Jutro Niedziela – IV Adwentu B

PUNKT WYJŚCIA

• CZWARTA NIEDZIELA ADWENTU • Rok B • KOLOR SZAT: fioletowy • KOLEKTA: Będziemy prosić, aby tajemnica Wcielenia odsłoniła przed nami sens Jezusowej Męki i w ten sposób doprowadziła nas do prawdy o Zmartwychwstaniu • CZYTANIA: Druga Księga Samuela 7,1–5.8b–12.14a.16 • Psalm 89,2–5.27.29 • List św. Pawła do Rzymian 16,25–27 • Ewangelia wg św. Łukasza 1,26–38.1,26-38.

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Mamy w sobie często pragnienie Dawida – wybudować Panu dom (PIERWSZE CZYTANIE). Stawiać piękne świątynie, zorganizować sobie dzień w taki sposób, by była tam przestrzeń dla Pana. Zaskakuje w dzisiejszej Liturgii Słowa, że Bóg zatrzymuje realizację tego dobrego pragnienia Dawida.

Bo chce, aby najpierw Dawid doświadczył, że to Bóg buduje mu dom. Liturgia Słowa pokazuje następnie, jak Bóg z rozmachem realizuje dane słowo, uciekając daleko w przyszłość, już wtedy zapowiadając to, co wydarzy się kilkaset lat później – narodzenie Jezusa. 

Mamy w sobie pragnienie Dawida – wybudować Panu dom. Pozwólmy jednak na realizację Bożego marzenia: to Bóg chce wybudować nam dom. W tym świetle spójrzmy na zbliżającą się uroczystość Narodzenia Pańskiego, gdy Słowo stało się Ciałem i rozbiło namiot między nami. Namiot, nie dom, ponieważ Bóg najpierw chce nam zbudować dom utwierdzić nas (DRUGIE CZYTANIE), dać wszystko, co jest nam potrzebne.

[margincarouselwidget heading=”]
[margincarouselwidget_item id=’15034′ title=” content='

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

']
[margincarouselwidget_item id=’15035′ title=” content='

Czytanie z II Księgi Samuela

(2 Sm 7,1-5.8b-12.14a.16)

Gdy król Dawid zamieszkał w swoim domu, a Pan poskromił dokoła wszystkich jego wrogów, rzekł król do proroka Natana: «Spójrz, ja mieszkam w pałacu cedrowym, a Arka Boża mieszka w namiocie». Natan powiedział do króla: «Uczyń wszystko, co zamierzasz w sercu, gdyż Pan jest z tobą».
Lecz tej samej nocy skierował Pan do Natana następujące słowa: «Idź i powiedz mojemu słudze, Dawidowi: To mówi Pan: „Czy ty zbudujesz Mi dom na mieszkanie? Zabrałem cię z pastwiska spośród owiec, abyś był władcą nad ludem moim, nad Izraelem. I byłem z tobą wszędzie, dokąd się udałeś, wytraciłem przed tobą wszystkich twoich nieprzyjaciół. Dam ci sławę największych ludzi na ziemi. Wyznaczę miejsce mojemu ludowi, Izraelowi, i osadzę go tam, i będzie mieszkał na swoim miejscu, a nie poruszy się więcej i ludzie nikczemni nie będą go już uciskać jak dawniej. Od czasu, kiedy ustanowiłem sędziów nad ludem moim izraelskim, obdarzyłem cię pokojem ze wszystkimi wrogami. Tobie też Pan zapowiedział, że sam Pan dom ci zbuduje. Kiedy wypełnią się twoje dni i spoczniesz obok swych przodków, wtedy wzbudzę po tobie potomka twojego, który wyjdzie z twoich wnętrzności, i utwierdzę jego królestwo. Ja będę mu ojcem, a on będzie Mi synem.
Przede Mną dom twój i twoje królestwo będzie trwać na wieki. Twój tron będzie utwierdzony na wieki”».

Oto Słowo Boże

']
[/margincarouselwidget]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Bóg: to ja zbuduję ci dom • 2 Sm 7,1–5.8b–12.14a.16

Dawid pragnie zbudować Bogu dom, czyli wybudować Świątynię, Bóg zatrzymuje te plany. Usłyszymy jeden z najważniejszych tekstów Starego Testamentu.

DRUGA KSIĘGA SAMUELA • AUTOR: Deuteronomista (szkoła historyczna) • CZAS POWSTANIA: VII/VI w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: I poł. X w. przed Chr. • MIEJSCE AKCJI: Jerozolima • BOHATEROWIE: Natan, Dawid

KSIĘGI SAMUELA • Druga Księga Samuela to kontynuacja Pierwszej Księgi Samuela. W Biblii hebrajskiej obie księgi były ze sobą połączone. Nazwa ksiąg może sugerować, jakoby ich autorem był Samuel, czyli ostatni izraelski sędzia. Jednak opisane w księdze wydarzenia – od początków królestwa, aż do końca panowania króla Dawida – z pewnością wykraczają poza okres życia Samuela. Stąd też autorstwo księgi przypisuje się zwykle anonimowemu autorowi określanemu mianem Deuteronomisty • Za imieniem tym stoi szkoła historyczna, aktywna od VIII do VI w. przed Chr., w Królestwie Południowym i na wygnaniu. Spod jej ręki wyszedł cały blok ksiąg o charakterze historycznym, określany mianem Dzieła Deuteronomicznego (w jego skład wchodzą: Księga Jozuego, Księga Sędziów, Księgi Samuela i Księgi Królewskie).

DAWID, MIASTO DAWIDOWE, ARKA • Druga Księga Samuela rozpoczyna się od informacji o śmierci króla Saula (👁 2 Sm 1,1). Dalej opisuje wydarzenia, które można byłoby podzielić na trzy grupy: • walka o królestwo po śmierci Saula (rozdziały 1–8) • panowanie Dawida (rozdziały 9–20) • dodatkowe informacje, pominięte we wcześniejszych częściach (rozdziały 21–24). W Księdze znajdziemy dzieje Dawida, króla, który zbudował potęgę Izraela, zdobył Jebus (to pierwotna nazwa Jerozolimy) (👁 2 Sm 4,6–9) i tam przeniósł z Hebronu stolicę państwa • Dawid zatroszczył się także o Arkę Przymierza, która w ślad za ustanowieniem nowej stolicy została przeniesiona do Jerozolimy, Miasta Dawidowego (👁 2 Sm 6,1–19).

DOM DAWIDOWY • Usłyszymy dialog proroka Natana z królem Dawidem. Dawid podejmie kwestię obecności Arki Przymierza w namiocie, miejscu nietrwałym, chcąc zbudować jej godną i trwałą siedzibę: dom dla Pana • Zwróćmy uwagę, że Bóg odwodzi Dawida od tego pomysłu – to On chce zbudować Dawidowi dom. Dom dla Arki Przymierza, Świątynię, wybuduje dopiero syn Dawida, Salomon • W dialogu Natana z Dawidem pojawi się jeden z najważniejszych tekstów Starego Testamentu, przymierze z Dawidem, proroctwo, które wypełniło się w Jezusie Chrystusie.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

[margincarouselwidget heading=”]
[margincarouselwidget_item id=’15036′ title=” content='

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

']
[margincarouselwidget_item id=’15037′ title=” content='

(Ps 89, 2-5.27.29)

Refren: Na wieki będę sławił łaski Pana.

O łaskach Pana będę śpiewał na wieki, †
Twą wierność będę głosił moimi ustami
przez wszystkie pokolenia.
Albowiem powiedziałeś: †
«Na wieki ugruntowana jest łaska»,
utrwaliłeś swą wierność w niebiosach.

«Zawarłem przymierze z moim wybrańcem,
przysiągłem mojemu słudze, Dawidowi:
Twoje potomstwo utrwalę na wieki
i tron twój umocnię na wszystkie pokolenia».

«On będzie wołał do Mnie: †
„Ty jesteś moim Ojcem,
moim Bogiem, Opoką mojego zbawienia”.
Na wieki zachowam dla niego łaskę
i trwałe z nim będzie moje przymierze».

']
[/margincarouselwidget]

•

PSALM

Utwierdzę twój tron • Ps 89,2–5.27.29

Psalm 89 wyraźnie nawiązuje do obietnicy złożonej przez Boga Dawidowi. W czasach po niewoli babilońskiej ta obietnica była dla Izraela źródłem nadziei.

PSALM 89 • AUTOR: Etan (Ezrachita) / autor anonimowy • CZAS POWSTANIA: schyłek monarchii, czasy wygnania i po nim (VI–V w. przed Chr.)

POUCZENIE • Psalm 89 należy do grupy dwunastu psalmów rozpoczynających się od słowa pouczenie. Psalmy te wpisują się w mądrościową tradycję Izraela jako rodzaj nauki o charakterze duchowym. Zalicza się go także do gatunku lamentacji zbiorowej czy modlitwy błagalnej. Tworzy część tzw. małej kolekcji jahwistycznej (Psalmy 84–89) i zamyka trzecią część Psałterza • W utworze można wyróżnić kilka części: • wyrocznię związaną z przymierzem Dawidowym (wersety 4–5) • hymn na cześć Jahwe (wersety 6–19) • historię przymierza Dawidowego (wersety 20–38) • skargę na los, jaki spotkał Izraela (wersety 39–52) • formułę błogosławieństwa (werset 53).

PSALM ETANA EZRACHITY? • Autor psalmu 89 wymieniony w tytule to Etan Ezrachita, będący zapewne rozpoznawalnym wśród współczesnych mędrcem kananejskim, tworzącym ok. X w. przed Chr. Wspomina się go w Pierwszej Księdze Królewskiej (👁 1 Krl 5,11), twierdząc, że Salomon pobił go swą mądrością. Samo porównanie Etana z jednym z najwybitniejszych izraelskich królów świadczy o jego nieprzeciętnych zdolnościach • Jednak autorstwo zostało przypisane Etanowi później zgodnie z regułami, w których wybitnym postaciom przypisywano utwory literackie (zjawisko pseudoepigrafii). W rzeczywistości, autorem psalmu może być pobożny Izraelita, czerpiący z myśli Etana swoje natchnienie, przedstawiciel środowiska mądrościowego skupionego wokół dworu i świątyni. Żyje on w czasach schyłku monarchii judzkiej lub – co bardziej prawdopodobne – po wygnaniu.

UTWIERDZĘ TRON • Fragment psalmu, który usłyszymy, pochodzi z pierwszej – pochwalnej części utworu. Zwróćmy uwagę, że psalmista wyraźnie odwołuje się do obietnicy i proroctwa, który słyszeliśmy w pierwszym czytaniu • W czasach po wygnaniu babilońskim, w których żyje autor psalmu, wyrocznia Natana i Boże obietnice złożone Dawidowi są źródłem nadziei dla Izraela, walczącego o odbudowę i trwanie swojego narodowego bytu.

[margincarouselwidget heading=”]
[margincarouselwidget_item id=’15038′ title=” content='

Czytanie z listu do Rzymian

']
[margincarouselwidget_item id=’15039′ title=” content='

Czytanie z Listu Św. Pawła Apostoła do Rzymian

(Rz 16,25-27)

Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Rzymian

Bracia:
Temu, który ma moc utwierdzić was zgodnie z Ewangelią i moim głoszeniem Jezusa Chrystusa, zgodnie z objawioną tajemnicą, dla dawnych wieków ukrytą, teraz jednak ujawnioną, a przez pisma prorockie na rozkaz odwiecznego Boga wszystkim narodom obwieszczoną, dla skłonienia ich do posłuszeństwa wierze, Bogu, który jedynie jest mądry, przez Jezusa Chrystusa, niech będzie chwała na wieki wieków! Amen.

Oto słowo Boże

']
[/margincarouselwidget]

•

DRUGIE CZYTANIE

Bóg, który utwierdza • Rz 16,25-27

Oto doksologia, którą św. Paweł kończy swój List do Rzymian. Przypomina o Bogu, który nas utwierdza, oraz streszcza trzy pojęcia, które omówił w liście.

KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 55/56 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt

CHRZEŚCIJANIE W STOLICY • Wyjątkowość Listu do Rzymian polega na tym, że w przeciwieństwie do pozostałych pism Apostoła to zostało zaadresowane do wspólnoty, której Paweł jeszcze osobiście nie poznał. To jedno z najdojrzalszych pism św. Pawła. Apostoł głosi Rzymianom ewangelię o usprawiedliwieniu z wiary w Chrystusa i o tym, że Chrystus jest drogą zbawienia zarówno dla żydów, jak i pogan. Rzym ma stać się kołem zamachowym dla Dobrej Nowiny głoszonej przez Pawła.

TEMATY PAWŁA • W Liście do Rzymian najczęściej powtarzającym się słowem jest usprawiedliwienie, główny jego temat. Usprawiedliwienie, jak przekonuje Paweł, następuje nie na podstawie Prawa, lecz przez wiarę. W ten sposób Paweł reinterpretuje naukę żydowską • Inne tematy to: osamotnienie człowieka z powodu grzechu i odpowiedzi, jaką jest Chrystus, nowe życie w Chrystusie i ostateczne zbawienie Izraela.

DOKSOLOGIA • Usłyszymy zakończenie Listu, ostatnie zdania, które św. Paweł wystosował do chrześcijan w Rzymie – doksologię. Zwróćmy uwagę na trzy pojęcia, które wymieni Paweł w krótkim fragmencie: Ewangelię, jej powszechność dla wszystkich narodów oraz posłuszeństwo wierze • Aspektem łączącym drugie czytanie z całą Liturgią Słowa jest utwierdzenie człowieka.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

[margincarouselwidget heading=”]
[margincarouselwidget_item id=’15040′ title=” content='

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

']
[margincarouselwidget_item id=’15041′ title=” content='

Słowa Ewangelii wg św. Łukasza

(Łk 1, 26-38)

Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja.
Wszedłszy do Niej, anioł rzekł: «Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami». Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co by miało znaczyć to pozdrowienie.
Lecz anioł rzekł do Niej: «Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i zostanie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca».
Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?»
Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego okryje Cię cieniem. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, którą miano za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego».
Na to rzekła Maryja: «Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego».
Wtedy odszedł od Niej anioł.

Oto Słowo Pańskie

']
[/margincarouselwidget]

•

EWANGELIA

Zwiastowanie Maryi • Łk 1, 26-38

Czas na ostatni krok, ostateczne przymierze. Bóg zamierza wypełnić daną Dawidowi – i ludzkości – obietnicę. Do realizacji tego dzieła zaprasza Maryję.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r. • KATEGORIA: wydarzenie• CZAS AKCJI: rok 1 (datacja tradycyjna) • MIEJSCE AKCJI: Nazaret • BOHATEROWIE: Archanioł Gabriel, Maryja

BEZPOŚREDNIE PRZYGOTOWANIE • Dopiero w czwartą niedzielę Adwentu liturgia bezpośrednio przygotowuje nas do świąt Bożego Narodzenia. We wcześniejsze niedziele – w których zresztą Ewangelie pokazywały dorosłego Jezusa w pełni swej działalności – liturgia przygotowywała nas na paruzję oraz osobiste przyjęcie Boga w naszym życiu, bo taki też charakter ma pierwsza część Adwentu • Ostatni tydzień Adwentu to czas, w którym śledzimy historię narodzenia Jezusa.

PRZED NARODZENIEM • Tylko dwie Ewangelie przedstawiają sceny sprzed narodzenia Jezusa oraz Jego dzieciństwo: św. Mateusza i św. Łukasza. Usłyszymy dziś opis Zwiastowania napisany przez Łukasza. To fragment tzw. ewangelii dzieciństwa (👁 1,5–2,52). Oprócz Łukasza, który w centrum ewangelii dzieciństwa stawia Maryję, informacje na temat narodzin Jezusa przekazuje jedynie Mateusz – tam głównym bohaterem jest św. Józef.

JEJ FIAT • Zwiastowanie Pańskie to kluczowe wydarzenie z punktu widzenia historii zbawienia. Człowiek – Maryja – będzie zaproszony do realizacji Bożej tajemnicy. Dzięki jej wolnej decyzji narodzi się Zbawiciel • Dowodem ważności tego wydarzenia jest choćby fakt, że dialog Archanioła Gabriela z Maryją stał się kanwą dwóch bardzo powszechnych modlitw: Zdrowaś Maryjo oraz Anioł Pański.

[gallerywidget type=’BOTTOM']
[gallerywidget_item id=’15042′ title=” content=’Zwiastowanie, Henry Ossawa Tanner, 1898 r., Philadelphia Museum of Art, USA']
[gallerywidget_item id=’15043′ title=” content=’Ołtarz Zwiastowania, Barthélemy d’Eyck, 1443–1445 r., Kościół św. Marii Magdaleny w Aix-en-Provence']
[gallerywidget_item id=’15044′ title=” content=’Zwiastowanie, El Greco, 1596–1600 r., Muzeum Prado, Madryt, Hiszpania']
[gallerywidget_item id=’15045′ title=” content=’Zwiastowanie, Mistrz Jerzy, 1517 r., Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie']
[gallerywidget_item id=’15047′ title=” content=’Zwiastowanie, Paolo de Matteis, 1712 r. Saint Louis Art Museum, USA']
[/gallerywidget]