2020-05-2

Jutro Niedziela – IV Wielkanocna A

Kryterium dobrego pasterza? Chce, tak jak Jezus, by owce miały życie.

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

Jutro Niedziela - IV Wielkanocna A

Kryterium dobrego pasterza? Chce, tak jak Jezus, by owce miały życie.

PUNKT WYJŚCIA

CZWARTA NIEDZIELA WIELKANOCNA • rok A • Niedziela Dobrego Pasterza • W tę niedzielę zawsze słuchamy fragmentu z 10 rozdziału Ewangelii wg św. Jana • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy doszli do niebieskich radości, podążając za zwycięskim Pasterzem • KOLOR SZAT: biały • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 2, 14a. 36–41 • Psalm 23, 1–6 • Pierwszy List św. Piotra 2, 20b–25 • Ewangelia wg św. Jana 10, 1–10

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Metafora pasterza i owiec pojawia się trzy razy. Temat liturgii słowa wydaje się jednak bardziej sprecyzowany: Brama. Bramą owiec określa siebie Chrystus w Ewangelii. W pierwszym czytaniu słyszymy o innej bramie, bramie życia w Duchu (KKK) – o pierwszym w dziejach Kościoła chrzcie.

Dzisiejsza mowa Jezusa, Ja jestem bramą owiec, była skierowana do faryzeuszy. Dziś jest przede wszystkim rachunkiem sumienia dla pasterzy. Uczy, że jedynym Pasterzem jest Jezus Chrystus, a owce pójdą za tym, kto mówi Jego głosem.

O dobrych pasterzach nie świadczy jednak liczba podążających za nimi owiec. Miara jest ukryta w najgłębszych intencjach pasterza: czy chce kraść, zabijać, niszczyć – czy też dawać, aby owce miały życie […] w obfitości. Jezus jest bramą do owczarni przede wszystkim dla pasterzy.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 2, 14a. 36–41)

W dniu Pięćdziesiątnicy stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił donośnym głosem:

«Niech cały dom Izraela wie z niewzruszoną pewnością, że tego Jezusa, którego ukrzyżowaliście, uczynił Bóg i Panem, i Mesjaszem».

Gdy to usłyszeli, przejęli się do głębi serca: «Cóż mamy czynić, bracia?» – zapytali Piotra i pozostałych apostołów. «Nawróćcie się – powiedział do nich Piotr – i niech każdy z was przyjmie chrzest w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych, a otrzymacie w darze Ducha Świętego. Bo dla was jest obietnica i dla dzieci waszych, i dla wszystkich, którzy są daleko, a których Pan, Bóg nasz, powoła».

W wielu też innych słowach dawał świadectwo i napominał: «Ratujcie się spośród tego przewrotnego pokolenia!»

Ci więc, którzy przyjęli jego naukę, zostali ochrzczeni. I przyłączyło się owego dnia około trzech tysięcy dusz.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Pierwszy chrzest • Dz 2, 14a. 36–41

Druga część katechezy Piotra wygłoszonej w Jerozolimie tuż po zesłaniu Ducha Świętego. Po niej apostołowie dokonali pierwszego chrztu w imię Jezusa.

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80–85 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., dzień zesłania Ducha Świętego • BOHATEROWIE: Piotr, Żydzi „ze wszystkich narodów pod słońcem”

KATECHEZA PIOTRA • Dzisiejsze czytanie to niemal kontynuacja zeszłotygodniowego fragmentu Dziejów Apostolskich. Wysłuchamy zatem drugiej części pierwszej katechezy św. Piotra wygłoszonej tuż po zesłaniu Ducha Świętego.

ZNAKI DUCHA • Przypomnijmy: zanim stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił, dowiadujemy się, że: • w Jerozolimie przebywali pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem • wszyscy usłyszeli szum towarzyszący zesłaniu Ducha Świętego i zbiegli się tłumie oraz • każdy z nich słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. „Co to ma znaczyć?” – mówili jeden do drugiego. „Upili się młodym winem” – drwili inni. I w tym momencie rozpoczyna się katecheza Piotra • Dalsza część Dziejów Apostolskich opisuje rozwój i wzrost Kościoła. Pierwsze dwanaście rozdziałów jest poświęconych historii Kościoła w Jerozolimie i misji Piotra. Dopiero od rozdziału 13 uwaga Łukasza skupia się na św. Pawle, apostole pogan.

PYTANIA I CHRZEST • Dzisiejsze czytanie będzie składało się z trzech części • Pierwsza: dokończenie katechezy Piotra o Jezusie Ukrzyżowanym, Panu i Mesjaszu • Druga: reakcja i pytania słuchaczy oraz wezwanie ich do chrztu i nawrócenia • Trzecia: trzy tysiące osób przyjmuje chrzest i staje się chrześcijanami • To pierwszy odnotowany na kartach Pisma Świętego chrzest w imię Jezusa, ten sam, którym swoje życie wiary rozpoczął każdy chrześcijanin.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

(Ps 23, 1–6) REFREN: Pan mym pasterzem: nie brak mi niczego

Pan jest moim pasterzem, † niczego mi nie braknie, * pozwala mi leżeć na zielonych pastwiskach. Prowadzi mnie nad wody, gdzie mogę odpocząć, * orzeźwia moją duszę. Wiedzie mnie po właściwych ścieżkach * przez wzgląd na swoją chwałę. Chociażbym przechodził przez ciemną dolinę, † zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną. * Kij Twój i laska pasterska są moją pociechą. Stół dla mnie zastawiasz * na oczach mych wrogów. Namaszczasz mi głowę olejkiem, * kielich mój pełny po brzegi. Dobroć i łaska pójdą w ślad za mną * przez wszystkie dni życia i zamieszkam w domu Pana * po najdłuższe czasy.

[01][02]

•

PSALM

Pieśń o moim pasterzu • Ps 23, 1–6

Nowe znaczenie Psalm 23 zyskał w momencie, gdy Jezus nazwał sam siebie Dobrym Pasterzem.

PSALM 23 • AUTOR: Dawid/lewita • CZAS POWSTANIA: okres monarchii

PSALM UFNOŚCI • Psalm Pan jest pasterzem moim doczekał się niezliczonych wykonań, zarówno klasycznych, chorałowych, jak i tzw. oazowych czy pielgrzymkowych. Bywa nawet śpiewany przez gwiazdy estrady • W samym centrum psalmu znajdują się słowa Ty jesteś ze mną, przed którymi i po których mamy taką samą liczbę stychów. Według naukowców taka forma dowodzi, iż mamy do czynienia z psalmem ufności: wierzący wyraża swoją wdzięczność Bogu za jego nieustanną troskę i prowadzenie. Psalm, jak można przypuszczać ze względu na jego bardzo osobisty charakter, stanowił być może część modlitwy zanoszonej w świątyni w najbliższym rodzinnym gronie.

PIEŚŃ PASTERZA • Sugerowano, że Psalm 23 to pieśń lewity pełniącego służbę przed Panem, radosne wyznanie wiary pielgrzyma przybywającego na Syjon, dziękczynienie wierzącego, który został ocalony od swoich nieprzyjaciół, czy utwór na koronację monarchy połączony z procesją do źródła Gihon. Jego autorem według tradycji jest Dawid. Kto wie, czy siła tego utworu nie pochodzi z pasterskiego doświadczenia króla • W psalmie można zauważyć dwie części: • pierwsze cztery wersy to tzw. pieśń pasterza (pasterz prowadzi psalmistę, chroni w niebezpieczeństwie) • druga część psalmu to tzw. pieśń gościa (korzysta z hojności Pana) • Psalm kończy się ufnym wyznaniem, że dobroć Pana będzie towarzyszyć całemu jego życiu, on sam zamieszka zaś na wieki w domu Pana. W ten sposób utwór przeistacza się w uniwersalny opis drogi ludzkiego życia, której towarzyszy troska Boga-Pasterza prowadzącego człowieka ku wiecznej radości i życiu w jego królestwie.

BÓG PROWADZI • Psalm ten zyskał nowe znaczenie w momencie, kiedy Jezus nazwał siebie Dobrym Pasterzem • Usłyszymy cały Psalm 23. Jego wybór nie jest przypadkowy. Zwróćmy uwagę na te jego słowa, które mówią o prowadzeniu Pana po właściwych ścieżkach, nawet gdy człowiek przechodzi przez ciemną dolinę.

Szersza analiza psalmu dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

Czytanie z Pierwszego listu świętego Piotra Apostoła

(1 P 2, 20b–25 )

To się Bogu podoba, jeżeli dobrze czynicie, a przetrzymacie cierpienia. Do tego bowiem jesteście powołani. Chrystus przecież również cierpiał za was i zostawił wam wzór, abyście szli za Nim Jego śladami. On grzechu nie popełnił, a w Jego ustach nie było podstępu. On, gdy Mu złorzeczono, nie złorzeczył, gdy cierpiał, nie groził, ale oddawał się Temu, który sądzi sprawiedliwie. On sam, w swoim ciele poniósł nasze grzechy na drzewo, abyśmy przestali być uczestnikami grzechów, a żyli dla sprawiedliwości - Krwią Jego zostaliście uzdrowieni. Błądziliście bowiem jak owce, ale teraz nawróciliście się do Pasterza i Stróża dusz waszych.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Pasterz według proroctw • 1 P 2, 20b–25

Usłyszymy fragment nauczania św. Piotra skierowany do… niewolników. O dziwo, jest równie aktualny w odniesieniu do nas.

KSIĘGA: Pierwszy list św. Piotra • NADAWCA: św. Piotr lub uczeń Piotra • ADRESACI: chrześcijanie w Poncie, Galacji, Kapadocji, Azji i Bitynii • CZAS POWSTANIA: 60–90 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Rzym

PIOTR PO RAZ TRZECI • Po raz trzeci wysłuchamy pierwszego listu św. Piotra. Przypomnijmy: to jeden z dwóch listów napisanych przez pierwszego z apostołów (z pomocą, rzecz jasna, któregoś z sekretarzy), skierowany do właśnie nawróconych chrześcijan zamieszkujących Azję Mniejszą. Miał na celu podtrzymanie ich wiary w obliczu wielu prób, których doświadczali. To krótki, składający się z pięciu rozdziałów tekst, pełen zachęt i apeli.

NAUKA DLA NIEWOLNIKÓW • Usłyszymy fragment z 2 rozdziału: jest to nauka adresowana do niewolników. Piotr wzywa do poddania się panom nie tylko dobrym i łagodnym, ale również surowym. Cóż bowiem za chwała, jeżeli przetrzymacie chłostę jako grzesznicy? – pyta św. Piotr w zdaniu bezpośrednio poprzedzającym początek drugiego czytania – i dopowiada zdaniem rozpoczynającym lekturę: To się Bogu podoba, jeżeli dobrze czynicie, a przetrzymacie cierpienia.

FRAGMENT PEŁEN CYTATÓW • Ze względu na tematykę czwartej niedzieli wielkanocnej jest istotne ostatnie zdanie czytania: również Piotr relację uczniowie – Jezus opisuje metaforą pasterza i owiec • Słuchając, zwróćmy jednak uwagę na to, że w przeważającej mierze św. Piotr cytuje Stary Testament. Właściwie cały drugi akapit jest zestawieniem starotestamentalnych proroctw odnoszących się do Mesjasza. Pochodzą głównie z Księgi Izajasza, z IV Pieśni Sługi Jahwe (patrz: LINKI).

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Słowa Ewangelii według świętego Jana

(J 10, 1–10)

Jezus powiedział:

«Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto nie wchodzi do owczarni przez bramę, ale wdziera się inną drogą, ten jest złodziejem i rozbójnikiem. Kto jednak wchodzi przez bramę, jest pasterzem owiec. Temu otwiera odźwierny, a owce słuchają jego głosu; woła on swoje owce po imieniu i wyprowadza je. A kiedy wszystkie wyprowadzi, staje na ich czele, owce zaś postępują za nim, ponieważ głos jego znają. Natomiast za obcym nie pójdą, lecz będą uciekać od niego, bo nie znają głosu obcych».

Tę przypowieść opowiedział im Jezus, lecz oni nie pojęli znaczenia tego, co im mówił.

Powtórnie więc powiedział do nich Jezus: «Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Ja jestem bramą owiec. Wszyscy, którzy przyszli przede Mną, są złodziejami i rozbójnikami, a nie posłuchały ich owce. Ja jestem bramą. Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony – wejdzie i wyjdzie, i znajdzie pastwisko. Złodziej przychodzi tylko po to, aby kraść, zabijać i niszczyć. Ja przyszedłem po to, aby owce miały życie, i miały je w obfitości».

Oto Słowo Pańskie

[01][02]

•

EWANGELIA

Złodziej, rozbójnik, pasterz • J 10, 1–10

Faryzeuszom, którzy są w rzeczywistości ślepymi przewodnikami dla Izraela, Jezus mówi, kim jest prawdziwy, dobry pasterz.

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: 80–90 r. • KATEGORIA: mowa/wydarzenie • MIEJSCE: Świątynia w Jerozolimie • CZAS: ok. 33 r. • PRZEMAWIAJĄCY: Jezus • SŁUCHACZE: faryzeusze • WERSJE: brak

NIEDZIELA DOBREGO PASTERZA • Wracamy do Ewangelii św. Jana. Mimo że trwa okres wielkanocny, usłyszymy o wydarzeniach sprzed Zmartwychwstania. Dlaczego? Regułą liturgii jest to, iż w IV niedzielę wielkanocną zawsze słyszymy jeden z fragmentów mowy Jezusa, w której nazywa On siebie Dobrym Pasterzem (patrz: J 10) • Znajduje się ona w tzw. Księdze Znaków (rozdziały 1–12), opowiadającej o siedmiu znakach objawiających Misterium Pana. Jezus, objawiając i opisując swoją misję, używa formuły JA JESTEM, a to nawiązuje do objawienia Boga w Księdze Wyjścia (patrz: Wj 3, 14) • Przemowa, w której Jezus nazywa siebie Dobrym Pasterzem, następuje zaraz po uzdrowieniu niewidomego od urodzenia (patrz: IV niedziela Wielkiego Postu, rok A). Dość długie i burzliwe opowiadanie nie tylko o ślepcu, ale i o faryzeuszach kończy się rozmową Jezusa z faryzeuszami. Czy i my jesteśmy niewidomi? – pytają. Gdybyście byli niewidomi, nie mielibyście grzechu, ale ponieważ mówicie: Widzimy, grzech wasz trwa nadal.

WIELKI TEMAT: PASTERZ • Wysłuchamy jej pierwszej części. Ta przemowa następuje zaraz po uzdrowieniu niewidomego od urodzenia (patrz: IV niedziela Wielkiego Postu). Dość długie i burzliwe opowiadanie nie tylko o ślepcu, ale i o faryzeuszach, kończy się rozmową Jezusa z faryzeuszami. Czy i my jesteśmy niewidomi? – pytają. Gdybyście byli niewidomi, nie mielibyście grzechu, ale ponieważ mówicie: Widzimy, grzech wasz trwa nadal.

JEZUS: BRAMA OWIEC • Tu następuje początek niedzielnego fragmentu Ewangelii. Faryzeuszom, czyli duchowym przywódcom ludu, którzy w rzeczywistości są ślepymi przewodnikami, Jezus wyjaśnia, kim jest prawdziwy pasterz, a kim złodziej i rozbójnik. We fragmencie, który usłyszymy – choć to niedziela Dobrego Pasterza – Jezus jeszcze nie określa siebie Dobrym Pasterzem. Mówi zaś o sobie: Ja jestem bramą owiec.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

1/6

Dobry Pasterz, fragment mozaiki, Kościół San Lorenzo, Rzym

2/6

Dobry Pasterz, Basilica di Sant’Apollinare Nuovo, Ravenna

3/6

Dobry Pasterz, II wiek, Katakumby, Rzym

4/6

Dobry Pasterz, fresk w rzymskich katakumbach

5/6

Dobry Pasterz, Mauzoleum Laii Placidi

6/6

poprzednie

następne

ks. Przemysław Śliwiński

Kapłan Archidiecezji Warszawskiej. Pochodzi z Lubawy. Ukończył studia specjalistyczne na Wydziale Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Santa Croce w Rzymie. Jesienią 2013 roku, objął stanowisko rzecznika prasowego Archidiecezji Warszawskiej oraz dyrektora Archidiecezjalnego Centrum Informacji. Wykłada edukację medialną w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie. Na Stacji7.pl jest autorem wielu artykułów oraz popularnego cyklu Jutro Niedziela.

Zobacz inne artykuły tego autora >

ks. Marcin Kowalski

prezbiter diecezji kieleckiej, doktor nauk biblijnych, doktorat obronił na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, wykładowca Pisma Świętego w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach oraz w Lublinie, adiunkt przy katedrze Teologii Biblijnej i Proforystyki w Instytucie Nauk Biblijnych KUL, redaktor naczelny kwartalnika biblijnego The Biblical Annals, sekretarz Stowarzyszenia Biblistów Polskich III kadencji. Jego pasją naukową i duszpasterską jest Biblia, w szczególności listy św. Pawła. Moderator Dzieła Biblijnego, autor scenariuszy i prowadzący programy telewizyjne i radiowe, współpracownik Stacji 7 i współtwórca cyklu Jutro Niedziela.

Zobacz inne artykuły tego autora >

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

2020-04-25

Jutro Niedziela – III Wielkanocna A

Żeby spotkać Zmartwychwstałego, trzeba przebyć długą drogę. Drogę serca.

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

Jutro Niedziela - III Wielkanocna A

Żeby spotkać Zmartwychwstałego, trzeba przebyć długą drogę. Drogę serca.

PUNKT WYJŚCIA

TRZECIA NIEDZIELA WIELKANOCNA • rok A • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy z ufnością oczekiwali dnia zmartwychwstania • KOLOR SZAT: biały • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 2, 14. 22b–32 • Psalm 16, 1–2. 5. 7–11 • Pierwszy List św. Piotra 1, 17–21 • Ewangelia wg św. Łukasza 24, 13–35

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Dałeś mi poznać drogi życia – Piotr cytuje słowa Psalmu 16, które znamy w nieco innej formie: Ty ścieżkę życia mi ukażesz. W drugim czytaniu życie na ziemi Piotr określa jako postój, przystanek w drodze do celu. W Ewangelii uczniowie w drodze do Emaus spotykają Jezusa. W dzisiejszych czytaniach dominuje motyw drogi.

Drugie ważne słowo to serce. Oczy uczniów były jakby specjalnie „trzymane na uwięzi”, by nie poznali nimi Jezusa – by zaczęli patrzeć sercem. Jezus najpierw otwiera przed nimi Pisma, potem oczy.

Trzecie słowo-klucz to „dzień”. Jedyny w historii dzień zmartwychwstania. Paradoksalnie to dzień, który nigdy się nie oddala: wraca zawsze, gdy Jezusa rozpoznajemy przy łamaniu chleba.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 2, 14. 22b–32)

W dniu Pięćdziesiątnicy stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił donośnym głosem:

«Mężowie Judejczycy i wszyscy mieszkańcy Jeruzalem, przyjmijcie do wiadomości i posłuchajcie uważnie mych słów! Jezusa Nazarejczyka, Męża, którego posłannictwo Bóg potwierdził wam niezwykłymi czynami, cudami i znakami, jakich Bóg przez Niego dokonał wśród was, o czym sami wiecie, tego Męża, który z woli, postanowienia i przewidzenia Boga został wydany, przybiliście rękami bezbożnych do krzyża i zabiliście. Lecz Bóg wskrzesił Go, zerwawszy więzy śmierci, gdyż niemożliwe było, aby ona panowała nad Nim, bo Dawid mówi o Nim: „Miałem Pana zawsze przed oczami, gdyż stoi po mojej prawicy, abym się nie zachwiał. Dlatego ucieszyło się moje serce i rozradował się mój język, także i moje ciało spoczywać będzie w nadziei, że nie zostawisz duszy mojej w Otchłani ani nie dasz Świętemu Twemu ulec rozkładowi. Dałeś mi poznać drogi życia i napełnisz mnie radością przed obliczem Twoim”. Bracia, wolno powiedzieć do was otwarcie, że patriarcha Dawid umarł i został pochowany w grobie, który znajduje się u nas aż po dzień dzisiejszy. Więc jako prorok, który wiedział, że Bóg przysiągł mu uroczyście, iż jego Potomek zasiądzie na jego tronie, widział przyszłość i przepowiedział zmartwychwstanie Mesjasza, że ani nie pozostanie w Otchłani, ani ciało Jego nie ulegnie rozkładowi. Tego właśnie Jezusa wskrzesił Bóg, a my wszyscy jesteśmy tego świadkami».

Oto Słowo Boże.

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Katecheza Piotra • Dz 2, 14. 22b–32

Piotr cytuje psalm Dawida i dowodzi, że przepowiedział on zmartwychwstanie Mesjasza. Oto fragment katechezy, którą św. Piotr wygłosił tuż po zesłaniu Ducha Świętego.

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80–85 r. • KATEGORIA: mowa • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok 33 r., dzień zesłania Ducha Świętego • KTO MÓWI: Piotr • SŁUCHACZE: Żydzi „ze wszystkich narodów pod słońcem”.

DZIEŃ ZESŁANIA • Podobnie jak w zeszłym tygodniu usłyszymy część drugą rozdziału, ale wcześniejszą. Rozdział 2 rozpoczyna się zesłaniem Ducha Świętego, a kończy opisem rodzącego się Kościoła pierwszych chrześcijan (słuchaliśmy go przed tygodniem). Między tymi wydarzeniami znajduje się katecheza Piotra.

ZNAKI DUCHA • Zanim jednak stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił, dowiadujemy się, że: • w Jerozolimie przebywali pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem • wszyscy usłyszeli szum towarzyszący zesłaniu Ducha Świętego i zbiegli się tłumnie; oraz że • każdy z nich słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. „Co to ma znaczyć?” – mówili jeden do drugiego. „Upili się młodym winem” – drwili inni. I w tym momencie rozpoczyna się pierwsza katecheza Piotra.

ŚWIADECTWO PIOTRA • Usłyszymy fragment katechezy Piotra. W pierwszej, pominiętej części Piotr tłumaczy: Ci ludzie nie są pijani, jak przypuszczacie, […] ale spełnia się właśnie to, co powiedział prorok Joel. My usłyszymy drugą część mowy Piotra • Zwróćmy uwagę przede wszystkim na argumentację Piotra: mówi o zmartwychwstaniu jako » wydarzeniu autentycznym » mającym naocznych świadków » zapowiedzianym przez proroków. Zauważmy także, że część katechezy Piotra – i pierwszego czytania – to fragment Psalmu 16, który usłyszymy jako psalm responsoryjny, aczkolwiek w nieco innym brzmieniu.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

(Ps 16, 1–2. 5. 7–11) REFREN: Ukaż nam, Panie, Twoją ścieżkę życia

lub Alleluja

Zachowaj mnie, Boże, bo chronię się do Ciebie, * mówię do Pana: «Ty jesteś Panem moim». Pan moim dziedzictwem i przeznaczeniem, * to On mój los zabezpiecza. Błogosławię Pana, który dał mi rozsądek, * bo serce napomina mnie nawet nocą. Zawsze stawiam sobie Pana przed oczy, * On jest po mojej prawicy, nic mną nie zachwieje. Dlatego cieszy się moje serce i dusza raduje, * a ciało moje będzie spoczywać bezpiecznie, bo w kraju zmarłych duszy mej nie zostawisz * i nie dopuścisz, bym pozostał w grobie. Ty ścieżkę życia mi ukażesz, * pełnię radości przy Tobie i wieczne szczęście * po Twojej prawicy.

[01][02]

•

PSALM

O zmartwychwstaniu Mesjasza • Ps 16, 1–2. 5. 7–11

Oto cytowany przez Piotra Psalm 16. Według św. Piotra w nim Dawid zapowiedział zmartwychwstanie Jezusa.

PSALM 16 • AUTOR: Dawid/lewita • CZAS POWSTANIA: epoka monarchiczna

MODLITWA UFNOŚCI • Psalm 16 Zachowaj mnie, Boże to modlitwa ufności. Autorstwo i czas powstania utworu nie są znane. Niektórzy przypisują psalm Dawidowi, który miał go stworzyć po rzezi kapłanów z Nob dokonanej przez Saula (1 Sam 22) lub po tym, jak oszczędził Saula w jaskini na pustyni Engaddi (1 Sam 24). Inni, sytuując psalm w epoce królów, widzieli w nim wyznanie wiary, które monarcha mógł składać w świątyni podczas liturgii odnowienia przymierza • Utwór przepełniają głęboka wiara i ufność pokładana w Panu, który ratuje ludzkie życie od śmierci.

ZAPOWIEDŹ ZMARTWYCHWSTANIA • Na pewno w czasach machabejskich był ważnym tekstem zapowiadającym zmartwychwstanie. Widać to szczególnie w strofie drugiej i trzeciej, gdzie wierny wyraża pewność, że Pan nie pozostawi człowieka w grobie ani nie pozwoli, by jego ciało doświadczyło zepsucia. Bóg ukaże mu ścieżkę życia i posadzi go w wiecznej radości po swojej prawicy: obrazy te wykraczają daleko poza błogosławieństwo doczesne, ukazując Izraelitę, który cieszy się bliskością Boga w Jego królestwie.

CYTAT PIOTRA • Z punktu widzenia dzisiejszej liturgii słowa najważniejsze są druga, trzecia i czwarta zwrotka psalmu: cytował je Piotr w katechezie w pierwszym czytaniu. Fragment ten można interpretować na dwa sposoby: • modlitwa o wybawienie w chwili śmierci – ścieżka życia to ścieżka wytyczana przez doczesność, której nie przerwie ciężka choroba ani nieszczęście. Bóg daje się wierzącemu cieszyć bezpiecznym i błogosławionym życiem, którego ten kosztuje, także uczestnicząc w liturgii świątynnej • perspektywa mesjańska – ukazał ją św. Piotr, odnosząc Psalm 16 do Mesjasza – Jezusa. Jezus jako pierwszy ufnością i posłuszeństwem sprawił, że Jego droga ziemskiego życia wkroczyła w progi wieczności. Także nas prowadzi dziś do królestwa Ojca. A św. Piotr jasno powiedział, że pisząc te słowa, Dawid przepowiedział zmartwychwstanie Mesjasza.

Szersza analiza psalmu dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

Czytanie z Pierwszego listu świętego Piotra Apostoła

(1 P 1, 17–21)

Bracia:

Jeżeli Ojcem nazywacie Tego, który bez względu na osoby sądzi każdego według uczynków, to w bojaźni spędzajcie czas swojego pobytu na obczyźnie.

Wiecie bowiem, że z odziedziczonego po przodkach waszego złego postępowania zostaliście wykupieni nie czymś przemijającym, srebrem lub złotem, ale drogocenną krwią Chrystusa, jako baranka niepokalanego i bez zmazy.

On był wprawdzie przewidziany przed stworzeniem świata, dopiero jednak w ostatnich czasach objawił się ze względu na was. Wy przez Niego uwierzyliście w Boga, który wskrzesił Go z martwych i udzielił Mu chwały, tak że wiara wasza i nadzieja są skierowane ku Bogu.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Postój w drodze • 1 P 1, 17–21

Nasze życie na ziemi Piotr nazywa przebywaniem na obczyźnie. A dosłownie: przystankiem, postojem w drodze ku zmartwychwstaniu.

KSIĘGA: Pierwszy list św. Piotra • NADAWCA: św. Piotr lub uczeń Piotra • ADRESACI: chrześcijanie w Poncie, Galacji, Kapadocji, Azji i Bitynii • CZAS POWSTANIA: 60–90 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Rzym

DWA LISTY PIERWSZEGO • Przypomnijmy: w okresie wielkanocnym słuchamy fragmentów z listu pierwszego z apostołów, św. Piotra, a dokładniej pierwszego z jego dwóch listów. Z pomocą, rzecz jasna, któregoś z sekretarzy. Język grecki w tym liście jest na tyle poprawny, że naukowcy wątpią, by został napisany ręką rybaka z Galilei. To krótki, składający się z pięciu rozdziałów tekst, pełen zachęt i apeli • List został napisany do właśnie nawróconych chrześcijan zamieszkujących Azję Mniejszą. Miał na celu podtrzymanie ich wiary w obliczu wielu prób, których doświadczali.

ZACHĘTY • Usłyszymy kolejny fragment tego listu umieszczony po hymnie pochwalnym na cześć Boga. Trzy zdania zawarte w czytaniu to w rzeczywistości jedno, bardzo długie, wielokrotnie złożone zdanie, ciągnące się przez pięć wersetów. Piotr zachęca wierzących, aby ziemski czas swojego życia spędzali w bojaźni.

POSTÓJ, PRZYSTANEK • Zwróćmy uwagę przede wszystkim na tę jedną z zachęt Piotra. Według niego życie ludzkie to zaledwie przystanek, postój, zamieszkiwanie w drodze do celu. Dla Piotra życie chrześcijanina to życie wznoszące się nieustannie ku niebu.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Słowa Ewangelii według świętego Łukasza

(Łk 24, 13–35)

W pierwszy dzień tygodnia dwaj uczniowie Jezusa byli w drodze do wsi, zwanej Emaus, oddalonej o sześćdziesiąt stadiów od Jeruzalem. Rozmawiali oni z sobą o tym wszystkim, co się wydarzyło. Gdy tak rozmawiali i rozprawiali z sobą, sam Jezus przybliżył się i szedł z nimi. Lecz oczy ich były jakby przesłonięte, tak że Go nie poznali.

On zaś ich zapytał: «Cóż to za rozmowy prowadzicie z sobą w drodze?» Zatrzymali się smutni. A jeden z nich, imieniem Kleofas, odpowiedział Mu: «Ty jesteś chyba jedynym z przebywających w Jerozolimie, który nie wie, co się tam w tych dniach stało».

Zapytał ich: «Cóż takiego?»

Odpowiedzieli Mu: «To, co się stało z Jezusem Nazarejczykiem, który był prorokiem potężnym w czynie i słowie wobec Boga i całego ludu; jak arcykapłani i nasi przywódcy wydali Go na śmierć i ukrzyżowali. A my spodziewaliśmy się, że On właśnie miał wyzwolić Izraela. Ale po tym wszystkim dziś już trzeci dzień, jak się to stało. Nadto, jeszcze niektóre z naszych kobiet przeraziły nas: były rano u grobu, a nie znalazłszy Jego ciała, wróciły i opowiedziały, że miały widzenie aniołów, którzy zapewniają, iż On żyje. Poszli niektórzy z naszych do grobu i zastali wszystko tak, jak kobiety opowiadały, ale Jego nie widzieli».

Na to On rzekł do nich: «O, nierozumni, jak nieskore są wasze serca do wierzenia we wszystko, co powiedzieli prorocy! Czyż Mesjasz nie miał tego cierpieć, aby wejść do swej chwały?» I zaczynając od Mojżesza, poprzez wszystkich proroków, wykładał im, co we wszystkich Pismach odnosiło się do Niego.

Tak przybliżyli się do wsi, do której zdążali, a On okazywał, jakby miał iść dalej. Lecz przymusili Go, mówiąc: «Zostań z nami, gdyż ma się ku wieczorowi i dzień się już nachylił». Wszedł więc, aby zostać wraz z nimi. Gdy zajął z nimi miejsce u stołu, wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał go i dawał im. Wtedy otworzyły się im oczy i poznali Go, lecz On zniknął im z oczu. I mówili między sobą: «Czy serce nie pałało w nas, kiedy rozmawiał z nami w drodze i Pisma nam wyjaśniał?»

W tej samej godzinie zabrali się i wrócili do Jeruzalem. Tam zastali zebranych Jedenastu, a z nimi innych, którzy im oznajmili: «Pan rzeczywiście zmartwychwstał i ukazał się Szymonowi». Oni również opowiadali, co ich spotkało w drodze i jak Go poznali przy łamaniu chleba.

Oto Słowo Pańskie

[01][02]

•

EWANGELIA

W drodze do Emaus • Łk 24, 13–35

Tajemniczy człowiek dołącza do uczniów idących z Jerozolimy. Otwiera im oczy na proroctwa, objawia sens tego, czego byli świadkami. Gdy Go poznają, znika.

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r. •KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: droga do Emaus, Emaus • CZAS: ok. 33 r., dzień zmartwychwstania, wieczór • BOHATEROWIE: Jezus, Kleofas i drugi z uczniów • WERSJE: brak

EWANGELIA EWANGELIZATORA • Tym razem usłyszymy kolejne słowa autorstwa św. Łukasza, fragment jego Ewangelii. Powód jest prozaiczny: tylko Łukasz opisał objawienie się zmartwychwstałego Jezusa uczniom idącym do Emaus • O autorze trzeciej Ewangelii i Dziejów Apostolskich wiemy stosunkowo dużo. Wedle najstarszych tradycji, mających potwierdzenie w Dziejach Apostolskich, św. Łukasz był towarzyszem św. Pawła i spisał głoszoną przez niego Dobrą Nowinę. Pochodził z Antiochii Syryjskiej, z wykształcenia był lekarzem (patrz: Kol 4, 14) • Spisana przez niego księga bywa nazywana Ewangelią Ewangelizatora, ponieważ powstawała w środowisku pogańskim, a jej przekaz ma znaczenie ewangelizacyjne. Łukasz, na wzór apostoła Pawła, przygotowuje ludzi do podjęcia zadania głoszenia Chrystusa tym, którzy Go jeszcze nie znają.

PO ZMARTWYCHWSTANIU • Ewangelia stanowi pewną całość wraz z Dziejami Apostolskimi. Można w niej wyróżnić kilka części: • Ewangelię dzieciństwa (1, 5–2, 52) • Ewangelię cudów i przypowieści w Galilei (4, 14–9, 50) • wypełnioną nauczaniem podróż do Jerozolimy (9, 51–19, 28) • nauczanie o charakterze eschatologicznym w Jerozolimie (19, 29–21, 38) • ewangelię Męki i Zmartwychwstania, zakończoną wezwaniem do głoszenia (22, 1–24, 53) • W Ewangelii wg św. Łukasza Jezus po zmartwychwstaniu ukazuje się jednego dnia, w dniu zmartwychwstania, dwa razy: • dwóm uczniom w drodze do Emaus oraz • wszystkim apostołom. Wiemy też, ale tylko z relacji (patrz: Łk 24, 34), o trzecim ukazaniu się: samemu Piotrowi.

SPOTKANIE W DRODZE • Dzisiejsza Ewangelia dotyczy tego pierwszego spotkania – z uczniami idącymi do Emaus. Wysłuchamy jednego z najpiękniejszych literacko opowiadań Nowego Testamentu. Historia drogi do Emaus to historia ucieczki przemienionej w drogę nadziei.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.