Jutro Niedziela – VI Wielkanocna C

PUNKT WYJŚCIA

SZÓSTA NIEDZIELA WIELKANOCNA • Rok C • KOLOR SZAT: biały • KOLEKTA: Modlimy się, aby misterium paschalne przemieniało nasze życie • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 15,1–2.22–29 • Psalm 67,2–6 i 8 • Apokalipsa 21,10–14.22–23 • Ewangelia wg św. Jana 14,23–29

STO SŁÓW

Zmartwychwstały Pan musiał w swoim czasie odejść do nieba. Zanim to nastąpiło, przygotowywał na to swoich uczniów, zapewniając, że On i Ojciec będą odtąd obecni wśród nich w nowy sposób: poprzez Ducha. Duch Święty jest tym samym Bogiem, trwa On w doskonałej jedności z Ojcem i Synem. Nie przyniesie On nic nowego, ale będzie „przypominał” to, co najważniejsze. Zdumiewająca w EWANGELII jest ta konieczność fizycznego odejścia Boga, by w rzeczywistości było Go jeszcze więcej.

Świat potrzebuje Boga więcej i więcej. A Bóg się światu daje, oferując największą nagrodę: zbawienie. Jest ono dla każdego: nie tylko dla przynależnych do jednego narodu. Rozeznał to pierwotny Kościół (PIERWSZE CZYTANIE).

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 15,1-2.22-29)

Niektórzy przybysze z Judei nauczali braci wAntiochii: Jeżeli się nie poddacie obrzezaniu według zwyczaju Mojżeszowego, nie możecie być zbawieni. Kiedy doszło do niemałych sporów i zatargów między nimi a Pawłem i Barnabą, postanowiono, że Paweł i Barnaba, i jeszcze kilku spośród nich uda się w sprawie tego sporu do Jerozolimy, do Apostołów i starszych. Wtedy Apostołowie i starsi wraz z całym Kościołem postanowili wybrać ludzi przodujących wśród braci: Judę, zwanego Barsabas, i Sylasa i wysłać do Antiochii razem z Barnabą i Pawłem. Posłali przez nich pismo tej treści: Apostołowie i starsi bracia przesyłają pozdrowienie braciom pogańskiego pochodzenia w Antiochii, w Syrii i w Cylicji. Ponieważ dowiedzieliśmy się, że niektórzy bez naszego upoważnienia wyszli od nas i zaniepokoili was naukami, siejąc zamęt w waszych duszach, postanowiliśmy jednomyślnie wybrać mężów i wysłać razem z naszymi drogimi: Barnabą i Pawłem, którzy dla imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa poświęcili swe życie. Wysyłamy więc Judę i Sylasa, którzy powtórzą wam ustnie to samo. Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, nie nakładać na was żadnego ciężaru oprócz tego, co konieczne. Powstrzymajcie się od ofiar składanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone, i od nierządu. Dobrze uczynicie, jeżeli powstrzymacie się od tego. Bywajcie zdrowi!

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Pierwszy sobór • Dz 15,1-2.22-29

Poznamy „dokument końcowy” Soboru w Jerozolimie. Apostołowie uznali, że wywodzący się z pogaństwa chrześcijanie nie muszą przestrzegać całego Prawa Mojżeszowego.

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80–85 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE AKCJI: Antiochia, Jerozolima • CZAS AKCJI: ok. 51 r. • BOHATEROWIE: Paweł, Barnaba, Piotr, Jakub.

POGANIE I ZBAWIENIE • Jednym z tematów obecnych w Dziejach Apostolskich – zarówno w pierwszej części, koncentrującej się wokół Piotra (👁 Dz 1–12), jak i drugiej, wokół Pawła, jest kwestia zbawienia pogan. Wystarczy przypomnieć czytania sprzed kilku tygodni: spotkanie Piotra i Korneliusza (👁 NIEDZIELA ZMARTWYCHWSTANIA) czy zwrot ku poganom podczas pobytu Pawła w Antiochii Pizydyjskiej (👁 IV NIEDZIELA WIELKANOCNA) • To, co dla nas jest dziś niezrozumiałe, wówczas było powszechnym przekonaniem: zbawienie wiązało się z przynależnością do Narodu Wybranego. A co ze zbawieniem pogan? W jaki sposób mogą się oni stać częścią Izraela, by być zbawionymi? Jednym z nieodzownych warunków było zachowywanie praw czystości i obrzezanie.

SOBÓR W JEROZOLIMIE • Wątpliwości narosły jeszcze bardziej po pojawieniu się chrześcijaństwa. Czy nawracający się i przyjmujący chrzest, stający się wyznawcami Jezusa poganie muszą poddać się również obrzezaniu, czyli niejako przyjąć również wiarę żydowską? • Rozdział 15 Dziejów Apostolskich opisuje zgromadzenie Apostołów nazywane umownie Soborem w Jerozolimie. Istotnie, musieli podjąć tę może najważniejszą decyzję pierwszych lat istnienia Kościoła. Do Apostołów w Jerozolimie zostaje wysłana delegacja z Pawłem i Barnabą na czele, by u nich rozwiązać spór.

DOKUMENT KOŃCOWY • Pierwsze czytanie składa się z dwóch części. Pierwsze dwa wersety opisują bezpośrednie • przyczyny „zwołania Soboru”: w Antiochii przybysze z Judei nauczali pogan, że bez obrzezania nie mogą się zbawić. Byli to prawdopodobnie judeochrześcijanie, Żydzi, którzy uwierzyli w Jezusa i praktykowali Prawo • Czytanie pomija przebieg samego zgromadzenia apostołów w Jerozolimie. Poznamy natomiast jego konkluzję, tzn. „dokument końcowy”, przygotowany na zebraniu i posłany do pogan list. Ogłasza on przełomową dla całego Kościoła decyzję: chrześcijanie pochodzący z pogaństwa nie są zobowiązani do przestrzegania całego Prawa Mojżeszowego. Mogą prowadzić życie w Ewangelii bez nakładania na nich przepisów Tory, poza najważniejszymi przykazaniami.

(Ps 67,2-3.5.8)

REFREN: Niech wszystkie ludy sławią Ciebie, Boże

Niech Bóg się zmiłuje nad nami i nam błogosławi,
niech nam ukaże pogodne oblicze.
Aby na ziemi znano Jego drogę,
Jego zbawienie wśród wszystkich narodów.

Niech się narody cieszą i weselą,
że rządzisz ludami sprawiedliwie
i kierujesz narodami na ziemi.
Niech nam Bóg błogosławi,
niech się Go boją wszystkie krańce ziemi.

•

PSALM

Bóg wszystkich narodów • Ps 67,2-3.5.8

Psalm 67 to jeden z tekstów tradycji żydowskiej, który włącza pogan w historię zbawienia.

PSALM 67 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, VI–V w. przed Chr.

PSALM WEZWANIA • Psalm 67, który pojawia się tej niedzieli, to także jeden z czterech psalmów wezwania, którymi rozpoczyna się codzienna Liturgia Godzin. To prośba o Boże błogosławieństwo i zachęta do uwielbienia Pana na progu nowego dnia. Pod względem gatunku jest to hymn (tehillah), bezinteresowna modlitwa uwielbienia • Psalm 67 był prawdopodobnie recytowany przez wspólnotę zgromadzoną w świątyni, aby świętować zbiory. W liturgii synagogalnej recytuje się go pod koniec obchodów Szabatu. Obraz Boga, panującego nad wszystkimi ludami, sugeruje powygnaniową datację psalmu.

RÓWNIEŻ POGANIE • Nie bez przyczyny usłyszymy Psalm 67. Kontynuuje on bowiem temat pierwszego czytania: Bóg jest Panem wszystkich narodów, Izrael to nie jedyny naród wybrany do zbawienia. Jest to jeden z tekstów tradycji żydowskiej, który włącza pogan w historię zbawienia • To przekonanie jest ukryte w samej budowie psalmu. Usłyszymy tylko część utworu, ale już ona wystarczy, by to dostrzec: Izrael (światło dla ludów) pierwszy intonuje hymn na cześć Boga (Niech Bóg się zmiłuje nad nami). Potem powoli przyłączają się głosy całej ludzkości (Niech się narody cieszą i weselą).

Czytanie z Księgi Apokalipsy św. Jana Apostoła

(Ap 21,10-14.22-23)

Uniósł mnie anioł w zachwyceniu na górę wielką i wyniosłą, i ukazał mi Miasto Święte – Jeruzalem, zstępujące z nieba od Boga, mające chwałę Boga. źródło jego światła podobne do kamienia drogocennego, jakby do jaspisu o przejrzystości kryształu: Miało ono mur wielki a wysoki, miało dwanaście bram, a na bramach – dwunastu aniołów i wypisane imiona, które są imionami dwunastu pokoleń synów Izraela. Od wschodu trzy bramy i od północy trzy bramy, i od południa trzy bramy, i od zachodu trzy bramy. A mur Miasta ma dwanaście warstw fundamentu, a na nich dwanaście imion dwunastu Apostołów Baranka. A świątyni w nim nie dojrzałem: bo jego świątynią jest Pan, Bóg wszechmogący oraz Baranek. I Miastu nie trzeba słońca ni księżyca, by mu świeciły, bo chwała Boga je oświetliła, a jego lampą – Baranek.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE
Święte Miasto bez świątyni • Ap 21, 10-14.22-23

Oto Nowa Jerozolima. Święty Jan przedstawia wizję niebiańskiego Miasta. W rzeczywistości symbolicznie opisuje Kościół.

KSIĘGA: Apokalipsa • AUTOR: Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 95–96 r. (prześladowania za czasów Domicjana) • KATEGORIA: wizja apokaliptyczna.

FINAŁ OBJAWIENIA • Kontynuujemy lekturę 21 rozdziału Apokalipsy św. Jana, księgi, którą w tym roku czytamy każdej niedzieli Okresu Wielkanocnego • Rozdział 21 Apokalipsy to praktycznie finał Księgi. Jan opisuje w nim Nową Jerozolimę czasów mesjańskich, Miasto-Oblubienicę, które symbolizuje Kościół, mieszkanie Boga z ludźmi.

MIASTO ŚWIĘTE • Nowe niebo i nowa ziemia będą też miały swoje Święte Miasto. Usłyszymy jego dokładny opis. To przepiękna, ale i zarazem bardzo precyzyjna budowla: każdy, najdrobniejszy nawet szczegół ma w niej swoje istotne miejsce. Pamiętajmy, że Świętym Miastem jest po prostu Kościół. Zwróćmy uwagę na istotny szczegół, że w Mieście Świętym brak jest świątyni • Jan w sposób alegoryczny opisuje ostateczną metę i przeznaczenie naszego życia.

Słowa Ewangelii według świętego Jana

(J 14,23-29)

Jezus powiedział do swoich uczniów: Jeśli Mnie kto miłuje, będzie zachowywał moją naukę, a Ojciec mój umiłuje go, i przyjdziemy do niego, i będziemy u niego przebywać. Kto Mnie nie miłuje, ten nie zachowuje słów moich. A nauka, którą słyszycie, nie jest moja, ale Tego, który Mnie posłał, Ojca. To wam powiedziałem przebywając wśród was. A Pocieszyciel, Duch Święty, którego Ojciec pośle w moim imieniu, On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, co Ja wam powiedziałem. Pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam. Nie tak jak daje świat, Ja wam daję. Niech się nie trwoży serce wasze ani się lęka. Słyszeliście, że wam powiedziałem: Odchodzę i przyjdę znów do was. Gdybyście Mnie miłowali, rozradowalibyście się, że idę do Ojca, bo Ojciec większy jest ode Mnie. A teraz powiedziałem wam o tym, zanim to nastąpi, abyście uwierzyli, gdy się to stanie.

Oto słowo Pańskie.

•

EWANGELIA
Nowa obecność • J 14,23-29

Jezus żegna się z uczniami. Ale wyjaśnia, że po odejściu obecny będzie jeszcze bardziej. Obecności Boga doświadczy ten, kto kocha.

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 90 r. • KATEGORIA: mowa • MIEJSCE AKCJI: Jerozolima, Wieczernik • CZAS AKCJI: ok. 33 r., przed męką i zmartwychwstaniem • KTO MÓWI: Jezus • ADRESACI: uczniowie

OSTATNIA WIECZERZA • Podobnie jak tydzień temu, w VI Niedzielę Wielkanocną czytamy fragment rozdziału Ewangelii św. Jana. To opis Ostatniej Wieczerzy, poprzedzającej mękę i śmierć Jezusa na krzyżu • U św. Jana opis Ostatniej Wieczerzy przewija się przez pięć rozdziałów. Rozpoczyna się od umycia nóg (nie wspominają o tym pozostali Ewangeliści, ale też Jan nie umieszcza opisu ustanowienia Eucharystii), zawiera zapowiedź zdrady Judasza oraz innych uczniów, pożegnanie z uczniami i zapowiedź powtórnego przyjścia, potem modlitwę arcykapłańską. Jezus przygotowuje swoich na bliskie już rozstanie • W zeszłym tygodniu słyszeliśmy o darze nowego przykazania: byście się wzajemnie miłowali.

PYTANIE O OBJAWIENIE • W 14 rozdziale przeważa „ton pożegnalny”. Jezus przypomina o przykazaniu miłości jako fundamencie życia Apostołów i jednocześnie zapowiada Ducha Świętego, ale też swoje powtórne przyjście. Powtarza też kilkakrotnie, że objawi się uczniom, a nie światu • To dlatego Juda stawia pytanie: Panie, cóż się stało, że nam się masz objawić, a nie światu? (👁 J 14,22).

NOWA ERA • Ewangelia, którą usłyszymy, to odpowiedź Jezusa na pytanie Judy. Zwróćmy uwagę na kilka elementów tej odpowiedzi: Jezus zapowiada swoją nową obecność wśród Apostołów. Oto zacznie się nowa era: era Kościoła. Odtąd On i Ojciec będą obecni wśród nich w nowy sposób: poprzez Ducha • Doświadczy tej obecności ten, kto miłuje, kto przyjmie przykazanie miłości.

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela” na rok C dostępna TUTAJ oraz w wersji EBOOK.