Nasze projekty

Jutro Święto – Środa Popielcowa

Czy życie nie stało się teatrem, w którym odgrywam tylko rolę wierzącego?

Reklama

PUNKT WYJŚCIA

ŚRODA POPIELCOWA • Rozpoczyna się Wielki Post • KOLOR SZAT: fioletowy • KOLEKTA: Modlimy się, aby nasze wyrzeczenia umocniły nas do walki ze złym duchem • CZYTANIA: Księga Joela 2,12–18 • Psalm 51,3–4.5–6b. 12–13.14 i 17 • Drugi List do Koryntian 5,20–6,2 • Ewangelia wg św. Mateusza 6,1–6.16–18

STO SŁÓW

Kiedy Natan uświadomił Dawidowi jego grzech, ten posypał się popiołem, nałożył strój pokutny i – jak chce tradycja – napisał jeden z najbardziej wymownych psalmów pokutnych, wyrażających jego skruchę (PSALM).

Nie zrobił tego na pokaz, nie rozdzierał swoich szat, by ktokolwiek przekonał się, że Dawid pokutuje. Pewnie nie miało w ogóle dla niego znaczenia, czy ktoś go widzi pokutującego, czy nie, bo najważniejszą w tym momencie sprawą był dla niego ten szczególny stan, w który wprowadziło go Boże napomnienie. Oto czas upragniony, oto dzień zbawienia: naprawa życia, i relacji z Bogiem. Dawid rozdarł swoje serce, by znów zaczęło właściwie kochać.

Wielki Post, upragniony czas dla przyjrzenia się relacji z Bogiem, jaka ona tak naprawdę jest (PIERWSZE CZYTANIE). Czy nie wymaga pojednania (DRUGIE CZYTANIE)? Czy życie w niezauważony sposób nie stało się teatrem, w którym odgrywam tylko rolę wierzącego (EWANGELIA)?

Reklama

Co we mnie pozostanie, popiół czy diament?



Czytanie z Księgi proroka Joela

Tak mówi Pan:

Reklama

«Nawróćcie się do Mnie całym swym sercem, przez post i płacz, i lament». Rozdzierajcie jednak serca wasze, a nie szaty! Nawróćcie się do Pana, Boga waszego! On bowiem jest litościwy, miłosierny, nieskory do gniewu i bogaty w łaskę, a lituje się nad niedolą. Kto wie? Może znów się zlituje i pozostawi po sobie błogosławieństwo plonów na ofiarę pokarmową i płynną dla Pana, Boga waszego.

Na Syjonie dmijcie w róg, zarządźcie święty post, ogłoście uroczyste zgromadzenie. Zbierzcie lud, zwołajcie świętą społeczność, zgromadźcie starców, zbierzcie dzieci i niemowlęta! Niech wyjdzie oblubieniec ze swojej komnaty, a oblubienica ze swego pokoju!

Między przedsionkiem a ołtarzem niechaj płaczą kapłani, słudzy Pańscy! Niech mówią: «Zlituj się, Panie, nad ludem Twoim, nie daj dziedzictwa swego na pohańbienie, aby poganie nie zapanowali nad nami. Czemuż mówić mają między narodami: Gdzież jest ich Bóg?»

Reklama

A Pan zapłonął zazdrosną miłością ku swojej ziemi i zmiłował się nad swoim ludem.

Oto słowo Boże.

PIERWSZE CZYTANIE

Serca, nie szaty • Jl 2,12–18

Być może dziś trudno zrozumieć „pokutę na pokaz”, powszechne zjawisko krytykowane przez Joela, ale prorok świetnie pokazuje, jaka jest istota postu: to naprawa relacji z Bogiem.

KSIĘGA JOELA • AUTOR: Joel • CZAS POWSTANIA: między 445 a 340 r. przed Chr.

DOCZESNOŚĆ I WIECZNOŚĆ • Licząca zaledwie cztery rozdziały Księga Joela jest jedną z dwunastu ksiąg tzw. proroków mniejszych. Imię proroka, „Joel”, oznacza Jahwe jest Bogiem. Trudno jednoznacznie określić czas jego działalności. Można jedynie w przybliżeniu stwierdzić, że głosił między reformami Ezdrasza i Nehemiasza a początkiem epoki hellenistycznej, a więc w latach 445–340 przed Chr. Mieszkał prawdopodobnie w Jerozolimie, gdyż jego przepowiadanie koncentruje się na Judzie, Jerozolimie i Syjonie. Być może wywodził się z kręgów kapłańskich – po wygnaniu kapłani lewiccy często podejmują funkcje prorockie • Księga Joela dzieli się wyraźnie na dwie części. Pierwsza część (rozdziały 1–2) ukazuje działanie Boga w historii, natomiast w drugiej części (rozdziały 3–4) opisuje zbawienie Jerozolimy i wylanie na nią Bożego Ducha, sąd Boży nad narodami zgromadzonymi wokół Jerozolimy, powrót kraju do czasu szczęścia i urodzaju charakteryzującego Eden oraz uznanie Jahwe za Pana i Zbawiciela Izraela.

WEZWANIE DO POKUTY • Zatrzymajmy się jednak na części pierwszej, z której pochodzi pierwsze czytanie. W rozdziale 1 prorok zapowiada klęskę szarańczy i suszy, po czym wzywa do liturgii pokutnej (👁 Jl 1,14–15) i wypowiada modlitwę lamentacyjną (👁 Jl 1,15–20). Rozdział 2 zaczyna się od alarmu na Syjonie i wzmianki o nadciągającym nieprzyjacielu (👁 Jl 2,1–11). Po nich znów pojawia się wezwanie do pokuty (👁 Jl 2,12–17), po której Bóg obiecuje pokój i błogosławieństwo (👁 Jl 2,18–27).

ZARZĄDŹCIE POST • Wezwanie do pokuty, nawrócenia i „rozdarcia serca” wobec miłosiernego Boga sprawiają, że fragment z Księgi Joela jest optymalną lekturą w liturgii Środy Popielcowej.


Refren: Zmiłuj się, Panie, bo jesteśmy grzeszni.

Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej, * 

w ogromie swej litości zgładź moją nieprawość.

Obmyj mnie zupełnie z mojej winy * 

i oczyść mnie z grzechu mojego.

Uznaję bowiem nieprawość moją, * 

a grzech mój jest zawsze przede mną.

Przeciwko Tobie samemu zgrzeszyłem * 

i uczyniłem, co złe jest przed Tobą.

Stwórz, Boże, we mnie serce czyste *

i odnów we mnie moc ducha.

Nie odrzucaj mnie od swego oblicza * 

i nie odbieraj mi świętego ducha swego.

Przywróć mi radość Twojego zbawienia *

i wzmocnij mnie duchem ofiarnym.

Panie, otwórz wargi moje, 

* a usta moje będą głosić Twoją chwałę.

PSALM

Grzech Dawida • 51,3–4.5–6b. 12–13.14 i 17

Psalm miał wyśpiewać sam Dawid po swoim wielkim grzechu. Brzmi tu pokuta, żal i wielka wiara, że Bóg wybacza każdy grzech.

PSALM 51 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: po powrocie z niewoli babilońskiej, po 538 r. przed Chr.

GRZECH DAWIDA • Historia króla Dawida – największego z królów Izraela – to nie tylko historia „od pasterza do króla”, pokazująca, że to, co małe w oczach ludzi, jest wielkie w oczach Boga. To nie tylko historia triumfu człowieka Bożego, który realizując wolę Boga, doprowadza do świetności królestwo Izraela. To także dzieje grzechu, którego dopuścił się Dawid, a raczej prawdziwej lawiny grzechów: lenistwa, cudzołóstwa z Batszebą, próby ukrycia go, manipulacji, w końcu – morderstwa Uriasza Chetyty. Grzech Dawida opisany jest w 2 Księdze Samuela 11. W końcu przybywa do niego Natan – dzięki jego upomnieniu Dawid zdał sobie sprawę z ogromu grzechu, który popełnił • Psalm 51 zwany Miserere wyśpiewał Dawid – według tradycji – właśnie w tej dramatycznej sytuacji, gdy uznał swój grzech i prosi Boga o przebaczenie.

O PSALMIE 51 • Choć psalm inspiruje się modlitwą i szczerym nawróceniem Dawida, jego pochodzenie jest późniejsze. Powstał zapewne w czasach powygnaniowych i służył jako modlitwa wspólnoty gromadzącej się w świątyni podczas dni pokutnych • To psalm pokutny, jeden z najbardziej znanych psalmów. Należy do gatunku modlitwy błagalnej tefillah. To wołanie do Boga o interwencję w sytuacjach choroby, prześladowania czy grzechu • Modlitwy błagalne były częścią rytuału wielkich dni postu i pokuty, obchodzonych przez całą wspólnotę Izraela. Wyznawano wtedy grzechy i błagano o pomoc, gdy ludowi zagrażały nieszczęścia: wojna, przegrana bitwa, głód, susza, epidemia.

PSALM POKUTNY • W trzech strofach Psalmu 51, które usłyszymy w liturgii, pojawiają się motywy przebaczenia grzechów i nowego serca, które wiążą psalm z pierwszym czytaniem • Psalmista uznaje przebaczenie grzechów za niezasłużony i niemożliwy do osiągnięcia ludzkimi siłami dar Bożej łaski i miłosierdzia, które działa jak kąpiel zmywająca winy • Następnie prosi o nowe serce i nowego ducha.


Czytanie z Drugiego Listu Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

Bracia:

W imieniu Chrystusa spełniamy posłannictwo jakby Boga samego, który przez nas udziela napomnień. W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem! On to dla nas grzechem uczynił Tego, który nie znał grzechu, abyśmy się stali w Nim sprawiedliwością Bożą.

Współdziałając zaś z Nim, napominamy was, abyście nie przyjmowali na próżno łaski Bożej. Mówi bowiem Pismo:

«W czasie pomyślnym wysłuchałem cię, w dniu zbawienia przyszedłem ci z pomocą».

Oto teraz czas upragniony, oto teraz dzień zbawienia.

Oto słowo Boże.

DRUGIE CZYTANIE

Pojednajcie się z Bogiem! • 2 Kor 5,20–6,2

„Oto teraz czas upragniony, oto teraz dzień zbawienia”. Św. Paweł wzywa wspólnotę chrześcijan do kontynuowania Bożego „dzieła pojednania”.

DRUGI LIST DO KORYNTIAN • NADAWCA: św. Paweł i Tymoteusz • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Koryncie • MIEJSCE POWSTANIA: Efez/Troada/Macedonia • DATA POWSTANIA: ok. 55 r.

LIST KRYZYSOWY • Drugi List do Koryntian powstał w skomplikowanych okolicznościach. Podczas jednej z wizyt w Koryncie Paweł został znieważony przez pewnego członka wspólnoty. Koryntianie nie okazali przy tym dostatecznego wsparcia apostołowi, który musiał opuścić miasto, niezdolny do ukarania winowajcy • Zamiast kolejnej wizyty przysłał do Koryntian tzw. List we łzach – pismo, które nie zachowało się do naszych czasów. Kiedy winny wykroczenia został ukarany, Paweł w odpowiedzi pisze list zwany dziś Drugim Listem do Koryntian.

WEDŁUG ŁASKI • Tematem przewodnim całego listu jest apostolat Pawła sprawowany według łaski Bożej, nie mądrości ludzkiej (👁 2 Kor 1,12–14) • W rozdziale 5 Paweł opisuje najpierw swoją tęsknotę za oglądaniem Pana, która jest najgłębszą motywacją jego misji. Dalej opowiada o samej misji, w której postępuje z absolutną szczerością, nie szukając ludzkiej chwały ani korzyści. Pan ustanowił go sługą pojednania między Bogiem i człowiekiem.

EWANGELIA POJEDNANIA • Usłyszymy słowa św. Pawła, który wzywa wspólnotę wierzących do pojednania. Wcześniej opisywał dzieło pojednania, które w pierwszym etapie jest inicjatywą Boga, w drugim – to misja apostołów i zadanie Kościoła • Zwróćmy uwagę, iż fragment wzywa do podjęcia decyzji o naprawieniu relacji z Bogiem, do wykorzystania Bożej łaski.


Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Jezus powiedział do swoich uczniów:

«Strzeżcie się, żebyście uczynków pobożnych nie wykonywali przed ludźmi po to, aby was widzieli; inaczej bowiem nie będziecie mieli nagrody u Ojca waszego, który jest w niebie.

Kiedy więc dajesz jałmużnę, nie trąb przed sobą, jak obłudnicy czynią w synagogach i na ulicach, aby ich ludzie chwalili. Zaprawdę, powiadam wam: ci otrzymali już swoją nagrodę. Kiedy zaś ty dajesz jałmużnę, niech nie wie lewa twoja ręka, co czyni prawa, aby twoja jałmużna pozostała w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie.

Gdy się modlicie, nie bądźcie jak obłudnicy. Oni to lubią w synagogach i na rogach ulic wystawać i modlić się, żeby się ludziom pokazać. Zaprawdę, powiadam wam: otrzymali już swoją nagrodę. Ty zaś, gdy chcesz się modlić, wejdź do swej izdebki, zamknij drzwi i módl się do Ojca twego, który jest w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie.

Kiedy pościcie, nie bądźcie posępni jak obłudnicy. Przybierają oni wygląd ponury, aby pokazać ludziom, że poszczą. Zaprawdę, powiadam wam, już odebrali swoją nagrodę. Ty zaś, gdy pościsz, namaść sobie głowę i obmyj twarz, aby nie ludziom pokazać, że pościsz, ale Ojcu twemu, który jest w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie».

Oto słowo Pańskie.

EWANGELIA

Post • Mt 6,1–6.16–18

Post, modlitwa i jałmużna to ważny element drogi do Królestwa Niebieskiego. Ich miejscem nie jest „teatr”, lecz „izdebka”.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: ok. 70–80 r. • KATEGORIA: mowa • CZAS AKCJI: ok. 30 r. • MIEJSCE NAUCZANIA: Góra Błogosławieństw • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: uczniowie, tłum

NOWY PIĘCIOKSIĄG • Ewangelia Mateusza jest skierowana do wspólnoty judeochrześcijan. Wpływa to na charakter księgi, która ma zabarwienie judaistyczne. Mateusz stara się ukazać królestwo niebieskie. Ewangelia dzieli się na pięć części – to nawiązanie do Pięcioksięgu: • Program królestwa (rozdziały 3 –7), • Przepowiadanie królestwa (rozdziały 8 –10), • Tajemnice królestwa (rozdziały 11 –13, 52), • Kościół pierwocinami królestwa (rozdziały 13, 53 –18) • Wypełnienie się królestwa (rozdziały 19 –25). Każda z tych części kończy się znamiennymi słowami: Gdy Jezus dokończył tych mów…

NA GÓRZE BŁOGOSŁAWIEŃSTW • Na Górze Błogosławieństw Jezus – Nowy Mojżesz – ustanawia prawo królestwa Bożego. Kazanie na górze to trzyrozdziałowa konstytucja (👁 Mt 5-8) królestwa niebieskiego, „fotografia” chrześcijanina, obietnica nowego sposobu życia. Rozpoczyna się od Ośmiu błogosławieństw.

POST, MODLITWA, JAŁMUŻNA • Usłyszymy dwa fragmenty Kazania na górze, pochodzące z szóstego rozdziału. Mówią o trzech elementach pokuty: poście, modlitwie i jałmużnie. Jezus pokazuje ich cel i istotę, krytykując takie formy, które stają się ich karykaturą.


Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książce “Jutro Święto” dostępnej TUTAJ oraz w wersji EBOOK.


Reklama

Dołącz do naszych darczyńców. Wesprzyj nas!

Najciekawsze artykuły

co tydzień w Twojej skrzynce mailowej

Raz w tygodniu otrzymasz przegląd najważniejszych artykułów ze Stacji7

SKLEP DOBROCI

Reklama

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ
WIARA I MODLITWA
Wspieraj nas - złóż darowiznę