Świat bez Wikipedii…?
„Wyobraźmy sobie świat, w którym każda osoba na naszej planecie ma wolny dostęp do sumy ludzkiej wiedzy. Do tego właśnie dążymy” – ta wypowiedź Jimmy’ego Walesa najkrócej streszcza ideę Wikipedii.
Obserwując trend rozwoju ludzkości w stronę współpracy pasjonatów i ludzi zaangażowanych na rzecz budowania społeczeństwa idealnego można założyć, że prędzej czy później ktoś musiał wymyślić Wikipedię.
Usługi bez zasobów
Coraz większa liczba usług sprzedawanych przez duże firmy, które korzystają z zasobów ludzkości, same nie posiadając ich pokazuje, że przyszłość należy do tych, którzy łączą, a nie dzielą. Uber, który jest największą globalną siecią usług przewozów indywidualnych, konkurujących z taksówkami, czy AirBnB, które łączy wynajmujących mieszkania, domy, a nawet tylko pokoje z chętnymi skorzystać z tańszej niż hotelowa wersji noclegu, to tylko przykłady takich firm, które bazują na pomysłowości łączenia potrzebujących z oferentami.
Nie jest to nowa idea, bowiem tak funkcjonowała ludzkość przez wieki, aby łączyć te dwie grupy osób poprzez system polecania ich sobie nawzajem. Tak funkcjonują również i dziś firmy chwaląc się pozytywnymi komentarzami i rekomendacjami w porównywarkach usług lub wielkich systemach wymiany handlowej typu Allegro czy Amazon. Dzięki istnieniu internetu możliwości te zwiększyły się zasięgiem, szybkością dotarcia z ofertą i możliwością zakupu bez wychodzenia z domu, wygodą przeprowadzania transakcji oraz oferowaniem zasobów unikalnych, dopasowanych do potrzeb klienta i systemem dostaw. Wszystkie te firmy udostępniają zasoby innych. Takim podmiotem jest także Wikipedia, która stała się innowacją nie tyle techniczną, co społeczną. Przestrzenią wymiany – w tym przypadku informacji.
„Wiki wiki”
Szybkość (hawajskie „wiki wiki” oznacza „bardzo szybko”) wzrostu Wikipedii polega na jednoczesnym jej współtworzeniu przez tysiące wolontariuszy. Chcą oni dobrze wykorzystać swój wolny czas – na coś, co nie tylko jest twórcze, ale także ważne dla wielu, pożyteczne, rozwijające i przede wszystkim daje satysfakcję oraz poczucie przynależności do dużej społeczności osób o podobnej idei współtworzenia. Wielkość projektu wiki polega także na wolnej licencji – wykorzystaniu materiałów tworzonych do dowolnych celów za podaniem źródła, także w sposób komercyjny.
Neutralność i spory
Gdyby nie istniała Wikipedia, nie moglibyśmy doświadczyć w praktyce próby tworzenia neutralności, która jest nadrzędną zasadą tworzenia treści typu wiki. Spory i kłótnie w projekcie rozwiązywane są poprzez pokazywanie różnych elementów dyskusyjnych tak, aby skupić uwagę użytkownika na istocie, nie zaś przekonywać do określonych racji. To skupienie uwagi na obiektywności oraz próba uczenia twórców i odbiorców projektów typu wiki, że warto pokazywać różne aspekty tematu oraz „strony medalu” i dążyć do konsensusu w miejsce podziałów – ta idea jest wprawdzie trudna do egzekwowania, ale sam projekt jest przykładem, że warto walczyć o te zasady. Zaangażowanie polityczne, kulturowe czy
Przeczytaj również
ideologiczno-religijne eskaluje podziały wśród ludzi. Tego zaangażowania i emocjonalnej percepcji świata uczą nas media. Ideą Wikipedii jest zaś łączenie ludzi, którzy mają wiedzę na określony temat i wzajemna wymiana wartości intelektualnej.
Idea vs. ideał
Bez Wikipedii nie mielibyśmy doświadczenia globalnej współpracy międzyludzkiej na tak dużą skalę z tak ogromną wymianą zasobów w sposób barterowy. A dostęp do właściwej informacji jest dziś często kluczowy. Internet natomiast uczy nas, że zasoby wiedzy są zawsze pod ręką, wystarczy chcieć je znaleźć. Wikipedia jest często punktem wyjścia do dalszych poszukiwań i inspiracją do pogłębiania wiedzy. Choć nie jest wolna od błędów, świadomych wandalizmów osób niechętnych tej idei, czasem także wątków jednostronnie pokazanych, to jednak często są one bardzo szybko naprawiane przez tysiące wolontariuszy służących swoją wiedzą, czasem i doświadczeniem. Niemal w czasie rzeczywistym artykuły są poprawiane, błędy naprawiane, a treści niemające wartości usuwane.
Wikipedia nie jest idealna. Jest punktem wyjścia do dyskusji i dialogu, ale tego, który prowadzi do rozwiązań. Jest próbą porządkowania chaosu informacyjnego, w którym tkwimy szybko biegnąc wzrokiem po treściach publikowanych w social media, bez ich dokładnego czytania. Wikipedia po 21 latach od powstania 15 stycznia 2001 roku jest wreszcie również szansą na pokazanie ludzkości, że niezależnie od różnic możemy dostrzec w sobie nawzajem unikalną wartość i próbować nawzajem zrozumieć. A nade wszystko, że życie współczesnego człowieka wymaga ciągłej aktualizacji danych, a także, że jest to nieustanny proces zmian.