewangelię Męki i Zmartwychwstania, zakończoną wezwaniem do głoszenia (22,1-24,53).

KONTEKST • Fragment, który usłyszymy, pochodzi z tzw. ewangelii dzieciństwa (1,5-2,52). Oprócz Łukasza informacje na temat narodzin Jezusa przekazuje jedynie Mateusz. W ewangelii dzieciństwa u Łukasza pojawiają się dwa małżeństwa: • Elżbieta i Zachariasz, z których zostanie zrodzony Jan Chrzciciel, oraz • Maryja i Józef, którzy staną się rodziną Syna Bożego. Ich losy wzajemnie się przeplatają. Jan Chrzciciel zapowiada Jezusa, sam będąc jeszcze w łonie Elżbiety.

ZANIM USŁYSZYSZ • Scena Zwiastowania składa się z kilku elementów: • pozdrowienia Maryi przez archanioła Gabriela • strapienia Maryi • proroctwa o narodzinach Syna Bożego • ponownego zatroskania Maryi • obietnicy archanioła i przywołania przykładu ciężarnej Elżbiety • przyjęcia posłannictwa przez Maryję. Młoda kobieta z Nazaretu godzi się na słowa anioła dopiero wówczas, gdy zostaje przywołany przykład jej krewnej. Jej wiara staje się dla Maryi źródłem otuchy. Nie dziwi zatem to, że tuż po zwiastowaniu Maryja udaje się w góry, by spotkać się właśnie z matką Jana Chrzciciela (Łk 1,39-56).

JESZCZE O EWANGELII

• W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret. Ewangelista Łukasz, który w swym dziele troszczy się o daty i wiarygodność opisanych wydarzeń, w tym miejscu posługuje się bardzo szczególną chronologią. W szóstym miesiącu, kiedy Bóg nawiedził Elżbietę, czyniąc ją płodną, anioł Gabriel przybywa do Maryi. Dla tego, kto rozpoczyna swą przygodę z Bogiem, dla tego, kto staje do modlitwy, czas zaczyna płynąć inaczej – mierzy się od spotkania do spotkania z Nim, od łaski do łaski.

• Posłał Bóg swojego anioła. To nie Maryja szukała swego Boga, to On jej poszukiwał. Ewangelia nie mówi nic o tym, w jakich okolicznościach Bóg odnalazł Maryję, co wówczas robiła. Piszą o tym apokryfy, w szczególności protoewangelia Jakuba, w której Maryja po raz pierwszy słyszy głos anioła przy źródle, gdy czerpie wodę. Nie rozumie jego pozdrowienia, a nie zauważywszy nikogo, powraca do siebie. Dalej rozmowa toczy się już w domu, gdzie anioł ukazuje się Maryi podczas przędzenia purpury i szkarłatu na zasłonę świątynną, symbol królewski – tę samą zasłonę, która rozerwie się w chwili śmierci Jezusa na krzyżu. Ewangelie, pozbawione poetyckiej wyobraźni, są znacznie bardziej realistyczne. Bóg odnajduje swoją ukochaną, obdarowaną (to właśnie znaczy hebrajskie imię Miriam) w pogańskiej Galilei, w zapomnianym przez wszystkich, biednym Nazarecie.

• Chaire Maria, kecharitomene – bądź pozdrowiona pełna łaski. Bóg przychodzi zwyczajnie, bez zapowiedzi i pozdrawia ją tak, jak pozdrawiali się wówczas ludzie na ulicy – chaire. Kecharitomene to forma perfektum od charidzo. Znaczy – jesteś po brzegi wypełniona łaską; już gotowa do misji, o której za chwilę usłyszy. Bóg długo pracował nad Maryją, aby ta była w stanie przyjąć Jego zaproszenie.

• Jakże się to stanie, nawet nie znam męża? Orygenes interpretował te słowa jako wahanie i brak wiary, protoewangelia Jakuba omija je ze strachu, że kryć się w nich może ludzkie powątpiewanie; znów najbardziej realistyczna pozostaje Ewangelia. Maryja chce wiedzieć, o co chodzi Bogu, gdzie chce ją zaprowadzić, chce wejść na Boży poziom myślenia.

• Duch zstąpi na ciebie, moc Najwyższego cię osłoni, zacieni, tak jak niegdyś obecność Boga okrywała cieniem Namiot Spotkania. Żadnych konkretnych wskazówek – nic, co mogłoby zaspokoić naszą ciekawość, uchylić choć trochę rąbka przyszłości, tutaj nie pada. Jedynie najważniejsze zdanie, które streszcza w sobie wszystko – dla Boga nie ma nic niemożliwego. Odpowiadając w ten sposób, Bóg ryzykował, ryzykował jak zawsze: nie tłumacząc zbyt wiele, nie wchodząc w szczegóły, lecz zapraszając człowieka do ufności.

• Oto ja służebnica, w tekście greckim douloe, niewolnica Pańska, pragnę należeć do mojego Boga. To najpiękniejsze słowa, jakimi kończyć się może ludzka modlitwa – akceptuję twój sposób myślenia, twój plan wobec mnie, oddaję się.

CYTATY

Słowa anioła tak miłe, że aż zakłopotały Maryję: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą.

Anioł wie, czego szukała Maryja: Znalazłaś bowiem łaskę u Boga

Maryja czuje się wystawiona na ciosy ale anioł mówi: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię

1/5

Zwiastowanie, Henry Ossawa Tanner, 1898 r., Philadelphia Museum of Art, USA

2/5

3/5

Zwiastowanie, El Greco, 1596–1600 r., Muzeum Prado, Madryt, Hiszpania

4/5

Zwiastowanie, Mistrz Jerzy, 1517 r., Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie

5/5

Zwiastowanie, Paolo de Matteis, 1712 r. Saint Louis Art Museum, USA

poprzednie

następne

Jeśli podobają Ci się nasze artykuły, możesz nas wesprzeć:

ks. Marcin Kowalski

Doktor nauk biblijnych, wykładowca KUL oraz WSD w Kielcach. Sekretarz czasopism biblijnych The Biblical Annals oraz Verbum Vitae. Uczestnik programów radiowych i telewizyjnych popularyzujących Biblię: W Namiocie Słowa, Szukając Słowa Bożego, Telewizyjny Uniwersytet Biblijny (Radio Maryja i Telewizja Trwam). Moderator Dzieła Biblijnego Diecezji Kieleckiej.

Zobacz inne artykuły tego autora >

ks. Piotr Rymuza

Zobacz inne artykuły tego autora >

Komentarze

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

ks. Piotr
Rymuza

zobacz artykuly tego autora >

2017-12-16

Jutro Niedziela – III Adwentu B

Jedynym pewnym źródłem radości jest Miłość. Gotowi na eksplozję radości?

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

ks. Piotr
Rymuza

zobacz artykuly tego autora >

Niedziela „Gaudete” jest wezwaniem do radości. Oczekiwany Pan niebawem przyjdzie! W dzisiejszej Ewangelii Jan Chrzciciel mówi nawet więcej – On już jest wśród was!

Żydzi upatrywali Mesjasza w nieodpowiednim człowieku. Nie potrafili zaś rozpoznać Go w Jezusie. Aby móc zobaczyć Boga w swoim życiu, trzeba bowiem podjąć pracę nad sobą, tak by dokonało się w nas nawrócenie.

Jak zauważa św. Paweł, nie jest to sprawa prosta, jednak wysiłek zainwestowany w relację z Bogiem może stać się źródłem wielkiej radości.

Człowiek, który spotkał Boga w swoim życiu, wie bowiem, że znalazł kogoś, kto jest w stanie uleczyć jego złamane serce.

PUNKT WYJŚCIA

• TRZECIA NIEDZIELA ADWENTU “GAUDETE” • Rok B • KOLEKTA: Będziemy prosić, aby dobre przygotowanie do świąt pozwoliło nam je przeżywać z radością • CZYTANIA: Księga Proroka Izajasza 61,1-2a.10-11; Psalm: Łk 1,46-50.53-54; 1 List św. Pawła do Tesaloniczan 5,16-24; Ewangelia wg św. Jana 1,6-8.19-28.

• CHMURA SŁÓW • Słowem, które najczęściej pojawia się w liturgii, jest DUCH (5), oznaczający Ducha Bożego, dawcę radości, a także duszę ludzką. Zaraz po nim mamy DUSZĘ (3) – człowieka wezwanego w tę niedzielę do RADOWANIA SIĘ (3). Nic dziwnego, przeżywamy przecież “Niedzielę Radości” (gaudete). Radość jest darem BOGA (3) POSYŁAJĄCEGO (2) swoje sługi-proroków do głoszenia DOBREJ NOWINY (2) UBOGIM (2) i ogłaszania Bożego MIŁOSIERDZIA (2).

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

(Iz 61, 1-2a. 10-11)

Czytanie z Księgi proroka Izajasza

Duch Pana Boga nade mną, bo Pan mnie namaścił. Posłał mnie, abym głosił dobrą nowinę ubogim, bym opatrywał rany serc złamanych, żebym zapowiadał wyzwolenie jeńcom i więźniom swobodę; abym obwieszczał rok łaski Pańskiej. «Ogromnie się weselę w Panu, dusza moja raduje się w Bogu moim, bo mnie przyodział w szaty zbawienia, okrył mnie płaszczem sprawiedliwości, jak oblubieńca, który wkłada zawój, jak oblubienicę strojną w swe klejnoty. Zaiste, jak ziemia wydaje swe plony, jak ogród rozplenia swe zasiewy, tak Pan Bóg sprawi, że się rozpleni sprawiedliwość i chwała wobec wszystkich narodów».

Oto słowo Boże

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Ogromnie weselę się w Panu • Iz 61,1-2a.10-11

KSIĘGA: Izajasza • AUTOR: Izajasz • CZAS POWSTANIA: poł. VI w. przed Chr. • KTO MÓWI: prorok (w imieniu Boga) • ADRESACI: Izraelici, wszystkie narody • KATEGORIA: mowa prorocka

O KSIĘDZE • Księga Izajasza składa się aż z 66 rozdziałów. Dzieli się na trzy części, którym przypisuje się różnych autorów i odmienny czas powstania. Adresatami każdej z części są Izraelici w zmieniających się okolicznościach historii zbawienia • Pierwsza część (Iz 1-39) dotyczy Izraela przed wygnaniem za czasów panowania bezbożnego króla Achaza (735-715 r. przed Chr.) oraz jego syna, wiernego reformatora Ezechiasza (715-698 r. przed Chr.). Jej autorem jest tzw. Pierwszy Izajasz (Proto-Izajasz), działający w latach 740-701 przed Chr. Podkreśla on Świętość Boga działającego w historii • Część druga (Iz 40-55) skierowana jest do Izraelitów na wygnaniu. Jej autorem jest Drugi Izajasz (Deutero-Izajasz), prawdopodobnie uczeń wielkiego Izajasza. Głosi on radykalny monoteizm oraz przedstawia zbawienie przychodzące przez cierpienia tajemniczego Sługi Jahwe • Trzecia część (Iz 56-66) powstała już po powrocie z wygnania. Odpowiada za nią wciąż tzw. szkoła Izajasza. Autor, nazwany umownie Trzecim Izajaszem (Trito-Izajaszem), podkreśla świętość Boga i Jerozolimy oraz rysuje wizję czasów ostatecznych, w których zbawienie ma objąć wszystkie narody.

KONTEKST • Od 60 do 62 rozdziału Księga opisuje przyszłą chwałę Jerozolimy, do której wracają wygnańcy z Judy i która przyjmuje w swe mury także pogan z wszystkich krain i narodów (Iz 60,1-18). Do swego miasta powróci także Pan, opromieniając je swoim światłem (Iz 60,19-22). W rozdziale 61 Bóg zwraca się do proroka, którego imię pozostaje zakryte, a który ma nieść miastu Dobrą Nowinę, i zapowiada odbudowę oraz wywyższenie miasta. Jerozolima na powrót zostanie poślubiona Panu (Iz 62).

ZANIM USŁYSZYSZ • Część pierwsza czytania to wypowiedź proroka, który przyjmuje powierzoną mu przez Pana misję (Iz 61,1-2). Bóg namaszcza go swoim Duchem, aby głosił Dobrą Nowinę, opatrywał złamane serca, wyzwalał jeńców i więźniów. W części drugiej słyszymy głos Jerozolimy, która z radością przyjmuje Bożego wysłannika, uwielbiając Boga przywracającego piękno i blask swojej oblubienicy (Iz 61,10-11).

JESZCZE O PIERWSZYM CZYTANIU

• Kiedy gaśnie radość. W Księdze Trito-Izajasza odbija się historia Izraela i Jerozolimy w pięknych i trudnych czasach powrotu z Babilonii. Bóg wyprowadził swój lud z niewoli, wyrwał ich z ręki jednego z najpotężniejszych imperiów na ziemi, Babilończyków, które padło pod ciosami Persów. Żydom powracającym z wygnania śniła się ziemia ojczysta, odbudowana i wspaniała, nad którą góruje przywrócona znów do pełnego blasku świątynia w Jerozolimie. Tymczasem rzeczywistość okazała się być znacznie bardziej skomplikowana. Odbudowa postępowała powoli, kraj trapiły klęski i susze, a świątynia była tylko cieniem swej dawnej wspaniałości. W Izraelu powoli gasła radość powrotu z wygnania.

• Głos proroka. W tej sytuacji rozlega się głos proroków, którzy próbują podtrzymać ducha przygnębionych rodaków, próbują przywrócić im radość życia z Panem. Głos, który rozlega się w Księdze Izajasza, ogłasza czas wolności dla biednych (61,1b). Boży wysłannik troszczy się o nich w sposób szczególny, pochyla się nad nimi osobiście, przewiązuje ich złamane serca (61,1c). Posłaniec Pana ostatecznie ogłasza „rok łaski” dla wszystkich zgnębionych.

• Uzdrowieni ze smutku. Słowa Izajasza mogą prowadzić do wniosku, że Bóg w pierwszym rzędzie chce wyzwolić swój lud ze smutku i skupienia na trudnościach, które często stają się dla człowieka więzieniem, nie pozwalają doświadczyć radości życia.

• Pieśń ukochanej/ukochanego. W ostatnich wersach słyszymy pieśń, jaką intonuje Jerozolima: Ogromnie weselę się w Panu, dusza moja raduje się w Bogu moim…. To ta sama Jerozolima, która przeżywa wciąż swoje problemy, powoli dźwiga się z niewoli, zmaga się z biedą. Co skłania ją do rozpoczęcia swej pieśni radości? Odkryła, że jest piękna, że jest ukochaną i poślubioną Bogu. Szata zbawienia i płaszcz sprawiedliwości, które otrzymała, to atrybuty samego Pana, którego bliskość staje się wyczuwalna i namacalna w świętym mieście. Miłość Boża jest nieodwołalna. Będzie niezmordowanie pracowała nad tym, aby jego wybrani byli szczęśliwi. Ta miłość jest jedynym pewnym źródłem radości Izraela.

TRANSLATOR

• Posłał mnie, by głosić dobrą nowinę ubogim. Ubodzy (anawim), o których mowa, to nie tylko materialnie źle sytuowani, lecz także prześladowani i pogrążeni w smutku, depresji, sprawiedliwi czekający na Boży ratunek (Iz 11,4; 29,19; 32,7).

• By zapowiadać wyzwolenie jeńcom i więźniom swobodę. Pan ogłasza wolność dla jeńców i niewolników oraz swobodę dla więźniów (61,1d). Podwojony rzeczownik peqaḥ-qôaḥ, przetłumaczony w BT jako swoboda, oznacza dosłownie szerokie otwarcie. W Księdze Izajasza odnosi się on także do otwarcia oczu i uszu (42,20) wyprowadzenia z ciemności (42,7).

CYTATY

Izajasz o misji pośród łachmaniarzy: Posłał mnie, by głosić dobrą nowinę ubogim

I o własnych szatach: bo mnie przyodział w szaty zbawienia

…z cennymi dodatkami: jak oblubienicę strojną w swe klejnoty.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst psalmu

(Łk 1,46-50.53-54)

REFREN: Duch mój się raduje w Bogu, Zbawcy moim

Wielbi dusza moja Pana, i raduje się duch mój w Bogu, Zbawcy moim. Bo wejrzał na uniżenie swojej służebnicy, oto bowiem odtąd błogosławić mnie będą wszystkie pokolenia.

Gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny, święte jest imię Jego. A Jego miłosierdzie z pokolenia na pokolenie nad tymi, co się Go boją.

Głodnych nasycił dobrami, a bogatych z niczym odprawił. Ujął się za swoim sługą, Izraelem, pomny na swe miłosierdzie.

[01][02]

•

PSALM

Uczynił mi wielkie rzeczy • Łk 1,46-50.53-54

MAGNIFICAT • AUTOR: Maryja/św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 6/7 r. przed Chr. – 80 r.

O PSALMIE • Dzisiejszy psalm to fragment pieśni Maryi z Ewangelii wg św. Łukasza. Wyśpiewała ją jako prosta dziewczyna, która oczekuje na narodziny poczętego w niej Syna Bożego. Źródłem radości Maryi jest jednak nie tylko wyczekiwanie na Emmanuela, ale również szczęście jej krewnej Elżbiety, która mimo podeszłego wieku, zaszła w ciążę. Magnificat (inna nazwa tego utworu) nawiązuje wprost do pieśni Anny, którą ta śpiewała po poczęciu Samuela (1 Sm 2,1-10). Jest on utkany z odniesień do tekstów Starego Testamentu – głównie nawiązań do psalmów i tekstów prorockich.

ZANIM USŁYSZYSZ • Pieśń Maryi można podzielić na dwie zasadnicze części: • dziękczynienie indywidualne (w. 46b-49) • grupowe, będące wyrazem spełnienia oczekiwań Izraela (w. 50-55). Matka Boża z jednej strony dziękuje za dar macierzyństwa i łaskę, którą obdarzył ją Bóg, a z drugiej – cieszy się z realizacji zapowiedzi mesjańskich wraz z całym swym narodem. Bóg nie opuścił swojego ludu, ale rzeczywiście jest Emmanuelem – “Bogiem z nami”. Wierność Boża jest niezwykła, ponieważ nie zanikła, mimo wielokrotnych odstępstw Narodu Wybranego.

CYTATY

Maryja orientuje się, że ma sporo szczęścia: oto bowiem odtąd błogosławić mnie będą wszystkie pokolenia.

I że jej misja to nie drobiazg: Gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny

Zamiana ról: Głodnych nasycił dobrami, a bogatych z niczym odprawił

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

Czytanie z Pierwszego Listu św. Pawła do Tesaloniczan

(1 Tes 5,16-24)

Czytanie z Pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Tesaloniczan

Bracia: Zawsze się radujcie, nieustannie się módlcie. W każdym położeniu dziękujcie, taka jest bowiem wola Boża w Jezusie Chrystusie względem was. Ducha nie gaście, proroctwa nie lekceważcie. Wszystko badajcie, a co szlachetne – zachowujcie. Unikajcie wszelkiego rodzaju zła. Sam zaś Bóg pokoju niech uświęca was całych, aby nietknięty duch wasz, dusza i ciało bez zarzutu zachowały się na przyjście Pana naszego, Jezusa Chrystusa. Wierny jest Ten, który was wzywa: On też tego dokona.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Radujcie się! • 1 Tes 5, 16-24

PIERWSZY LIST DO TESALONICZAN • NADAWCA: św. Paweł • SKĄD: Korynt/Ateny • DATA: ok. 50 r. • ADRESACI: chrześcijanie w Tesalonice

O KSIĘDZE • Pierwszy List do Tesaloniczan jest uznawany za najstarsze pismo Nowego Testamentu. Paweł napisał je zaraz po założeniu wspólnoty i opuszczeniu Tesaloniki z powodu nieprzychylności mieszkających tam Żydów. List powstał podczas drugiej podróży misyjnej Apostoła (49–52 r.), po otrzymaniu wieści od Tymoteusza. Adresaci listu to chrześcijanie nawróceni z pogaństwa (1,9), którzy za swoje nawrócenie płacą wysoką cenę prześladowań (1,7) ze strony swych rodaków (2,14). List nie ma na celu korygowania błędów Tesaloniczan, lecz umocnienie ich w wierności otrzymanej Ewangelii (4,1-2.10).

KONTEKST • List składa się z kilku części: • wdzięczności za świadectwo życia Tesaloniczan i pochwały ich wiary (1,2-30; 2,12-20) • wspomnienia działalności apostolskiej wśród Tesaloniczan i wyjaśnienia roli Tymoteusza (2,1-12; 3,1-13) • zachęty do trwania w braterskiej miłości (4,1-12) • nauki o paruzji (4,13-5,11) • końcowych wskazań i pozdrowień (5,12-28). Dzisiejszy fragment pochodzi z ostatniej części Listu.

ZANIM USŁYSZYSZ • Drugie czytanie jest zbiorem kilku zachęt i błogosławieństwa udzielonego przez Pawła wspólnocie z Tesaloniki (5,23). Apostoł zaleca chrześcijanom: • nieustanną modlitwę • dziękczynienie za otrzymane już łaski • wytrwałość • roztropne rozeznawanie charyzmatów członków wspólnoty i korzystanie z nich • unikanie zła. Wszystko to powinna przenikać radość, że to sam Bóg troszczy się o wierzących (5, 23-24).

JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU

• Radość bierze się z modlitwy. Radość, do której wzywa wspólnotę apostoł, nie jest zarezerwowana na chwile szczęścia i oddechu od przeciwności, lecz ma im towarzyszyć zawsze: zawsze się radujcie. Czy człowiek o zdrowych zmysłach może cieszyć się nawet wówczas, gdy przeżywa problemy i mierzy się z trudnościami? Tak, sugeruje apostoł, jeśli się modli. Zaraz po wezwaniu do radości Paweł dodaje – nieustannie się módlcie, dziękujcie Panu w każdym położeniu.

• Lekarstwo na bezsens. Nieustanna modlitwa nie jest pustym nakazem, lecz tym, czego chrześcijanie mogli uczyć się od samego Pawła (Rz 1,10; 1 Tes 1,2). Sam znajdował się przecież wielekroć w niebezpieczeństwie śmierci, był odrzucany, ponosił klęski i cierpiał biedę. Paweł poznał życie we wszystkich jego blaskach i cieniach. Zrozumiał także, że najlepszą terapią na cierpienia i poczucie bezsensu, jakie w momentach kryzysu naturalnie ogarnia człowieka, jest dziękczynienie, świadomość, że wszystko, co wydarza się w życiu ucznia Jezusa, jest związane z wolą Bożą i Bożym planem wobec nas (1 Tes 5,18).

• Dar Ducha. Dzięki modlitwie otrzymujemy Ducha, który daje moc do zmagania się z rzeczywistością, i pewność, że nie musimy polegać tylko na sobie samych. Wierny jest Ten, który was wzywa: On też tego dokona, zapewnia apostoł. Chrześcijanie żyją mocą Ducha. Często zapominamy o tym, zamieniając chrześcijańskie życie na wymagający, samotny bieg ku niebu.

CYTATY

Paweł o kontakcie z “Bazą”: nieustannie się módlcie!

Wzywa do napełnienia się nadzieją: Ducha nie gaście, proroctwa nie lekceważcie!

Bądź czujny jak pies podwójny: Unikajcie wszystkiego, co ma choćby pozór zła.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Słowa Ewangeli wg świętego Jana

(J 1,6-8.19-28)

Słowa Ewangelii według Świętego Jana

Pojawił się człowiek posłany przez Boga – Jan mu było na imię. Przyszedł on na świadectwo, aby zaświadczyć o światłości, by wszyscy uwierzyli przez niego. Nie był on światłością, lecz został posłany, aby zaświadczyć o światłości. Takie jest świadectwo Jana. Gdy Żydzi wysłali do niego z Jerozolimy kapłanów i lewitów z zapytaniem: «Kto ty jesteś?», on wyznał, a nie zaprzeczył, oświadczając: «Ja nie jestem Mesjaszem». Zapytali go: «Cóż zatem? Czy jesteś Eliaszem?» Odrzekł: «Nie jestem». «Czy ty jesteś prorokiem?» Odparł: «Nie». Powiedzieli mu więc: «Kim jesteś, abyśmy mogli dać odpowiedź tym, którzy nas wysłali? Co mówisz sam o sobie?» Powiedział: «Jam głos wołającego na pustyni: Prostujcie drogę Pańską, jak rzekł prorok Izajasz». A wysłannicy byli spośród faryzeuszów. I zaczęli go pytać, mówiąc do niego: «Czemu zatem chrzcisz, skoro nie jesteś ani Mesjaszem, ani Eliaszem, ani prorokiem?» Jan im tak odpowiedział: «Ja chrzczę wodą. Pośród was stoi Ten, którego wy nie znacie, który po mnie idzie, a któremu ja nie jestem godzien odwiązać rzemyka u Jego sandała». Działo się to w Betanii, po drugiej stronie Jordanu, gdzie Jan udzielał chrztu.

Oto słowo Pańskie

[01][02]

•

EWANGELIA

Kim jesteś? • J 1,6-8.19-28

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 90 r.

KATEGORIA: dialog • MIEJSCE NAUCZANIA: Betania • CZAS: ok. 30 r. • KTO MÓWI: Jan Chrzciciel • ADRESACI: Żydzi

KSIĘGA • Ewangelia wg św. Jana to jedno z najmłodszych pism Nowego Testamentu i najpóźniejsza z Ewangelii. Została napisana przez Jana a następnie spisana przez jego uczniów ok. 90 r. Księga zdecydowanie różni się od pozostałych Ewangelii, głównie ze względu na formę przekazu. Podczas gdy Synoptycy kładą nacisk na chronologiczne przedstawienie faktów z życia Jezusa, dla Jana kryterium budowy tekstu jest ukazanie sensu misji Mistrza. W księdze Jan nie posługuje się przypowieścią, zamiast tego świetnie operuje opowiadaniem czy narracją. Ewangelię Janową można podzielić na dwie zasadnicze części: • objawienie się Jezusa w znakach (rozdz. 1-12) oraz • opis Męki Pańskiej (rozdz. 13-20). Drugą część zamyka zakończenie (20, 30), po nim następuje jednak jeszcze • epilog (21), mówiący o spotkaniu Jezusa z uczniami nad Genezaret i przekazaniu pieczy nad Kościołem Piotrowi. Epilog kończy się drugim zakończeniem (21,24-25).

KONTEKST • Dzisiejszy fragment pochodzi z pierwszego rozdziału Ewangelii Jana. Jego pierwsza część to tzw. hymn o Logosie, wczesnochrześcijanski utwór opisujący misję przychodzącego z wysoka Chrystusa, Bożego Słowa (J 1,1-18). Po prologu, który od otaczających go tekstów różni się obrazami i poetyckim charakterem, rozpoczyna się narracja o Janie Chrzcicielu (J 1,19-34). Wskazuje on nadchodzącego Mesjasza (J 1,29) i sprawia, że idą za Nim jego dotychczasowi uczniowie (J 1,35-37). Scena nad Jordanem zapowiada koniec misji Chrzciciela. Jan zaczyna się umniejszać, ponieważ pojawił się ten, którego zapowiadał. Pod koniec pierwszego rozdziału Jezus otoczony jest już przez grono uczniów, których powołał.

ZANIM USŁYSZYSZ • Fragment, który dziś słyszymy (J 1,6-8), i dalszą narrację z J 1,19-28 łączy postać Jana. On, przewidziany przed wiekami w Bożym planie, miał przygotować drogę przychodzącemu Logosowi (J 1,6-8). Część druga to relacja z rozmowy, jaką Jan prowadzi z Żydami nad brzegiem Jordanu (1,19-28). Jan odpowiada na serię pytań związanych z jego misją: jesteś Mesjaszem? Eliaszem? prorokiem? Cytując proroctwo Izajasza, sam Chrzciciel nazywa się “głosem” wołającym na pustyni. Chrzest, którego udziela, zapowiada przyjście mocniejszego od niego.

JESZCZE O EWANGELII

• Jan – tylko prorok. W społeczności żydowskiej I w. pojawiła się wątpliwość, czy Jan Chrzciciel nie jest obiecanym Mesjaszem. Ściągał nad Jordan tłumy zainteresowanych jego nauką. Jan poprzedzał Jezusa. W mentalności starożytnej iść za kimś znaczyło także być jego uczniem. W pierwszych wiekach nie brakowało wspólnot i sekt twierdzących, że to Jezus był uczniem Jana. Autor czwartej Ewangelii wyraźnie podkreśla, że Jan to Boży posłaniec, który przyszedł tylko jako świadek światłości.

• Jedyna misja. Jan sam musi odkryć swoją misję i tożsamość. Okazja nadarza się, kiedy przybywają do niego kapłani i lewici, wysłannicy z Jerozolimy (J 1,19). Jan zaprzecza, że jest Eliaszem czy nawet prorokiem, nie z wrodzonej skromności ani nie dlatego, że rzeczywiście nim nie jest. Jan jest największym z proroków, a w jego misji, nawet wyglądzie zewnętrznym, można się dopatrzyć podobieństwa do Eliasza. Jan dochodzi tu jednak do prawdy, jak wyjątkowa jest jego misja. Ani Eliasz, ani żaden z Proroków ST nie zapowiadał do tej pory przyjścia Syna Bożego (J 1,23).

• Radość Jana. Wszystko, co robi Jan, chrzest, którego udziela, przygotowują na nadejście Chrystusa. Jednocześnie Jan jest tylko Jego głosem. Obraz sandała, to najwymowniejsze potwierdzanie roli, jaką przyjmuje: nie śmie nawet nazwać się Jego sługą (J 1,27). Odkrycie i wypełnienie misji, jaką powierzył mu Bóg, ostatecznie daje Janowi ogromną radość, o której powie dalej: Ten, kto ma oblubienicę, jest oblubieńcem; a przyjaciel oblubieńca, który stoi i słucha go, doznaje najwyższej radości na głos oblubieńca. Ta zaś moja radość doszła do szczytu. Potrzeba, by On wzrastał, a ja się umniejszał (J 3,29-30). Jan nie jest Mesjaszem, nie do niego należy zbawianie świata. Ma tylko na Niego wskazać. Ta misja uwalnia go od odpowiedzialności ponad jego siły i daje prawdziwą radość.

TRANSLATOR

• Pojawił się człowiek. Ewangelista podkreśla, że Chrzciciel to tylko człowiek, a równocześnie jednak wprowadza go na scenę w niezwykle uroczysty sposób: egeneto anthropos, dosłownie wydarzył się, pojawił się człowiek, który jest wydarzeniem. Bez tego człowieka historia zbawienia nie będzie pełna. Postać Jana Chrzciciela pojawia się w każdej Ewangelii. Bez niego trudno sobie wyobrazić historię Jezusa.

• On wyznał, a nie zaprzeczył. Ewangelista podkreśla, że słowa Jana to nie tylko prosta operacja eliminacji przez negację, ale prawdziwe wyznanie: Ja nie jestem Mesjaszem (J 1,20). Czasownika homologeo (wyznać) używa się w NT na określenie wyznania wiary (J 9,22; 1 J 4,2). Jan recytuje swoje osobiste credo, głęboką wiarę w misję powierzoną mu przez Boga, nie wypiera się jej. Jest tylko sługą Zbawiciela, nie Zbawicielem.

CYTATY

Jan Chrzciciel dementuje: Ja nie jestem Mesjaszem

Wyjaśnia, kim jest: Jam głos wołającego na pustyni

Jan wzywa, by się rozejrzeć: Pośród was stoi Ten, którego wy nie znacie