Bambinelli. Z ziemi włoskiej do Polski

W III Niedzielę Adwentu Franciszek poświęci figurki Dzieciątka Jezus, które będą trzymały w dłoniach tysiące rzymskich dzieciaków. “Bambinelli” odbywa się też w polskiej parafii w Gdańsku

Plac Świętego Piotra w trzecią niedzielę Adwentu, w samo południe jest pełen dzieci. Ale nie tylko! Bo małe figurki Dzieciątka Jezus przynoszą również osoby dorosłe. Po co? Od wielu lat odbywa się tego dnia Błogosławieństwo „Bambinelli”.

Włoska tradycja

Pobłogosławione figurki Jezusa trafiają do szopek, stajenek czy do domowych okien. Ale nie od razu. Dzieje się to w dzień wigilii. Wydarzenie na Placu Św. Piotra organizowane jest przez Centrum Oratoriów Rzymskich. Błogosławieństwo „Bambinelli” jako pierwszy wprowadził Paweł VI w 1969 roku, tradycję tę kontynuuje papież Franciszek. Zawsze odbywa się ono w trzecią niedzielę Adwentu. Szopka jest we Włoszech tak popularna jak w Polsce choinka. W przygotowanych rodzinnie szopkach i stajenkach brakuje podczas Adwentu małego Jezusa. Pojawia się on podczas błogosławieństwa Ojca Świętego, a potem dopiero w domach w dniu wigilii.

Papież Franciszek w zeszłym roku podczas tego wyjątkowego wydarzenia podkreślał „Zachęcam was do modlitwy przed żłóbkiem, aby Boże Narodzenie przyniosło promyk pokoju dzieciom na całym świecie, a szczególnie tym, które muszą przeżywać straszne i mroczne dni wojny, tej wojny na Ukrainie, która niszczy tak wiele istnień ludzkich i tak wiele dzieci”.

Rodzinne szopki w większości domów

Ta  piękna  tradycja jest  w domach rodzin katolickich kultywowana bardzo chętnie i z  wielkim entuzjazmem. O  tym że tradycję święcenia  „bambinelli” na Placu  Świętego Piotra zapoczątkował papież Paweł VI  opowiadają w rodzinach  najmłodszym dziadkowie, którzy  wówczas sami  byli dziećmi. – To  jednoczy  rodzinę, ale  też jednoczy  w  wierze. Do  najmłodszych  dociera  się z przekazem, który  jest  jednocześnie  namacalnym przykładem – opowiada Urszula Rzepczak, wieloletnia korespondentka telewizyjna z Włoch. Początkowo  zwyczaj święcenia  figurek  małego Jezusa przyjął  się  w Rzymie, ale  dziś czyni  się  to w kościołach w całym kraju. Ksiądz lub starsi członkowie  rodziny wyjaśniają dzieciom dlaczego  właśnie tego  dnia święci  się  figurki: że  to niedziela zwana Niedzielą  Gaudete – radowania się z tego, że  „mały  Pan Jezus przyjdzie  na świat”.

Do  Bożego  Narodzenia  zostaje  jeszcze kilka dni. Budowana w domach od  8  grudnia (czyli Uroczystości  Niepokalanego Poczęcia)  szopka jest  jeszcze  niekompletna. – Dzieciątko  Jezus, zgodnie z  tradycją zostanie położone do  żłóbka dopiero  w  noc Wigilii Bożego Narodzenia. I, oczywiście, tego aktu dokonują  najmłodsi członkowie  rodzin. Dzieci  naprawdę kochają swoje  figurki i uczą się opieki i  dawania miłości – opowiada Urszula Rzepczak. 

Niektóre włoskie parafie po poświęceniu figurek dają  dzieciom kartkę  z modlitwą do odmawiania przed Świętami. – W  modlitwie  jest  prośba o radość Bożego  Narodzenia, otwartość  na  to czego Bóg  od nas  oczekuje i  na  rozpoznawanie  Go we wszystkich którzy potrzebują  miłości – dodaje dziennikarka. Fakt, że figurka Jezusa pozostaje w szopce co  najmniej  do 6  stycznia – uroczystości  Objawienia  Pańskiego pozwala zrozumieć dzieciom i przypomnieć starszym, że Bóg  nigdy  ich  nie  opuszcza i że nawet  najciemniejszą  noc  życia  Bóg  jest  blisko.

Włoskie  szopki, które  przecież biorą  się  ze środkowej  części  kraju , czyli  z Greccio , gdzie po raz  pierwszy  stanęła  szopka Świętego Franciszka, dziś  utożsamiają  się przede wszystkim z tradycją południa  kraju – z  Neapolu. – To  tam na  ulicy  San Gregorio  Armeno (św. Grzegorza Oświeciciela) można kupić wszystkie  akcesoria do najpiękniejszej szopki. W  domach  buduje się  te maleńkie  i  te ogromne. Neapolitańska  tradycja każe – o ile pozwala  na to  miejsce-  poświęcić na szopkę  nawet  cały pokój – opowiada Urszula Rzepczak. I dodaje, że “postaci mają ceramiczne głowy, ręce i stopy oraz nierzadko szklane  oczy, a tułów ze słomy i  drutu. Posiadają  piękne  szaty z epoki ze szlachetnych  materiałów”. Nic  dziwnego , że ustawianie szopki – także tej  wykonanej całkowicie samodzielnie – to wielka, nie  tylko dziecięca  radość.

O ile  w Polsce przyzwyczajeni  byliśmy  w dzieciństwie  chodzić  po  kościołach  w  poszukiwaniu  tej  najpiękniejszej i  podziwianiu  tej ruchomej szopki – we Włoszech wszystko  to  znajdujemy  w  domach oraz biurach  czy  nawet  na klatkach  schodowych  budynków. Wszędzie Dzieciątko  Jezus do żłóbka  trafia  dopiero  po  poświęceniu, w wieczór  wigilijny. 

Zwyczaj ten opowiada o pięknie życia

Już po raz drugi błogosławieństwo Bambinelli odbędzie się w Gdańsku. – To najprawdopodobniej jedyne takie wydarzenie w Polsce – mówi ks. Andrzej Pradela, kustosz Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej w Gdańsku-Matemblewie. – Zapatrzyliśmy się w ten piękny zwyczaj i chcieliśmy go tutaj w sanktuarium w którym mówimy głośno o pięknie życia wprowadzić. Święcenie figurek małego Jezusa odbędzie po każdej Mszy Świętej, a po Mszy w południe – przejdziemy w radosnym pochodzie z aniołami i śpiewem do figury Matki Bożej Brzemiennej na wzgórze – opowiada.

Na mapie Archidiecezji Gdańskiej Matemblewo jest bardzo ważnym miejscem. To tam znajduje się ponad 250 letnia, słynąca łaskami figura Matki Bożej Brzemiennej. – Bardzo pięknym echem odbiło się zeszłoroczne wydarzenie. Ten zwyczaj pokazuje piękno narodzin Jezusa Chrystusa. Opowiada o pięknie życia każdego człowieka – dodaje ks. Pradela. Podkreśla, że „życie ludzkie jest skarbem, otrzymaliśmy je od Boga. Może kogoś trzeba podnieść, dać mu światełko, nadzieję i słowo – do tego nas zachęca „Bambinelli” – byśmy starali się cieszyć życiem”.

Boże Narodzenie to radość. Dzięki takim wydarzeniom jak błogosławieństwo „Bambinelli” możemy jeszcze intensywniej przeżywać czas przygotowań do świąt. – Kiedy za tydzień włożymy figurki Jezusa do domowych szopek, stajenek, okien, różnych wizerunków – przypomnijmy sobie o tym błogosławieństwie. O tym, że każde życie jest cudem – podsumowuje ks. Pradela.