Jutro Niedziela – XXIII zwykła A

PUNKT WYJŚCIA

---

• DWUDZIESTA TRZECIA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Będziemy prosili, aby Bóg obdarzył nas prawdziwą wolnością i wiecznym dziedzictwem • CZYTANIA: Księga Ezechiela 33, 7–9 • Psalm 95 (96), 1–2. 6–7c. 7d–9 • List do Rzymian 13, 8–10 • Ewangelia wg św. Mateusza 18, 15–20

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

---

Upominać – to niepopularne. Lepiej nie wtrącać się w czyjeś sprawy. Choć w rzeczywistości mało kto milczy. Rozmawia o tym z innymi, analizuje sprawę brata za jego plecami. Gorzej, że sam zainteresowany nic o tym nie wie.

Dzisiejsze Słowo to przypomnienie, że każdemu należy się upomnienie, prawdziwa rozmowa, w cztery oczy, w zaufaniu, walka o jego dobro i świętość. Może właśnie to jest przyczyną większego przyzwolenia na grzech? Bo nie upominamy?

Największe upomnienie płynie z pierwszego czytania. Strażnik, który w porę nie ostrzeże miasta przed niebezpieczeństwem, sam ponosi odpowiedzialność. Jeśli nie upomnimy brata, sprowadzamy niebezpieczeństwo nie tyle na niego, ile na siebie.

---

Czytanie z Księgi Ezechiela

(Ez 33, 7–9)

Tak mówi Pan: «Ciebie, o synu człowieczy, wyznaczyłem na stróża domu Izraela po to, byś słysząc z mych ust napomnienia, przestrzegał ich w moim imieniu. Jeśli do występnego powiem: Występny musi umrzeć – a ty nic nie mówisz, by występnego sprowadzić z jego drogi – to on umrze z powodu swej przewiny, ale odpowiedzialnością za jego śmierć obarczę ciebie. Jeśli jednak ostrzegłeś występnego, by odstąpił od swojej drogi i zawrócił, on jednak nie odstępuje od swojej drogi, to on umrze z własnej winy, ty zaś ocaliłeś swoją duszę».

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Stróż i występny • Ez 33, 7–9

Stróż ma za zadanie chronić ludzi przed niebezpieczeństwami. Ale otrzymuje też inne, nowe: chronić przed grzechem.

KSIĘGA: Księga Ezechiela • AUTOR: Ezechiel • CZAS POWSTANIA: na wygnaniu w Babilonii (586–538 przed Chr.) i po powrocie (redakcja) • KATEGORIA: mowa prorocka

---

PROROCTWO I APOKALIPSA • Trzecia z wielkich ksiąg prorockich różni się od poprzednich, klasycznych proroctw tym, że spotykamy tu także elementy apokaliptyki. Do proroctwa należy ścisły związek wyroczni z sytuacją historyczną, wielkie tematy miłości Jahwe i grzechu ludu, niewiernej Oblubienicy oraz formy wyroczni. Do apokaliptyki nawiązują wizje rydwanu (rozdział 1), doliny suchych kości (rozdział 37) oraz wizje nowej świątyni i miasta świętego (od rozdziału 40) • Księga dzieli się na wprowadzenie i trzy części • wstęp (1–3) to opis powołania Ezechiela • część pierwsza (4–24) – wyrocznie przeciw Jerozolimie • część druga (25–32) – mowy przeciw narodom pogańskim • część trzecia (33–48) – wyrocznie zapowiadające odrodzenie Izraela. Ezechiel adresuje swe wyrocznie do Izraelitów przebywających na wygnaniu w Babilonii.

PROROCTWO • Dzisiejsze pierwsze czytanie to proroctwo. Pochodzi niemal z samego początku trzeciej części księgi. Dotyczy ona sytuacji trudnej dla Izraela: najazdu Nabuchodonozora. W chwili gdy Pan sprowadza miecz, jednocześnie powołuje stróża – proroka: Ciebie, o synu człowieczy, wyznaczyłem na stróża domu Izraela. Nie jest to jednak łatwe zadanie. Stróż bierze odpowiedzialność nawet za śmierć innych: Jeśli jednak stróż widzi, że nadchodzi miecz, a nie dmie w trąbę, i lud nie jest ostrzeżony, i nadchodzi miecz, i zabija kogoś z nich, to ten ostatni porwany jest wprawdzie z własnej winy, ale winą za jego śmierć obarczę stróża – mówi Bóg do proroka w wersecie poprzedzającym pierwsze czytanie.

STRÓŻ • W kolejnym fragmencie, który usłyszymy, stróż (rola pojmowana dotąd jako ochrona przed niebezpieczeństwem) zostaje wezwany również do interwencji, gdy widzi grzech innego człowieka. Zwróćmy uwagę, że stróż ma przed sobą dwie drogi: milczenie wobec występnego i jego ostrzeżenie. Obie nie tylko skutkują działaniem występnego, ale też decydują o losie stróża.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

(Ps 95 (96), 1–2. 6–7c. 7d–9)
Refren: Słysząc głos Pana, serc nie zatwardzajcie.

Przyjdźcie, radośnie śpiewajmy Panu, *  wznośmy okrzyki ku chwale Opoki naszego zbawienia. Stańmy przed obliczem Jego z uwielbieniem, *  z weselem śpiewajmy Mu pieśni. Przyjdźcie, uwielbiajmy Go, padając na twarze, *  klęknijmy przed Panem, który nas stworzył. Albowiem On jest naszym Bogiem, *  a my ludem Jego pastwiska i owcami w Jego ręku. Obyście dzisiaj usłyszeli głos Jego: † «Niech nie twardnieją wasze serca jak w Meriba, *  jak na pustyni w dniu Massa, gdzie Mnie kusili wasi ojcowie, *  doświadczali Mnie, choć widzieli moje dzieła».

•

PSALM

Twarde serca • Ps 95 (96), 1–2. 6–7c. 7d–9

Psalm 95 chwali Pana, jednocześnie ostrzega nas przed zamknięciem na Słowo Boga.

PSALM 95 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: V w. przed Chr.

---

PSALM WEZWANIA • Kto wie, czy Psalm 95 nie jest najczęściej odmawianym psalmem. To główny psalm wezwania; osoby odmawiające Liturgię godzin przeważnie właśnie nim rozpoczynają każdy dzień. To psalm radosny, wychwalający Boga za Jego wielkość i moc. Psalmista nazywa Boga wielkim Królem ze względu na dzieło stworzenia, lecz jeszcze bardziej ze względu na Prawa, które ustanowił dla swego ludu. W przeszłości naród wybrany po wielokroć lekceważył Słowo Boże i jego postanowienia, o czym przypominają przywoływane przez psalmistę sceny wędrówki przez pustynię – w Massie i Meribie.

MODLITWA UWIELBIENIA • Psalm przynależy do gatunku hymnu (tehillah), modlitwy uwielbienia, a równocześnie nosi cechy homilii ostrzegającej Izraela przed niesłuchaniem Słowa „dziś”. Prawdopodobne środowisko powstania to liturgia synagogalna sprawowana poza Jerozolimą • Według innych badaczy psalm mógł pełnić funkcję hymnu procesjonalnego na radosny czas Święta Namiotów, w trakcie którego Izrael wspominał wędrówkę przez pustynię i nadanie Prawa na Synaju. Aż do dziś Żydzi w czasie tego święta mają nakaz spożywania posiłków w namiotach, przez które widać niebo. To samo niebo, z którego Pan im błogosławił, zsyłał pokarm i patrzył z cierpliwością na ich bunty.

BUNT SERCA • Nie usłyszymy jednak całego psalmu, a tylko początkowe strofy oraz końcówkę. Ostatnia zwrotka przypomina o buncie w Massie i Meribie. To z tego powodu psalm wpisuje się w tematykę liturgii słowa. Bóg apeluje, by serca Jego uczniów nie były twarde, głuche na słowa upomnienia.

---

Czytanie z Listu św. Pawła do Rzymian

(Rz 13, 8–10)

Bracia: Nikomu nie bądźcie nic dłużni poza wzajemną miłością. Kto bowiem miłuje drugiego, wypełnił Prawo. Albowiem przykazania: «Nie cudzołóż, nie zabijaj, nie kradnij, nie pożądaj» i wszystkie inne – streszczają się w tym nakazie: «Miłuj bliźniego swego jak siebie samego!» Miłość nie wyrządza zła bliźniemu. Przeto miłość jest doskonałym wypełnieniem Prawa.

Oto Słowo Boże.

---

•

DRUGIE CZYTANIE

Streszczenie przykazań • Rz 13, 8–10

Wszystko streszcza się w jednym: miłuj bliźniego swego jak siebie samego. Święty Paweł o jedynej formie długu, jaką warto mieć.

KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijan w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 57–58 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt

---

PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI • Od zeszłego tygodnia trwa lektura fragmentów Listu do Rzymian z ostatniej, praktycznej jego części, w której dominują konkretne wskazówki i zachęty do życia chrześcijańskiego (Rz 12, 1–15. 13). W zeszłym tygodniu słyszeliśmy radę Pawła, by życie traktować jako ofiarę. Po fragmencie, który był czytany w zeszłym tygodniu, Paweł zachęca • do pokory (Rz 12, 3–8) – aby każdy jak najlepiej wykonywał obowiązki, do których został przeznaczony • do miłości bez obłudy wobec braci (Rz 12, 9–13) • do miłości wobec nieprzyjaciół (Rz 12, 14–21) oraz • do posłuszeństwa władzy świeckiej (Rz 13, 1–7).

WSPÓLNY MIANOWNIK • Po tym wezwaniu następuje konkluzja, w której Paweł sprowadza wszystko, do czego zachęca, do jednej reguły: reguły miłości. To będzie właśnie treść trzech wersetów, które usłyszymy jako drugie czytanie.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

---

Słowa Ewangelii wg św. Mateusza

(Mt 18, 15–20)

Jezus powiedział do swoich uczniów: «Gdy brat twój zgrzeszy przeciw tobie, idź i upomnij go w cztery oczy. Jeśli cię usłucha, pozyskasz swego brata. Jeśli zaś nie usłucha, weź z sobą jeszcze jednego albo dwóch, żeby na słowie dwóch albo trzech świadków oparła się cała sprawa. Jeśli i tych nie usłucha, donieś Kościołowi. A jeśli nawet Kościoła nie usłucha, niech ci będzie jak poganin i celnik. Zaprawdę, powiadam wam: Wszystko, cokolwiek zwiążecie na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążecie na ziemi, będzie rozwiązane w niebie. Dalej, zaprawdę, powiadam wam: Jeśli dwóch z was na ziemi zgodnie o coś prosić będzie, to wszystko otrzymają od mojego Ojca, który jest w niebie. Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich».

Oto Słowo Pańskie.

---

•

EWANGELIA

Upomnienie braterskie • Mt 18, 15–20

Jezus podaje reguły obowiązujące w Jego wspólnocie. Jedną z nich jest obowiązek upominania: Jeśli masz coś przeciwko bratu, słowo krytyki skieruj najpierw prosto w oczy. Jego oczy.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: mowa• MIEJSCE: Galilea, Kafarnaum • CZAS: 30–33 r. • NADAWCA: Jezus • ADRESACI: uczniowie • WERSJE: brak

---

ZACZYNY KRÓLESTWA • Pozostajemy w czwartej części Ewangelii św. Mateusza, tej, w której Jezus, budując Kościół, urzeczywistnia Królestwo Niebieskie na ziemi. Ostatnio słyszeliśmy o epizodzie w Cezarei Filipowej: tam Piotr wyznał swą wiarę, ale jednocześnie nie przyjął zapowiedzi męki swego Mistrza • W systematycznej lekturze Ewangelii omijamy kilka wydarzeń, m.in. Przemienienie na górze Tabor (rozdział 17 – patrz: druga niedziela Wielkiego Postu). Jezus wraca do Galilei, do Kafarnaum.

REGUŁY KOŚCIOŁA • W 18 rozdziale Ewangelii Mateusza Jezus podaje reguły, którymi ma się kierować tworząca się wspólnota Jego uczniów • Powinni stawać się jak dzieci, ufne i oczekujące wszystkiego od Pana (Jeśli się nie odmienicie i nie staniecie jak dzieci, nie wejdziecie do królestwa niebieskiego, Mt 18, 3), a także • mają wykazywać się troską o słabych, szczególnie zagubionych grzeszników (przypowieść o zabłąkanej owcy, Mt 18, 12–14). Upomnienie braterskie, które usłyszymy tej niedzieli, następuje bezpośrednio po przypowieści o zabłąkanej owcy. Oba fragmenty w całości dotyczą postępowania z braćmi, którzy zgrzeszyli.

GDY WIDZĘ GRZECH • Fragment o upomnieniu braterskim u Mateusza naturalnie kontynuuje temat z pierwszego czytania, w którym Bóg wzywa proroka do upominania, czyli do ratowania ginącego grzesznika. Mateusz opisuje kilka praktycznych kroków, które można podjąć wobec brata, który zgrzeszył. To nie jedyny temat Ewangelii. Usłyszymy jeszcze dwa ważne zdania: pierwsze o odpowiedzialności apostołów, drugie o wadze jedności w modlitwie.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.