Coraz częściej używamy nowych technologii. Są nie tylko źródłem rozrywki (filmy, memy, dowcipy, gry), środkiem komunikacji (komunikatory), sposobem ekspresji samego siebie (blogi, fora, media społecznościowe), ale i narzędziem wspomagającym naukę (artykuły, filmy i gry edukacyjne, quizy itp.). Robię tę wyliczankę po to, by uświadomić sobie jak często młode pokolenie ma kontakt z nowymi technologiami. Nie tylko w domu, w czasie wolnym, lecz i w szkole.
Najnowsze badania NASK – „Nastolatek 3.0” z 2019 roku pokazują, że niemal połowa polskich nastolatków spędza w Internecie więcej niż 4 godziny dziennie. W tym 22% – powyżej 6 godzin, a 12% powyżej 8 godzin. Badanie to dotyczyło wyłącznie Internetu. Nie pytano młodzieży np. o oglądanie filmów w telewizji, czy pisanie wypracowania na komputerze, a zatem całkowity czas z nowymi technologiami będzie dłuższy. Jednocześnie według badań Urzędu Komunikacji Elektronicznej z 2018 r. 10% dzieci poniżej 6 roku życia ma na własność telefon komórkowy, a w wieku 8 lat ma go już połowa.
Czas ekranowy ma silny wpływ na rozwijający się mózg. Szare komórki (neurony) przetwarzają informacje w postaci impulsów elektrycznych. Impulsy te przekazywane są za pomocą włókien nerwowych zakończonych synapsami. Te z kolei, w zależności od tego czy są używane, czy nie, zmieniają swą objętość. Synapsy często używane wzmacniają się i rozrastają, nieużywane zanikają. Generalnie – często używane połączenia między nerwami utrwalają się (pomaga temu mielinizacja, czyli otaczanie połączeń często używanych białą materią – mieliną).
Podstawowy problem, wynikający z tego, jest następujący: gdy dzieci siedzą po kilka godzin dziennie wpatrując się w ekran – czy to telewizora, czy komputera, czy smartfonu, a jedyne ruchy, które wykonują to ewentualne kliknięcia czy uderzanie w klawiaturę – nie robią jednocześnie czegoś innego. Doktor Lyelle Palmer z Winona State University w Minnesocie, prowadząc badania nad dziećmi w wieku przedszkolnym, wypracował metodę ćwiczeń, które okazały się zwiększać zdolność dzieci do efektywnej nauki szkolnej. Ćwiczenia te obejmowały kręcenie się wokół własnej osi, skakanie przez skakankę, balansowanie, przewroty, turlanie się, chodzenie po równoważni, huśtanie, wspinanie się i jazdę na łyżwach. Okazało się, że intensywna aktywność fizyczna jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju funkcji poznawczych. Współcześnie dzieci niemal nie doświadczają tego. Zniknęły szalone zabawy na podwórku, maluchy mnóstwo czasu spędzają na oglądaniu filmów, graniu w gry, generalnie – przyklejeniu do ekranu. Połączenia neuronalne, które powinny w danym wieku być wzmacniane – zanikają.
Nie dotyczy to tylko małych dzieci – aktywność fizyczna jest ważna dla rozwoju również w wieku szkolnym. Jak wiemy z doświadczenia – bywa ograniczana do absolutnego minimum. Wygrywa ekran.
Przeczytaj również
-
Narkotyki – duży, cichy problem wśród młodzieży. „Zaczynają w wieku 15-16 lat”
-
Papież do młodych: to wy twórzcie przyszłość, razem z Bogiem
-
Abp Wojda apeluje: niech niedziela będzie dniem modlitwy w obronie życia poczętego
-
Papież zrobił niespodziankę dzieciom. „Przyniosłem wam różańce”
-
„Nie możemy być obojętni”. Ulicami Warszawy przejdzie Narodowy Marsz Życia
-
Przewodniczący KEP: aborcja niesie zagrożenie dla całego społeczeństwa
-
Abp Galbas: prawa kobiet są ważne, ale czemu mają być ważniejsze niż prawa dzieci?
-
Kard. Ryś poświęcił pokarmy w… przedszkolu. Wziął udział w świątecznym spotkaniu
-
Triduum Paschalne we wspólnocie z uzależnionymi. „To najmocniejsze doświadczenie mojego życia”
-
Pogrzeb dzieci zmarłych przed narodzeniem. Spoczną na cmentarzu w Szczecinie
-
Troje dzieci w oknach życia. I to zaledwie w dwa dni!
-
Papież do dzieci: Jezus wzywa nas i chce, abyśmy wraz z Nim byli głównymi bohaterami
-
Jesteś mamą z małym dzieckiem? Przyjdź na wyjątkowe wielkopostne rekolekcje
-
Trwa wielkopostna akcja „Woreczek Ryżu”. Wspomóż dzieci z Kenii i Ekwadoru
-
Ośmioletni chłopiec był zakładnikiem Hamasu. Teraz napisał list do papieża. „Jesteś wielkim człowiekiem”
Pytanie brzmi – co możemy z tym robić? Świadomość jaką mają rodzice o zagrożeniu, jakie stanowi nadmierna ekspozycja na nowe technologie – zwłaszcza małych dzieci – jest znikoma. Warto myśleć nad sposobami docierania z tym przekazem do rodziców dzieci (zwłaszcza w wieku przedszkolnym). Jeżeli z kolei wykorzystujemy nowe technologie podczas pracy z dziećmi – warto trzy razy zastanowić się, czy puścić im film, czy raczej przeczytać opowieść i wybierać bardziej statyczne niż dynamiczne metody pracy.
Autorką tekstu jest Bogna Białecka – psycholog, redaktor portalu rodzice.co. Tekst publikowany w miesięczniku nauczycieli i wychowawców katolickich „Wychowawca”.
Miesięcznik Nauczycieli i Wychowawców Katolickich „Wychowawca” jest obecny na rynku od 30 lat. Po zmianach w roku 2019 z pisma branżowego stał się magazynem także dla pierwszych wychowawców: rodziców. W każdym numerze znajdą Państwo interesujące i inspirujące artykuły wychowawców-praktyków.
Od września na łamach „Wychowawcy” będą prezentowane rozważania dotyczące cnót oraz pomysły dotyczące realizacji programu wychowawczego opartego na wzrastaniu w nich. Program ten, rozpisujący daną cnotę na codzienne, dobre nawyki, pomaga zarówno w osiąganiu celów wychowawczych, jak i dydaktycznych. Może być także znakomitą okazją do integracji grona pedagogicznego, twórczej współpracy z rodzicami i inspiracją do osobistego rozwoju.
