2017-05-6

Jutro Niedziela – IV Wielkanocna A

Kryterium dobrego pasterza? Chce, tak jak Jezus, by owce miały życie

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

Metafora pasterza i owiec pojawia się trzy razy. Temat Liturgii Słowa wydaje się jednak bardziej sprecyzowany: Brama. Bramą owiec określa siebie Chrystus w ewangelii. W pierwszym czytaniu słyszymy o innej bramie, bramie życia w Duchu (KKK) – o pierwszym w dziejach Kościoła chrzcie.

Dzisiejsza mowa Jezusa, Ja jestem bramą owiec, skierowana była do faryzeuszy. Dziś jest przede wszystkim rachunkiem sumienia dla pasterzy. Uczy, że jedynym Pasterzem jest Jezus Chrystus, a owce pójdą za tym, kto mówi Jego głosem.

O dobrych pasterzach nie świadczy jednak ilość owiec: za kim pójdą. Miara ukryta w jest najgłębszych intencjach pasterza: czy chce kraść, zabijać, niszczyć – czy też dawać, aby owce miały życie… w obfitości. Jezus jest bramą do owczarni, przede wszystkim dla pasterzy.

PUNKT WYJŚCIA

CZWARTA NIEDZIELA WIELKANOCNA • rok A • Niedziela Dobrego Pasterza • W tę niedzielę zawsze słuchamy fragmentu z 10 rozdziału ewangelii św. Jana • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy doszli do niebieskich radości, podążając za zwycięskim Pasterzem • KOLOR: biały • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 2,14a.36-41 • Psalm 23,1-6 • Pierwszy List św. Piotra 2,20b-25 • Ewangelia wg św. Jana 10,1-10

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 2,14a.36-41) Wtedy stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił do nich donośnym głosem: Niech więc cały dom Izraela wie z niewzruszoną pewnością, że tego Jezusa, którego wyście ukrzyżowali, uczynił Bóg i Panem, i Mesjaszem. Gdy to usłyszeli, przejęli się do głębi serca: Cóż mamy czynić, bracia? - zapytali Piotra i pozostałych Apostołów. Nawróćcie się - powiedział do nich Piotr - i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych, a weźmiecie w darze Ducha Świętego. Bo dla was jest obietnica i dla dzieci waszych, i dla wszystkich, którzy są daleko, a których powoła Pan Bóg nasz. W wielu też innych słowach dawał świadectwo i napominał: Ratujcie się spośród tego przewrotnego pokolenia! Ci więc, którzy przyjęli jego naukę, zostali ochrzczeni. I przyłączyło się owego dnia około trzech tysięcy dusz.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Pierwszy chrzest • Dz 2,14a.36-41

Druga część katechezy Piotra wygłoszonej w Jerozolimie tuż po Zesłaniu Ducha Świętego. Po niej apostołowie dokonali pierwszego chrztu w imię Jezusa

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., dzień zesłania Ducha Świętego • BOHATEROWIE: Piotr, Żydzi “ze wszystkich narodów pod słońcem”

KATECHEZA PIOTRA • Dzisiejsze czytanie to niemal kontynuacja zeszłotygodniowego fragmentu Dziejów Apostolskich. Wysłuchamy zatem drugiej części pierwszej katechezy św. Piotra wygłoszonej tuż po Zesłaniu Ducha Świętego

ZNAKI DUCHA • Przypomnijmy: zanim stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił, dowiadujemy się, że: • w Jerozolimie przebywali pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem • wszyscy usłyszeli szum towarzyszący Zesłaniu Ducha Świętego i zbiegli się tłumie oraz że • każdy z nich słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. “Co to ma znaczyć?”– mówili jeden do drugiego. “Upili sie młodym winem” – drwili inni. I w tym momencie rozpoczyna się katecheza Piotra • Dalsza część Dziejów Apostolskich opisuje rozwój i wzrost Kościoła. Pierwsze dwanaście rozdziałów poświęconych jest historii Kościoła w Jerozolimie i misji Piotra. Dopiero od rozdziału trzynastego uwaga Łukasza skupia się na św. Pawle, apostole pogan.

PYTANIA I CHRZEST • Dzisiejsze czytanie będzie składało się z trzech części • pierwsza: dokończenie katechezy Piotra o Jezusie Ukrzyżowanym, Panu i Mesjaszu • druga: reakcja i pytania słuchaczy oraz wezwanie ich do chrztu i nawrócenia • trzecia: trzy tysiące osób przyjmuje chrzest i staje się chrześcijanami • To pierwszy odnotowany na kartach Pisma Świętego chrzest w imię Jezusa, ten sam, którym swoje życie wiary rozpoczął każdy chrześcijanin.

ZWRÓĆ UWAGĘ

• Dzień Pięćdziesiątnicy, Dzień Zesłania Ducha Świętego – kiedy Piotr wygłasza swą mowę – to żydowskie Święto Tygodni. Przypada ono 7 tygodni po święcie Paschy. Świętowano wówczas nadanie Prawa Izraelowi na Górze Synaj. To wtedy Mojżesz otrzymał kamienne tablice z zapisanymi przykazaniami • To także tradycyjne Święto Żniw, podczas którego ofiarowywano Panu pierwsze płody ziemi.

• Duch, którego posyła Zmartwychwstały sprawia, że przepowiadanie apostołów jest bardzo skuteczne. Ewangelia o Jezusie przychodzi z góry i zapisuje się w sercach słuchaczy trwalej niż spisane w kamieniu Prawo Mojżesza: nawraca się trzy tysiące ludzi • To pierwsze plony z Izraela.

TRANSLATOR

• Gdy to usłyszeli, przejęli się do głębi serca… (Dz 2,37) • Dosłownie: przekłuli sobie serce, metafora lęku

• “Nawróćcie się i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych…” (Dz 2,38) • Dosłownie: zmieńcie myślenie, i niech każdy z was da się zanurzyć w imieniu Jezusa Pomazańca ku uwolnieniu od grzechów waszych…

CZY WIESZ, ŻE…

• Polskie słowo “chrzest” nie jest przekładem greckiego baptismos. Wywodzi się od imienia Chrystusa, choć jego pochodzenie nie jest jasne. Oryginalne słowo baptismos oznacza “zanurzenie”. Jego znaczenie jest zatem ściśle związane z gestem zanurzenia w wodzie, choć – jak tłumaczy Katechizm Kościoła Katolickiego – zanurzenie w wodzie jest symbolem pogrzebania katechumena w śmierci Chrystusa, z której powstaje przez zmartwychwstanie z Nim jako “nowe stworzenie”.

• Chrzest w Dniu Pięćdziesiątnicy jest pierwszym chrztem udzielanym w imię Jezusa, to pierwszy sakramentalny chrzest w Kościele, o jakim wspomina Biblia. Chrzest – zanurzenie w wodach Jordanu, którego udzielał Jan Chrzciciel, nie był jeszcze chrztem-zanurzeniem, o którym słyszymy w dzisiejszym czytaniu.

• Sakrament chrztu ustanowił Jezus Chrystus, mówiąc tuż przed swoim wniebowstąpieniem: Idźcie i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem” (Mt 28,19-20).

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

(Ps 23,1-6) REFREN: Pan mym pasterzem: nie brak mi niczego

Pan jest moim pasterzem: niczego mi nie braknie, pozwala mi leżeć na zielonych pastwiskach.

Prowadzi mnie nad wody gdzie mogę odpocząć, orzeźwia moją duszę. Wiedzie mnie po właściwych ścieżkach przez wzgląd na swoją chwałę.

Chociażbym przechodził przez ciemną dolinę zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną. Kij Twój i laska pasterska są moja pociechą.

Stół dla mnie zastawiasz na oczach mych wrogów; namaszczasz mi głowę olejkiem, kielich mój pełny po brzegi.

Dobroć i łaska pójdą w ślad za mną przez wszystkie dni życia i zamieszkam w domu Pana po najdłuższe czasy.

[01][02]

•

PSALM

Pieśń o moim pasterzu • Ps 23, 1-6

Nowe znaczenie psalm 23 zyskał w momencie, gdy Jezus nazwał sam siebie Dobrym Pasterzem

PSALM 23 • AUTOR: Dawid • CZAS POWSTANIA: okres monarchii

PIEŚŃ PASTERZA • Trudno o bardziej odpowiedni psalm w niedzielę Dobrego Pasterza niż słynny psalm 23. Jego autorem według tradycji jest Dawid. Kto wie, czy siła tego utworu nie pochodzi z jego pasterskiego doświadczenia. W psalmie można zauważyć dwie części: »pierwsze cztery wersy to tzw. “pieśń pasterza (pasterz prowadzi psalmistę, chroni podczas niebezpieczeństw) »druga część psalmu to tzw. “pieśń gościa” (korzysta z hojności Pana) • Utwór przeistacza się zatem w uniwersalny opis drogi ludzkiego życia, której towarzyszy troska Boga-Pasterza prowadzącego wierzącego ku wiecznej radości i życiu w jego Królestwie.

PSALM UFNOŚCI • Psalm Pan jest pasterzem moim doczekał się niezliczonych wersji, zarówno klasycznych, chorałowych, jak i tzw. oazowych, czy pielgrzymkowych. Bywa nawet śpiewany przez gwiazdy estrady • W absolutnym centrum psalmu znajdują się słowa Ty jesteś ze mną, przed którymi i po których mamy taką samą liczbę stychów (odpowiednik wersów). Według naukowców, taka forma dowodzi, iż mamy do czynienia z psalmem ufności: wierzący wyraża swoją wdzięczność Bogu za jego nieustanną troskę i prowadzenie.

CIEMNA DOLINA • Psalm ten zyskał nowe znaczenie w momencie, kiedy Jezus nazwał siebie Dobrym Pasterzem • Usłyszymy cały psalm 23. Wybór tego psalmu nie jest przypadkowy. Zwróćmy uwagę na te słowa psalmu, które mówią o prowadzeniu Pana po właściwych ścieżkach, nawet gdy człowiek przechodzi przez ciemną dolinę.

NAJWAŻNIEJSZE CYTATY

Motto każdego wierzącego: Pan jest moim pasterzem. Niczego mi nie braknie

Środkowe słowa psalmu 23: Ty jesteś ze mną!

Dawid o prowadzeniu Pana: Wiedzie mnie po właściwych ścieżkach przez wzgląd na swoją chwałę.

JESZCZE O PSALMIE

Tytuł Pasterza, który wierzący przypisuje swemu Panu w Psalmie 23, to tytuł królewski. Tłumaczy on, na czym polega Boże panowanie nad naszym życiem: • Bóg Pasterz zapewnia błogosławieństwo i dostatek życia (zielone pastwiska) • Jego Słowo daje życie i orzeźwia (symbol wody) • Pasterz walczy o swoją owcę, chroni ją podczas wędrówki przez ciemną dolinę, uwalnia od przeciwników.

Ostatnie obrazy – mówiące o zastawionym stole, kielichu i zamieszkiwaniu w domu Bożym na wieki – otwierają się na rzeczywistość nieba. Bóg Pasterz nie tylko troszczy się o nasze ziemskie życie, ale wprowadza nas w życie wieczne.

CZY WIESZ, ŻE…

Sugerowano, że Psalm 23 to pieśń lewity pełniącego służbę przed Panem, radosne wyznanie wiary pielgrzyma przybywającego na Syjon, dziękczynienie wierzącego, który został ocalony od swoich nieprzyjaciół, czy utwór na koronację monarchy połączony z procesją do źródła Gihon.

ZOBACZ

Psalm to o wiele więcej, niż zapis tekstu – choć przeważa u nas takie właśnie wyobrażenie. Psalm to modlitwa, to śpiew, to wołanie, ekspresja wymagająca zaangażowania całej osoby. Zresztą… trzeba to zobaczyć: interpretacja psalmu 23 “Pan jest pasterzem moim” wg 2Tm2,3:

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

Czytanie z Pierwszego listu świętego Piotra Apostoła

(1 P 2,20b-25)

To się Bogu podoba, jeżeli dobrze czynicie, a przetrzymacie cierpienia. Do tego bowiem jesteście powołani. Chrystus przecież również cierpiał za was i zostawił wam wzór, abyście szli za Nim Jego śladami. On grzechu nie popełnił, a w Jego ustach nie było podstępu. On, gdy Mu złorzeczono, nie złorzeczył, gdy cierpiał, nie groził, ale oddawał się Temu, który sądzi sprawiedliwie. On sam, w swoim ciele poniósł nasze grzechy na drzewo, abyśmy przestali być uczestnikami grzechów, a żyli dla sprawiedliwości - Krwią Jego zostaliście uzdrowieni. Błądziliście bowiem jak owce, ale teraz nawróciliście się do Pasterza i Stróża dusz waszych.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Pasterz według proroctw • 1 P 2,20b-25

Usłyszymy fragment nauczania św. Piotra skierowany do… niewolników. O dziwo, jest równie aktualny w odniesieniu do nas

KSIĘGA: Pierwszy List św. Piotra • NADAWCA: św. Piotr • SKĄD: Rzym • DATA: przed 64 r. • ADRESACI: diaspora w Azji Mniejszej

PIOTR PO RAZ TRZECI • Po raz trzeci wysłuchamy pierwszego listu św. Piotra. Przypomnijmy: to jeden z dwóch listów napisanych przez pierwszego z apostołów (z pomocą, rzecz jasna, któregoś z sekretarzy), skierowany do nawróconych właśnie chrześcijan zamieszkujących Azję Mniejszą. Miał na celu podtrzymanie ich wiary w obliczu wielu prób, których doświadczali. To krótki, składający się z 5 rozdziałów tekst, pełen zachęt i apeli.

NAUKA DLA NIEWOLNIKÓW • Usłyszymy fragment z drugiego rozdziału: jest to nauka adresowana do niewolników. Piotr wzywa do poddania się panom nie tylko dobrym i łagodnym, ale również surowym. Cóż bowiem za chwała, jeżeli przetrzymacie chłostę jako grzesznicy? – pyta św. Piotr w zdaniu bezpośrednio poprzedzającym początek II czytania – i dopowiada zdaniem rozpoczynającym lekturę: To się Bogu podoba, jeżeli dobrze czynicie, a przetrzymacie cierpienia.

FRAGMENT PEŁEN CYTATÓW • Ze względu na tematykę IV niedzieli wielkanocnej istotne jest ostatnie zdanie czytania: również Piotr relację uczniowie – Jezus opisuje metaforą pasterza i owiec • Słuchając, zwróćmy jednak uwagę na to, że w przeważającej mierze św. Piotr cytuje Stary Testament. Właściwie cały drugi akapit jest zestawieniem starotestamentalnych proroctw odnoszących się do Mesjasza. Pochodzą głównie z Księgi Izajasza, z IV pieśni Sługi Jahwe (patrz: linki).

KLUCZOWE WERSETY

Piotr na Niedzielę Dobrego Pasterza: Błądziliście bowiem jak owce, ale teraz nawróciliście się do Pasterza i Stróża dusz waszych

JESZCZE O DRUGIM CZYTANIU

Fakt, że Piotr, podobnie jak inni autorzy Nowego Testamentu, toleruje niewolnictwo, może dziwić. Czy w imię Jezusa, który głosił Ewangelię wolności, nie powinni sprzeciwić się temu niesprawiedliwemu systemowi? • Zarówno Jezus, jak i Piotr czy Paweł w swoich naukach nie są jednak zainteresowani przewrotem społecznym, lecz tym, jak w każdych warunkach służyć Bogu i braciom • Niewolnicy byli dla chrześcijan, w przeciwieństwie do innych, dziećmi tego samego Boga i równymi w godności ludźmi (a na przykład Arystoteles odmawiał im duszy) • Jezus nazywa siebie niewolnikiem (doulos) Ojca, a Paweł nazywa siebie niewolnikiem Jezusa (Rz 1,1) • Słowa Piotra skierowane do niewolników i obraz Jezusa Dobrego Pasterza mają ze sobą sporo wspólnego: aby należeć do owiec Jezusa, trzeba iść za Nim jak za swoim Pasterzem, oddać swoją wolę w jego ręce.

TRANSLATOR

• Krwią Jego ran zostaliście uzdrowieni (1P 2,24) • Dosłownie: Jego sińcem zostaliście uleczeni.

LINKI

• On grzechu nie popełnił, a w Jego ustach nie było podstępu (1P 2,22)

Iz 53,9 (IV pieśń Sługi): Chociaż nikomu nie wyrządził krzywdy i w jego ustach kłamstwo nie postało

• On sam, w swoim ciele poniósł nasze grzechy na drzewo, abyśmy przestali być uczestnikami grzechów, a żyli dla sprawiedliwości (1P 2,24)

Iz 53,12 (IV pieśń Sługi): A On poniósł grzechy wielu…

• Krwią Jego ran zostaliście uzdrowieni (1P 2,24)

Iz 53,5 (IV pieśń Sługi): …W jego ranach jest nasze uzdrowienie

• Błądziliście bowiem jak owce, ale teraz nawróciliście się do Pasterza i Stróża dusz waszych (1P 2,25)

Iz 53,6 (IV pieśń Sługi): Wszyscy pobłądziliśmy jak owce, każdy z nas zwrócił się ku własnej drodze

Ez 34,23: I ustanowię nad nimi jednego pasterza, który je będzie pasł, mego sługę, Dawida…

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Słowa Ewangelii według świętego Jana

(J 10,1-10) Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto nie wchodzi do owczarni przez bramę, ale wdziera się inną drogą, ten jest złodziejem i rozbójnikiem. Kto jednak wchodzi przez bramę, jest pasterzem owiec. Temu otwiera odźwierny, a owce słuchają jego głosu; woła on swoje owce po imieniu i wyprowadza je. A kiedy wszystkie wyprowadzi, staje na ich czele, a owce postępują za nim, ponieważ głos jego znają. Natomiast za obcym nie pójdą, lecz będą uciekać od niego, bo nie znają głosu obcych. Tę przypowieść opowiedział im Jezus, lecz oni nie pojęli znaczenia tego, co im mówił. Powtórnie więc powiedział do nich Jezus: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Ja jestem bramą owiec. Wszyscy, którzy przyszli przede Mną, są złodziejami i rozbójnikami, a nie posłuchały ich owce. Ja jestem bramą. Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony - wejdzie i wyjdzie, i znajdzie paszę. Złodziej przychodzi tylko po to, aby kraść, zabijać i niszczyć. Ja przyszedłem po to, aby /owce/ miały życie i miały je w obfitości.

Oto Słowo Pańskie

[01][02]

•

EWANGELIA

Złodziej, rozbójnik, pasterz • J 10,1-10

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: mowa/wydarzenie • MIEJSCE: Świątynia w Jerozolimie • CZAS: ok. 33 r. • PRZEMAWIAJĄCY: Jezus • SŁUCHACZE: faryzeusze • Wersje: brak

NIEDZIELA DOBREGO PASTERZA • Wracamy do Ewangelii św. Jana. Mimo że trwa Okres Wielkanocny, usłyszymy o wydarzeniach sprzed Zmartwychwstania. Dlaczego? Regułą liturgii jest to, iż w IV niedzielę wielkanocną zawsze słyszymy jeden z fragmentów mowy Jezusa, w której nazywa siebie Dobrym Pasterzem (>> J 10) • Znajduje się ona w tzw. Księdze Znaków (rozdziały 1-12), opowiadającej o siedmiu znakach objawiających Misterium Pana. Jezus, objawiając i opisując swoją misję, używa formuły JA JESTEM, a to nawiązuje do objawienia Boga w Księdze Wyjścia (>> Wj 3,14) • Przemowa, w której Jezus nazywa siebie Dobrym Pasterzem, następuje zaraz po uzdrowieniu niewidomego od urodzenia (patrz: IV niedziela Wielkiego Postu rok A). Dość długie i burzliwe opowiadanie nie tylko o ślepcu, ale i o faryzeuszach, kończy się rozmową Jezusa z faryzeuszami. Czy i my jesteśmy niewidomi? – pytają. Gdybyście byli niewidomi, nie mielibyście grzechu, ale ponieważ mówicie: Widzimy, grzech wasz trwa nadal.

WIELKI TEMAT: PASTERZ • Wysłuchamy jej pierwszej części. Ta przemowa następuje zaraz po uzdrowieniu niewidomego od urodzenia (patrz: IV niedziela Wielkiego Postu). Dość długie i burzliwe opowiadanie nie tylko o ślepcu, ale i o faryzeuszach, kończy się rozmową Jezusa z faryzeuszami. Czy i my jesteśmy niewidomi? – pytają. Gdybyście byli niewidomi, nie mielibyście grzechu, ale ponieważ mówicie: Widzimy, grzech wasz trwa nadal.

JEZUS: BRAMA OWIEC • Tu następuje początek niedzielnego fragmentu Ewangelii. Faryzeuszom, czyli duchowym przywódcom ludu, którzy w rzeczywistości są ślepymi przewodnikami, Jezus wyjaśnia, kim jest prawdziwy pasterz, a kim złodziej i rozbójnik. We fragmencie, który usłyszymy – choć to Niedziela Dobrego Pasterza – Jezus jeszcze nie określa siebie Dobrym Pasterzem. Mówi zaś o sobie: Ja jestem bramą owiec.

KLUCZOWE SŁOWA

Jezus Chrystus o swoim głębokim pragnieniu: Ja przyszedłem po to, aby owce miały życie i miały je w obfitości

Jezus o prawdziwym pasterzu: Owce postępują za nim, ponieważ głos jego znają

JESZCZE O EWANGELII

Ostateczna reakcja Żydów na słowa Jezusa o Dobrym Pasterzu jest bardzo zastanawiająca: On jest opętany przez złego ducha i odchodzi od zmysłów. Czemu go słuchacie? (J 10,20) Dlaczego? • Oni dobrze wiedzieli, co kryje się za obrazami, których używał Jezus. Pasterz, roeh, to tytuł przysługujący wielkim władcom i królom, jak Dawid (2 Sm 5,2). To także tytuł, który przybiera sam Bóg, nazywając się Pasterzem Izraela (Ps 23; 80) • Jezus rościł sobie prawo do Narodu Wybranego, nazywał siebie jego Królem. Równocześnie czynił siebie równym Bogu, który w czasach ostatecznych miał zstąpić, żeby paść swój lud (Ez 34) • Na słowa Jezusa nazywającego siebie Dobrym Pasterzem można odpowiedzieć tylko na dwa sposoby: odrzuceniem lub przyjęciem Go jako Pana. Tertium non datur.

ZWRÓĆ UWAGĘ

W przypowieści o Dobrym Pasterzu Jezus przedstawia dwie figury: pasterza i obcego.

• Pseudopasterz to “obcy”, “rozbójnik”, “złodziej”, również “najemnik” • Wchodzi do owczarni nie przez bramę, lecz inną drogą: Wdziera się, przechodząc przez płot • Celem jego działania to: kraść, zabijać, niszczyć – czyli odbierać • Owce nie rozpoznają jego głosu, uciekają przed nim • Z dalszego fragmentu tekstu, którego już nie usłyszymy, wydobyć można jeszcze jedno kryterium: zachowanie w chwili krańcowej: gdy nadchodzi wilk. Obcy ucieka, bo owce nie są jego własnością i nie zależy mu na nich.

• Mówiąc o dobrym pasterzu, Jezus mówi przede wszystkim o sobie: dobry pasterz to ten, który wchodzi przez bramę. Zaraz potem Jezus dopowiada: Ja jestem bramą owiec • Podstawowe zatem kryterium odróżniające dobrego pasterza od obcych to: być jak Jezus, wejść do owczarni w Jego imieniu • Owce znają jego głos, dlatego słuchają jego głosu, idą za tym głosem, a on może stanąć na ich czele • Przychodzi nie po to, by zabierać, lecz – by owce miały życie w obfitości • W sytuacjach krańcowych pozostaje z owcami, oddaje życie

TRANSLATOR

• Kto nie wchodzi do owczarni przez bramę, ale wdziera się inną drogą, ten jest złodziejem i rozbójnikiem (J 10,1) • Dosłownie: Nie wchodzący przez bramę na dziedziniec owiec, ale wchodzący (wręcz: przechodzący przez płot) skądinąd, ów złodziejem jest i rozbójnikiem

• A kiedy wszystkie wyprowadzi, staje na ich czele, a owce postępują za nim, ponieważ głos jego znają (J 10,4) • Kiedy własne wszystkie wypędzi, przed nimi podąża i owce towarzyszą mu, bo znają głos jego

LINKI

• Temu otwiera odźwierny, a owce słuchają jego głosu; woła on swoje owce po imieniu i wyprowadza je. A kiedy wszystkie wyprowadzi, staje na ich czele, a owce postępują za nim, ponieważ głos jego znają (J 10,3-4)

Mi 2,12-13: Zaprawdę zgromadzę ciebie całego, Jakubie! Zbiorę w jedno Resztę Izraela, umieszczę ją razem jak owce w zagrodzie, jak trzodę pośród pastwiska… Wyjdzie przed nich torujący drogę, przebiją i przejdą bramę i wyjdą przed nią. Ich król pójdzie przed nimi, Pan na ich czele

• Ja jestem bramą. Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony – wejdzie i wyjdzie, i znajdzie paszę (J 10,9)

Iz 49,9-10: Oni bedą się paśli przy wszystkich drogach, na każdym bezdrzeewnym wzgórzu będzie ich pastwisko. Nie będą już łaknąć ani pragnąć i nie porazi ich wiatr upalny ni słońce, bo ich poprowadzi Ten, co się lituje nad nimi i zaprowadzi ich do tryskających zdrojów

1/6

Dobry Pasterz, fragment mozaiki, Kościół San Lorenzo, Rzym

2/6

Dobry Pasterz, Basilica di Sant’Apollinare Nuovo, Ravenna

3/6

Dobry Pasterz, II wiek, Katakumby, Rzym

4/6

Dobry Pasterz, fresk w rzymskich katakumbach

5/6

Dobry Pasterz, Mauzoleum Laii Placidi

6/6

poprzednie

następne

CHMURA SŁÓW

Najczęściej w Liturgii Słowa padnie słowo OWCE (8), trzy razy usłyszymy słowo “Pasterz”. Pozostałe najczęściej występujące słowa mają szczególne znaczenie. Pięć razy pada imię JEZUS, również pięć razy usłyszymy: POWIEDZIAŁ, “powiadam” – głównie w Ewangelii. Mamy więc do czynienia z mową, przez którą Jezus chce nam przekazać coś bardzo ważnego; cztery razy usłyszymy: ZAPRAWDĘ. Co jest tematem tej mowy? Bóg troszczy się o nas jak pasterz o swoje owce, jesteśmy jego własnością. Oprócz wspomnianych już “owiec” pojawia się też słowo BRAMA (4): Jezus jest Bramą owiec. Za tą Bramą rozciąga się życie w obfitości, pokoju i miłości, życie bez końca w Królestwie.

ks. Przemysław Śliwiński

Kapłan Archidiecezji Warszawskiej. Pochodzi z Lubawy. Ukończył studia specjalistyczne na Wydziale Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Santa Croce w Rzymie. Jesienią 2013 roku, objął stanowisko rzecznika prasowego Archidiecezji Warszawskiej oraz dyrektora Archidiecezjalnego Centrum Informacji. Wykłada edukację medialną w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie. Na Stacji7.pl jest autorem wielu artykułów oraz popularnego cyklu Jutro Niedziela.

Zobacz inne artykuły tego autora >

ks. Marcin Kowalski

Doktor nauk biblijnych, wykładowca KUL oraz WSD w Kielcach. Sekretarz czasopism biblijnych The Biblical Annals oraz Verbum Vitae. Uczestnik programów radiowych i telewizyjnych popularyzujących Biblię: W Namiocie Słowa, Szukając Słowa Bożego, Telewizyjny Uniwersytet Biblijny (Radio Maryja i Telewizja Trwam). Moderator Dzieła Biblijnego Diecezji Kieleckiej.

Zobacz inne artykuły tego autora >

Komentarze

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

2017-04-28

Jutro Niedziela – III Wielkanocna A

Żeby spotkać Zmartwychwstałego, trzeba przebyć długą drogę. Drogę serca

ks. Przemysław
Śliwiński

zobacz artykuly tego autora >

ks. Marcin
Kowalski

zobacz artykuly tego autora >

Dałeś mi poznać drogi życia – Piotr cytuje słowa Psalmu 16, które znamy w nieco innej formie: Ty ścieżkę życia mi ukażesz. W drugim czytaniu życie na ziemi Piotr określa jako postój, przystanek w drodze do celu. W Ewangelii uczniowie w drodze do Emaus spotykają Jezusa. W dzisiejszych czytaniach dominuje motyw drogi.

Drugie ważne słowo to serce. Oczy uczniów były jakby specjalnie “trzymane na uwięzi”, by nie poznali nimi Jezusa – by zaczęli patrzeć sercem. Jezus najpierw otwiera przed nimi Pisma, potem oczy.

Trzecie słowo-klucz to dzień. Jedyny w historii dzień Zmartwychwstania. Paradoksalnie, to dzień, który nigdy się nie oddala: wraca zawsze, gdy Jezusa rozpoznajemy Jezusa przy łamaniu chleba.

PUNKT WYJŚCIA

TRZECIA NIEDZIELA WIELKANOCNA • rok A • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy z ufnością oczekiwali dnia zmartwychwstania • KOLOR: biały • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 2,14.22-33 • Psalm 16,1-2.5.7-11 • Pierwszy List św. Piotra 1,17-21 • Ewangelia wg św. Łukasza 24,13-35

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst I czytania

Czytanie z Dziejów Apostolskich

(Dz 2,14.22-28)

W dniu Pięćdziesiątnicy stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił donośnym głosem:

Mężowie Judejczycy i wszyscy mieszkańcy Jeruzalem, przyjmijcie do wiadomości i posłuchajcie uważnie mych słów! Jezusa Nazarejczyka, Męża, którego posłannictwo Bóg potwierdził wam niezwykłymi czynami, cudami i znakami, jakich Bóg przez Niego dokonał wśród was, o czym sami wiecie, tego Męża, który z woli, postanowienia i przewidzenia Boga został wydany, przybiliście rękami bezbożnych do krzyża i zabiliście. Lecz Bóg wskrzesił Go, zerwawszy więzy śmierci, gdyż niemożliwe było, aby ona panowała nad Nim, bo Dawid mówi o Nim:

„Miałem Pana zawsze przed oczami, gdyż stoi po mojej prawicy, abym się nie zachwiał. Dlatego ucieszyło się moje serce i rozradował się mój język, także i moje ciało spoczywać będzie w nadziei, że nie zostawisz duszy mojej w Otchłani ani nie dasz Świętemu Twemu ulec rozkładowi. Dałeś mi poznać drogi życia i napełnisz mnie radością przed obliczem Twoim”.

Bracia, wolno powiedzieć do was otwarcie, że patriarcha Dawid umarł i został pochowany w grobie, który znajduje się u nas aż po dzień dzisiejszy. Więc jako prorok, który wiedział, że Bóg przysiągł mu uroczyście, iż jego Potomek zasiądzie na jego tronie, widział przyszłość i przepowiedział zmartwychwstanie Mesjasza, że ani nie pozostanie w Otchłani, ani ciało Jego nie ulegnie rozkładowi.

Tego właśnie Jezusa wskrzesił Bóg, a my wszyscy jesteśmy tego świadkami.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

PIERWSZE CZYTANIE

Katecheza Piotra • Dz 2,14.22-33

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: przemowa • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok 33 r., dzień zesłania Ducha Świętego • PRZEMAWIAJĄCY: Piotr • SŁUCHACZE: Żydzi “ze wszystkich narodów pod słońcem”

DZIEŃ ZESŁANIA • Podobnie jak w zeszłym tygodniu, usłyszymy część drugiego rozdziału, ale wcześniejszą. Drugi rozdział rozpoczyna się Zesłaniem Ducha Świętego, a kończy opisem rodzącego się Kościoła pierwszych chrześcijan (słuchaliśmy przed tygodniem). Między tymi wydarzeniami znajduje się katecheza Piotra.

ZNAKI DUCHA • Zanim jednak stanął Piotr razem z Jedenastoma i przemówił, dowiadujemy się, że: • w Jerozolimie przebywali pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem • wszyscy usłyszeli szum towarzyszący Zesłaniu Ducha Świętego i zbiegli się tłumie oraz że • każdy z nich słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. “Co to ma znaczyć?” – mówili jeden do drugiego. “Upili sie młodym winem” – drwili inni. I w tym momencie rozpoczyna się pierwsza katecheza Piotra.

ŚWIADECTWO PIOTRA • Usłyszymy fragment katechezy Piotra. W pierwszej, pominiętej części Piotr tłumaczy: Ci ludzie nie są pijani, jak przypuszczacie… ale spełnia się właśnie to, co powiedział prorok Joel. My usłyszymy drugą część mowy Piotra • Zwróćmy uwagę przede wszystkim na argumentację Piotra: mówi o zmartwychwstaniu jako »wydarzeniu autentycznym, »mającym naocznych świadków, »zapowiedzianym przez proroków.

NAJWAŻNIEJSZE SŁOWA

Piotr do słuchaczy: Jezusa Nazarejczyka…. przybiliście rękami bezbożnych do krzyża i zabiliście. Lecz Bóg wskrzesił Go

Piotr o Dawidzie: Dawid umarł i został pochowany w grobie, który znajduje się u nas aż po dzień dzisiejszy…

ZWRÓĆ UWAGĘ

• Piotr udowadnia, że Zmartwychwstanie Syna to nie pobożny sen czy mit, ale wydarzenie historyczne, zapowiedziane przez Pismo, mające naocznych świadków. W Jezusie, potomku Dawida, wypełniają się proroctwa. Piotr zwraca uwagę na trzy elementy: • …prawdziwymi cudami i znakami • Piotr przekonuje Żydów, że Ukrzyżowany i Zmartwychwstały to Mesjasz, którego oczekiwali. Gdy mówi: Prawdziwość Jego nauki Bóg potwierdził znakami i cudami, przytacza kryterium prawdziwości zawarty w Pwt 18 • …z woli Bożej wydany • Jego śmierć także była częścią Bożego planu • …nie zostawisz duszy mojej w Otchłani • Zmartwychwstanie to również dzieło Boga, zapowiedziane w duchu prorockim przez Dawida: nie zostawisz duszy mojej w Otchłani (Ps 16,10)

• Zwróćmy uwagę, że część katechezy Piotra – i pierwszego czytania – to fragment Psalmu 16, który usłyszymy znów jako psalm responsoryjny, aczkolwiek w nieco innym brzmieniu.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Psalmu

(Ps 16,1-2.5.7-11) REFREN: Ukaż nam, Panie, Twoją ścieżkę życia

lub Alleluja

Zachowaj mnie, Boże, bo chronię się do Ciebie, * mówię do Pana: «Ty jesteś Panem moim». Pan moim dziedzictwem i przeznaczeniem, * to On mój los zabezpiecza.

Błogosławię Pana, który dał mi rozsądek, * bo serce napomina mnie nawet nocą. Zawsze stawiam sobie Pana przed oczy, * On jest po mojej prawicy, nic mną nie zachwieje.

Dlatego cieszy się moje serce i dusza raduje, * a ciało moje będzie spoczywać bezpiecznie, bo w kraju zmarłych duszy mej nie zostawisz * i nie dopuścisz, bym pozostał w grobie.

Ty ścieżkę życia mi ukażesz, * pełnię radości przy Tobie i wieczne szczęście * po Twojej prawicy.

[01][02]

•

PSALM

O zmartwychwstaniu Mesjasza • Ps 16,1-2.5.7-11

Według samego św. Piotra, w psalmie 16 Dawid zapowiedział zmartwychwstanie Jezusa

PSALM 16 • AUTOR: Dawid lub anonimowy lewita/kapłan • CZAS POWSTANIA: epoka monarchiczna lub powygnaniowa

MODLITWA UFNOŚCI • Psalm 16 Zachowaj mnie, Boże to modlitwa ufności. Autorstwo i czas powstania utworu nie są znane. Niektórzy przypisują psalm Dawidowi, który miał go stworzyć po rzezi kapłanów z Nob, dokonanej przez Saula (1 Sam 22), lub po tym, jak oszczędził Saula w jaskini na pustyni Engaddi (1 Sam 24). Inni, sytuując psalm w epoce królów, widzieli w nim wyznanie wiary, które monarcha mógł składać w świątyni podczas liturgii odnowienia przymierza • Utwór przepełniają głęboka wiara i ufność pokładana w Panu, który ratuje ludzkie życie od śmierci.

ZAPOWIEDŹ ZMARTWYCHWSTANIA • Na pewno był stosowany w czasach machabejskich jako ważny tekst, zapowiadający zmartwychwstanie. Widać to szczególnie w strofie drugiej i trzeciej, gdzie wierny wyraża pewność, że Pan nie pozostawi człowieka w grobie, ani nie pozwoli, by jego ciało doświadczyło zepsucia. Bóg ukaże mu ścieżkę życia i posadzi go w wiecznej radości po swojej prawicy: obrazy te wykraczają daleko poza błogosławieństwo doczesne, ukazując Izraelitę, który cieszy się bliskością Boga w Jego królestwie.

CYTAT PIOTRA • Z punktu widzenia dzisiejszej Liturgii Słowa najważniejsze są druga, trzecia i czwarta zwrotka psalmu: cytował je Piotr w katechezie w pierwszym czytaniu. Fragment ten można interpretować na dwa sposoby • modlitwa o wybawienie w chwili śmierci – ścieżka życia to ścieżka wytyczana przez doczesność, której nie przerwie ciężka choroba ani nieszczęście. Bóg daje się wierzącemu cieszyć bezpiecznym i błogosławionym życiem, którego ten kosztuje także uczestnicząc w liturgii świątynnej • perspektywa mesjańska – ukazał ją św. Piotr, odnosząc Psalm 16 do Mesjasza – Jezusa. Jezus jako pierwszy ufnością i posłuszeństwem sprawił, że Jego droga ziemskiego życia wkroczyła w progi wieczności. Także nas prowadzi dziś do Królestwa Ojca. A św. Piotr jasno powiedział, że pisząc te słowa, Dawid przepowiedział zmartwychwstanie Mesjasza.

KLUCZOWE SŁOWA

Autor psalmu o ufności Bogu: Pan moim dziedzictwem i przeznaczeniem, to On mój los zabezpiecza

Autor psalmu o nieustannym życiu w bliskości Boga: Serce napomina mnie nawet nocą

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst II czytania

Czytanie z Pierwszego listu świętego Piotra Apostoła

(1 P 1,17-21)

Bracia:

Jeżeli Ojcem nazywacie Tego, który bez względu na osoby sądzi każdego według uczynków, to w bojaźni spędzajcie czas swojego pobytu na obczyźnie.

Wiecie bowiem, że z odziedziczonego po przodkach waszego złego postępowania zostaliście wykupieni nie czymś przemijającym, srebrem lub złotem, ale drogocenną krwią Chrystusa, jako baranka niepokalanego i bez zmazy.

On był wprawdzie przewidziany przed stworzeniem świata, dopiero jednak w ostatnich czasach objawił się ze względu na was. Wy przez Niego uwierzyliście w Boga, który wskrzesił Go z martwych i udzielił Mu chwały, tak że wiara wasza i nadzieja są skierowane ku Bogu.

Oto Słowo Boże

[01][02]

•

DRUGIE CZYTANIE

Postój w drodze • 1 P 1,17-21

KSIĘGA: Pierwszy List św. Piotra • NADAWCA: św. Piotr • SKĄD: Rzym • DATA: przed 64 • ADRESACI: diaspora w Azji Mniejszej

DWA LISTY PIERWSZEGO • Przypomnijmy: w okresie wielkanocnym słuchamy fragmentów z listu pierwszego z apostołów – św. Piotra, a dokładniej: jego pierwszego z dwóch listów napisanych przez św. Piotra. Z pomocą, rzecz jasna, któregoś z sekretarzy. Język grecki w tym liście jest na tyle poprawny, że naukowcy wątpią, by został napisany ręką rybaka z Galilei. To krótki, składający się z 5 rozdziałów tekst, pełen zachęt i apeli • List napisany został do nawróconych właśnie chrześcijan zamieszkujących Azję Mniejszą. Miał na celu podtrzymanie ich wiary w obliczu wielu prób, których doświadczali.

ZACHĘTY • Usłyszymy kolejny fragment tego listu, umieszczony po hymnie pochwalnym na cześć Boga. Trzy zdania zawarte w czytaniu to w rzeczywistości jedno, bardzo długie, wielokrotnie złożone zdanie, ciągnące się przez pięć wersetów. Piotr zachęca wierzących, aby ziemski czas swojego życia spędzali w bojaźni.

POSTÓJ, PRZYSTANEK • Zwróćmy uwagę przede wszystkim na tę jedną z zachęt Piotra. Według jego perspektywy, życie ludzkie to zaledwie przystanek, postój, zamieszkiwanie w drodze do celu (patrz: TRANSLATOR). Dla Piotra życie chrześcijanina to życie wznoszące się nieustannie ku niebu.

TRANSLATOR

• Jeżeli Ojcem nazywacie Tego, który sądzi nie mając względów na osoby… (1P 1,17) • nie mając względu na osoby to tyle, co nie biorąc według twarzy, czyli nie według wyglądu zewnętrznego czy pozycji społecznej

• …ale według uczynków każdego człowieka… (1P 1,17) • … według pracy każdego

• …to w bojaźni spędzajcie czas swojego pobytu na obczyźnie (1P 1,17) • W oryginale nie ma mowy o obczyźnie, lecz o zamieszkiwaniu, postoju (gr. paroikia) w drodze do celu. Tym słowem określa się także ludzi mieszkających w obcym kraju, przybyszów w nie swojej ziemi. “Spędzanie czasu” to w oryginale czynność bardziej angażująca: obracanie się. Słowo to wraca w kolejnym wersecie:

• …z waszego odziedziczonego po przodkach złego postępowania zostaliście wykupieni… (1P 1,18) • zostaliście odkupieni z czczego waszego obracania się, przekazanego przez ojców

JESZCZE O EWANGELII

W bojaźni mamy organizować sobie czas ziemskiego życia. Czym Piotr to motywuje?

• Bojaźń Boża • wyznacznik mądrości i posłuszeństwa Bożemu Prawu, a także chodzenie Jego drogami, nawet jeśli wydają się być trudne i niezrozumiałe.

• kruchość ziemskiego życia • życie to dany nam krótki i upływający szybko czas. Przypomina on czas postoju (patrz: translator) w drodze do celu. Gdzie jest nasza ziemia i jaki jest cel naszej wędrówki? Według Piotra to niebo: przebywanie z Panem na wieki.

• tajemnica miłości Boga • sprawiła, że Jezus przelał za nas swoją Krew. Krew Boga to cena, jaką za nas zapłacono; cena, za którą nie jesteśmy się w stanie odpłacić i odwdzięczyć. Ona otwarła nam drogę do Królestwa, sprawiła, że nasza nadzieja kieruje się pewnie ku Bogu. Dla Piotra życie chrześcijanina to życie wznoszące się nieustannie ku niebu.

Wybierz 02, aby zobaczyć tekst Ewangelii

Słowa Ewangelii według świętego Łukasza

(Łk 24,13-35)

W pierwszy dzień tygodnia dwaj uczniowie Jezusa byli w drodze do wsi, zwanej Emaus, oddalonej o sześćdziesiąt stadiów od Jeruzalem. Rozmawiali oni z sobą o tym wszystkim, co się wydarzyło. Gdy tak rozmawiali i rozprawiali z sobą, sam Jezus przybliżył się i szedł z nimi. Lecz oczy ich były jakby przesłonięte, tak że Go nie poznali.

On zaś ich zapytał: «Cóż to za rozmowy prowadzicie z sobą w drodze?» Zatrzymali się smutni. A jeden z nich, imieniem Kleofas, odpowiedział Mu: «Ty jesteś chyba jedynym z przebywających w Jerozolimie, który nie wie, co się tam w tych dniach stało».

Zapytał ich: «Cóż takiego?»

Odpowiedzieli Mu: «To, co się stało z Jezusem Nazarejczykiem, który był prorokiem potężnym w czynie i słowie wobec Boga i całego ludu; jak arcykapłani i nasi przywódcy wydali Go na śmierć i ukrzyżowali. A my spodziewaliśmy się, że On właśnie miał wyzwolić Izraela. Ale po tym wszystkim dziś już trzeci dzień, jak się to stało. Nadto, jeszcze niektóre z naszych kobiet przeraziły nas: były rano u grobu, a nie znalazłszy Jego ciała, wróciły i opowiedziały, że miały widzenie aniołów, którzy zapewniają, iż On żyje. Poszli niektórzy z naszych do grobu i zastali wszystko tak, jak kobiety opowiadały, ale Jego nie widzieli».

Na to On rzekł do nich: «O, nierozumni, jak nieskore są wasze serca do wierzenia we wszystko, co powiedzieli prorocy! Czyż Mesjasz nie miał tego cierpieć, aby wejść do swej chwały?» I zaczynając od Mojżesza, poprzez wszystkich proroków, wykładał im, co we wszystkich Pismach odnosiło się do Niego.

Tak przybliżyli się do wsi, do której zdążali, a On okazywał, jakby miał iść dalej. Lecz przymusili Go, mówiąc: «Zostań z nami, gdyż ma się ku wieczorowi i dzień się już nachylił». Wszedł więc, aby zostać wraz z nimi. Gdy zajął z nimi miejsce u stołu, wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał go i dawał im. Wtedy otworzyły się im oczy i poznali Go, lecz On zniknął im z oczu. I mówili między sobą: «Czy serce nie pałało w nas, kiedy rozmawiał z nami w drodze i Pisma nam wyjaśniał?»

W tej samej godzinie zabrali się i wrócili do Jeruzalem. Tam zastali zebranych Jedenastu, a z nimi innych, którzy im oznajmili: «Pan rzeczywiście zmartwychwstał i ukazał się Szymonowi». Oni również opowiadali, co ich spotkało w drodze i jak Go poznali przy łamaniu chleba.

Oto Słowo Pańskie

[01][02]

•

EWANGELIA

W drodze do Emaus • Łk 24,13-35

EWANGELISTA: św. Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80 r.

KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: droga do Emaus, Emaus • CZAS: ok. 33 r., dzień Zmartwychwstania, wieczór • BOHATEROWIE: Jezus, Kleofas i drugi z uczniów • Wersje: brak

EWANGELIA EWANGELIZATORA • Tym razem usłyszymy kolejne słowa autorstwa św. Łukasza, fragment jego Ewangelii. Powód jest prozaiczny: tylko Łukasz opisał objawienie się zmartwychwstałego Jezusa uczniom idącym do Emaus • Łukasz napisał dwie księgi: , autorze trzeciej Ewangelii i Dziejów Apostolskich, wiemy stosunkowo dużo. Wedle najstarszych tradycji, mających potwierdzenie w Dziejach Apostolskich, św. Łukasz był towarzyszem św. Pawła i spisał głoszoną przez niego Dobrą Nowinę. Pochodził z Antiochii Syryjskiej, z wykształcenia był lekarzem (>>Kol 4,14) • Spisana przez niego księga bywa nazywana Ewangelią Ewangelizatora, ponieważ powstawała w środowisku pogańskim, a jej przekaz ma znaczenie ewangelizacyjne. Łukasz, na wzór Apostoła Pawła, przygotowuje ludzi do podjęcia zadania głoszenia Chrystusa tym, którzy Go jeszcze nie znają

PO ZMARTWYCHWSTANIU • Ewangelia stanowi pewną całość wraz z Dziejami Apostolskimi. Można w niej wyróżnić kilka części: • ewangelię dzieciństwa (1,5-2,52) • ewangelię cudów i przypowieści w Galilei (4,14-9,50) • wypełnioną nauczaniem podróż do Jerozolimy (9,51-19,28) • nauczanie o charakterze eschatologicznym w Jerozolimie (19,29-21,38) • ewangelię Męki i Zmartwychwstania, zakończoną wezwaniem do głoszenia (22,1-24,53) • W Ewangelii wg św. Łukasza Jezus po zmartwychwstaniu ukazuje się jednego dnia, w dniu zmartwychwstania, dwa razy: • dwu uczniom, w drodze do Emaus oraz • wszystkim apostołom. Wiemy też, ale tylko z relacji (>>Łk 24,34), o trzecim ukazaniu się: samemu Piotrowi.

SPOTKANIE W DRODZE • Dzisiejsza Ewangelia dotyczy tego pierwszego spotkania – z uczniami idącymi do Emaus.

1/9

Droga do Remaus, Robert Zund (1826-1909)

2/9

Droga do Emaus, Ołtarz katedry w Sienie, 1308-1311

3/9

Emaus. Chrystus łamie chleb, Pier Leone Ghezzi, 1674 - 1755

4/9

Wieczerza w Emaus, Rembrandt, 1629, Musée Jacquemart-André w Paryżu

5/9

Wieczerza w Emaus, Rembrandt, 1648, Muzeum Louvre, Paryż

6/9

Emaus, szkoła Rembrandta, Statens Museum for Kunst, Copenhagen

7/9

Wieczerza w Emaus, Tycjan, ok. 1530, Luwr, Paryż

8/9

Wieczerza w Emaus, Michelangelo da Caravaggio, obraz namalowany dla Ciriaco Mattei w 1601-02, National Gallery (London) (UK)

9/9

Wieczerza w Emaus, Carl Heinrich Bloch, 1834-1890

poprzednie

następne

TRANSLATOR

• Lecz oczy ich były niejako na uwięzi, tak że Go nie poznali (Łk 24,16) • Oryginał sugeruje raczej inny kontekst, jakby specjalne czyjeś “trzymanie oczu” za kratami, by nie poznali nimi Jezusa: • Zaś oczy ich trzymane były, by nie poznali Go

• “O nierozumni, jak nieskore są wasze serca do wierzenia we wszystko, co powiedzieli prorocy! Czyż Mesjasz nie miał tego cierpieć, aby wejść do swej chwały?” (Łk 24,25-26) • O bezmyślni i powolni sercem, by wierzyć we wszystko, co powiedzieli prorocy! Czy nie to miał wycierpieć Pomazaniec i wejść do chwały jego?

• Tak przybliżyli się do wsi, do której zdążali, a On okazywał, jakoby miał iść dalej (Łk 24,28) • I zbliżyli się do wsi, gdzie szli, i On udał, że dalej podąża

• Wtedy otworzyły się im oczy i poznali Go, lecz On zniknął im z oczu (Łk 24,31) • Ich zaś otwarte zostały oczy i poznali go. I On niewidzialny stał się od nich

• “Czy serce nie pałało w nas, kiedy rozmawiał z nami w drodze i Pisma nam wyjaśniał?” (Łk 24,32) • I powiedzieli do siebie: Czyż nie serce nasze płonące było w nas, jak mówił nam w drodze, jak otwierał nam Pisma?

• Oni również opowiadali, co ich spotkało w drodze i jak Go poznali przy łamaniu chleba (Łk 24,35) • I oni wyjaśniali to, co w drodze i jak dał się poznać im przy łamaniu chleba

CHMURA SŁÓW

Tym razem w Liturgii Słowa brak dominujących słów, ale zestawienie tych najczęstszych jest ciekawe i symboliczne. Najczęściej usłyszymy słowo BÓG (9) w różnych formach gramatycznych – przede wszystkim w pierwszym czytaniu. Bóg Ojciec i Jego plan stoi za wydarzeniem wskrzeszenia Syna. Po nim DZIEŃ, DROGA (głównie w Ewangelii) oraz SERCE (po 5). Dzień, o którym dziś mowa, to jedyny w historii dzień Zmartwychwstania. Żeby spotkać Zmartwychwstałego, trzeba przebyć długą drogę, i jest to przede wszystkim droga serca, które musi skruszeć i otworzyć się na tajemnicę.