Jutro Niedziela – III adwentu A

PUNKT WYJŚCIA

---

TRZECIA NIEDZIELA ADWENTU • niedziela „Gaudete” • KOLOR SZAT: fioletowy lub różowy • KOLEKTA: Modlimy się do Boga, by sprawił, abyśmy przygotowali nasze serca i z radością mogli obchodzić wielką tajemnicę naszego zbawienia • CZYTANIA: Księga Izajasza 35, 1 –6a. 10 • Psalm 146 (145), 6c –7. 8 –9a. 9bc –10 • List św. Jakuba 5, 7 –10 • Ewangelia wg św. Mateusza 11, 2 –11

• CHMURA SŁÓW •

 

• STO SŁÓW •

Pustynia zakwitnie i wyda owoce. To, co suche, kamieniste, twarde, bez życia, stanie się cudownym ogrodem (PIERWSZE CZYTANIE). Niewidomi odzyskają wzrok, chromi będą chodzili, trędowaci będą oczyszczeni, głusi usłyszą, umarli zmartwychwstaną (EWANGELIA). Niemożliwa zmiana staje się faktem.

Proroctwa przekraczają granice interpretacji historycznej. Są zapowiedzią egzystencjalnego zbawienia obejmującego całego człowieka. To spełnienie najgłębszych ludzkich pragnień.

Znaki działania Jezusa nie przymuszają do wiary. Pozostawiają nas zawsze wolnymi, by móc Jego posłanie przyjąć lub odrzucić.

Oto sam Bóg przychodzi zbawić swój lud. By dokonywać czegoś, co po ludzku wydaje się niemożliwe.

PIERWSZE CZYTANIE

Pustynia zakwitnie • Iz 35,1-6a.10

Izraelitów pozbawionych swojej ojczyzny Izajasz zapewnia, że Bóg przyjdzie i odmieni los. Znakami tego będą uzdrowienia i wydarzenia odwracające los.

KSIĘGA: Izajasza • AUTOR: anonimowy autor ze szkoły Izajasza • CZAS POWSTANIA: okres powygnaniowy, po 538 r. przed Chr. • KATEGORIA: wizja apokaliptyczna
• KTO MÓWI: prorok (w imieniu Boga) • ADRESACI: Izraelici

---

PIERWSZY IZAJASZ • Przypomnijmy, że w kolejne niedziele adwentu słuchamy fragmentów najdłuższej księgi Starego Testamentu, Księgi Izajasza. Tak jak w zeszłym tygodniu usłyszymy fragment pierwszej części księgi. Zasadniczo ta część powstała jeszcze przed dramatem niewoli babilońskiej, a jej autorem jest Pierwszy Izajasz.

MAŁA APOKALIPSA • Fragment, który usłyszymy, jest późniejszą, powygnaniową wstawką do księgi. Królestwo Judy już nie istniało, Izraelici przebywali na wygnaniu w Babilonie, a Jerozolima pozostawała zniszczona. Edom zapanował nad południem wyniszczonego wojnami z królem babilońskim i sąsiadami kraju oraz szlakami, którymi pielgrzymi zmierzali niegdyś do Miasta Świętego. Wzgórze pustynne opustoszało. To wówczas, obok drugiej części księgi, powstaje Mała Apokalipsa (rozdziały 33 i 34), proroctwo, które zapowiadało ostateczną walkę wojsk niebieskich z narodami pogańskimi, zwycięstwo Boga i ostateczny sąd, który przywróci Jerozolimie chwałę. W przeciwieństwie do pierwszej księgi, gdzie dominuje ostrzeżenie, wręcz groźba, w drugiej przeważa pocieszenie.

ODWRÓCENIE LOSU • Usłyszymy fragment kończący tzw. Małą Apokalipsę – tę jej część, która zapowiada triumf Jerozolimy w nieokreślonej jeszcze dokładnie przyszłości. Zauważmy, że ostateczne zwycięstwo – które zostaje zapowiedziane w czasach potwornej klęski – jest wpisane w obietnice odwrócenia losu. Zwróćmy uwagę na obraz pustyni, która kwitnie i wydaje owoce. Zauważmy, że obrazy przemiany losu nie tylko dotyczą rzeczywistości historycznej, ale są też zapowiedzią zbawienia, które będzie spełnieniem najgłębszych ludzkich pragnień.

NAJWAŻNIEJSZE CYTATY

---

Niech się rozweselą pustynia i spieczona ziemia, niech się raduje step i niech rozkwitnie!

Przejrzą oczy niewidomych i uszy głuchych się otworzą. […] Język niemych wesoło wykrzyknie

BIBLIJNY INSIDER

---

• Naród jak pustynia • Wizję pustyni zamieniającej się w ogród (patrz: Iz 35, 1) można odczytać jako obraz przemiany narodu wybranego, który u początku VI w. traci Jerozolimę.

• Pielgrzymka na Syjon • Szlaki pielgrzymie znowu zapełnią się wiernymi. Pustynia zamieniająca się w jezioro i spieczona ziemia wytryskująca źródłami to obrazy ożywających południowych szlaków Izraela (Iz 35, 1 –2. 7). Na wzgórze świątynne zmierza rzesza pielgrzymów, która jest opisywana językiem wykraczającym daleko poza społeczne i historyczne realia tamtych czasów.

• Człowiek jak pustynia • Pustynia to także uniwersalny obraz ludzkości i człowieka, którego życie się zmienia, kiedy wkracza w nie Pan. Na Syjon zmierza pielgrzymka ludzkości. Wśród nich są niewidomi i głusi, chromi i niemi (Iz 35, 5 –6). To człowiek dotknięty przekleństwem grzechu, a w konsekwencji cierpieniem i chorobą. Bóg, przygarniając do siebie chorą ludzkość, czyni z niej kwitnący ogród, wzywa ją do radości.

• Źródło radości • Powodem radości jest fakt, że pustynia ludzkiego życia, która wydawała się ziemią zapomnianą i przeklętą, wypełnia się Bożą obecnością. Ukazuje się w niej chwała Pana. Oczom tych, którzy patrzą, ukazuje się wspaniałość (hadar) czy też pełne blasku piękno Bożej obecności. Okazuje się, że Pan nie porzucił człowieka, swej ziemi, nawet jeśli jest on ziemią zeszpeconą grzechem. Bóg, który przychodzi, aby przemienić ludzką pustynię, nie wstydzi się jej brzydoty, lecz ofiarowuje jej całe swoje piękno (hadar) i chwałę (kabod). Wizja Izajasza wykracza poza granice Izraela, czekając na swoje wypełnienie w Jezusie.

PSALM

Bóg spraw niemożliwych • Ps 146, 6c –10

W Psalmie 146 usłyszymy kolejne przykłady tego, jak Bóg odmienia los głodnych, uwięzionych, ociemniałych i poniżonych.

PSALM 146 • AUTOR: lewita (według Septuaginty, Wulgaty i Peszitty – prorocy powygnaniowi: Aggeusz i Zachariasz) • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, ok. III w. przed Chr.

---

HALLELE • Wśród psalmów wyróżniamy hallele: trzynaście modlitw przewidzianych na określone święta i inne okazje życia społecznego i religijnego. Ich nazwa pochodzi od powtarzającego się w nich wezwania: Hallelu-Jah!, to znaczy: „Chwalcie Pana!”. Najbardziej znane są Hallele egipskie, inaczej Mały Hallel (Psalmy 113 –118), śpiewane podczas Święta Paschy. Wielki Hallel to z kolei Psalm 136, odmawiany również raz w roku podczas Paschy, zaraz po Małym Hallelu. Poza nimi istnieje trzecia grupa Hallelów: Psalmy 145 –150. Psalm 146 ma wyraźny charakter liturgiczny, funkcjonował w kulcie świątynnym jako pieśń uwielbienia. Jeśli spojrzymy na dobór psalmów w liturgii godzin, przekonamy się, że podczas jutrzni dominują psalmy allelujatyczne.

BÓG RZECZY NIEMOŻLIWYCH • Usłyszymy jeden z psalmów allelujatycznych, Psalm 146, a właściwie jego drugą połowę. W pierwszej, pominiętej części autor chwali Pana i wymienia powody, dla których Go wysławia i dla których warto to robić. Druga część Psalmu 146 została wybrana do liturgii słowa, gdyż ukazuje Boga, który odwraca los, potrafi przemienić życie człowieka. To nadzieja, która ożywia nasze adwentowe oczekiwanie.

NAJWAŻNIEJSZE CYTATY

---

Chlebem karmi głodnych, wypuszcza na wolność uwięzionych. […] Przywraca wzrok ociemniałym, dźwiga poniżonych

DRUGIE CZYTANIE

Trwać w oczekiwaniu • Jk 5, 7 –10
Jakub nazywa Jezusa sędzią. „Sędzia stoi przed drzwiami” – pisze. Ale nie jest to surowy sędzia chcący oskarżyć i ukarać. W tradycji biblijnej to ktoś, to chce ratować.

KSIĘGA: List św. Jakuba • NADAWCA: Jakub • ADRESACI: wspólnoty chrześcijańskie pochodzenia żydowskiego • CZAS POWSTANIA: 60 – 90 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Palestyna

---

LIST Z NAUKĄ MORALNĄ • To krótki, składający się z zaledwie pięciu rozdziałów list. Według tradycji autorem jest Jakub, apostoł Jezusa. Bardzo prawdopodobny z punktu widzenia tradycji i współczesnych badań naukowych jest także udział sekretarza apostoła • Istotę listu stanowi seria pouczeń moralnych, często dość luźno powiązanych, będących praktycznym nauczaniem chrześcijańskim (pareneza) na temat życiowych prób i pokus, bogactwa, autentycznej wiary i oczekiwania na przyjście Pana.

PRZECIW BOGATYM • Przez cały tekst Listu św. Jakuba nieustannie powracają dwa wątki. Pierwszy to troska o biednych i pokornych, często połączona z surowością wobec bogatych. Drugi kładzie nacisk na spełnianie dobrych uczynków wraz z ostrzeżeniem przed bezowocną wiarą.

JEZUS TO SĘDZIA • Usłyszymy końcowy fragment listu. Apostoł zachęca swoich adresatów do przeżywania życia w perspektywie eschatologicznej, do trwania w gotowości • Zwróćmy uwagę na metaforę, której Jakub użył dla zobrazowania konieczności czuwania, a także na nazwanie Jezusa sędzią – jest to inne rozumienie terminu „sędzia” niż powszechnie przyjęte (patrz: BIBLIJNY INSIDER).

NAJWAŻNIEJSZE CYTATY

---

Trwajcie cierpliwie, bracia, aż do przyjścia Pana

Oto rolnik czeka wytrwale na cenny plon ziemi, dopóki nie spadnie deszcz wczesny i późny

Za przykład wytrwałości i cierpliwości weźcie, bracia, proroków, którzy przemawiali w imię Pańskie

LINKI

---

• Sędzia stoi przed drzwiami (Jk 5, 9)

Ap 3, 20: Oto stoję u drzwi i kołaczę. Jeśli ktoś posłyszy mój głos i mi
otworzy, wejdę do niego i będę z nim wieczerzał.

BIBLIJNY INSIDER

---

• Bóg Sartre’a • Bóg czeka już, aby objawić się po raz ostatni. Jakub w swoim liście zachęca, aby z cierpliwością oczekiwać na jego przyjście. Sędzia stoi przed drzwiami • Nie jest to jednak sędzia taki, jakim wyobrażał go sobie Sartre: nieustannie obserwujący nas swym surowym, pełnym wyrzutu okiem, przychodzący, żeby karać. Taki sędzia spotka bogaczy, o których pisze wcześniej Jakub: tych, którzy krzywdzili innych.

• Sędzia według Jakuba • Uczniowie Jezusa oczekują innego Sędziego. Sędzia w tradycji biblijnej to także ten, kto ratuje ludzkie życie i przywraca światu sprawiedliwość. Bóg oczekujący pod drzwiami już nie może się doczekać chwili, kiedy popchnie je z całą mocą, aby wpaść na scenę świata i położyć kres złu i cierpieniu. Wówczas ostatecznie wybawi nas z niewoli grzechu i naszych słabości, z niebezpieczeństw, trosk i niesprawiedliwości tego świata. Pan nie przychodzi, aby oskarżać tych, którzy Go oczekują. Sędzia

EWANGELIA

Patrz na znaki • Mt 11,2-11

Jan Chrzciciel w więzieniu. Zaczyna pytać, być może wątpi, czy Jezus jest Mesjaszem. W odpowiedzi Jezus przypomina fakty, które rozwiewają wszelkie wątpliwości.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70 –80 r. • KATEGORIA: wydarzenie• CZAS AKCJI: ok. 30 – 33 r. • MIEJSCE AKCJI: Galilea • BOHATEROWIE: Jezus, Jan Chrzciciel, uczniowie • WERSJE: Łk 7, 18 –28

---

JAN CHRZCICIEL • Liturgia słowa w adwencie często przypomina postać św. Jana Chrzciciela. O jego życiu najszerzej opowiada Ewangelia według św. Łukasza. Święty Mateusz w całej Ewangelii wspomina trzy epizody: przede wszystkim działalność nad rzeką Jordan i chrzest Jezusa oraz jego późniejsze, dramatyczne losy. Zapowiada je Ewangelia, którą usłyszymy dzisiaj. Jan Chrzciciel przebywa w więzieniu • Przyczyny jego uwięzienia odsłania późniejszy, 14 rozdział Ewangelii Mateusza. Jan krytykował bowiem niemoralne postępowanie króla Heroda Antypasa, tzn. fakt, że związał się z żoną swego brata. Do śmierci doszło z kuriozalnych powodów opisanych przez Mateusza: podczas hucznie obchodzonych urodzin Heroda córka Herodiady zażyczyła sobie głowy Jana Chrzciciela. Król spełnił tę prośbę.

PO ROZESŁANIU • Dzisiejszy fragment kończy drugą i rozpoczyna trzecią księgę Ewangelii: Tajemnice królestwa (Mt 11, 1 –13, 52). Gdy dowiadujemy się o uwięzieniu Jana Chrzciciela, Jezus właśnie rozesłał apostołów, a sam udał się nauczać i głosić Ewangelię.

ZOBACZYĆ PROROKA • Przed nami dramatyczny dialog Jana Chrzciciela i Jezusa. Zwróćmy uwagę na zwątpienie Jana, czy Jezus rzeczywiście jest Mesjaszem, oraz odpowiedź Jezusa. Zauważmy jeszcze inny istotny szczegół: w drugiej części to sam Jan, jego działalność i reakcja tłumów są spełnieniem proroctw oraz kolejnym znakiem zapowiadającym Mesjasza.

NAJWAŻNIEJSZE CYTATY

---

Niewidomi wzrok odzyskują, chromi chodzą, trędowaci zostają oczyszczeni, głusi słyszą

Między narodzonymi z niewiast nie powstał większy od Jana Chrzciciela

Błogosławiony jest ten, kto nie zwątpi we Mnie

TRANSLATOR

---

A błogosławiony jest ten, kto nie zwątpi we Mnie (Mt 11, 6) • dosłownie: kto się Mną nie zgorszy. Z greckiego skandalon to ruchoma część pułapki, do której jest przyczepiona przynęta albo „przełącznik” sprawiający, że sidła działają.

BIBLIJNY INSIDER

---

• Niepokój Jana • Jan posyła do Jezusa uczniów z niepokojącym zapytaniem: Czy Ty jesteś Tym, który ma przyjść, czy też innego mamy oczekiwać? Przebywa w więzieniu. Czyżby ten, który zapowiadał i przygotował przyjście Jezusa, sam miał wątpliwości co do jego misji? Czy oczekiwał, według swoich zapowiedzi, proroka pełnego mocy, który rozpocznie sąd nad Izraelem i szybko sprowadzi na ziemię królestwo Boże? Czy Jezus objawi swoją moc i ocali także Jana? • Być może Jan swoimi pytaniami chce zmotywować Jezusa, by wreszcie objawił się jako Mesjasz.

• Otwarte serce • Jezus pytającemu Janowi wskazuje znaki, które dokonują się poprzez jego ręce: niewidomi wzrok odzyskują, chromi chodzą, trędowaci doznają oczyszczenia, głusi słyszą, umarli zmartwychwstają, ubogim głosi się Ewangelię. To On jest oczekiwanym Mesjaszem. Wystarczy przyjrzeć się jego czynom. Miłość, z jaką Jezus dźwiga chorych, cierpiących i poranionych, przywracając im życie, świadczy o tym, że w Nim realizują się zapowiedzi proroków. Aby jednak dostrzec znaki i aby je zrozumieć, trzeba otwartości serca i zaufania: Błogosławiony jest ten, kto we Mnie nie zwątpi.

• Przychodzący Mesjasz • Nawet Jan jest wezwany do zaufania, że Jezus to jedyny Zbawiciel. Wbrew temu, co zapowiadał Chrzciciel, Pan w trakcie swojej ziemskiej misji nie przychodzi jeszcze jako sędzia, lecz jako pełen miłosierdzia lekarz. Od zgody Jana i jego zaufania Jezusowi zależy to, czy stanie się On Jego Mesjaszem. Od naszego przyjęcia Pana, przychodzącego już dziś cicho i pokornie, zależy całe nasze życie i przyszłe spotkanie z Nim, Sędzią świata.