Ostra Brama to rzeczywiście brama, nieodłączna część wileńskiej Starówki, pozostałość po najwcześniejszych fortyfikacjach chroniących miasto przed najazdami. Bo choć Matka Boża Ostrobramska jest patronką Korony Polskiej, Jej wizerunek znajduje się obecnie poza granicami naszego kraju – w stolicy Litwy, Wilnie.
Początkowo nad bramą znajdowała się po prostu nisza, w której pobożny mnich o. Karol od Ducha Świętego umieścił namalowany na dębowej desce wizerunek Maryi – Matki Miłosierdzia. Nieznany jest autor obrazu, choć badacze wskazują, że podobne wizerunki pędzla niejakiego Łukasza znajdują się w Krakowie. Maryja Miłosierna ukazana na obrazie prawdopodobnie miała jedno zadanie: chronić miasto przed zarazą lub najazdami, skoro znajdowała się w jednej z bram. Od początku mieszkańcy wierzyli, że wszystkie udane obrony Wilna zawdzięczają właśnie Jej opiece, bo już w XVII w. nisza została rozbudowana i zamieniona w kaplicę.
„Dla mieszkańców Litwy i Kresów jest tym, czym dla zachodniej części Królestwa jest Jasna Góra”
Według legendy niedługo drewniana kaplica spłonęła, a czczony już obraz Maryi wyniósł z ognia inny świątobliwy zakonnik. Wówczas kaplicę odbudowano jako murowaną i ponownie umieszczono w niej obraz Matki Bożej. Rodzący się kult Maryi Ostrobramskiej mocno był spleciony z losami miasta i jego mieszkańców. Zawsze, gdy groziło im niebezpieczeństwo prosili o pomoc Matkę z Ostrej Bramy. Wierzyli, że to ona uchroniła ich od zdobycia przez Moskali w 1794 r. Gdy zaś nastał tu zabór rosyjski po utracie przez Polskę niepodległości – właśnie Ostra Brama stała się miejscem manifestacji patriotycznych oraz podstawowym celem pielgrzymek wszystkich wiernych, błagających Maryję o pomoc w trudnościach i niebezpieczeństwach.
Dowodem tego jest choćby słynna Inwokacja do „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, w której narodowy poeta wspomina, że jego własna mama wyprosiła mu w niemowlęctwie właśnie u Maryi Ostrobramskiej cud uzdrowienia i ocalenia. Mickiewicz wprost ukazuje, że tym, czym dla Polaków z zachodniej części Królestwa jest Jasna Góra, tym samym była Ostra Brama dla mieszkańców Litwy i Kresów.
Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem, […]
Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.Przeczytaj również
Sprawdź, kiedy relikwie Ulmów będą w twojej diecezji [TERMINARZ]
To z Rosji zakłócano sygnał Radia Maryja. KRRiT wskazuje na celowe działania
TVN zapłacił karę za reportaż o Janie Pawle II. To ponad pół miliona złotych
Modlitwa wiernych na ślub
Ks. Michał Rapacz. “Niewygodny” kapłan, dla którego liczyła się tylko Prawda
Jak czytać psalmy? Wskazówki
Ks. Pawlukiewicz i „Pan Parkinson”. Z chorobą zmagał się w pokorze
Modlitewnik dla dzieci. Uwaga! Tego prezentu dziecko nie odłoży na półkę
Były rzecznik archidiecezji białostockiej ukarany. Jest komunikat kurii
Aborcja wraca do Sejmu
„Jesteśmy szczęśliwi, że Pan Bóg podarował nam Olę”
Ołtarze na Boże Ciało. Dlaczego są cztery?
Noworodek w oknie życia w Nowym Sączu. Chłopczyk miał kilka godzin
Krzysztof Ziemiec: Czy Jan Paweł II spotykał się z hejtem w czasie pontyfikatu?
Bp Kawa: w Rosji zapanowała jakaś zbiorowa katastrofa moralna
Nad bramą, w której znajduje się kaplica początkowo widniał napis w języku polskim: „Matko Miłosierdzia, pod Twoją obronę uciekamy się”. W czasie zaboru rosyjskiego władzom bardzo się to nie podobało i nakazali zamianę napisu na taki w języku łacińskim, będący tłumaczeniem zdania polskiego. Polski napis wrócił w międzywojniu, ale po II wojnie światowej, gdy było już wiadomym, że Ostra Brama znajdzie się na stałe w ramach innego państwa niż Polska – napis ponownie zamieniono na łaciński.
Namalowany na drewnie obraz od XVIII w. był systematycznie obudowywany ozdobami i wotami dziękczynnymi. W 1671 został zasłonięty srebrną, złoconą sukienką. W 1799 w ołtarzu po bokach obrazu zainstalowano pozłacane figury rodziców Najświętszej Maryi Panny – św. Joachima oraz św. Anny. Zaś od 1849 charakterystyczną ozdobę obrazu stanowi sierp srebrnego półksiężyca z wygrawerowanym napisem wotywnym. Tekst napisu brzmi: „Dzięki Tobie składam Matko Boska za wysłuchanie próśb moich, a proszę Cię Matko Miłosierdzia zachowaj mnie nadal w łasce i opiece Swojej Przenajświętszej W.I.J. 1849 roku”. Dopełnieniem wizerunku Matki Miłosierdzia są dwie korony nałożone jedna na drugą.
Litania do Matki Bożej Ostrobramskiej
Matko Boska Ostrobramska w podwójnej koronie,
Módl się za nami
Matko Boska Ostrobramska Orłem i Pogonią,
Módl się za nami
Matko Boska Ostrobramska w warownej kaplicy,
Módl się za nami
Matko Boska Ostrobramska wileńskiej ulicy,
Módl się za nami
Matko Boska – śliczna Panno w pozłacanej szacie,
Módl się za nami
Matko Boska – moja Matko z dziecięcych zdrowasiek,
Módl się za nami
Matko nasza z codziennego szkolnego pacierza,
Módl się za nami
Matko Wilnian – ta z hejnału katedralnej wieży,
Módl się za nami
Matko z wierszy Adamowych, adamowych filareckich pieśni,
Módl się za nami
Matko tych, co przy Twej Bramie ginęli we wrześniu,
Módl się za nami
Matko nasza partyzancka z ryngrafów szlacheckich,
Módl się za nami
Matko ofiar zawleczonych do łagrów sowieckich,
Módl się za nami
Matko armii spod Tobruku i tej spod Lenino,
Tych, co szli przez Ziemię Świętą na Monte Cassino,
Módl się za nami
Matko Boska Ostrobramska z księżycowym sierpem,
Módl się za nami
Matko Boska Miłosierna dla tych, którzy cierpią,
Módl się za nami
Matko w niebie królująca, ku której – stęsknione…
Kroczą marszem już ostatnim, ostatnie plutony,
Módl się za nami
Wyznacz trasę, trudną trasę, ale dobrze znaną,
Daj nam dojść do Twego nieba poprzez Ostrą Bramę.
ad/Stacja7
