PUNKT WYJŚCIA
DWUDZIESTA PIERWSZA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy prosili, abyśmy wznieśli nasze serca tam, gdzie są prawdziwe radości • CZYTANIA: Księga Izajasza 22, 19–23 • Psalm 138 (137), 1b–2a. 2b–3. 6 i 8bc • List do Rzymian 11, 33–36 • Ewangelia wg św. Mateusza 16, 13–20
CHMURA SŁOWA
Przeczytaj również
STO SŁÓW
Wspólny temat pierwszego czytania, psalmu i Ewangelii można oddać słowami: ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi. Szebna został strącony za arogancję, a wywyższony był Eliakim – ponieważ słucha Boga (Pierwsze czytanie). Pan bowiem patrzy łaskawie na pokornego, pyszałka zaś dostrzega z daleka (Psalm). Prosty rybak z Galilei, Piotr, powołany do władzy kluczy – władzy, która wydawała się zarezerwowana dla wielkich, możnych, władców (Ewangelia).
Wydaje się, że „być ostatnim” to wręcz przepis na karierę u Boga. Nie jest tak. Wielu pokornych, którzy zostali wywyższeni w miejsce strąconych władców, zaczęło powtarzać błędy poprzedników.
Kluczem do zrozumienia wyborów Boga jest wiara tych, których wybiera. Szymon został nazwany Skałą wtedy, gdy wyznał wiarę. To równocześnie moment zbudzenia ze snów o wielkiej karierze. To początek wspólnej z Jezusem drogi krzyża.
•
PIERWSZE CZYTANIE
Strącenie • Iz 22, 19–23
Szebna był odpowiedzialny za klucze domu Dawida, pałacu królewskiego. Bóg przekazuje to zadanie innemu wiernemu słudze.
KSIĘGA: Księga Izajasza • AUTOR: Izajasz • CZAS POWSTANIA: II poł. VIII w. przed Chr. • KATEGORIA: mowa prorocka • ADRESAT: Szebna
Z PIERWSZEGO IZAJASZA • Podobnie jak w zeszłym tygodniu pierwsze czytanie pochodzi z Księgi Izajasza, ale tym razem jest to fragment z pierwszej części • Pierwsza część (rozdziały 1–39) dotyczy Izraela przed wygnaniem, bliskiego upadku z powodu niewierności. Autorem jest sam Izajasz. Chronologicznie sytuuje się ona pomiędzy rokiem 740 (powołanie Izajasza) i 701 (oblężenie Jerozolimy przez Sennacheryba). Mowy prorockie w tej części, w przeciwieństwie do pozostałych, mają charakter srogich, surowych upomnień. Izajasz krytykuje niesprawiedliwość i wyzysk szerzące się w coraz bogatszym Królestwie Judy. W jego księdze znajdujemy też wiele proroctw mesjańskich (Iz 7–11), zapowiadających przyjście idealnego króla.
ROZDZIAŁ 22 • Sytuacja opisana w 22 rozdziale miała miejsce prawdopodobnie jeszcze przed oblężeniem Jerozolimy przez władcę asyryjskiego Sennacheryba (701 przed Chrystusem). Izajasz w imieniu Boga zwraca się do Szebny, wysokiego urzędnika królewskiego i zarządcy pałacu. Jego imię sugeruje, że był on cudzoziemcem. Widocznie miał także duży wpływ na antyasyryjską politykę króla Ezechiasza, która niemal doprowadziła Judę do zagłady. Pan, ustami Izajasza, zapowiada kres władzy Szebny.
KLUCZE DAWIDA • Przed nami historia powołania Eliakima na zarządcę królewskiego pałacu. Symboliczne „klucze domu Dawida”, władzę nad królewskim pałacem i Jerozolimą, dotąd będące w posiadaniu Szebny, Pan odda w ręce Eliakima • Zwróćmy uwagę na postawę Izajasza, proroka pełnego temperamentu, nieunikającego konfrontacji z wpływowymi postaciami dworu królewskiego. Sam Izajasz, jak się przypuszcza, miał arystokratyczne korzenie, co pozwalało mu poruszać się w tych kręgach z dużą swobodą.
Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
PSALM
Wywyższenie • Ps 138 (137), 1b–2a. 2b–3. 6 i 8bc
Oto modlitwa człowieka, który będąc pokorny, zawsze z daleka, nieoczekiwanie doświadcza Bożego wybrania.
PSALM 138 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: VI–V w. przed Chr.
MODLITWA DZIĘKCZYNIENIA • Psalm 138 to indywidualna modlitwa dziękczynienia (todah). Wierzący Izraelita recytował ją w świątyni, dziękując Bogu za opiekę czy cudowne ocalenie. Modlitwa stanowiła prawdopodobnie wypełnienie ślubu, jaki składał wierzący, prosząc o Bożą pomoc. Doświadczywszy jej, miał powrócić do świątyni z ofiarą dziękczynną, publicznie chwaląc Pana • Niektórzy ze względu na wzmiankę o królach i przypisanie autorstwa pieśni Dawidowi interpretowali psalm jako królewską modlitwę dziękczynienia, inni widzieli w nim modlitwę całej wspólnoty dziękującej za powrót z niewoli babilońskiej, na co jednak trudno znaleźć dowody w tekście.
ŁASKAWIE NA POKORNEGO • Pan, który jest wysoko, patrzy łaskawie na pokornego, pyszałka zaś dostrzega z daleka – to właśnie te słowa Psalmu 138 zdecydowały o umieszczeniu go w dzisiejszej liturgii. To ten sam temat, który pojawił się w pierwszym czytaniu – tu niejako „od drugiej strony”, wyrażony bardzo osobistym tonem: wierzący oddaje Bogu cześć wobec istot niebiańskich (elohim), składa pokłon w świątyni. Dziękuje Panu, który „pomnożył moc jego duszy”.
•
DRUGIE CZYTANIE
O Bogu niezmierzonym • Rz 11, 33–36
Paweł kończy swoje rozważania nad przyszłością Izraela hymnem na cześć Bożej mądrości. To On jest Panem historii, prowadząc ją ku szczęśliwemu finałowi.
KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 57–58 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt
CO Z IZRAELEM • Dzisiejsze drugie czytanie zamyka jedenasty rozdział Listu do Rzymian. Jego głównym tematem było zbawienie i przyszłość Izraela, który odrzucił Mesjasza. Bóg w swoim miłosierdziu po przyjęciu do Kościoła pogan sprawi także, że powróci do Niego naród wybrany • Na końcu rozważań nad skutecznością Słowa Bożego i nieskończoną kreatywnością Bożych planów Paweł intonuje hymn – stając w zachwycie wobec tajemnicy dróg Bożego miłosierdzia, konkluduje rozważania dziękczynieniem.
O GŁĘBOKOŚCI • Hymn O głębokości… jest dobrze znany tym, którzy odmawiają Liturgię godzin – funkcjonuje jako jeden z kantyków z Nowego Testamentu • Święty Paweł sławi w nim Bożą mądrość, która prowadzi historię ludzkości ku jej szczęśliwemu finałowi tylko sobie znanymi drogami. Ostatecznie wszystko, także upadek i niewiarę, włącza ona w historię zbawienia.
Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
•
EWANGELIA
Rybak, który został papieżem • Mt 16, 13–19
Piotr wyznaje wiarę. Otrzymuje klucze domu niebios. To tylko pozornie początek wielkiej kariery rybaka. W rzeczywistości to początek drogi krzyża.
EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Cezarea Filipowa • CZAS: 30–33 r. • BOHATEROWIE: Jezus, Piotr, uczniowie • WERSJE: Mk 8,27-30 • Łk 9,18-21
O KSIĘDZE • Pozostajemy w czwartej części Ewangelii św. Mateusza, w której – w narracji autora – Jezus urzeczywistnia królestwo niebieskie, czyniąc cuda, dając chleb głodnym, domagając się od uczniów żywej wiary, zwołując rzeczywistą wspólnotę. To pierwsza nić, która wiedzie nas do dzisiejszego fragmentu Ewangelii.
WIARA PIOTRA • Druga to dzieje Piotra, rybaka, który poszedł za Jezusem. To przede wszystkim od niego Mistrz domaga się wiary, jemu zwraca uwagę, że patrzy po ludzku. Przypomnijmy, jak przed dwoma tygodniami Jezus wypomniał Piotrowi małą wiarę (patrz: dziewiętnasta niedziela zwykła).
CEZAREA FILIPOWA • Przed nami znany dialog Jezusa z uczniami: Za kogo ludzie uważają Syna Człowieczego • który zakończy się powierzeniem misji Piotrowi: Tobie dam klucze królestwa niebieskiego. Pamiętajmy, że to nie tylko historia prymatu Piotra, którą kontynuuje dziś papiestwo, to nie tylko historia budowania odpowiedzialności za Kościół wśród ludzi. To też historia Piotra, prostego rybaka, który stał się pierwszym. Historia, która będzie pełna zakrętów i niewierności.
Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.