Jutro Niedziela – X zwykła B

PUNKT WYJŚCIA

DZIESIĄTA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy
się, abyśmy poznawali, co jest słuszne i to wypełniali – z pomocą Boga • CZYTANIA:
Księga Rodzaju 3,9–15 • Psalm 130,1–8 • Drugi List do Koryntian 4,13–5,1 •
Ewangelia wg św. Marka 3,20–35.

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

W dzisiejszej Liturgii Słowa przeważają oskarżenia. Ukryci przed Bogiem Adam i Ewa, dotąd działający razem i w porozumieniu, nagle zaczynają nawzajem siebie oskarżać i zrzucać na siebie winę (PIERWSZE CZYTANIE). Przestaje istnieć łącząca ich więź przyjaźni między sobą, a przede wszystkim z Bogiem.

Bliscy Jezusa – tylko z powodu opinii innych – podejrzewają, iż odszedł od zmysłów. Jego wrogowie, faryzeusze, oskarżyli Go po raz kolejny, tym razem o to, że działa w imieniu Złego (EWANGELIA). Gra oskarżeń. Od początku historii ludzie obwiniają siebie nawzajem – i Boga.

To działanie nielogiczne. W rozmowie z faryzeuszami uderza logika Jezusa, przeciwko której żaden faryzeusz nigdy nie znajdzie argumentu. Faryzeusze mówią: Przez władcę złych duchów wyrzuca złe duchy. Jezus odpowiada: Jak może Szatan wyrzucać Szatana?

To działanie nieuzdrawiające. Jezus przypomina: Jeśli dom wewnętrznie jest skłócony, to taki dom nie będzie mógł się ostać. Gdybyśmy zawsze żyli w prawdzie, nie obwinialibyśmy siebie nawzajem. Odnawiajmy się z dnia na dzień (DRUGIE CZYTANIE). Odpowiadajmy na wielkie Boże pytanie: Gdzie jesteś?

---

Czytanie z Księgi Rodzaju

(Rdz 3, 9-15)

Pan Bóg zawołał na mężczyznę i zapytał go: Gdzie jesteś? On odpowiedział: Usłyszałem Twój głos w ogrodzie, przestraszyłem się, bo jestem nagi, i ukryłem się. Rzekł Bóg: Któż ci powiedział, że jesteś nagi? Czy może zjadłeś z drzewa, z którego ci zakazałem jeść? Mężczyzna odpowiedział: Niewiasta, którą postawiłeś przy mnie, dała mi owoc z tego drzewa i zjadłem. Wtedy Pan Bóg rzekł do niewiasty: Dlaczego to uczyniłaś? Niewiasta odpowiedziała: Wąż mnie zwiódł i zjadłam. Wtedy Pan Bóg rzekł do węża: Ponieważ to uczyniłeś, bądź przeklęty wśród wszystkich zwierząt domowych i polnych; na brzuchu będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni twego istnienia. Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę.

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Protoewangelia • Rdz 3, 9-15

Rozmowa Boga z Adamem i Ewą po tym, jak zgrzeszyli. Jeszcze nie ujawniła się skala nieszczęścia, a Bóg już ma plan i zapowiada zwycięstwo: Jej potomstwo ugodzi cię w głowę.

KSIĘGA RODZAJU • AUTOR: kapłan (ostateczny redaktor) • CZAS POWSTANIA: wygnanie w Babilonii (587–538 r. przed Chr.) i czas po powrocie • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: po stworzeniu pierwszych ludzi • MIEJSCE AKCJI: raj • BOHATEROWIE: Bóg, Adam

---

TAK BYŁO NA POCZĄTKU • Księga Rodzaju to pierwsza z ksiąg biblijnych. Dzieli się na dwie części. Pierwsza z nich to • historia początków (protohistoria), obejmująca stworzenie świata i dzieje pierwszych ludzi aż do przymierza z Noem (Rdz 1–11). W drugiej części (Rdz 12–50) zapisano • koleje losów Abrahama, Izaaka i Jakuba (historia „Bożej rodziny”). Część tę kończy opis śmierci Józefa w Egipcie • Księga Rodzaju to cała biblioteka ksiąg i starożytnych tradycji, które w całość połączyła i zredagowała szkoła kapłańska tworząca podczas wygnania w Babilonii. Księga, przedstawiając Jahwe jako Boga Stwórcę, podejmuje polemikę z mitami i rozbudowanym panteonem babilońskim. Odpowiada na pytanie o tożsamość Izraela wywodzącego swoje korzenie z historii patriarchów i chroni ich przed utratą tożsamości oraz rozpłynięciem się w morzu pogańskiej kultury Babilonii.

PIERWSZY GRZECH • Trzeci rozdział stanowi organiczną całość z tzw. drugim opisem stworzenia człowieka zawartym rozdziale drugim. Po umieszczeniu w ogrodzie i określeniu misji i praw panujących w ogrodzie Eden człowiek zostaje poddany dramatycznej próbie. Wąż, najbardziej przebiegły ze wszystkich stworzeń, przeciwnik Boga, doprowadza Adama i Ewę do zlekceważenia Bożego nakazu i ostrzeżenia (Rdz 3,1–7) • Pierwsi rodzice popełniają pierwszy grzech, który skutkuje zerwaniem relacji między nimi i Bogiem.

GDZIE JESTEŚ? • Usłyszymy dialog między Bogiem a pierwszymi ludźmi, który nastąpił po grzechu pierworodnym. Przypomina przesłuchanie, choć w rzeczywistości nim nie jest. Dowiemy się jednak, jakie są skutki pierwszego grzechu, m.in. trwająca do dziś rozłąka człowieka z Bogiem • Zwróćmy uwagę na końcową część Ewangelii, zwaną Protoewangelią. To zapowiedź Mesjasza.

---

(Ps 130, 1-8)

REFREN: U Pana łaska oraz odkupienie.

Z głębokości wołam do Ciebie Panie,

Panie, wysłuchaj głosu mego.

Nachyl Twe ucho

na głos mojego błagania.

Jeśli zachowasz pamięć o grzechu, Panie,

Panie, któż się ostoi?

Ale Ty udzielasz przebaczenia,

aby ze czcią Ci służono.

Pokładam nadzieje w Panu,

dusza moja pokłada nadzieję w Jego słowie,

dusza moja oczekuje Pana.

Bardziej niz straznicy poranka,

niech Izrael wygląda Pana.

U Pana jest bowiem łaska,

u Niego obfite odkupienie.

On odkupi Izraela

ze wszystkich jego grzechów.

•

PSALM

Z głębokości • Ps 130, 1-8

Psalmista czyni podwójne wyznanie: wyznaje swoją winę oraz ufność, jaką pokłada w Bogu. Tej postawy zabrakło pierwszym ludziom w Raju.

PSALM 130 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: po wygnaniu w Babilonii, po 538 r. przed Chr.

---

DOKĄD? • Psalm 130 to jedna z modlitw błagalnych (hebr. tefillah). Wierzący, opisując dramatyczną sytuację, w jakiej się znalazł, błaga Boga o wybawienie. W finale tego rodzaju psalmów często znajdujemy wyrażenie pewności, że modlitwa zostanie wysłuchana, nawiązujące być może do słowa kapłana lub ślubu składanego przez modlącego się w sanktuarium • Cechą charakterystyczną tefillah są pojawiające się pytania dokąd, jak długo oraz trójkąt dramatyczny: Bóg, wierzący, przeciwnicy. Modlitwy błagalne były częścią rytuału wielkich dni postu i pokuty, obchodzonych przez całą wspólnotę Izraela. Wyznawano wtedy grzechy i błagano o pomoc w sytuacji zagrażających ludowi nieszczęść, takich jak: wojna, przegrana bitwa, głód, susza, epidemia.

PIEŚŃ PIELGRZYMKOWA • Psalm 130 nosi dodatkowo tytuł pieśni wstępowania, co włącza go w zbiór pieśni pielgrzymkowych (Psalmy 120–134). Być może intonowali je pielgrzymi wstępujący do Jerozolimy, na górę Syjon, gdzie znajdowała się świątynia • Izraelita modlący się psalmem prosi Boga o przebaczenie grzechów jego i jego narodu oraz o obfite błogosławieństwo przychodzące od Jahwe na Syjonie.

PODWÓJNE WYZNANIE • Usłyszymy cały Psalm 130. Zwróćmy uwagę na podwójne wyznanie psalmisty: najpierw wyznaje grzech, a potem ufność pokładaną w Bogu • Takiego właśnie wyznania zabrakło pierwszym rodzicom w ogrodzie Eden, co nieodwołalnie zmieniło bieg naszej ludzkiej historii.

---

Czytanie z II Listu św. Pawła Apostoła do Koryntian

(2 Kor 4, 13-5, 1)

Cieszę się przeto owym duchem wiary, według którego napisano: Uwierzyłem, dlatego przemówiłem; my także wierzymy i dlatego mówimy, przekonani, że Ten, który wskrzesił Jezusa, z Jezusem przywróci życie także nam i stawi nas przed sobą razem z wami. Wszystko to bowiem dla was, ażeby w pełni obfitująca łaska zwiększyła chwałę Bożą przez dziękczynienie wielu. Dlatego to nie poddajemy się zwątpieniu, chociaż bowiem niszczeje nasz człowiek zewnętrzny, to jednak ten, który jest wewnątrz, odnawia się z dnia na dzień. Niewielkie bowiem utrapienia naszego obecnego czasu gotują bezmiar chwały przyszłego wieku dla nas, którzy się wpatrujemy nie w to, co widzialne, lecz w to, co niewidzialne. To bowiem, co widzialne, przemija, to zaś, co niewidzialne, trwa wiecznie. Wiemy bowiem, że jeśli nawet zniszczeje nasz przybytek doczesnego zamieszkania, będziemy mieli mieszkanie od Boga, dom nie ręką uczyniony, lecz wiecznie trwały w niebie.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Mieszkanie od Boga • 2 Kor 4, 13 – 5, 1

Święty Paweł, żyjąc na ziemi, oddycha nadzieją zmartwychwstania. Oczekuje nowego domu w Królestwie Bożym.

KSIĘGA: Drugi List do Koryntian • NADAWCA: św. Paweł i Tymoteusz • SKĄD: Efez / Troada / Macedonia • DATA: ok. 55 r. • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Koryncie

---

LISTY DO KORYNTIAN • Przypomnijmy: trwa lektura Drugiego Listu św. Pawła do Koryntian, drugiego z co najmniej czterech listów, które Apostoł skierował do założonej przez siebie wspólnoty, aczkolwiek zachowały się tylko dwa z nich.

CO KIERUJE PAWŁEM? • W zeszłym tygodniu czytaliśmy fragment czwartego rozdziału • Pozostajemy w nim. Rozdział czwarty to jeden z argumentów mających potwierdzić autentyczność misji Pawła w Koryncie. Tezą, którą apostoł stawia na początku listu (? 2 Kor 1,12–14) i która prowadzi całą jego myśl w pierwszych siedmiu rozdziałach, jest stwierdzenie o łasce Bożej kierującej jego apostolatem. Słusznie może się on chlubić Koryntianami, a Koryntianie mogą chlubić się nim. Przeszkodą ku temu nie są cierpienia, które w opinii przeciwników Pawła, kierujących się duchem tego świata, dyskredytują głoszącego i świadczą o braku Bożego błogosławieństwa. Cierpienia według Pawła są dowodem na autentyczność jego posługi • W zeszłym tygodniu słyszeliśmy, jak Paweł opisywał chrześcijan i siebie jako gliniane naczynie, kruche, uciskane i prześladowane, które tym bardziej przez swoją kruchość ukazuje przeogromną złożoną w nim Bożą moc.

NADZIEJA NIEBA • Przed nami fragment listu, w którym przekonamy się, jak bardzo św. Paweł żył perspektywą nieba, udziałem w zmartwychwstaniu Chrystusa. Zwróćmy uwagę szczególnie na zastosowany przez niego podział na człowieka zewnętrznego (ciało i dusza) oraz wewnętrznego. To nie platoński dualizm, ale dwa wymiary, które tworzą ludzką naturę.

---

Słowa Ewangelii wg św. Marka

(Mk 3, 20-35)

Potem przyszedł do domu, a tłum znów się zbierał, tak, że nawet posilić się nie mogli. Gdy to posłyszeli Jego bliscy, wybrali się, żeby Go powstrzymać. Mówiono bowiem: Odszedł od zmysłów. Natomiast uczeni w Piśmie, którzy przyszli z Jerozolimy, mówili: Ma Belzebuba i przez władcę złych duchów wyrzuca złe duchy. Wtedy przywołał ich do siebie i mówił im w przypowieściach: Jak może szatan wyrzucać szatana? Jeśli jakieś królestwo wewnętrznie jest skłócone, takie królestwo nie może się ostać. I jeśli dom wewnętrznie jest skłócony, to taki dom nie będzie mógł się ostać. Jeśli więc szatan powstał przeciw sobie i wewnętrznie jest skłócony, to nie może się ostać lecz koniec z nim. Nie, nikt nie może wejść do domu mocarza i sprzęt mu zagrabić, jeśli mocarza wpierw nie zwiąże, i wtedy dom jego ograbi. Zaprawdę, powiadam wam: wszystkie grzechy i bluźnierstwa, których by się ludzie dopuścili, będą im odpuszczone. Kto by jednak zbluźnił przeciw Duchowi Świętemu, nigdy nie otrzyma odpuszczenia, lecz winien jest grzechu wiecznego. Mówili bowiem: Ma ducha nieczystego. Tymczasem nadeszła Jego Matka i bracia i stojąc na dworze, posłali po Niego, aby Go przywołać. Właśnie tłum ludzi siedział wokół Niego, gdy Mu powiedzieli: Oto Twoja Matka i bracia na dworze pytają się o Ciebie. Odpowiedział im: Któż jest moją matką i /którzy/ są braćmi? I spoglądając na siedzących dokoła Niego rzekł: Oto moja matka i moi bracia. Bo kto pełni wolę Bożą, ten Mi jest bratem, siostrą i matką.

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Skłóceni • Mk 3, 20-35

Jezus oskarżony o to, że jest pod władzą Złego. W odpowiedzi walczy o dom, by ziemski Kościół stał się w przyszłości częścią Nieba.

EWANGELISTA: św. Marek • CZAS POWSTANIA: ok. 60–70 r. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: 30–33 r. • BOHATEROWIE: Kafarnaum; Jezus, tłum, uczniowie, rodzina

---

O ŚW. MARKU • Na temat autora drugiej Ewangelii wiemy stosunkowo dużo. Marek był Żydem wychowanym w Jerozolimie. Dzieje Apostolskie przypisują mu drugie imię – Jan. Uczestniczył on w pierwszej wyprawie misyjnej św. Pawła, z której się jednak wycofał. W czasie pobytu w Rzymie poznał św. Piotra – jego Ewangelia wydaje się być w dużym stopniu zapisem nauczania św. Piotra • Tekst jest skierowany do ludności nieżydowskiego pochodzenia (według tradycji do chrześcijan w Rzymie), na co wskazuje chociażby tłumaczenie logiów Jezusa z języka aramejskiego na grecki oraz wyjaśnianie obyczajów żydowskich.

JEZUS UZDRAWIA • Ewangelia św. Marka jest nie tylko najstarsza, ale i najkrótsza, ma tylko szesnaście rozdziałów. W trwającej w okresie zwykłym coniedzielnej lekturze dotarliśmy zaledwie do rozdziału trzeciego. Słyszeliśmy fragmenty opowiadające o uzdrowieniu teściowej Piotra, trędowatego, paralityka oraz człowieka z uschłą ręką. Jednocześnie coraz częściej dochodzi do sporów z faryzeuszami, jak spór o szabat czy dyskusja o poście. Poprzez wszystkie te wydarzenia Jezus ukazuje swoją władzę, dając świadectwo tego, że jest Mesjaszem • Pomijamy fragment o tłumach podążających za nauczającym Jezusem oraz powołaniu dwunastu apostołów.

KOLEJNY SPÓR • Usłyszymy przebieg kolejnej dyskusji Jezusa z faryzeuszami. Tym razem zarzut jest dużo ostrzejszy: oskarżają go o odejście od zmysłów, a nawet działanie mocą Złego. Zwróćmy uwagę na odpowiedź, w której Jezus walczy o ziemski dom, o wspólnotę, o Kościół, by stał się w przyszłości częścią Nieba • W Ewangelii Jezus wspomni również o grzechu przeciwko Duchowi Świętemu.

---

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---