Jutro Niedziela – VI Wielkanocna C
Niezwykłe pożegnanie w Wieczerniku: Jezus odchodzi, by być jeszcze bardziej
Polub nas na Facebooku!
PUNKT WYJŚCIA
VI Niedziela Wielkanocna • KOLEKTA: Modlimy się aby misterium paschalne przemieniało nasze życie • KOLOR: biały • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie Dz 15, 1-2. 22-29; Księga Psalmów 67 (66), 2-3. 5 i 8; Księga Apokalipsy 21, 10-14. 22-23; Ewangelia wg św. Jana 14, 23-29
• CHMURA SŁOWA •
•
PIERWSZE CZYTANIE
Pierwszy sobór • Dz 15,1-2.22-29
Poznamy “dokument końcowy” Soboru w Jerozolimie. Apostołowie uznali, że wywodzący się z pogaństwa chrześcijanie nie muszą przestrzegać całego Prawa Mojżeszowego
KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.
KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Antiochia, Jerozolima • CZAS: ok. 49 r. • BOHATEROWIE: Paweł, Barnaba, Piotr, Jakub
POGANIE I ZBAWIENIE • Jednym z tematów obecnych w Dziejach Apostolskich – zarówno w pierwszej części, koncentrującej się wokół Piotra (>>Dz 1-12), jak i drugiej, wokół Pawła, jest kwestia zbawienia pogan. Wystarczy przypomnieć czytania sprzed kilku tygodni: • spotkanie Piotra i Korneliusza (>>Niedziela Zmartwychwstania) czy • zwrot ku poganom podczas pobytu Pawła w Antiochii Pizydyjskiej (>>IV Niedziela Wielkanocna) • To, co dla nas jest dziś niezrozumiałe, wówczas było powszechnym przekonaniem: zbawienie wiązało się z przynależnością do Narodu Wybranego. A co ze zbawieniem pogan? W jaki sposób mogą się oni stać częścią Izraela, by być zbawionymi? Jednym z nieodzownych warunków było zachowywanie praw czystości i obrzezanie.
SOBÓR W JEROZOLIMIE • Wątpliwości narosły jeszcze bardziej po pojawieniu się chrześcijaństwa. Czy nawracający się i przyjmujący chrzest, stający się wyznawcami Jezusa poganie muszą poddać się również obrzezaniu, czyli nijako przyjąć również wiarę żydowską? • Rozdział 15 Dziejów Apostolskich opisuje zgromadzenie Apostołów nazywane umownie Soborem w Jerozolimie. Istotnie, musieli podjąć tę może najważniejszą decyzję pierwszych lat istnienia Kościoła. Do Jerozolimy, do Apostołów zostaje wysłana delegacja z Pawłem i Barnabą na czele, by u Apostołów rozwiązać spór.
DOKUMENT KOŃCOWY • Pierwsze czytanie składa się z dwóch części. Pierwsze dwa wersety opisują bezpośrednie • przyczyny “zwołania Soboru”: w Antiochii przybysze z Judei nauczali pogan, że bez obrzezania nie mogą się zbawić. Byli to prawdopodobnie judeo-chrześcijanie, Żydzi, którzy uwierzyli w Jezusa i praktykowali Prawo • Czytanie pomija przebieg samego zgromadzenia apostołów w Jerozolimie. Poznamy natomiast jego konkluzję, to znaczy • dokument końcowy, przygotowany na zebraniu i posłany do pogan list. Ogłasza on przełomową dla całego Kościoła decyzję: poganie pochodzący z pogaństwa nie są zobowiązani do przestrzegania całego Prawa Mojżeszowego. Mogą prowadzić życie w Ewangelii bez nakładania na nich przepisów Tory, poza najważniejszymi przykazaniami
NAJWAŻNIEJSZE WERSETY
Najważniejsza decyzja tzw. Soboru Jerozolimskiego: Postanowiliśmy bowiem… nie nakładać na was żadnego ciężaru oprócz tego, co konieczne
Jeden ośrodek decyzji w Kościele Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my
LINKI
Dajemy temu świadectwo my właśnie oraz Duch Święty, którego Bóg udzielił tym, którzy Mu są posłuszni (Dz 5,32)
J 16,13: Gdy zaś przyjdzie On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy. Bo nie będzie mówił od siebie, ale powie wszystko, cokolwiek usłyszy, i oznajmi wam rzeczy przyszłe.
JESZCZE O PIERWSZYM CZYTANIU
ZBURZONY POKÓJ • Przybysze – mówiąc o konieczności obrzezania – zburzyli pokój kościoła w Antiochii, gdzie pracowali Paweł i Barnaba. Składał się on w większości z nawróconych pogan, od których apostołowie nie wymagali zachowywania żydowskiego Prawa. Jedność Kościoła i przyszłość pogan stanęły pod znakiem zapytania.
KOŚCIÓŁ “KATOLICKI” • Po zaistniałym konflikcie kościół w Antiochii wysłał swoich przedstawicieli, Pawła i Barnabę, do Jerozolimy. Liderzy Kościoła w Jerozolimie podjęli decyzję kierując się światłem Ducha, troską o jedność wspólnoty oraz względami praktycznymi. Jerozolima zaakceptowała fakt, że Paweł nie wymagał od pogan niczego więcej jak tylko wiary w Chrystusa. On i Barnaba nie musieli poddawać nawróconych obrzezaniu. Z drugiej jednak strony misjonarze judeo-chrześcijańscy byli wolni w praktykowaniu obrzezania konwertytów • Porozumienie pokazuje ogromną otwartość i wyczucie czasu Kościoła – matki w Jerozolimie. Rodzi się Kościół powszechny (katolicki), otwarty na Izraela i pogan. Unika redukcji do żydowskiej sekty.
•
PSALM
Bóg wszystkich narodów • Ps 67,2-3.5.8
Psalm 67 to jeden z tekstów tradycji żydowskiej, który włącza pogan w historię zbawienia
PSALM 67 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: VI-V w. BC
PSALM WEZWANIA • Psalm 67, który pojawia się tej niedzieli, to także jeden z czterech psalmów wezwania, którymi rozpoczyna się codzienna Liturgia Godzin. To prośba o Boże błogosławieństwo i zachęta do uwielbienia Pana na progu nowego dnia. Pod względem gatunku jest to hymn (tehilla), bezinteresowna modlitwa uwielbienia. Psalm 67 był bowiem recytowany przez wspólnotę zgromadzoną w świątyni (być może w okresie żniw).
RÓWNIEŻ POGANIE • Nie bez przyczyny usłyszymy psalm 67. Kontynuuje on bowiem temat pierwszego czytania: Bóg jest Panem wszystkich narodów, Izrael to nie jedyny naród wybrany do zbawienia. Jest to jeden z tekstów tradycji żydowskiej, który włącza pogan w historię zbawienia • To przekonanie jest ukryte w samej budowie psalmu. Usłyszymy tylko część utworu, ale już ona wystarczy, by to dostrzec: Izrael (światło dla ludów) pierwszy intonuje hymn na cześć Boga (Niech Bóg się zmiłuje nad nami). Potem powoli przyłączają się głosy całej ludzkości (Niech się narody cieszą i weselą).
NAJWAŻNIEJSZE WERSETY
Nie tylko Izrael narodem wybrany, przez Boga: Aby… znano… Jego zbawienie wśród wszystkich narodów
Bóg dla wszystkich: Niech się narody cieszą i weselą, że rządzisz ludami sprawiedliwie
•
DRUGIE CZYTANIE
Święte Miasto bez świątyni • Ap 21, 10-14.22-23
Oto Nowa Jerozolima. Św. Jan przedstawia wizję niebiańskiego Miasta. W rzeczywistości, symbolicznie opisuje Kościół
KSIĘGA: Apokalipsa • AUTOR: Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 54-60 r. (prześladowania w czasach Nerona) lub ok. 81-96 r. (prześladowania za czasów Domicjana).
KATEGORIA: wizja apokaliptyczna • MIEJSCE: wyspa Patmos • CZAS: Dzień Pański
FINAŁ OBJAWIENIA • Kontynuujemy lekturę 21 rozdziału Apokalipsy św. Jana, księgi, którą w tym roku czytamy każdej niedzieli Okresu Wielkanocnego • 21 rozdział Apokalipsy to praktycznie finał Księgi. Jan opisuje w nim Nową Jerozolimę czasów mesjańskich, Miasto-Oblubienicę, które symbolizuje Kościół, mieszkanie Boga z ludźmi.
MIASTO ŚWIĘTE • Nowe niebo i nowa ziemia będą też miały swoje Święte Miasto. Usłyszymy jego dokładny opis. To przepiękna, ale i zarazem bardzo precyzyjna budowla: każdy, najdrobniejszy nawet szczegół ma w niej swoje istotne miejsce. Pamiętajmy, że Świętym Miastem jest po prostu Kościół. Zwróćmy uwagę na istotny szczegół, że w Mieście Świętym brak jest świątyni • Jan w sposób alegoryczny opisuje ostateczną metę i przeznaczenie naszego życia.
NAJWAŻNIEJSZE WERSETY
Brak, któremu niczego nie brakuje: A świątyni w nim nie dojrzałem: bo jego świątynią jest Pan, Bóg wszechmogący oraz Baranek.
JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU
NOWA JEROZOLIMA • Ostateczną metę i przeznaczenie naszego życia opisuje dziś w swojej Apokalipsie Jan. To Nowe Jeruzalem, Miasto Boże. Symbolizuje ono Kościół, Oblubienicę Baranka. Świeci blaskiem drogocennych kamieni, a jego mury i bramy wznoszą się majestatycznie skrywając w sobie największy skarb, jakim jest Bóg i Baranek.
BEZ ŚWIĄTYNI • W Nowej Jerozolimie nie ma już świątyni, ponieważ wszyscy oglądają tam Boga twarzą w twarz. Nie potrzeba specjalnego miejsca przeznaczonego na kult oddawany Bogu, bo „nowy kult”, ten duchowy, tak jak zapowiedział sam Jezus, jest oddawany Ojcu „w Duchu i prawdzie” (>>J 4,23). To uwielbione ciało Jezusa Chrystusa jest jedyną prawdziwą Świątynią dla chrześcijan, bo to właśnie On na krzyżu stał się zarazem Ofiarą, Kapłanem i Ołtarzem. Ten brak świątyni jest tak szokujący jak brak potrzeby światła słonecznego do życia. Oto nowe niebo i nowa ziemia.
DWANAŚCIE • Często powraca liczba 12: miasto wyposażone jest w 12 bram, strzeże go 12 aniołów, a na murach miasta wypisane są imiona bohaterów, apostołów Baranka. • Dwanaście to nawiązanie do liczby pokoleń Izraela i do liczby uczniów Jezusa, tworzących lud Nowego Przymierza • Ich imiona wypisane są na dwunastu warstwach fundamentów Miasta, które swoją miłością i wiarą budowali. Przez ich nauczanie i życie, przez głoszoną przez nich Ewangelię, wchodzi się do Miasta Świętego.
NASZE IMIONA • Tam, jak obiecuje Jezus, wszyscy głoszący Jego Ewangelię, znajdą też zapisane swoje imię (>>Łk 10,20). Kościół, który budujemy swoim życiem, wiarą i głoszeniem, na końcu czasów objawi się nam jako Święte Miasto Pokoju, w którym znajdziemy swój trwały dom.
CZY WIESZ ŻE…
Źródło jego światła podobne do kamienia drogocennego, jakby do jaspisu o przejrzystości kryształu (J 14,11) • Jaspis to kamień, który może barwić się na czerwono i żółto, używany do dekoracji i wyrobu klejnotów. Jaspis pojawia się w pektorale Najwyższego Kapłana symbolizując pokolenie Judy • Źródłem światła nowej Jerozolimy jest zatem potomek Judy, Chrystus. Jego światło barwi całe miasto czerwienią miłości i ofiary oraz złotem królewskiego panowania
•
EWANGELIA
Nowa obecność • J 14,23-29
Jezus żegna się z uczniami. Ale wyjaśnia, że po odejściu obecny będzie jeszcze bardziej. Obecności Boga doświadczy ten, kto miłuje
EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 90 r.
KATEGORIA: mowa • MIEJSCE: Wieczernik, Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., przed Męką i Zmartwychwstaniem • KTO MÓWI: Jezus • ADRESACI: uczniowie
OSTATNIA WIECZERZA • Podobnie jak tydzień temu, w VI Niedzielę Wielkanocną czytamy zawsze fragment z pochodzący 13-17 rozdziału Ewangelii św. Jana. To opis Ostatniej Wieczerzy, poprzedzającej mękę i śmierć Jezusa na Krzyżu • U św. Jana opis Ostatniej Wieczerzy przewija się przez 5 rozdziałów. Rozpoczyna się od • umycia nóg (nie wspominają o tym pozostali Ewangeliści – swoją drogą, Jan nie umieszcza opisu ustanowienia Eucharystii), zawiera • zapowiedź zdrady Judasza oraz innych uczniów, • pożegnanie z uczniami i zapowiedź powtórnego przyjścia, potem • modlitwę arcykapłańską. Podczas uczty Jezus przygotowuje swoich na bliskie już rozstanie • W zeszłym tygodniu słyszeliśmy o nadaniu przez Jezusa nowego przykazania: byście się wzajemnie miłowali.
PYTANIE O OBJAWIENIE • W czternastym rozdziale przeważa “Pożegnanie”. Jezus z jednej strony przypomina o przykazaniu miłości jako fundamencie życia Apostołów, z drugiej – zapowiada Ducha Świętego, ale też swoje przyjście. Powtarza też kilkakrotnie, iż objawi się uczniom, a nie światu • To dlatego Juda stawia pytanie: Panie, cóż się stało, że nam się masz objawić, a nie światu? (>>J 14,22)
NOWA ERA • Ewangelia, którą usłyszymy, to odpowiedź Jezusa na pytanie Judy. Zwróćmy uwagę na kilka elementów tej odpowiedzi: Jezus zapowiada • nową obecność wśród Apostołów. Oto zacznie się nowa era: era Kościoła. Odtąd On i Ojciec będą obecni wśród nich w nowy sposób: poprzez Ducha • Doświadczy tej obecności ten, kto miłuje, kto przyjmie przykazanie miłości.
NAJWAŻNIEJSZE CYTATY
Doświadczy Boga ten, kto przyjmie przykazanie miłości: Jeśli Mnie kto miłuje, będzie zachowywał moją naukę, a Ojciec mój umiłuje go, i przyjdziemy do niego, i będziemy w nim przebywać
Zapowiedź Ducha Świętego: Pocieszyciel, Duch Święty… On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, co wam powiedziałem
Umocnienie: Niech się nie trwoży serce wasze ani się nie lęka.
LINKI
• “Jeśli Mnie kto miłuje, będzie zachowywał moją naukę, a Ojciec mój umiłuje go, i przyjdziemy do niego, i będziemy w nim przebywać” (J 14,23)
Ap 3,20: Oto stoję u drzwi i kołaczę: jeśli kto posłyszy mój głos i drzwi otworzy, wejdę do niego i będę z nim wieczerzał, a on ze Mną.
Ef 3,17-19: Niech Chrystus zamieszka przez wiarę w waszych sercach; abyście w miłości zakorzenieni i ugruntowani, wraz ze wszystkimi świętymi zdołali ogarnąć duchem, czym jest Szerokość, Długość, Wysokość i Głębokość, i poznać miłość Chrystusa, przewyższającą wszelką wiedzę, abyście zostali napełnieni całą Pełnią Bożą.
CZY WIESZ, ŻE…
Z dzisiejszej Ewangelii pochodzą wypowiadane często podczas Mszy św. słowa wypowiadane przez kapłana: Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś swoim Apostołom: pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam
JESZCZE O EWANGELII
“Pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam. Nie tak jak daje świat, Ja wam daję” (J 14,27)
WIĘCEJ NIŻ SZALOM • W słowach Jezusa ukrywa się coś więcej, niż Żydzi mogli zrozumieć, kiedy słyszeli „pokój” (szalom) • To nie tylko pozdrowienie czy obietnica Bożego błogosławieństwa. Tamtego wieczoru przed swoją Męką, Jezus zapowiadał, że nie odejdzie od nich na zawsze, nie zwycięży go śmierć • Mogli to zrozumieć dopiero wówczas, kiedy zobaczyli Go żyjącego w poranek zmartwychwstania. Wtedy także powtórzył słowa: Pokój Wam. Znaczyły one jedno: pewność, że On żyje.
STRAŻNIK POKOJU • Pokoju – pewności, że On żyje – będzie strzegł w sercach uczniów Duch, którego otrzymali od Zmartwychwstałego. Jezus, świadom tego, że świat będzie się starał odebrać jego uczniom dar Pokoju, zapowiedział jeszcze przed swoim odejściem Parakleta, Ducha Świadectwa.
TRANSLATOR
“A Pocieszyciel, Duch Święty, którego Ojciec pośle w moim imieniu, On was wszystkiego nauczy” (J 14, 26) • W oryginale: Parakletos, dosłownie: ktoś wezwany na pomoc, ktoś, kto zjawia się w czyjejś sprawie
PARAKLETOS • Imię Ducha oznacza Pocieszyciela nie w sensie, w jakim ktoś pociesza nas emocjonalnie, kiedy płaczemy lub przeżywamy ból straty. Paraklet to ten, który zachęca (od gr. parakaleo) do wytrwałości w chwili próby, do tego abyśmy nie ustali w drodze wiary, nie stracili pokoju serca, czyli pewności, że Zmartwychwstały żyje i jest z nami.
ADVOCATUS • Ojcowie łacińscy tłumaczyli greckie imię Paraklet przez advocatus. Duch Jezusa to “adwokat”, którego powinniśmy wzywać w procesie, jaki toczy się pomiędzy nami, a tym światem • Świat na wszelkie sposoby próbuje udowodnić, że pójście za Chrystusem jest błędem. Wierzący potrzebuje wówczas Ducha, który broni Prawdy Ewangelii oraz Pokoju, czyli pewności, że Jezus żyje.
STO SŁÓW
Zmartwychwstały Pan musiał w swoim czasie odejść do nieba. Zanim to nastąpiło, przygotowywał na to swoich uczniów, zapewniając, że On i Ojciec będą odtąd obecni wśród nich w nowy sposób: poprzez Ducha. Duch Święty jest tym samym Bogiem, trwa On w doskonałej jedności z Ojcem i Synem. Nie przyniesie On nic nowego, ale będzie „przypominał” to, co najważniejsze. Zdumiewająca w EWANGELII jest ta konieczność fizycznego odejścia Boga, by w rzeczywistości było Go jeszcze więcej.
Świat potrzebuje Boga więcej i więcej. A Bóg się światu daje, oferując największą nagrodę: zbawienie. Jest ono dla każdego: nie tylko dla przynależnych do jednego narodu. Rozeznał to pierwotny Kościół (PIERWSZE CZYTANIE).
