Jutro Niedziela – II Wielkiego Postu C

PUNKT WYJŚCIA

DRUGA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU • Rok C • Tradycyjnie nosi ona nazwę „Reminiscere”. Antyfona na wejście przywołuje słowa Psalmu 25: Reminiscere miserationum tuarum („Wspomnij na swe miłosierdzie”) • KOLEKTA: Będziemy się modlić, aby Pan ożywiał naszą wiarę swoim słowem, abyśmy odzyskawszy czystość duszy, mogli się cieszyć oglądaniem Twojej chwały • CZYTANIA: W tę niedzielę zawsze słuchamy Ewangelii o Przemienieniu • Księga Rodzaju 15,5–12.17–18 • Psalm 27 1.7–9.13–14 • Pierwszy List św. Pawła do Filipian 3,17–4,1 • Ewangelia wg św. Łukasza 9,28b–36.

STO SŁÓW

Przedmiotem umowy Pana Boga z Abrahamem jest kraj na własność. Czas trwania umowy: na wieki. Warunki bardzo klarowne: do realizacji umowy potrzebna jest wiara i wierność Panu Bogu. Niewierność ściągnie śmierć, jak w przypadku martwych zwierząt ofiarnych (PIERWSZE CZYTANIE).

Zapowiedź nowego przymierza usłyszeli uczniowie Jezusa (EWANGELIA). W tym przypadku również warunkiem jest wiara w Boskość Jezusa i Jego Słowa (To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie). Bóg pragnie utwierdzić uczniów w przekonaniu, że obietnica Nieba spełni się, ale wcześniej trzeba będzie przejść wraz z Jezusem drogę krzyża.

Krzyż – nowe przymierze to nie wypadek dziejowy, ale wypełnienie zapowiedzi Pism i proroków. Głęboka wiara i ufne przejście drogą Chrystusowego krzyża gwarantuje nam miejsce w naszej Ojczyźnie (DRUGIE CZYTANIE).

Bóg jest gotowy na wykonanie umowy, a Ty?

Czytanie z Księgi Rodzaju

(Rdz 15, 5-12. 17-18)

Bóg, poleciwszy Abramowi wyjść z namiotu, rzekł: «Spójrz na niebo i policz gwiazdy, jeśli zdołasz to uczynić»; potem dodał: «Tak liczne będzie twoje potomstwo». Abram uwierzył i Pan poczytał mu to za zasługę.
Potem rzekł do niego: «Ja jestem Pan, który ciebie wywiodłem z Ur chaldejskiego, aby ci dać ten oto kraj na własność». A na to Abram: «O Panie, mój Boże, jak będę mógł się upewnić, że otrzymam go na własność?»
Wtedy Pan rzekł: «Wybierz dla Mnie trzyletnią jałowicę, trzyletnią kozę i trzyletniego barana, a nadto synogarlicę i gołębicę».
Wybrawszy to wszystko, Abram poprzerąbywał je wzdłuż na połowy i przerąbane części ułożył jedną naprzeciw drugiej; ptaków nie porozcinał. Kiedy zaś do tego mięsa zaczęło zlatywać się ptactwo drapieżne, Abram je odpędził. A gdy słońce chyliło się ku zachodowi, Abram zapadł w głęboki sen i opanowało go uczucie lęku, jak gdyby ogarnęła go wielka ciemność.
A kiedy słońce zaszło i nastał mrok nieprzenikniony, ukazał się dym jakby wydobywający się z pieca i ogień niby gorejąca pochodnia i przesunęły się między tymi połowami zwierząt. Wtedy to właśnie Pan zawarł przymierze z Abramem, mówiąc: «Potomstwu twemu daję ten kraj, od Rzeki Egipskiej aż do rzeki wielkiej, rzeki Eufrat».

Oto słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Przymierze Abrahama • Rdz 15, 5-12. 17-18

Oto opis drugiego powołania Abrahama. Bóg zawiera z nim przymierze, obiecując potomstwo tak liczne, jak gwiazdy na niebie.

KSIĘGA: Rodzaju • AUTOR: anonimowy kapłan (ostateczny redaktor) • CZAS POWSTANIA: wygnanie w Babilonii (587–538 przed Chr.) i czas po powrocie (VI–V w. przed Chr.) • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: Kanaan • CZAS AKCJI: ok. XX w. przed Chr. • BOHATEROWIE: Bóg, Abraham.

O POCZĄTKU • Księga Rodzaju to pierwsza z ksiąg biblijnych. Rozpoczyna się od znanych nam wszystkim słów: Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię, opisujących stworzenie świata. Powstała podczas wygnania w Babilonii. Dzieło odpowiada na pytanie o tożsamość Izraela i chroni go przed rozpłynięciem się w morzu obcej kultury. Księgę zredagowała szkoła kapłańska, łącząc w całość istniejące już starożytne tradycje • Księga dzieli się na dwie części: pierwsza z nich to historia początków (protohistoria), obejmująca stworzenie świata i dzieje pierwszych ludzi aż do przymierza z Noem (👁 Rdz 1–11). W drugiej części zapisano koleje losów Abrahama, Izaaka i Jakuba (👁 Rdz 12–50). To tzw. historia patriarchów, historia „Bożej rodziny”. Księgę Rodzaju kończy opis śmierci Józefa, syna Jakuba, w Egipcie. Przed nami czytanie pochodzące z tej właśnie części Genesis.

HISTORIA ABRAHAMA • Historia Abrahama to obszerna część Księgi Rodzaju (rozdziały 12–25). Tworzą ją opisy trzech powołań: • gdy Abram opuszcza swoją ziemię rodzinną i oddaje w ręce Boże swoją przeszłość (👁 Rdz 12,1–4) • gdy Bóg nakazuje mu wyjść z namiotu i spojrzeć w niebo, porzucić ludzkie kalkulacje (👁 Rdz 15,1–6); Abraham oddał Mu wówczas swoją pełną obaw i wyczekiwania teraźniejszość • gdy Bóg chce, aby patriarcha wraz z Izaakiem powierzył w Jego ręce swoją przyszłość (👁 Rdz 22) • Rozdział 15 przedstawia jeden z decydujących momentów historii Abrahama. Pomimo obietnic złożonych przez Boga patriarcha wciąż pozostaje bez potomka.

GEST PRZYMIERZA • Usłyszymy opis drugiego przymierza, jakie Bóg zawarł z Abrahamem. Dotyczy ono teraźniejszości. Przychodzi ono w samą porę, kiedy Abraham zaczyna już męczyć się czekaniem na wypełnienie się Bożych obietnic • Słuchając, zwróćmy uwagę na gesty, jakie Bóg wykonuje wobec swego „bohatera wiary”: składają się one na ceremonię Przymierza.

(Ps 27, 1bcde. 7-8. 9abc. 13-14)

Refren: Pan moim światłem i zbawieniem moim.

Pan moim światłem i zbawieniem moim,
kogo miałbym się lękać?
Pan obrońcą mego życia,
przed kim miałbym czuć trwogę?

Usłysz, Panie, kiedy głośno wołam,
zmiłuj się nade mną i mnie wysłuchaj.
O Tobie mówi serce moje: †
«Szukaj Jego oblicza!»
Będę szukał oblicza Twego, Panie.

Nie zakrywaj przede mną swojej twarzy,
nie odtrącaj w gniewie Twego sługi.
Ty jesteś moją pomocą,
więc mnie nie odrzucaj.

Wierzę, że będę oglądał dobra Pana
w krainie żyjących.
Oczekuj Pana, bądź mężny,
nabierz odwagi i oczekuj Pana.

•

PSALM

Wpatrzony w Boga • Ps 27, 1bcde. 7-8. 9abc. 13-14

W psalmie możemy dostrzec zarówno Abrahama spoglądającego w gwiazdy, jak i Jezusa wpatrzonego w oblicze Ojca.

PSALM 27 • AUTOR: Dawid/lewita • CZAS POWSTANIA: czasy monarchii, X–VI w. przed Chr.

NAJSTARSZE PSALMY • Psalm 27 należy do najstarszej grupy zachowanych tekstów Psałterza, a jego autorstwo jest przypisywane królowi Dawidowi. Ta modlitwa błagalna (tefillah), jest równocześnie modlitwą ufności (w. 1–6) i skargi (ww. 7–14). Zanosi ją do Boga osoba, która została prawdopodobnie niesprawiedliwe oskarżona (przeciw mnie powstali fałszywi świadkowie, 👁 Ps 27,12). Modlący chroni się przed nimi u Pana w modlitwie zanoszonej w świątyni. Miejsce to, a bardziej jeszcze związana z nim Boża obecność, zapewniają mu bezpieczeństwo i stabilność • Druga część psalmu to skarga i błaganie, które wynikają raczej z kryzysu duchowego czy załamania, aniżeli z zewnętrznego zagrożenia. Dwa ostatnie wersety psalmu są powtórzeniem wyznania zaufania Bożej pomocy wbrew nawarstwiającym się problemom.

OBLICZE BOŻE • Zwróćmy uwagę na dwa retoryczne pytania rozpoczynające psalm: choć lęk i trwoga są wręcz niewyobrażalne, kogo miałby się obawiać człowiek żyjący blisko Boga? Zauważmy, że życie psalmisty tak mocno zrosło się z Bożą obecnością, iż nie wyobraża już sobie możliwości istnienia poza nią. Zostało to symbolicznie ukazane przez pragnienie poszukiwania oblicza Bożego • Psalm można nazwać modlitwą Abrahama wpatrującego się w niebo i oczekującego na wypełnienie Bożych obietnic. Odbija się w nim także modlitwa Jezusa wpatrzonego w oblicze ojca na Górze Przemienienia.

Czytanie z Listu do Filipian

(Flp 3, 17 – 4, 1)

Bracia, bądźcie wszyscy razem moimi naśladowcami i wpatrujcie się w tych, którzy tak postępują, jak tego wzór macie w nas. Wielu bowiem postępuje jak wrogowie krzyża Chrystusowego, o których często wam mówiłem, a teraz mówię z płaczem. Ich losem – zagłada, ich bogiem – brzuch, a chwała – w tym, czego winni się wstydzić. To ci, których dążenia są przyziemne.
Nasza bowiem ojczyzna jest w niebie. Stamtąd też jako Zbawcy wyczekujemy Pana Jezusa Chrystusa, który przekształci nasze ciało poniżone w podobne do swego chwalebnego ciała tą mocą, jaką może On także wszystko, co jest, sobie podporządkować.
Przeto, bracia umiłowani, za którymi tęsknię – radości i chwało moja! – tak trwajcie mocno w Panu, umiłowani!

Oto słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE
Obywatel nieba • Flp 3, 17 – 4, 1

Paweł o przemianie w niebie: Jezus przekształci nasze ciało poniżone w podobne do swego chwalebnego ciała. A już teraz jesteśmy obywatelami Nieba.

KSIĘGA: List do Filipian • NADAWCA: św. Paweł i Tymoteusz • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Filippi • MIEJSCE POWSTANIA: Efez, Cezarea lub Rzym • CZAS POWSTANIA : 54–57 r. (Efez), 57–59 r. (Cezarea) lub 60–64 r. (Rzym)

LIST WIĘZIENNY • Pisząc list do chrześcijan w Filippi, Paweł przebywał pod strażą pretorianów. Straż ta musiała bronić go, a zarazem nadzorować wykonywanie kary. Więzienie nie miało ścisłego reżimu, skoro Paweł mógł otrzymywać wieści z Filippi, przyjmować gości, dary lub też posyłać współtowarzyszy z listami • List do Filipian to podziękowanie za wsparcie i serdeczność okazaną mu przez wspólnotę. Apostoł zapewnia Filipian, że misja głoszenia Ewangelii pomimo jego uwięzienia nie została wstrzymana, a on sam ma się dobrze • W liście odnajdujemy jeden z najdojrzalszych opisów cierpienia Pawła łączącego się z Krzyżem Pana oraz przejmujące wezwanie do radości w Panu pośród przeciwności.

BIEG ŻYCIA • Usłyszymy fragment listu, w którym św. Paweł przedstawi się wspólnocie jako wzór do naśladowania w wierności chrześcijańskiemu powołaniu. Zwróćmy uwagę na przemienienie, o którym wspomni św. Paweł: każdy z nas go doświadczy, gdy nasze ciała podległe zniszczeniu przekształci w ciała podobne do Jego zmartwychwstałego ciała.

Słowa Ewangelii według świętego Łukasza

(Łk 9, 28b-36)

Jezus wziął z sobą Piotra, Jana i Jakuba i wyszedł na górę, aby się modlić. Gdy się modlił, wygląd Jego twarzy się odmienił, a Jego odzienie stało się lśniąco białe. A oto dwóch mężów rozmawiało z Nim. Byli to Mojżesz i Eliasz. Ukazali się oni w chwale i mówili o Jego odejściu, którego miał dopełnić w Jeruzalem. Tymczasem Piotr i towarzysze snem byli zmorzeni. Gdy się ocknęli, ujrzeli Jego chwałę i obydwu mężów, stojących przy Nim.
Gdy oni się z Nim rozstawali, Piotr rzekł do Jezusa: «Mistrzu, dobrze, że tu jesteśmy. Postawimy trzy namioty: jeden dla Ciebie, jeden dla Mojżesza i jeden dla Eliasza». Nie wiedział bowiem, co mówi. Gdy jeszcze to mówił, pojawił się obłok i osłonił ich; zlękli się, gdy weszli w obłok.
A z obłoku odezwał się głos: «To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie!» W chwili gdy odezwał się ten głos, okazało się, że Jezus jest sam.
A oni zachowali milczenie i w owym czasie nikomu nic nie opowiedzieli o tym, co zobaczyli.

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA
Przemienienie • Łk 9, 28b-36

Twarz Jezusa staje się inna, a obok Niego stają ludzie z przeszłości. Przemienienie to nie boska sztuczka. To efekt relacji z Ojcem, powierzenie się Jezusa w Jego ręce.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: Góra Tabor • CZAS AKCJI: ok. 30 r. • BOHATEROWIE: Jezus, Piotr, Jakub, Jan, Mojżesz, Eliasz • WERSJE: Mt 17,1–9 • Mk 9,6 • 2 P 1,16–18

PRZEMIENIENIE WEDŁUG ŁUKASZA • W drugą niedzielę Wielkiego Postu zawsze słyszymy Ewangelię o Przemienieniu na górze Tabor, co roku relację innego Ewangelisty. W „Łukaszowym” roku C będzie to opowiadanie św. Łukasza. Przenosimy się zatem do 9 rozdziału jego Ewangelii.

PRZEMIENIENIE • Przemienienie Jezusa albo transfiguracja to wydarzenie opisane przez trzech Ewangelistów: Mateusza, Marka i Łukasza. We wszystkich trzech Ewangeliach następuje sześć albo osiem dni po „Wyznaniu Piotra” koło Cezarei Filipowej (👁 Łk 9,18–21) • W Ewangelii Łukasza to finał ewangelii cudów i przypowieści w Galilei. To ostatnie przygotowania przed drogą do Jerozolimy, gdzie ma się wypełnić los Jezusa.

NA GÓRZE TABOR • Usłyszymy opis Przemienienia, zapowiedzi przyszłej chwały Jezusa, zarazem potwierdzenie przez Boga misji swego Syna • Zwróćmy uwagę na imiona trzech uczniów, których Jezus zabrał na górę, a którzy staną się świadkami przemienienia: to te same osoby, które w ostatnich dniach ziemskiej pielgrzymki Jezusa będą mu towarzyszyły w Ogrodzie Oliwnym. Wobec nich właśnie Jezus ukaże, że droga krzyża to zarazem droga zmartwychwstania.

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela” na rok C dostępna TUTAJ oraz w wersji EBOOK.