Ostatni koncert Chopina
Swój ostatni koncert zagrał 11 października 1830 roku, niedługo przed wybuchem powstania listopadowego. Jak relacjonował nazajutrz po występie „Kurjer warszawski”, „nader przyjemny był wczorajszy wieczór dla lubowników muzyki. Nowy koncert E. mol, skomponowany i wykonany pierwszy raz publicznie przez JP. Szopena, znawcy uważaią za iedno z szczytnych dzieł muzycznych”.
Trzy tygodnie później Chopin wyjechał z kraju w planowaną podróż do Wiednia. Znamienne, że jego przyjaciele przygotowali mu chóralne pożegnanie, śpiewając, jak się okazało prorocze „Choć wyjeżdżasz w obce kraje, serce twoje w nas zostaje”.
STACJA7 POLECA
Fryderyk już nigdy nie powrócił do ojczyzny. Miał świadomość, że być może opuszcza Polskę na zawsze. W listopadzie wybuchło powstanie, wiadomość o nim niedługo po wyjeździe dotarła do Chopina. Przebywając na emigracji wielokrotnie zastanawiał się, czy nie wrócić do kraju i walczyć w obronie ojczyzny. W grudniu 1830 roku pisał do Jana Matuszyńskiego: „Przeklinam chwilę wyjazdu”.
„Boleję na fortepianie, rozpaczam”
Był w Stuttgarcie, gdy we wrześniu 1831 roku dowiedział się o zdobyciu Warszawy przez Rosjan. Na wieść o klęsce powstania dostał gorączki i rozstrojenia nerwów. W swoich zapiskach zawarł rozpaczliwe słowa adresowane do Boga: „Wróg w domu […] o Boże, jesteś ty! – Jesteś i nie mścisz się! – Czy jeszcze ci nie dość zbrodni moskiewskich – albo – alboś sam Moskal! […] A ja tu bezczynny, a ja tu z gołymi rękami, czasem tylko stękam, boleję na fortepianie, rozpaczam.”
Najprawdopodobniej właśnie po wiadomości o upadku powstania listopadowego Chopin napisał Etiudę c-moll op. 10 nr 12, nazywaną Etiudą Rewolucyjną. Tego tytułu nie nadał jej jednak sam kompozytor, nazwali ją tak jemu współcześni, oddając charakter tego pełnego dramatyzmu utworu.
Przeczytaj również
Dziś Etiuda Rewolucyjna jest jednym z najbardziej znanych i najczęściej wykonywanych utworów Fryderyka Chopina.

Jego serce wróciło do Polski
Ostatecznie Chopin osiadł w Paryżu, godząc się na status uchodźcy. Związał się z tzw. Wielką Emigracją, przyjaźnił się z jej przywódcą, księciem Adamem Czartoryskim. Poznał także wielu znakomitych kompozytorów tamtych czasów, m.in. Liszta, Hillera, Berlioza, Franchomma. Choć w tym czasie otrzymał propozycję powrotu do Polski, nie przyjął jej. Nie chciał zgodzić się, by zostać nadwornym pianistą carskim.
Zmarł na obczyźnie w 1849 roku. Zgodnie z jego życzeniem, pochowano go na cmentarzu Pére-Lachaise w Paryżu, a jego serce trafiło do Polski – przywiozła je siostra Chopina, Ludwika Jędrzejewiczowa, która opiekowała się chorym bratem w ostatnich miesiącach jego życia.
os, polskieradio.pl, chopin.pl, historiaposzukaj.pl,