Droga Krzyżowa w Jerozolimie. Jak wygląda? [GALERIA]

Wysoka Rada sądzi Chrystusa

Pałac Arcykapłana Kajfasza – Kościół św. Piotra o pianiu koguta

W pierwszym etapie procesu Jezus stanął wobec żydowskich przywódców religijnych – wobec Wysokiej Rady i stojącego na jej czele Arcykapłana Kajfasza, który sprawował swój urząd w latach 18-36 po Chr.

Chrześcijanie okresu bizantyjskiego próbowali mniej lub bardziej skutecznie odnaleźć miejsce pałacu arcykapłana. W jego podziemiach znajduje się cysterna, gdzie Jezus miał spędzić noc po pojmaniu. Miejsce to chrześcijanie oznaczyli znakami krzyża. W naszych kościołach miejsce to nazywamy „ciemnicą”. Po liturgii Wielkiego Czwartku tam przenosi się Najświętszy Sakrament.

Sąd przed Piłatem

Twierdza Antonia – Klasztor Biczowania – Ecce Homo

Arcykapłan nie mógł skazać Jezusa na śmierć, gdyż Palestyna znajdowała się wówczas pod rzymską okupacją. Dlatego też o świcie następnego dnia Jezus zostaje postawiony przed prokuratorem rzymskim – Poncjuszem Piłatem.

Prokurator, który stacjonował w Cezarei Nadmorskiej, przybywał na święta żydowskie do Jerozolimy. Rzymianie zdwajali wtedy straże, pilnując porządku, by nie dopuścić do ewentualnych zamieszek. Niektórzy sądzą, iż Piłat przebywał wtedy na terenie Twierdzy Antonia, która stanowiła zarówno garnizon, jak i była miejscem nadzoru nad Świątynią od jej północnej strony. Tam miałby odbyć się proces Jezusa przed Piłatem (por. J 18,28-19,16).

Biczowanie Chrystusa

Proces Jezusa przed Piłatem łączy się z wydarzeniami upamiętnionymi w miejscach sąsiadujących z Twierdzą Antonią. Podczas procesu, Jezus na rozkaz Piłata był biczowany, co upamiętnia Kaplica Biczowania.

„Oto Człowiek”

Nieopodal znajduje się kolejna kaplica, wzniesiona w 1904 r., która wspomina skazanie Jezusa na śmierć i przyjęcie krzyża. W tej kaplicy pojawiają się fragmenty bruku z czasów rzymskich. Dalsze fragmenty tego bruku kryją w sobie podziemia pobliskiego klasztoru Sióstr Syjońskich, zwanego popularnie Ecce Homo.

Pierwotnie przypuszczano, iż stojący na wybrukowanej ulicy (Lithostrotos: por. J 19,13) łuk był świadkiem procesu Jezusa, a w jego pobliżu Piłat wypowiedział wobec skatowanego Jezusa słynne słowa: Ecce Homo (Oto Człowiek) (J 19,5). Okazuje się jednak, iż łuk triumfalny został wzniesiony przez Hadriana II w 135 r. po Chr. Mimo wszystko pochodzące z czasów herodiańskich fragmenty rzymskiej ulicy i znajdującej się pod nią cysterny zwanej Sadzawką Strutiona, przenoszą nas do dnia procesu Jezusa przed Piłatem.

Via Dolorosa

Miejsca męki Jezusa skoncentrowane w pobliżu dawnej Twierdzy Antonii wprowadzają w kolejny etap, jakim była droga krzyżowa.

Nie znamy dokładnego przebiegu drogi krzyżowej Jezusa. Ewangelia podaje nam jedynie niektóre fakty, inne pochodzą z tradycji chrześcijańskiej. Wiadomo, iż po skazującym wyroku Jezus został obarczony belką krzyża i poprowadzony na miejsce straceń, które wówczas znajdowało się poza bramami miasta.

Według świadectw pielgrzymów z okresu bizantyjskiego chrześcijanie przemierzali drogę z Góry Oliwnej do Getsemani, wchodzili do Jerozolimy poprzez Bramę Szczepana i trasą podobną do dzisiejszej docierali do miejsca śmierci i zmartwychwstania Jezusa. Próbowano też wytyczać inną drogę, sytuując miejsce skazania Jezusa w pałacu Heroda, w zachodniej części Starej Jerozolimy.

Droga krzyżowa w obecnym kształcie została zorganizowana przez ojców franciszkanów w XIV w., choć było wówczas tylko osiem stacji. Z czasem, praktykowana w kościołach Europy droga krzyżowa o XIV stacjach znalazła swoje odzwierciedlenie w nabożeństwie w Jerozolimie. Ewangelia jednak nic nie mówi o ilości upadków Jezusa, spotkaniu z Matką czy Weroniką. Są to przekazy tradycji.

Ukrzyżowanie i złożenie do grobu

Kalwaria i Grób Jezusa. Bazylika Zmartwychwstania

Mroczna i nieco zaniedbana Bazylika kryje w sobie najważniejsze dla chrześcijan miejsca. W I w. po Chr., wychodząc poza mury miasta właśnie tu znajdował się opuszczony kamieniołom, a wydobyty z niego kamień pozostawił wydrążone pieczary, które służyły jako groby. Wśród wyciętych skał, jedna przypominała wyglądem czaszkę (gr. Golgotha, aram. Gulgalta, łac. Calvaria) – to właśnie tam znajdowało się miejsce egzekucji (por. J 19,17).

Jezus został ukrzyżowany wraz z dwoma złoczyńcami (por. Mk 15,27). Krzyżowanie było okrutną torturą, która polegała na powolnym umieraniu. Jednak Jezus skatowany torturami umiera szybko, tak iż pilnujący Go żołnierze nie muszą przyspieszać Jego śmierci, jak to miało miejsce w przypadku dwóch łotrów (por. J 19,31-33).

Ciała skazańców zazwyczaj grzebano we wspólnych grobach. W przypadku Jezusa jest inaczej. Wpływowy i zamożny Żyd – Józef z Arymatei prosi Piłata o ciało Jezusa i o możliwość godnego pogrzebania Go.

Jezus został złożony w nowym grobie, który był własnością Józefa z Arymatei (por. J 19,41-42). Wiejące w Jerozolimie silne wiatry mogły nanieść na ten teren ziemię, która w okresie wiosennym pokryła się zielenią. Kamieniołom zamienił się więc w ogród (por. J 19,41). Tam w poranek pierwszego dnia tygodnia Maria Magdalena spotyka zmartwychwstałego Jezusa (por. J 20,11-16).

Miejsce śmierci i zmartwychwstania Jezusa pozostało przez długi czas niezabudowane, nawet wtedy, gdy około 44 r. po Chr. zostało włączone w obręb murów miasta. Chrześcijanie znali to miejsce. Tym bardziej przekazywali pamięć o nim, gdy Cesarz Hadrian II kazał w 135 r. zasypać kamieniołom i wznieść tam świątynię ku czci Afrodyty i Jowisza. Cesarzowa Helena, matka Konstantyna odnalazła to miejsce. W IV w. powstała więc pierwsza Bazylika zawierająca w sobie Kalwarię, Grób Jezusa oraz cysternę, w której odnaleziono drzewo Krzyża Świętego.

Bazylika przez wieki była wielokrotnie niszczona i odnawiana. Najazd Persów w 614 r. znacznie ją uszkodził, a niszczycielski atak kalifa Al-Hakima w 1009 r. obrócił w ruinę. Dopiero kilkadziesiąt lat później dokonano rekonstrukcji, a znaczną przebudowę wprowadzili obecni od 1099 r. w Ziemi Świętej rycerze krzyżowi. Obecny kształt Bazyliki pochodzi zasadniczo z XII w. Jednak w następnych wiekach niektóre z elementów były zmieniane, rozbudowywane, ulegały zniszczeniu przez pożary czy trzęsienie ziemi.

Obecnie Bazyliką opiekują się przedstawiciele różnych wyznań chrześcijańskich, wśród nich przewodzą prawosławni Grecy i Ormianie oraz reprezentowani przez franciszkanów katolicy. Kaplica Kalwarii wznosi się pięć metrów nad posadzką Bazyliki i dzieli się na dwie części. Katolicka upamiętnia obnażenie z szat i przybicie do krzyża. Prawosławna obejmuje miejsce samego krzyża. Przeszklona miejscami posadzka pozwala zobaczyć autentyczną skałę, w którą zatknięty był krzyż Jezusa.

Nawiedzając te miejsca spotykamy się z niezłomną wiarą chrześcijan, którzy przybywają tu od wieków. I spotykają tu nie tylko miejsca, kamienie, kościoły. Dzięki wierze spotykają miłość Jezusa, który dla nas umarł i zmartwychwstał. Wędrówka drogami męki i śmierci Jezusa zawsze prowadzi do zmartwychwstania, do życia. Przechodząc te drogi jesteśmy wezwani, aby nieść orędzie zwycięskiej miłości Boga.

Fragment tekstu „Jerozolima. Miejsca Chrystusowej męki” Judyty Pudełko PDDM