fot. Thays Orrico/unsplash.com
„Prochem jesteś i w proch się obrócisz”. Skąd wzięły się Środa Popielcowa i Wielki Post?
Wielki Post to czas modlitwy, wyciszenia, osobistej odnowy i nawrócenia. Rozpoczyna się w Środę Popielcową i trwa aż do Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. Skąd wzięły się Środa Popielcowa i Wielki Post? Czy zawsze i wszędzie trwał 40 dni? Jak kiedyś wyglądał obrzęd posypania popiołem?
Dlaczego Wielki Post trwa 40 dni?
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa poszczono tylko przez 40 godzin w Wielki Piątek i w Wielką Sobotę – mówi o. prof. Bazyli Degórski, patrolog, z Papieskiego Uniwersytetu św. Tomasza z Akwinu w Rzymie. Post trwający 40 dni poprzedzających Wielkanoc rozpowszechnił się w pierwszej połowie IV wieku – dodaje.
CZYTAJ>>> Rachunek sumienia. Czym jest i dlaczego powinniśmy go robić?
Pod koniec pontyfikatu Grzegorza Wielkiego (zmarł w 604 r.), ustalono rozpoczęcie Wielkiego Postu w środę poprzedzającą pierwszą niedzielę postu. W niedziele post oczywiście nie obowiązywał, a więc dodane dni dawały ważną liczbę 40 dni, która odnosi się do wydarzeń biblijnych, między innymi postu Jezusa na pustyni.
Obecnie początek Wielkiego Postu zbiega się ze Środą Popielcową w kościołach rzymskokatolickich i w wielu protestanckich. Jednak nie wszędzie w kościele katolickim i nie we wszystkich wyznaniach chrześcijańskich tak jest. Na przykład w Mediolanie i w całej jego metropolii obowiązuje obrządek ambrozjański, w którym Wielki Post rozpoczyna się o cztery dni później. Tak więc karnawał kończy się tam dopiero w sobotę. W Lombardii dniem postu i wstrzemięźliwości, który rozpoczyna Wielki Post, jest pierwszy piątek tego okresu – mówi o. prof. Degórski.
ZOBACZ>>> “Droga. 28 kroków do Światła”. Książka o Bożej miłości w twoim życiu
Przeczytaj również
-
Ingres krok po kroku – jak będzie wyglądać uroczystość w Warszawie?
-
„Jest coś, co sprawia, że chorowanie staje się bardziej znośne”. Dr Paweł Grabowski o pracy w hospicjum
-
Miał wiele powodów, by porzucić katolicyzm. Jaka była wiara Tolkiena?
-
Matteo i Andrea Bocelli wystąpili z Sanah na jednej scenie! Świąteczny koncert wkrótce w telewizji
-
Strażak daje kwiaty i salutuje Niepokalanej. Zobacz nagranie!
-
„Czy umysł da się zmierzyć?”. Zapraszamy na kolejną debatę z cyklu ,,Pro tempore. Dialog nauk”
-
Dla zabieganych, zapracowanych i przebodźcowanych kobiet. Innowacyjny „Dziennik maryjny” s. Anny Marii Pudełko
-
Ida Nowakowska: „Wiara to jest coś, co doceniam z każdym dniem jeszcze bardziej”
-
Bez małżeństwa i rodziny w edukacji zdrowotnej. Komentuje Tomasz Wolny na Kanale Zero
-
Obietnice Maryi dla modlących się w „Godzinie Łaski”
-
Filip Gurłacz: Imponuje mi postać Maryi, która wszystko rozeznawała w ciszy, w sercu [WIDEO]
-
Ida Nowakowska zaprasza na Adwent z aplikacją Hallow. “Spotkaj się z Bogiem, który cię kocha!”
-
Solidarne kobiety ratują świat! Niezwykła wystawa „Namalować katolicyzm od nowa”
-
Jak nie zepsuć Adwentu? Nie popełnij tych błędów
-
Przeszedł 32 operacje, by zmienić wygląd i płeć. Teraz apeluje: Ratujcie dzieci!
Tradycja posypywania głowy popiołem
Chcąc ustalić pojawienie się i dzieje Środy Popielcowej, trzeba dodać, że wywodzi się ona ze starochrześcijańskich rytów pokutnych – mówi paulin. Od połowy V wieku na początku Wielkiego Postu odbywał się obrzęd wypraszania z kościoła publicznych grzeszników. Mogli wrócić do wspólnoty dopiero po odprawieniu pokuty. Spowiadali się przed biskupem (albo jego delegatem), po czym o ustalonej porze przychodzili przed wejście do kościoła, byli wprowadzani do środka, a biskup i prezbiterzy posypywali im głowy popiołem, wypowiadając formułę biblijną: +Pamiętaj, człowiecze, że jesteś prochem i w proch się obrócisz; czyń pokutę, byś miał życie wieczne+. Biskup kropił ich następnie wodą święconą; święcił także ich szaty pokutne – wyjaśnia o. prof. Degórski. W X wieku, oprócz owych publicznych grzeszników, w tego rodzaju pokutnym obrzędzie uczestniczyli także inni wierni – dodaje.
CZYTAJ>>> Rzeczy, z których możesz zrezygnować w Wielkim Poście, a które nie są słodyczami
Popiołem posypywano także głowę papieża podczas specjalnej celebracji. Nałożenie w Środę Popielcową popiołu na głowę papieża miało tradycyjnie miejsce w rzymskiej bazylice św. Anastazji na Palatynie – mówi o. prof. Bazyli Degórski. Z bazyliki tej ruszała następnie procesja pokutna, która boso (przynajmniej do XII w.) kierowała się do pierwszego kościoła stacyjnego u św. Sabiny na Awentynie, gdzie papież odprawiał nabożeństwo i wygłaszał homilię – dodał.
Ojciec profesor zaznacza, że świadectwa potwierdzające praktykowanie posypywania głów popiołem można znaleźć także na innych terenach. Między innymi na początku XI w. wspomina o nim anglosaski mnich benedyktyński znany jako Aelfric Grammaticus.
Ryt posypania głowy popiołem, który powstał jako praktyka związana ze zwyczajem rozpoczynania publicznej pokuty od Wielkiego Postu (od IV w.), wiązał się z używaniem włosiennicy i popiołu – mówi o. prof. Bazyli Degórski. Symbol popiołu przetrwał do naszych czasów – dodał.
Family News Service, pa/Stacja7
Tekst pierwotnie opublikowany 22 lutego 2023 roku
